Wat is antisemitisme?

Dossier:

ANALYSE - Het Europees Parlement heeft donderdag 1 juni een niet-bindende resolutie aangenomen die de EU en de lidstaten oproept meer werk te maken van de bestrijding van het antisemitisme.

De resolutie roept de lidstaten op Joodse burgers en instituties te beschermen tegen haatzaaien, vervolging en berechting van antisemitische aanvallen te ondersteunen, coördinatoren voor de bestrijding van antisemitisme te benoemen, antisemitische standpunten stelselmatig publiekelijk te veroordelen, onderwijs over de Holocaust te bevorderen, en schoolboeken te controleren op juistheid inzake de Joodse geschiedenis en de actualiteit.

De resolutie is aangenomen met 76% van de stemmen voor, 16% tegen en 7% onthoudingen. Tegengestemd hebben de meeste leden van GUE/NGL (met drie SP-leden), een deel van de Groenen, waaronder beide leden van GroenLinks. Ook de PVV-leden stemden tegen. Voor stemden de meeste leden van de EPP (Europese volkspartij, christendemocraten), S&D (sociaaldemocraten) en ALDE (liberalen).

Onderdeel van de resolutie is de aanvaarding van een definitie van antisemitisme van de International Holocaust Remembrance Alliance (IHRA):

“Antisemitism is a certain perception of Jews, which may be expressed as hatred toward Jews. Rhetorical and physical manifestations of antisemitism are directed toward Jewish or non-Jewish individuals and/or their property, toward Jewish community institutions and religious facilities.”
De IHRA schrijft in de toelichting bij deze werkdefinitie die de organisatie sinds vorig jaar hanteert:
Manifestations might include the targeting of the state of Israel, conceived as a Jewish collectivity. However, criticism of Israel similar to that leveled against any other country cannot be regarded as antisemitic.
Commentatoren uit Joodse en Israëlische hoek hebben, ondanks deze laatste zin, de aanvaarding van de antisemitisme-resolutie met deze definitie toegejuicht. Dit is een belangrijke stap in de strijd tegen alle vormen van antisemitisme, “inclusief de variant die een smerig gezicht probeert te verbergen achter een vals laagje respect – de zogenaamde gerechtvaardigde kritiek op Israël die in wezen neerkomt op ontkenning van de legitimiteit van de Joodse staat,” zo citeert de Jeruzalem Post Daniel Schwammenthal van het Europese bureau van het American Jewish Committee. Ook het Israeli-Jewish Congress (IJC) is blij met de resolutie tegen antisemitisme, “en de moderne manifestatie daarvan in de aanval op de legitimiteit van Israël, het zionisme, en de dubbele standaard die gehanteerd wordt door Israël te onthouden wat alle andere staten is toegestaan.”
Nog voordat het Europese Parlement zich had uitgesproken over de antisemitismeresolutie werd de voorzitter van de christelijke organisatie Kairos-Kabeel Nederland in de Apeldoornse synagoge gekapitteld over ‘demonische retoriek over Israël’ die op basis van de definitie van Europese Unie antisemitisch genoemd kan worden. Hij had voor Palestina de vergelijking gemaakt met de bezetting van Nederland door de nazi’s.
Likoed Nederland beschuldigde vorige week de FNV van antisemitisme -ook met verwijzing naar de nieuwe definitie- vanwege de betiteling van Israël als apartheidsstaat. Ook al verwijst de FNV naar het standpunt van een commissie van de Verenigde Naties. “Apartheid is een vorm van racisme, en de staat Israël racistisch noemen is volgens Likoed Nederland aan te merken als een antisemitische beschuldiging.”
Kritiek op Israël = antisemitisme?
De overname van de werkdefinitie van de IHRA heeft de gelijkstelling van kritiek op Israël en antisemitisme dichterbij gebracht. Als Joods bezit en Joodse instellingen in het geding worden gebracht bij het beteugelen van discriminatie en haatzaaien, dan kan elke negatieve opmerking over de staat Israël aangegrepen worden worden voor vervolging. Oproepen tot een boycot van bedrijven die de bezetting van Palestijnse gebieden faciliteren en winst behalen uit de nederzettingenpolitiek van Israël kunnen nu gelijkgesteld worden aan de discriminatie van een bevolkingsgroep. Terwijl de boycot er juist op gericht is discriminatie van een bevolkingsgroep te beëindigen. Wie zich nu in het politieke debat keert tegen het zionisme, de politieke stroming die  verantwoordelijk is voor de bezetting van Palestina en de nederzettingenpolitiek, riskeert strafrechtelijke vervolging. Wie deze week bij de herdenking van vijftig jaar bezetting durft te opperen dat de vestiging van een Joodse staat bij nader inzien een historisch ongeluk is gebleken, kan op basis van de IHRA-definitie gelijkgeschakeld worden met nazi’s.

In Oostenrijk, Roemenië en het Verenigd Koninkrijk is de IHRA-definitie al officieel door de staat aanvaard. Nederland zou bezwaren hebben gemaakt, maar is er tenslotte toch mee akkoord gegaan.De publieke opinie is lang gevoelig geweest voor het argument dat kritiek op Israël door antisemitisme wordt geïnspireerd. Dat verhaal wordt de laatste jaren echter steeds minder geloofd en de kritiek op Israëls politiek is dan ook toegenomen. Nu geeft de EU ze met deze nieuwe definitie de kans om die kritiek te pareren door opnieuw de antisemisme-kaart te trekken. Het zal misschien in bepaalde landen de kritiek op Israël doen verstommen. Maar het zal op geen enkele wijze bijdragen aan de oplossing van een al veel te lang durend conflict.

Reacties (22)

#1 Daniël vdM

Ik ben heel dom, dat weet en accepteer ik. Daarom is het mij eigenlijk al niet duidelijk waarom discriminatie van Joden onder het speciale kopje ‘antisemitisme’ moet vallen, en niet gewoon onder ‘discriminatie’.

  • Volgende discussie
#2 gbh

@1: Omdat 2000 jaar vervolging en genocide op 6 miljoen mensen wat verder gaat dan discriminatie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Jos van Dijk

@1: @2: discriminatie is in het Nederlands taalgebruik een nogal softe term geworden. Maar in de kern komt het bij het discrimineren, uitsluiten en vervolgen van welke etnische groep dan ook steeds op hetzelfde neer. Het maakt mij niet uit welke term we gebruiken om dat te bestrijden. De definitie die ik hierboven beschrijf schept echter onnodige verwarring en dreigt kritiek op de staat Israël te smoren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Bookie

@1
Discriminatie is nu eenmaal een ruim begrip. Werkgevers mogen bijvoorbeeld wel discrimineren op opleiding, maar niet op ras.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Bookie

De vergelijking maken met Palestina en de Duitse bezetting is ook antisemitisch. Er worden nu eenmaal geen Palestijnen naar vernietigingskampen gestuurd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Jos van Dijk

@5: Ik zou zeggen: de vergelijking is discutabel, maar niet elke kwalificatie van een bezetting (die je niet kunt ontkennen) is daarmee antisemitisch. Daar gaat het nu juist over in dit artikel. De definitie wordt opgerekt tot een verbod op kritiek op de bezettingspolitiek van Israël.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Spam

Anti-semitisme is een vorm van racisme. Of je nu Joden haat vanwege hun Joodse afkomst, Afrikanen vanwege hun huidskleur of Turken en Marokkanen vanwege hun moslimachtergrond, het lijkt me allemaal even racistisch. En kritiek op Saudi-Arabië of Iran is net zo min racisme als kritiek op Israël. Je kan zelfs vinden dat Iran als Islamitische, of Israël als Joodse staat niet zou mogen bestaan, zonder ook iets tegen de inwoners van die landen in het algemeen te hebben.

Gezien de geschiedenis, vind ik Israël vergelijken met nazi-Duitsland weinig respectvol. De ook vaak gebruikte vergelijking met Zuid-Afrika lijkt me passender. Meer overeenkomsten en minder gevoelloos.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Kacebee

Alleen de staat mag geen onderscheid maken op betekenisloze zaken als iemands huidskleur of afkomst. Iedereen kan dan in gelijke mate zijn recht halen. Maar wat individuele burgers doen moeten ze zelf weten.

Antisemitisme in de zin van een hekel hebben aan joden (of aan de staat Israël, of beide) moet helemaal niet strafbaar zijn. Joden overhoop steken moet natuurlijk wél strafbaar zijn, maar daarbij doet het er weer niet toe of iemand dat deed omdat hij een hekel aan joden heeft of omdat het slachtoffer scheel keek.

Vage begrippen zoals antisemitisme en het strafbaar stellen daarvan werkt willekeur in de hand. Deze resolutie is schadelijk en nutteloos.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Le Redoutable

Er zijn tegen de honderd gebiedsconflicten op de wereld, bijna niemand in Nederland maakt zich hier druk over. In de meeste van die gebieden hebben de bewoners het onnoemelijk veel slechter dan de Palestijnen en al helemaal nergens krijgt men zoveel steun en en geld van de internationale gemeenschap toegestopt als deze laatste groep. De volstrekte willekeur en de felheid en bewoording van de “kritiek” als het om de Joden gaat doet ernstig vermoeden dat er meer aan de hand is dan kritiek alleen. Het simpele feit dat het onafhankelijkheid worden van de staat Israel, in een tijdperk dat de halve wereld gedekoloniseerd werd, een “ongeluk” wordt genoemd is hoogst bedenkelijke taal in de retoriek van een Le Pen.

Naast deze relatief onschuldige “critici” hebben we een groep in Nederland die veel ernstiger is. Die Joden uit hun wijk treiteren en die het noodzakelijk maken dat vele Joodse instellingen permanent met bewapende politieposten bewaakt moeten worden. Met de zaak Sylvana is de grens tussen kritiek en discriminatie behoorlijk scherp gesteld. Laten we dit als jurisprudentie gebruiken om de antisemieten van het handjevol echte critici te scheiden opdat het nooit meer zo uit de hand kan lopen als in de jaren 30.

Tientallen andere betwiste gebieden in de wereld:
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_territorial_disputes

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Jos van Dijk

@9: Israël’s onafhankelijkheid verbinden met dekolonisatie is een gotspe. De staat Israël koloniseert vanaf zijn oprichting Palestijns gebied. Het conflict dat daaruit voortkwam is niet te vergelijken met enig ander conflict uit je lijst. Kunnen we hier van geluk spreken?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Hemaworstje

@leredou
Met de zaak Sylvana is de grens tussen kritiek en discriminatie behoorlijk scherp gesteld.

Wat een pracht analyse waarin de huidige staat van ontbinding in Nederland wordt verklaard.

Met de zaak Patricia Paay is de grens tussen ethiek en moraal behoorlijk scherp gesteld.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 børkbørkbørk

Laten we de absurde voorafgaande scheldpartij even vergeten.

@0 Waarom zou een dergelijke resolutie bij moeten dragen aan het oplossen van het conflict in het Midden-Oosten? We verlangen van Artikel 1 van de Grondwet toch ook niet dat het de vrede in Birma bevordert?

Verder: de expliciete toevoeging dat je op Israël als staat gewoon kritiek mag hebben is voldoende om misbruik van deze definitie te voorkomen. Als je vindt dat de staat de Palestijnen slecht behandelt, dan kun je dat gewoon zeggen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Jos van Dijk

@12: Als, wat ik veronderstel, en de reacties die ik citeer wijzen daarop, deze resolutie als grond wordt aangevoerd om bv. de BDS campagne verdacht te maken,met alle bijbehorende zinloze discussies en afleidende media-ophef, komen we nooit toe aan een rationele beoordeling van het conflict en verstandige oplossingen. Dat is de betekenis van deze resolutie, ondanks de redelijke toevoeging die door degenen die het uitkomt gemakkelijk over het hoofd kan worden gezien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Kacebee

@10:

De staat Israël koloniseert vanaf zijn oprichting Palestijns gebied.

De staat Israël *is* Palestijns gebied. Jordanië is ook Palestijns gebied. Maar er was ook een hoop Joods gebied in Arabische landen. Wat is daarmee gebeurd toen honderdduizenden joden daaruit werden verjaagd?

Overigens zijn alle mensen kolonisten, en ontelbaar vaak duwden nieuwkomers de volken die er al woonden geheel of gedeeltelijk van hun plek. Na een generatie hebben we het er niet meer over. Zinloos. Zand erover. Maar voor de joden maken we een uitzondering, al 70 jaar lang.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Laurens

Deze hele discussie begint mij behoorlijk de keel uit hangen.
Antisemitisme evenals homofobie is enorm toegenomen met de instroom van moslims. Mede ingegeven door de koran.
En vlgns de absurde theorieen van de antisemieten kun je net zo goed de voormalige asmogendheden Duitsland, Japan en Italië (inmiddels twee bloeiende naties, de laatste wat minder) tot bezet gebied verklaren.
Richt je op het perfide en rigide systeem van de islamitiese staten. Israël is wat mij betreft een baken van licht. Relatief gezien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Furlano

@2: Dus je hebt 2 soorten van discriminatie: gewone discriminatie en buitengewone discriminatie, waarbij iemand middels “guilt by association” medeplichtig is aan 2000 jaar vervolging en de genocide op 6 miljoen mensen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Prediker

Antisemitisme evenals homofobie is enorm toegenomen met de instroom van moslims. Mede ingegeven door de koran.

@15 Nou, vooral door het verval van de islamitische wereld en onderwerping aan het (post-)christelijke Westen (hetgeen lijdt tot geknakt zelfbeeld en ressentiment); import van antisemitische denkbeelden en complottheorieën vanuit het Westen door christelijke missionarissen; en niet te vergeten de stichting van staat Israël, dat het islamitisch en vooral ook Arabisch supremacistisch zelfverstaan permanent op de proef stelt.

Laten we wel wezen: als het Joodse thuisland in Alaska zou zijn gesticht en helemaal als Joden daar dan mot hadden gekregen met christelijke Amerikanen, dan zouden de bakens er nu heel anders bij hebben gestaan – dan zouden de Arabische moslims namelijk redeneren: wij hebben samen meer gemeen dan die heidense christenen, die in drie goden en een godmens geloven, wij zijn ook nog etnisch verwant, en halacha en sjaria lijken qua opzet best wel op elkaar; en die nare christenen zitten ons beiden dwars: kom in onze armen, o broeders!

Dus Koran, Shmoran! ’t Is maar net hoe je die hermeneutisch benadert. Wil je er de bevestiging in lezen dat Joden onverbeterlijke untermenschen zijn, van God en gebod los, ja, dan kan dat. Maar dan bieden de bijbel en de kerkvaders nog veel meer stof.

Toch hebben de meeste christenen het antisemitisme afgezworen: oei, die gaskamers en Babi Yar gingen toch wel een beetje te ver…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Spam

@15

Antisemitisme evenals homofobie is enorm toegenomen met de instroom van moslims.

Maak eens een plotje van de hoeveelheid/ernst van het anti-semitisme in Nederland en het aantal aanwezig moslims. Vanaf 1900 graag.

Ik durf de stelling wel aan dat de minst antisemitische periode (jaren 80-90) direct volgde op de periode van de grootste instroom van islamitische gastarbeiders (jaren 60-70). Waarmee ik geenszins een causaal verband wil suggereren.

Tijdens de antisemitismepiek van de jaren 30-40 liepen hier dan weer nauwelijks moslims rond.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Henk de Waal

@18:

Prediker heeft natuurlijk een punt. De mate van antisemitisme en homofobie hangen van meerdere factoren af, zoals het hebben van een k*tleven in het Midden-Oosten bijv en wie je daar al dan niet (on)terecht de schuld van geeft. Maar religie en ideologie spelen ook een grote rol, waar je zelf naar hint. En de islam is nogal negatief over homo’s en Joden (net als de meeste religies). Als je dat combineert met het feit dat veel islamitische Nederlanders nog met 1 voet in het land van hun overoveroveroverover grootouders staan ……
Daarom is het belangrijk om het erover te hebben. Onder bepaalde omstadigheden is bijna iedereen vatbaar voor dergelijk abjecte ideeën. De oplossing ligt bij @15’s probleem wat mij betreft bij integratie (ja, er zijn ook een handjevol niet islamitische Nederlandse homofoben en antisemieten, maar kom aub niet aanzetten met voetbal….dan snap je er niks van), immigratie en keiharde godsdienst kritiek.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 HansR

@17: Toch hebben de meeste christenen het antisemitisme afgezworen

Dat soort dingen komt en gaat. Als jij denkt dat meer dan 2000 jaar christelijk antisemitisme zo maar verdwijnt ben je wat mij betreft iets te optimistisch.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 gbh

@17: Complete onzin; joden zijn 1400 jaar door moslims vervolgd, Mohammed begon zelf al met de slachting van joden.

Het grote verschil tussen de vervolging van joden door moslims en christenen is dat bij moslims alle anders gelovigen werden vervolgd en in de christelijke wereld alleen de joden en daarom valt de vervolging van alle anders gelovigen in de moslim wereld formeel niet onder de noemer antisemitisme.

Het antisemitische en anti-Amerikaanse gif is door de Sovjets/KGB in het midden oosten (en hier bij radicaal links/rechts) geïnjecteerd:

http://www.dailymail.co.uk/news/article-2348191/EXCLUSIVE-KGB-operation-seeded-Muslim-countries-anti-American-anti-Jewish-propaganda-1970s-laying-groundwork-Islamist-terrorism-U-S-Israeli-targets.html

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Prediker

@21 Je vergroot nu half-waarheden uit tot een opeenstapeling van groteske vertekeningen.

1. Mohammed liet volgens Ibn Ishaaq inderdaad alle mannen van een Joodse stam ombrengen, maar uit die overleveringen kun je opmaken dat hij daar pragmatische en strategische redenen voor zou hebben gehad: toen de moslims dreigden een allesbeslissende veldslag voor de poorten van Medina te verliezen, keken de Banu Quraiza de kat uit de boom.

De conclusie van Mo – als de overleveringen op waarheid berusten – zal toen waarschijnlijk zijn geweest dat ‘ie een club in z’n midden had die niet te vertrouwen viel. In ieder geval kon ‘ie er niet op bouwen, en bovendien: als ‘ie ze niet tot voorbeeld zou stellen, dan zouden andere stammen bij een volgende veldslag ook achterover kunnen leunen, plus kan ‘ie het niet verkopen aan z’n mannen.

O, en het waren inderdaad ook nog Joden, die sowieso z’n profeetschap in twijfel trokken. Dus al met al zullen hij en z’n luitenants gedacht hebben: beter nu schoon schip maken, anders blijft dat een achilleshiel.

Is dat ‘vervolging-van-de-Joden’? Nou nee, en zo wordt het door de bronnen waar de islamitische traditie dit verhaal op baseert ook niet voorgesteld.

2. Als je de positie van de joden in het christelijke Europa vergelijkt met die van joden en christenen in de Moslimwereld, hadden de laatsten het nog een stuk beter.

Joden werden in de moslimwereld namelijk niet gezien als godsmoordenaars en trawanten van de duivel maar als dwalende deelgenoten in de openbaring. Da’s nogal een significant nuanceverschilletje, dat zult u begrijpen.

Bij mijn weten zijn Joden gedurende de middeleeuwen dan ook nooit vanuit de moslimwereld naar het christelijke Europa gevlucht. Wel andersom. Waarom zou dat toch zijn? Denk eens na…

Het grote verschil tussen de vervolging van joden door moslims en christenen is dat bij moslims alle anders gelovigen werden vervolgd en in het christelijke westen alleen de joden…

3. Ja, vast: daarom werd het polytheisme door de christenen verboden (afgoderij) en werden hele heidense volksstammen met het zwaard bekeerd, heilige eiken omgehakt, druïdisme en hekserij verboden: omdat christenen andersgelovigen niet vervolgden.

Moet ik het nog hebben over de kruistocht tegen de katharen en de vervolging van de bogomielen? Of hoe de katholieke Conquistadores met gruwelijk geweld de Indianen in Zuid-Amerika tot slaaf hebben gemaakt en hun godsdiensten uitgeroeid?

Het antisemitische en anti-Amerikaanse gif is door de Sovjets/KGB in het midden oosten (en hier bij radicaal links/rechts) geïnjecteerd…

4. Ongetwijfeld, maar het was niet nieuw. Zoek de Damascus affaire maar eens op. Het is trouwens opvallend dat er uitgerekend in de 19e eeuw een aantal grote pogroms in het Midden-Oosten plaatsvinden, juist als het Ottomaanse rijk op z’n laatste benen loopt.

Maar ja, historische aanleidingen… Moeilijk, moeilijk voor je: liever hang je het allemaal op aan een overlevering over Mohammed die de Tywin Lannister uithangt. Hé, wat hoor ik nou? Is dat de kleinste viool ter wereld die ‘The Rains of Castamere’ speelt?

  • Vorige discussie