Waterpistolen tegen vastgoedspeculanten

In Barcelona demonstreerden duizenden bewoners tegen de overlast van het toerisme in de stad. “Toeristen, ga naar huis” en “Toerisme steelt van ons” luidden de protestborden op de Paseo de Gràcia, een straat geflankeerd door luxe boetieks en dure hotels. Buiten een Louis Vuitton-winkel werden bezoekers besproeid met water. Ook in Genua en Lissabon gingen afgelopen weekend mensen de straat op. Het is niet de eerste keer dat het massatoerisme protest oproept. Ook vorig jaar gingen in veel steden bewoners de straat op om maatregelen tegen de overlast te eisen en aandacht te vragen voor de huisvestingsperikelen van de lokale bevolking. Het heeft geleid tot de oprichting van het Southern Europe Network Against Touristification. Het waterpistool werd het symbool van de woede van de bewoners over de overlast van alsmaar stijgende aantallen toeristen in hun woongebied. “Onze vijand is niet de toerist, maar de speculanten en de uitbuiters die zich achter het toerisme verschuilen om te profiteren van de huisvesting en het leven van de lokale bevolking”, zegt Asier Basurto, een van de organisatoren van het protest in San Sebastián, een badplaats aan de noordkust van Spanje. Volgens Basurto jaagt de ontwikkeling van het toerisme jongeren uit San Sebastián. De stad wordt gedegradeerd tot “een decor”. Dit model van toerisme brengt geen economische welvaart, maar eerder problemen zoals de huizencrisis”, aldus Pere Joan Femenia, een woordvoerder van de groep Less Tourism, More Life, die de protesten organiseerde in Palma, Mallorca, waar demonstranten zaterdag een toeristenbus tegenhielden. Als gevolg van de torenhoge huizenprijzen kan het eiland niet voldoende politieambtenaren, gezondheidswerkers en leraren aantrekken. Op Ibiza leven lokale bewoners naast arbeidsmigranten in geïmproviseerde kampen, ver buiten de ogen van toeristen. De Colombiaan Victor, die met vrouw en kind in een busje in de buurt woont, zegt: "Ik werk hier in de oude stad en bedien de rijken," zegt hij. "Mijn vraag is: als wij er niet zijn, wie zal deze mensen dan bedienen?" Lokale overheden proberen het tij te keren. Venetië heft toegangsprijzen voor toeristen die de stad willen bezoeken. Desondanks is onlangs weer een nieuw hotelcomplex gebouwd in een wijk die tot dan toe vrij gehouden was  voor bewoners. De verhuur van woonruimte door particulieren staat overal onder druk. In Spanje heeft de overheid na een rechterlijk verbod van zo’n vijfduizend woningen van Aibnb het bedrijf opgeroepen in totaal nog eens 66.000 woningen van de markt te halen omdat daarmee de regels voor de toeristenindustrie worden overtreden. In de grote steden is er een enorm tekort aan betaalbare woningen. De kosten voor een huurwoning zijn in de afgelopen tien jaar verdubbeld, terwijl de salarissen op hetzelfde niveau bleven. Carmen Naranjo verwoordt het ongenoegen van de bewoners van Barcelona als volgt:  "Het is niet eerlijk dat de inwoners van Barcelona tegen lage salarissen in de horeca massa's toeristen moeten bedienen die korte tijd in appartementen verblijven waardoor wij uit de wijken worden verdreven waar we zijn opgegroeid, omdat we de prijzen voor de huisvesting niet meer kunnen betalen." Ook Amsterdam, waar bewoners eind vorig jaar de straat op gingen om te demonstreren tegen het massatoerisme, heeft de strijd aangebonden met Airbnb. De grens van 30 verhuurdagen per jaar wordt met ingang van volgend jaar gehalveerd. Tot verdriet van sommige bewoners die voor de vakantie hun woning verhuren en die nu flink wat inkomen moeten inleveren. Airbnb, dat zich opstelt als neutrale bemiddelaar in woonruimte voor vakantiegasten, vindt dat de Gemeente het probleem verkeerd aanpakt. "Volledige woningen op Airbnb maken ongeveer 2 procent uit van de totale overnachtingen in het centrum van Amsterdam." Het verhuurplatform noemt dat percentage "verwaarloosbaar" vergeleken bij de overnachtingen in hotels. "Economische kansen voor lokale bewoners en kleine bedrijven moeten behouden blijven." Amsterdam zag het aantal overnachtingen tussen 2017 en vorig jaar stijgen met 36%.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Wilhelm Fassbinder - Beethoven beim Komponieren im Studierzimmer, via Wikimedia Commons.

Humaniora in tijden van chatbots

COLUMN - Je kunt allerlei gedachten hebben over chatbots. Je kunt bijvoorbeeld juichen over de fantastische commerciële mogelijkheden die je ziet, of je zorgen maken over types die overal commerciële mogelijkheden in zien. Je kunt denken dat kunstmatige intelligentie gaat helpen onze kinderen beter onderwijs te geven, of vrezen dat we allemaal nog dommer en luier worden onder de invloed van die dingen.

Al die reacties zijn vast terecht, maar voor de humaniora schudden deze apparaten ook aan de fundamenten van het vak. Nu er ineens niet-menselijke wezens zijn die dingen lijken te kunnen waarvan we 10 dagen geleden nog dachten dat alleen mensen ze konden. Een cartoon tekenen. Een pianosonate schrijven. Het centraal eindexamen maken.

Je kunt natuurlijk zeggen dat de vingers op die cartoons er belachelijk uitzien, dat de sonate saai is, dat er rare fouten zitten in de beantwoording van de eindexamen. Maar dan zijn we beland bij een nieuwe definitie wat het betekent om mens te zijn – één die ertoe leidt dat ik in ieder geval ook niet zo menselijk ben, want mijn pianosonates trekken vooralsnog ook geen volle zalen.

Je kunt ook zeggen: uiteindelijk willen mensen toch vooral werk van mensen. Ik kan dat, alleen als amateurschaker beamen. Ik vind het leuk om af en toe online een spelletje te spelen, maar alleen op websites waar je speelt tegen andere mensen van ongeveer jouw niveau. Tegen computers speel ik niet, daar is niks aan. Dat ik van die mensen alleen weet welke zetten ze spelen en hoe ze zichzelf genoemd hebben – voegt zo goed als niets toe – vind ik ook niet belangrijk. Maar ze moeten wel mensen zijn. Uit experimenten blijkt overigens ook dat mensen soms de voorkeur geven aan door kunstmatige intelligentie geproduceerde gedichten, maar alleen als ze niet weten dat die door kunstmatige intelligentie gemaakt is.

Foto: Monument Universal Links on Human Rights (1995) Tony O'Malley William Murphy (cc)

‘Moderniseren’ van mensenrechten als schadelijke aanval op de rechtsstaat

COLUMN - een gastbijdrage van Antoine Buyse en Jasper Krommendijk, eerder verschenen bij Nederland Rechtsstaat

Deze week dienden Tweede Kamerleden Van Zanten (BBB) en Boomsma (NSC) een motie in waarin wordt opgeroepen mensenrechtenverdragen te ‘moderniseren’. Die zouden de ruimte voor asielbeleid in ‘verregaande mate’ beperken. Concreet noemen ze het Vluchtelingenverdrag en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Deze motie komt kort na een open brief van negen Europese staten die opriepen tot ‘een eerlijk gesprek’ over aanpassing van het EVRM, om precies dezelfde reden: migratie. Na heftige discussies binnen het inmiddels gevallen kabinet besloot Nederland die brief niet te ondertekenen. De motie lijkt nu via een omweg alsnog aan te willen sluiten.

De motie noemt ‘grootschalige, structurele migratiestromen en asielprocedures’ die draagvlak onder druk zetten. Draagvlak voor wat precies blijft in het midden, maar de motie lijkt te bedoelen: draagvlak voor die verdragen. Zij roept dan ook op te verkennen, juridisch en diplomatiek, of die verdragen moeten worden gemoderniseerd of herzien. Een eerdere versie van de motie opperde zelfs tijdelijke opschorting en opzegging, maar kennelijk is men er na een nachtje slapen achter gekomen dat dat in ieder geval juridisch niet echt kan.

Het is onbegrijpelijk dat juist een partij als NSC die ‘de grondrechten van mensen beter [wil] beschermen’ en ijvert voor constitutionele toetsing deze mogelijkheid überhaupt overwoog. Rechters in Nederland kunnen wetten (nog) niet toetsen aan de Grondwet, maar gelukkig wel aan het EVRM waardoor onze rechten toch worden beschermd, tegen geluidsoverlast of een privacy-schendend fraudesysteem. Met opzegging zou Nederland de Raad van Europa, bestaande uit 46 landen, moeten verlaten en voegt het zich bij het in 2022 uitgezette Rusland. Juridisch maakt opzegging (of modernisering) van het EVRM en andere verdragen verder weinig verschil: Nederland is nog steeds gebonden aan EU-recht over migratie. Onze collega Klaassen wees er terecht op dat 95% van het asielbeleid in Brussel wordt gemaakt. Het geheugen van de indieners van de motie lijkt daarnaast erg kort: zo’n onderzoek naar het Vluchtelingenverdrag is in 2021 al gedaan, door de Commissie Donner.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | Shock to the System

Robocop, Hellraiser III, Total Recall… Welke films herkent u zoal als inspiratiebronnen voor deze videoclip uit 1993?

Over cyberpunk gesproken, ik ben nu Neuromancer aan het lezen – het boek dat aan de voet stond van het genre – en dat is nog geen gemakkelijk leesvoer: je moet je kop er nog bij houden ook, anders raak je de draad kwijt. ‘Worldbuilding’, ja leuk, maar dan moet je wel snappen waar dit of dat betrekking op heeft.

Foto: Jorge Cancela (cc)

Persvrijheid vereist een democratische cultuur en zelfreflectie van de media

COLUMN - In de jaarlijkse Persvrijheidsindex van RSF (Reporters Sans Frontières) staat Nederland dit jaar op de derde plaats. Geen reden om ons zorgen te maken, dus. Lijkt het. Maar toch. De vrijheid van de media blijft waakzaamheid vereisen. Die vrijheid is namelijk afhankelijk van een context van de democratische rechtsstaat die in toenemende mate onder druk staat. Vrije media passen in een democratische cultuur. Maar wat gebeurt er als de politieke cultuur steeds meer onder invloed komt te staan van autoritaire, illiberale tendensen? Het kan snel afgelopen zijn met de persvrijheid zoals Hongarije laat zien. En dan de VS, al tachtig jaar cultureel, economisch en politiek hét grote voorbeeld voor Nederland. Direct na de start van de tweede termijn van Trump schreef  Katherine Jacobsen van het Comité ter Bescherming van Journalisten (CPJ): “Het is voor journalisten steeds moeilijker om hun werk goed te doen. Als dit zo doorgaat, dan zou Amerika het nieuwe Rusland kunnen worden.”

De NVJ (Nederlandse Vereniging van Journalisten) vindt in reactie op de Persvrijheidsindex dat er geen reden is voor een juichstemming. ‘De publieke omroep krijgt te maken met ingrijpende bezuinigingen. Journalisten hebben in toenemende mate te maken met geweldsincidenten, schadelijke politieke retoriek en juridische intimidatie (SLAPP-zaken). Er zijn zorgen over de mediaconcentratie in Nederland en de toegang tot informatie.’ De huidige -inmiddels demissionaire- regering kan niet beschouwd worden als actieve beschermer van de vrijheid in de media. De openbaarheid van informatie wordt eerder tegengewerkt dan bevorderd, zoals bijvoorbeeld bleek bij de weigering van BBB-minister Wiersma om emissiegegevens van boeren openbaar te maken. De NVJ is voorts bezorgd over het toenemend aantal bedreigingen van journalisten. In totaal hebben in 2024 journalisten 249 keer melding gedaan van een incident bij PersVeilig, tegenover 218 keer in 2023 en 198 keer in 2022.

Quote du jour | duurzaam bouwen

QUOTE - De gemeente Krimpenerwaard betrekt begin volgend jaar een nieuw energieneutraal, circulair en biobased gemeentehuis. Misschien wel het duurzaamste gemeentehuis van Nederland. Hoe vertaal je die grote ambities naar de praktijk?

Even heel wat anders: een gaaf voorbeeld van duurzaam bouwen. Het kan.

En als het dan toch een nieuw gebouw moet komen, maak het dan meteen zo duurzaam mogelijk, vond de gemeente­politiek. Zo werd gekozen voor een ontwerp dat hoog scoort op alle duurzaamheidseisen en voor een groot deel bestaat uit natuurlijke materialen en circulair is. Een deel van de materialen in het gebouw is hergebruikt en het gebouw is demontabel. Bilardie: ‘Het moet echt een voorbeeld worden van hoe je energieneutraal en circulair kunt bouwen in onze gemeente.’

Closing Time | Wizard

Castle Rat is een Medieval Fantasy Doom Metal-band uit New York, die op dit moment door Europa toert.

De clips zijn zo retro jaren zeventig, met psychedelische effecten en al, dat het net lijkt alsof een stel Dungeons & Dragons-spelers besloot om Rainbow en Black Sabbath na te gaan doen.

Hun debuutalbum Into The Realm (2024) behaalde meer dan een miljoen streams op Spotify, en voor September staat hun tweede studioplaat gepland: The Bestiary.

Gerechtigheid voor Daphne Caruana Galizia

Malta: levenslange gevangenisstraffen voor betrokkenheid moord Daphne Caruana Galizia.

Vier leden van een criminele bende op Malta zijn vorige week tot levenslange gevangenisstraffen veroordeeld voor hun betrokkenheid bij de moord op journalist Daphne Caruana Galizia in 2017 en de moord op een advocaat, twee jaar eerder. De familie van Caruana Galizia noemt de veroordelingen ‘een stap in de richting van een veiligere wereld voor journalisten, door potentiële moordenaars te laten weten dat er hoge straffen staan ​​op de moord op een journalist.‘.

Closing Time | Wake up and make love to me

In het tijdperk van #MeToo en ‘enthousiaste instemming’ kan een tekst over seks met iemand die slaapt (of net niet) eigenlijk niet langer.

Zeg nou zelf…

You look so self-possessed
I won’t disturb your rest
Its lovely when you’re sleeping
But wide awake is best

Nou ja, andere tijden zullen we maar denken. En Ian Dury was ook gewoon een macho kerel uit de arbeidersklasse.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende