De Gemeente heeft besloten geen ruimte ter beschikking te stellen aan organisaties die een band onderhouden met de BDS-beweging, die beschuldigd wordt van antisemitisme. Sommerfeld, wier familie slachtoffer was van de Holocaust, bekritiseert de Israëlisch bezettingspolitiek. Ze wilde een verhaal vertellen over haar geschiedenis en haar verblijf van enkele jaren in Israël.
OPINIE - Jesse Klaver wil een parlementair debat over de racistische ideeën die FvD-prominenten er op nahouden. Volgens Yernaz Ramautarsing en Theo Hiddema kan er kennelijk een rangorde vastgesteld worden van volken, waarbij wetenschappelijk zou zijn bewezen dat donkere volken gemiddeld genomen een lager IQ hebben dan blankere volkeren, en Oost-Aziaten (en Joden vermoedelijk) gemiddeld genomen nog net wat intelligenter zijn dan blanke Westerlingen.
De suggestie dat dit dan vooral genetisch zou zijn bepaald en verklaart waarom er welvaart en democratie in Europa en Oost-Azië heerst, terwijl grote delen van Afrika en het Midden-Oosten uitgemaakt wordt door dictaturen en failed states, waar armoe en ellende heerst, ligt voor de hand. Vrij naar Van Kooten & De Bie: ons IQ is de (op een na) beste, ons IQ is (net geen) kampioen…
Dergelijke voorstellingen knopen naadloos aan bij de wens van Forum voor Democratie om Arabische en Afrikaanse immigranten zoveel mogelijk buiten Europa te houden, het Westerse culturele chauvinisme dat Baudet verkondigt, bij antisemitische samenzweringstheorieën over hoe de EU een cultuurmarxistisch project zou zijn om de nationale identiteit de vernietigen door middel van rasvermening, en wat dies meer zij.
Vraag is alleen wel: is de Tweede Kamer de geëigende plek om over dit soort ideeën te debatteren? De regeringspartijen vinden van niet, en naar mijn mening hebben ze daar volkomen gelijk in.
Een rabiaat-rechts opinieblog framede een pro-Palestijnse manifestatie als anti-Israëlisch terreurfeestje; een lokale politicus met PVV-sympathieën pikte dit op en stelde raadsvragen. De media deed de rest.
Ik weet niet hoeveel mensen de BVR kennen. De BVR staat voor ”Beter voor Rijswijk”. Het is een lokaal partijtje in de Rijswijkse gemeenteraad. Het spant zich daar in om zwerfvuil van de straat te halen, de groenvoorzieningen te verbeteren en te zorgen dat iedereen overal voor één tarief in Rijswijk zijn auto kan parkeren.
En, o ja , het wil ook dat het asielzoekerscentrum in Rijswijk wordt gesloten. Te gevaarlijk waarschijnlijk. Die asielzoekers ook, met hun vreemde kookluchtjes en hun verontrustende, door overmatige testosteronproductie aangejaagde belangstelling voor onze blanke vrouwen en dochters.
Lijsttrekker van BVR is ene Ed Braam. Deze week had Braam een echte zaak met landelijke uitstraling bij de hand. In een plaatselijke congrescentrum, ”Event Plaza”, zou van 8 tot en met 10 december namelijk een samenkomst plaatsvinden van de ”European Alliance in Defence of Palestinian Detainees” (Tehalif al-urobi al-munasra al-asra’ al-filastiniyin), een Palestijnse, in Duitsland gevestigde organisatie die de Palestijnse gevangenen in Israelische gevangenissen steunt.
De organisatie heeft de steun van diverse Palestijnse mensenrechtenorganisaties als Adalah en al-Haq, en naar verluidt ook van de Israelisch-Duitse advocate Felicia Langer. Zij is een Holocaustoverlevende uit Polen die in Israel haar sporen onder meer verdiende als verdediger van Palestijnse aangeklaagden en vice voorzitter van de (toen bestaande) Liga voor de mensenrechten. Sinds 1990 woont zij in Duitsland, waar haar het ”Bundesverdienstkreuz” werd toegekend.
Uiteraard zal het Rijswijkse congres ook worden bijgewoond door in Nederland wonende Palestijnen. Onder meer wonen er al tientallen jaren flink wat Palestijnse families in Vlaardingen en omgeving.
Raadslid Braam maakte zich echter grote zorgen.“Deze mensen steunen moordenaars en terroristen. Wij rekenen erop dat onze burgemeester in verband met een zeer hoog veiligheidsrisico de vergunning voor de conferentie intrekt. Het is te gek voor woorden dat er een conferentie wordt gehouden voor de bevrijding van een terrorist die volkomen terecht achter de tralies zit,” zegt hij. “Dit moet je niet willen in Rijswijk en Nederland“.
Dat zal echter niet gebeuren, want Israel zal de pragmatische, gematigde en charismatische Barghouthi juist wegens dit ”Mandela effect” nooit laten gaan, ook al stond hij bij alle meest recente gevangenenruilen bovenaan het verlanglijstje.
Israel heeft Barghouthi tot vijf keer levenslang veroordeeld wegens het feit dat hij een Palestijnse elite-eenheid aanvoerde tijdens de Tweede Intifada, die onder het meer opnam tegen soldaten en kolonisten. Hij is nooit beschuldigd van door hemzelf gepleegde moorden. Hij heeft zich trouwens ook niet verdedigd, want hij achtte de Israelische rechtbank van Tel Aviv onbevoegd om zich volgens het Israelische recht uit te spreken over een conflict in de door Israel bezette gebieden.
Inderdaad staat het portret van Barghouti op de poster van de conferentie. Dit is de man die Braam bedoelt en die dus volgens hem een terrorist is die terecht achter de tralies zit.
Hoe Braam dit weet, weten we niet. Waarschijnlijk heeft iemand hem getipt en heeft hij het vervolgens gelezen op de rechtse, zo ongeveer fascistisch-zionistische, rechtse site OpinieZ, waar ene Kees Broer, ook wel bekend als blogger Keesjemaduraatje, onder de titel ”Geheimzinnige Palestijnse conferentie in Rijswijk” links en rechts wat zaken rondstrooit die we sinds president Trump aan de macht is met een gerust geweten als ”fake news” kunnen aanmerken.
Zo zou Barghouthi zijn veroordeeld om hij ”in Israel om zich heen stond te schieten een bom zou hebben gegooid”. Keesje heeft inderdaad nooit verschil begrepen tussen Israel en wat in de door Israel bezette Palestijnse gebieden gebeurt.
Hij heeft bovendien echt de dikste duim van Nederland, waar hij naar believen feiten uit zuigt die hij als nieuws presenteert. Helaas wordt dat in dit land zelden afgestraft.
Nee integendeel, hij wordt bijgevallen. POWned nam zijn nieuws over, Jonet. een bedenkelijk rechts Joods internetkrantje deed dat eveneens en zette er zelfs de kop ”Haatcongres Palestijnen moet verboden worden” boven (Jonet haat alles wat Palestijns is). Andere rechtse sites volgden snel.
Ook het blad van de Wakker rechts Nederland, de Telegraaf, nam braaf de leugens en onzin over. Dit alles in het kader van dat het hier ging om ”gevaarlijke terroristen, net nu Europa zo zijn best doet het terrorisme tegen te gaan‘‘.
Met succes. Nog voor de alerte Braam van BVR zijn burgemeester een vraag had kunnen stellen besloot de exploitant van ‘Event Plaza’ de gebeurtenis af te zeggen. De Palestijnen moeten nu uitzien naar een andere plek, of met behulp van een advocaat Event Plaza dreigen met een kort geding wegens contractbreuk.
Het hele geval doet sterk denken aan alle opwinding over een Hamasconferentie die in april van dit jaar in de Doelen in Rotterdam zou worden gehouden. Ook toen een hoop lawaai op alle rechtse en zionistische sites van Nederland. Maar die conferentie ging door, en bleek niet eens van Hamas te zijn.
Jammer dat de hetzes en haatpublicaties van zionisten en andere rechtse types met een voorkeur voor de verkeerde kant van de geschiedenis in deze achterlijke omgeving zo’n makkelijk succesje konden boeken.
Een bijeenkomst voor Palestijnse gevangenen, van het soort als Barghouthi, of Amed Sa’dat die in 2006 door Israel werd gekidnapped uit een Palestijnse gevangenis (waar hij overigens ten onrechte vastzat en die nota bene door Europese troepen werd bewaakt), verdient beter.
Dit zijn namelijk voor het grootste deel, ook volgens tal van mensenrechtenorganisaties, politieke gevangenen, geen terroristen.
ANALYSE - Door Fleur Jongepier (postdoc, University of Cambridge)
Wat is de juiste reactie op onwaarheden, kwetsende uitspraken en bullshit? Er is een manier om deze vraag te beantwoorden die ik steeds vaker tegenkom: ‘verweer en weerlegging’. In zijn TEDx Talk zegt Quassim Cassam bijvoorbeeld dat het antwoord op complottheorieën moet zijn “rebut, rebut, rebut”. En afgelopen maandag schreef Patrick Loobuyck dat moreel of wetenschappelijk foutieve meningen “niet verboden, maar bestreden [moeten] worden”.
De wortels van de deze benadering zijn te vinden in wat J.S. Mill’s schrijft over de vrijheid van meningsuiting in On Liberty. Daarin voert Mill het zogenaamde kennisargument voor vrijheid van meningsuiting op. Mill’s idee is dat er een vrij toegankelijke ‘marktplaats van ideeën’ bestaat waar kennis kan ontstaan en gedijen. Opvallend aan zijn betoog is dat onware overtuigingen ook toegelaten moeten worden tot de marktplaats. Een reden daarvoor is bescheidenheid: in de geschiedenis is het vaak gebeurd dat men dacht dat x waar was (‘er is niks mis met slavernij’) en y onwaar (‘de aarde draait om de zon’) terwijl dit niet zo bleek te zijn (Mill: “To deny this is to assume our own infallibility”). Door onware meningen niet te censureren, erkennen we dat we er faliekant naast kunnen zitten, hoe zeker we ook van onze zaak zijn.
Ook deze Kunst op Zondag is geïnspireerd door een van de reacties op ‘Tentegenovertentoonstelling’, dat handelde over het naast of tegenover elkaar geëxposeerde werk van verschillende kunstenaars, uit verschillende tijden en/of stromingen.
Vorige week namen we drie keer een paus naar aanleiding van deze reactie. Nu maken we dankbaar gebruik van de de andere reactie:
Het zou misschien wel interessant zijn om het werk van Charlotte Salomon te zien naast de schilderijen van Keith Haring. Beiden leefden voor hun schilderwerk, en bij beiden kon je op hun werk zien wat hen bezig hield, allebei figuratief. En beiden stierven tragisch jong. En ze waren allebei, als ik dat woord mag gebruiken, gepassioneerd bezig met hun schilderwerk.
Tja, welke kunstenaar leeft niet voor zijn/haar werk. Bij Salomon en Haring kun je ook stellen dat hun werk een middel was de aldoor aanwezige dood te trotseren.
Charlotte Salomon kwam uit een familie waar zelfmoord erfelijk leek te zijn (haar moeder, een tante, haar oma en drie andere familieleden doodden zichzelf), ze vermoordde haar grootvader met een omelet, leefde onder de continue dreiging van de Holocaust en werd zelf op 26-jarige leeftijd in Auschwitz vergast. Ze had nu 100 kunnen zijn.
COLUMN - Collega Theodor Holman heeft meermalen betoogd dat neonazi’s en fascisten trots zijn op hun ideologie: wie niet fier is zo’n overtuiging aan te hangen, is in zijn ogen geen fascist of neonazi. Stemgedrag telt niet, alleen hoe je jezelf benoemt en je trots daarover.
Een curieus argument. Veel mensen benoemen zichzelf diametraal anders dan omstanders doen: de klungelige klusser acht zichzelf een handige doe-het-zelver, het warhoofd betitelt zichzelf als ‘origineel denker’, de anorexialijder vindt zichzelf te dik, en de stalker meent oprecht dat hij slechts heel romantisch om iemands gunsten dingt. Multinationals noemen zichzelf nette belastingbetalers, al grossieren ze in nepfirma’s en ingewikkelde schema’s om honderden miljoenen weg te sluizen. Verkrachters beweren glashard dat hun slachtoffer ‘er zelf om vroeg’ en de eerste verkeershufter die zichzelf als zodanig betitelt moet ik nog tegenkomen.
Vrijwel iedereen die ongewoon, ongewenst of ongeaccepteerd gedrag vertoont, heeft daarvoor een geweldig excuus dat ze in eigen ogen vrijpleit. Behalve neonazi’s en fascisten dan: want die zijn volgens Holman volkomen eerlijk over zichzelf en over hun motieven.
Gisteren opperde Holman een tweede stropop: wat ‘als je je [..] Duits voelt? Als je daar nou trots op bent? En als je dan hoort dat je als Duitser niet trots mag zijn op je Duitse wortels en je Duitse gewoonten, omdat die teveel herinneren aan het Duitse Rijk, is het dan vreemd dat je eraan terugdenkt hoe het vroeger was, toen je nog werd gewaardeerd?’ Dan is het volgens hem geen wonder dat je op de AfD stemt.
RECENSIE - Welke feiten en onderwerpen selecteer je voor een boek dat een beeld moet geven van één jaar?
De Zweedse schrijfster en televisiejournaliste Elisabeth Åsbrink schreef een boek over het jaar 1947. Het is een jaar waarin de Koude Oorlog naar een hoogtepunt gaat. Het is ook een jaar dat in het teken staat van de wederopbouw van Europa na de Tweede Wereldoorlog. Het begin van wat we later de welvaartstaat of de verzorgingsstaat gaan noemen. Åsbrink schenkt in haar boek wel enige aandacht aan deze naoorlogse ontwikkelingen. Maar haar rode draad in het verhaal over het jaar 1947 is de aanloop naar de stichting van de staat Israël, het jaar daarop, en de hieraan voorafgaande geschiedenis van de Jodenvervolging.
Åsbrink heeft twee goede redenen om de geboorte van de Joodse staat zo centraal te stellen. De eerste is persoonlijk. Zij is het kind van een overlevende van de Holocaust. In een intermezzo halverwege het boek, dat het jaar van maand tot maand doorloopt, vertelt ze over de geschiedenis van haar Hongaarse familie. Haar vader is in 1947, nauwelijks tien jaar oud, een van de Joodse vluchtelingen die de Holocaust hebben overleefd en in opvangkampen wachten op transport naar het beloofde land. Voor het verhaal van die overlevenden was in 1947 nog weinig belangstelling. En ik denk dat het nu ook nog nieuw is voor veel mensen. Het is goed dit opnieuw onder de aandacht te brengen.
RECENSIE - Twee dingen vielen Ewoud Kieft op, nadat hij de Duitse recensies van Mein Kampf verzameld en gelezen had. Ten eerste dat het boek aanvankelijk door de ‘democratische kranten’ genegeerd werd. Hij interpreteert dat als een teken van minachting. Dat boek van Hitler deed er niet toe, want die hele völkische beweging lag immers op zijn gat. Het was een verzameling schreeuwers, meer niet.
Toen de conservatieve Deutsche Zeitung een slechte recensie afdrukte (de krant vond Hitler zelfingenomen en ‘onverdraaglijk opdringerig’) publiceerden dezelfde kranten ineens lange stukken over het boek waarin ze honend de kritiek van de Deutsche Zeitung citeerden – om nog maar eens te benadrukken dat het daar op rechts nooit wat zou worden. ‘De verleiding,’ aldus Kieft, ‘om de völkische politiek te beschouwen als een beweging die zichzelf zou vernietigen, bleek eens te meer hardnekkig.’
Maar er viel hem al lezend nóg iets op (blz. 197):
De woorden “jood” of “antisemitisme” kwamen in de meeste besprekingen van Mein Kampf niet of nauwelijks voor.
Antisemitische bladen stonden er hooguit zijdelings bij stil en
de gevestigde liberale en socialistische kranten gingen in hun eerste recensies al helemaal niet op Hitlers antisemitisme in.
ANALYSE - Het Europees Parlement heeft donderdag 1 juni een niet-bindende resolutie aangenomen die de EU en de lidstaten oproept meer werk te maken van de bestrijding van het antisemitisme.
De resolutie roept de lidstaten op Joodse burgers en instituties te beschermen tegen haatzaaien, vervolging en berechting van antisemitische aanvallen te ondersteunen, coördinatoren voor de bestrijding van antisemitisme te benoemen, antisemitische standpunten stelselmatig publiekelijk te veroordelen, onderwijs over de Holocaust te bevorderen, en schoolboeken te controleren op juistheid inzake de Joodse geschiedenis en de actualiteit.
De resolutie is aangenomen met 76% van de stemmen voor, 16% tegen en 7% onthoudingen. Tegengestemd hebben de meeste leden van GUE/NGL (met drie SP-leden), een deel van de Groenen, waaronder beide leden van GroenLinks. Ook de PVV-leden stemden tegen. Voor stemden de meeste leden van de EPP (Europese volkspartij, christendemocraten), S&D (sociaaldemocraten) en ALDE (liberalen).
Onderdeel van de resolutie is de aanvaarding van een definitie van antisemitisme van de International Holocaust Remembrance Alliance (IHRA):
“Antisemitism is a certain perception of Jews, which may be expressed as hatred toward Jews. Rhetorical and physical manifestations of antisemitism are directed toward Jewish or non-Jewish individuals and/or their property, toward Jewish community institutions and religious facilities.”
RECENSIE - ‘Durf je dat wel?’, hadden vrienden gevraagd. Natascha van Weezel durfde wel. Alhoewel, zo schrijft ze, ze nog ‘koude rillingen’ voelde als ze er aan terugdacht. Op 4 mei 2003 hadden Marokkaanse jongeren op het Sierplein in Amsterdam-West gevoetbald met de kransen van de dodenherdenking. En nu, twaalf jaar later, had men haar gevraagd om daar, op diezelfde dag, te spreken.
Ze kwam en vertelde het verhaal van haar familie, over de Holocaust, over haar documentaire over kleinkinderen van de Holocaust. En over dat voetballen, en dat ze inzag dat dat wangedrag toen waarschijnlijk voortgekomen was uit woede over de Tweede Intifada. Ze besloot haar toespraak met een oproep aan ieder die gelooft om nooit de nieuwsgierigheid naar de ander te verliezen. Daarna was er applaus. ‘Het was een mooie bijeenkomst.’
En toch, de volgende dag ontving ze via-via een facebookbericht. Een van de jongerenwerkers die de bijeenkomst had georganiseerd, noemde haar toespraak een ‘smet’ op de avond. Vanwege het vermelden van dat gevoetbald met de kransen. Een van de jonge vrijwilligers had aan hem gevraagd of dat echt gebeurd was. Hij wilde niet ‘dat deze tieners de dupe moeten zijn voor hun daden’ en had zijn vrijwilligers gezegd: ‘Weet dat WIJ trots zijn op jullie. Trek jullie maar niets aan van dat meisje.’
RECENSIE - Jan Dijkgraaf wordt nooit boos. Echt waar. Er is maar één uitzondering, schrijft hij in de eerste zin van de inleiding van zijn boekje: ‘als ik een boze burger wordt genoemd. Of: een boze witte man’. Dat vind hij niks. Nee, Jan wil ‘bezorgde burger’ genoemd worden. Dat dekt de lading veel beter, vindt hij. Want ‘bezorgdheid duidt op compassie met anderen.’
Vandaar dat zijn boekje ‘De bezorgde burger’ heet. En is Jan ook bezorgd? Nou, nee. We lezen regelmatig over zijn stijgende bloeddruk. Boos is zijn grondtoestand, zijn stijltje. Hij heeft dat gewoon niet meer in de gaten.
Jan Dijkgraaf lijdt aan een onder columnisten veel voorkomend euvel. Na jarenlang stukjes te hebben geschreven, over elk onderwerp waar ze maar zin in hebben, niet gehinderd door echte kennis, ook zonder behoefte aan verdieping, en ondertussen genietend van de ijdele status van het ‘columnist’ zijn, gaan veel columnisten denken dat zijn stukjes wérkelijk iets voorstellen. Dat het werkelijk intellectuele hoogstandjes zijn. Dat ze ‘gelijk’ hebben.
Ze gaan, kortom, naast hun schoenen lopen. En dan sta je weerloos tegenover vleierij. ‘De afgelopen jaren,’ schrijft Dijkgraaf zonder een spoortje ironie (p. 224): ‘hadden Kamerleden van meerdere partijen me gepolst of ik geen trek had in een Kamerlidmaatschap.’
OPINIE - In dagblad Trouw van 7 februari 2017 betoogt u in uw column dat wie de situatie van moslims in het Europa van nu vergelijkt met die van de joden in het Duitsland van de jaren dertig, geschiedvervalsing pleegt, joods leed bagatelliseert en onbedoeld ook haat zaait. Ik geloof dat ik me dat mag aantrekken. Op mijn blog trek ook ik die vergelijking met toenemende regelmaat.
U geeft in uw stuk drie verschillen aan tussen wat er destijds gebeurde en wat er nu gebeurt: de boycot van joodse bedrijven in 1933, de rassenwetten uit 1935 en de Kristallnacht eind 1938. Vervolgens stelt u dat er op dit moment geen sprake is van structureel geweld, vervolging en discriminatie van overheidswege jegens moslims. Daar heeft u volkomen gelijk in: dat zijn forse verschillen in de gebeurtenissen.
Vergunt u mij toch eens enkele frappante overeenkomsten – die ik de afgelopen jaren ben tegengekomen – te benoemen. Geen gebeurtenissen zoals die waar u over spreekt, maar een aantal zaken die illustreren hoe het ideologische klimaat in Nederland aan het veranderen is. Niet over wat we doen, maar over hoe we denken.
Zo ontdekte ik bij het – uit pure nieuwsgierigheid – bekijken van de film Der Ewige Jude dat het argument ‘het is geen religie maar een ideologie’ in ieder geval al in 1939 door de Nazi’s werd gebruikt jegens het joodse geloof. We horen het nu met enige regelmaat over de islam. Onlangs wees iemand erop dat men zich al lang voorafgaand aan de jaren dertig zorgen maakte over de Verjudung van de maatschappij. Het lijkt me niet héél fantasievol om daar een zekere gelijkenis te herkennen met het begrip ‘islamisering’.