Met enige regelmaat bezoek ik Latijns Amerikaanse landen om vakbonden te adviseren. Vaak (of meestal) worden die openlijk tegengewerkt door werkgevers. Dat gebeurt doorgaans niet heel subtiel maar verder niet wezenlijk anders dan in Nederland. Waar zij een “pactos collectivos” sluiten, doen Nederlandse werkgevers het met een Arbeids Voorwaarden Regeling (AVR). Ik heb het eens opgeschreven hoe dat vanuit werkgeversperspectief werkt. 1. Zorg dat je veel mensen in dienst hebt die weinig met de vakbond hebben. Vrouwen, migranten, jongeren zijn moeilijke groepen voor vakbonden. Houdt het loon zo laag mogelijk zodat de vakbondscontributie een drempel is. Grote kans dat het aantal vakbondsleden laag blijft. 2. Als er een CAO is, wacht niet tot de onderhandelingen, maar zeg deze op voorhand op zodat de nawerking na expiratie beperkt is tot de weinige vakbondsleden. Die zullen dure rechtszaken moeten voeren om die doorwerking te claimen.
Dit is het Sargasso-café van maandag 17-12-2018. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
COLUMN - Voor de verandering eens een Engelstalige titel, want het gangbare Nederlandse equivalent lijkt teveel uit de sfeer van de Veronica top040 te komen: ‘De Negen Besten’, hoewel de laatste letter van het derde woord erop duidt dat het hier gaat om personen. Ze staan ook bekend onder benamingen als ‘Nine Good Heroes’, ‘Neun Guten Helden’, ‘Les Neuf Preux’, ‘I Nove Prodi’ en ‘Van neghen den besten’, hetgeen er op wijst dat we hier met een internationaal verschijnsel te maken hebben.
Om de lezer die nog nooit van het fenomeen gehoord heeft eerst uit de droom te helpen: de Negen Besten stellen drie triaden voor van de meest succesvolle ridders c.q. vorsten die de wereld tot de veertiende eeuw had voortgebracht. Het is een motief/topos dat voortkomt in de West-Europese literatuur en kunst in de periode van pakweg de veertiende tot de achttiende eeuw. Het motief nam een hoge vlucht gedurende de chaotische tijden van de Late Middeleeuwen, die gedomineerd werden door veranderingen, onzekerheden, oorlogen, hongersnoden en epidemieën.
Naast het ideaalbeeld van het aristocratische, rechtvaardige en hoofse ridderschap (provesse) is ook het ubi sunt-motief eigen aan dit fenomeen, wat populair omschreven zou kunnen worden als ‘waar zijn de helden als je ze nodig hebt’. Het motief vertolkt zo ook de vanitas, de vergankelijkheid van al het aardse. De Negen Helden vertegenwoordigen zo het pijnlijke verlangen naar de grote tijden van vroeger.
RECENSIE - De Belgische socialistische leider Hendrik de Man (1885-1953) kende ik als propagandist van de ethische, personalistische stroming in de midden 20e eeuwse sociaal-democratie die in Nederland vertegenwoordigd werd door onder andere dominee Willem Banning. De Man is hier daarnaast bekend vanwege zijn Plan van de Arbeid, een poging om de economische crisis tegen te gaan door vergaand staatsingrijpen. En ik wist ook nog dat De Man na de oorlog wegens collaboratie is veroordeeld. In de ontluisterende biografie Hendrik de Man. Een man met een plan laat Jan-Willem Stutje, die eerder een biografie schreef over Ferdinand Domela Nieuwenhuis, zien dat De Man ook al ver voor de oorlog verkeerde, noodlottige keuzes heeft gemaakt.
Hendrik de Man, afkomstig uit een Antwerps bourgeois milieu, is in de jaren voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog actief in de socialistische jeugdbeweging. Het is de enige periode in zijn leven dat hij direct betrokken is bij de massa van de arbeiders waarvoor de socialistische beweging opkomt. Hij is dan ook nog internationalist en staat in contact met Duitse socialisten zoals Karl Kautsky. Als de oorlog uitbreekt is het gedaan met de internationale solidariteit en meldt hij zich als vrijwilliger. Hij ontpopt zich als militairist en treedt ook later nog eens vrijwillig in dienst als reservekapitein. Zijn deelname aan de oorlog heeft nog een ander effect. Hij neemt afstand van de werkende bevolking als beslissende kracht van de beweging. Een socialistische samenleving, zegt hij in 1919, is niet mogelijk met een proletariaat dat ‘even miserabel, even zielloos, zonder enige behoefte aan cultuur en onwetend was als de Belgische arbeidersklasse van vandaag’ (p. 89). Hij gaat zich vanuit dat elitaire standpunt bezighouden met de culturele verheffing van het volk en neemt in geschriften afstand van het marxisme.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Als je een keer begint met drugs, heb je meer nodig. Zeggen ze. Maar dat hangt natuurlijk van de drug af. We gaan nog even door met drugs in de Closing Time.
Het origineel van Drug me, van de Dead Kennedys is ook heel mooi, maar de cover-versie van Sepultura (toen ze nog goed waren) vind ik toch net wat beter.
OPINIE - Gastauteur Hans Schneider heeft geen moeite met het betalen van belastingen. Ook niet met het betalen van belasting over het energieverbruik. Alleen wat is er gebeurd met het idee: de vervuiler betaalt?
Ik behoor tot de zwijgende meerderheid van de Nederlanders die belasting betalen helemaal niet erg vindt. Uit de Rijksmiddelen worden immers nuttige zaken betaald zoals zorg, onderwijs, politie, dijken en leger en soms ook dingen die het leven mooier maken zoals kunst, cultuur en natuur. Ik betaal daar graag aan mee.
Daarnaast wordt belasting soms geheven om schadelijke bestedingen af te remmen. Stevige accijnzen op benzine en rookwaren dragen respectievelijke bij aan het tegengaan van energieverspilling en longkanker. Ook prima, wat mij betreft.
Op het eerste gezicht dragen als maar hogere belastingen op energie ook bij aan zowel het vullen van de schatkist als aan het terugdringen van verspilling. We betalen zowel voor stroom als voor gas bovenop de kale energieprijs nog een EnergieBelasting (EB), een Opslag Duurzame Energie (ODE) en de BTW. De BTW wordt niet alleen over de energieprijs geheven, maar óók over de belastingen EB en ODE. Vlek op vlek, zou je kunnen zeggen.
FACTCHECK - Trouw had deze week een interview met de nieuwe fractievoorzitter van D66 Rob Jetten en met de Europese klimaatspecialist van die partij Gerben Jan Gerbrandy. Gerbrandy maakt in dat interview een enorme misser:
Zelfs als we de beloftes van Parijs netjes uitvoeren, stijgt de zeespiegel deze eeuw zeven tot twaalf meter. Dat is de eeuw die mijn zoon zal meemaken. Hij is tegen het eind van deze eeuw een bejaarde man. Dat is de urgentie.
Er is geen enkele serieuze projectie die ook maar in de buurt komt van 7 tot 12 meter zeespiegelstijging deze eeuw, ook niet in een worst-case scenario, zelfs als er helemaal niets zou worden gedaan om broeikasgasemissies te beperken. Een recent advies aan de Deltacommissaris geeft 3 meter zeespiegelstijging als bovengrens in een scenario met extreme opwarming. Pas een eeuw later zou, in het ergste geval, de stijging in de buurt kunnen komen van de cijfers die Gerbrandy geeft. Bij het halen van de doelstellingen van Parijs is het worst-case scenario 2 meter in 2100.
En wat deed Gerbrandy toen hij op deze enorme fout werd gewezen? Zich verschuilen achter een wetenschapper en “IPCC-lid”.
Wie ons kent weet wat wij in zo’n geval gaan doen: de bron zoeken. Waarschijnlijk hebben we die ook gevonden: een presentatie van Hans Otto Pörtner (die overigens geen zeespiegel-deskundige is, maar onderzoek doet naar mariene ecosystemen) die een zeespiegelstijging laat zien die overeenkomt met wat Gerbrandy zegt. Alleen is dat de zeespiegelstijging op zeer lange termijn, van eeuwen tot millennia. En dus geen verwachting voor de komende eeuw. Pörtner baseert zich op Knutti et al., 2015.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Gisteravond demonstreerden tienduizenden Hongaren tegen Orbán’s nieuwe ‘slavenwet’. De wet, die afgelopen week door het parlement is gejaagd, waar Orbán’s Fidesz partij een absolute meerderheid heeft, maakt tot 400 uur overwerk voor werknemers verplicht. Met uitstel van betaling tot drie jaar.
Vanavond gaan mensen weer de straat op.
Bakfietseigenaren staan al een poosje te boek als Groenlinks stemmers:
Al jarenlang staat het vervoermiddel symbool voor goed verdienende, hoogopgeleide burgers met progressief-linkse overtuigingen.
Data van I&O Research laten zien dat er nog een belangrijke groep is, namelijk VVD stemmers:
Van de ouders met kinderen tot kleuterleeftijd heeft echter 8 procent een bakfiets. Voor deze groep geldt wél dat GroenLinks-stemmers wat vaker dan gemiddeld een bakfiets hebben, namelijk in 10 procent van de gevallen. Zij staan echter niet bovenaan: VVD-stemmende ouders hebben namelijk in 12 procent van de gevallen een bakfiets.
Greta Thunberg komt uit Zweden en is 15 jaar. Ze “staakte” op school omdat naar school gaan zinloos is als volwassenen je toekomst verpesten. Ze doen dat door geen serieuze maatregelen te nemen om de verdere opwarming van de aarde te voorkomen.
Ze mocht spreken tijdens de laatste klimaatconferentie in Polen (waar een slap akkoord uit kwam).
Haar speech is kort maar duidelijk.
Until you start focusing on what needs to be done, rather than what is politically possible, there is no hope. We cannot solve a crisis without treating it as a crisis.