Zoekresultaten voor

'participatiewet'

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Achterstand vrouwen op arbeidsmarkt kost 100 miljard

‘Het is tijd voor een fundamentele verandering op de arbeidsmarkt waarin vrouwen en mannen daadwerkelijk gelijke kansen krijgen om te werken en te zorgen’, stelt FNV-vicevoorzitter Kitty Jong.

Zij zegt dit naar aanleiding van een onderzoek van McKinsey dat vandaag wordt aangeboden aan minister van Engelshoven van onderwijs en emancipatie.

Nederland laat volgens het rapport van McKinsey een enorme bron van welvaart en welzijn onbenut door de hardnekkige achterstelling van vrouwen op de arbeidsmarkt. Als Nederland op het vlak van gendergelijkheid net zo goed zou scoren als de best presterende landen om ons heen, zou de economie een extra impuls krijgen van €114 mrd, oftewel 17%. Bij volledige gelijkheid van mannen en vrouwen zouden alle Nederlanders samen €221 mrd rijker zijn, een plus van 32%.

McKinsey pleit er voor dat vrouwen vier uur meer gaan werken dan ze nu gemiddeld doen.

Nog een paar cijfers:

56% van de afgestudeerden in het hoger onderwijs is vrouw

46% van de totale beroepsbevolking is vrouw

25% van alle managers is vrouw

6% van bestuurders van beursgenoteerde bedrijven is vrouw.

De onderzoekers noemen deeltijdwerk een ’tweesnijdend zwaard’. Het vergemakkelijkt de combinatie van zorg en werk, maar laat het potentieel van vrouwen onbenut. Ook de maatschappelijke investering in het onderwijs van vrouwen levert te weinig op. Circa 56% van de recent afgestudeerden is vrouw. Maar al meteen na de studie werken vrouwelijke mbo’ers en hbo’ers meer dan twee keer zo vaak in deeltijd als mannen. Die achterstand doet zich pijnlijk gevoelen als later in de carrière hogere functies worden verdeeld.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-03-2022

Een effectieve en sociale bijstand: het Nijmeegse experiment

ACHTERGROND, LONGREAD - Een aantal gemeenten in Nederland heeft toestemming gekregen om te experimenteren met de Participatiewet. Het begon vaak met een roep om een ‘lokaal basisinkomen’, maar het werd heel wat anders.

Dit stuk is geschreven voor en (in iets gewijzigde vorm) verschenen in het tijdschrift Sociaal Bestek. Het geeft een uitgebreide beschrijving van de proef die in Nijmegen gedaan wordt met de bijstand, waar we hier eerder ook al over schreven.

In een raadsdebat dat voorjaar 2015 werd gehouden, bleek in Nijmegen een ruime meerderheid van de raadsleden welwillend te staan tegenover een proef met een ‘basisinkomen voor bijstandsgerechtigden’. Over de politiek beladen term ‘basisinkomen’ bestond discussie, maar experimenteren dat wilde men wel. Soortgelijke discussies vonden toentertijd plaats in vele gemeenten, waaronder Groningen, Wageningen, Oss en Tilburg.

Het begin

Het experiment werd mogelijk doordat twee ontwikkelingen samenkwamen: een hernieuwde aandacht voor het basisinkomen en de invoering van de Participatiewet.

Het basisinkomen wordt al decennia, zo niet eeuwen, bediscussieerd. Journalist Rutger Bregman zette het in Nederland weer stevig op de agenda met een artikel over “gratis geld” op De Correspondent. Hierin verpakte hij rapporten, onderzoeken en inzichten van de afgelopen jaren tot een warm pleidooi voor een basisinkomen. Hij baseerde zich onder andere op een aantal succesvolle proeven, waarbij direct geld verstrekt wordt aan mensen die dat nodig hadden.

Foto: jackcast2015 (cc)

Beperkt werk (bloemlezing)

COLUMN - De Participatiewet van 2015 moest stimuleren dat meer mensen met een arbeidsbeperking aan het werk komen. Sindsdien hoeven werkgevers mensen die niet 100 procent arbeidsproductief zijn, slechts een deel van het minimumloon te betalen. De rest (maximaal 70 procent) wordt bijbetaald door de gemeente: de zogeheten loonkostensubsidie.

In de Participatiewet is ook afgesproken dat werkgevers tot 2026 in totaal 100.000 extra banen zullen scheppen voor mensen met een arbeidsbeperking. De overheid zou zelf voor nog eens 25.000 banen voor deze groep zorgen.

Maart 2017. De wet blijkt niet het gewenste resultaat te hebben.

De mensen in kwestie komen vaak ver onder hun niveau te werken – geen wonder ook: ze worden in vacatures gepropt waarvoor het minimumloon geldt. Die baan onder hun niveau doet hun werkplezier geen goed, waardoor velen na een jaar weer uitstromen, blijkt uit onderzoek van onder meer het CBS.

Mei 2017. De operatie loopt spaak op bureaucratie en blijkt hoofdzakelijk tijdelijke banen op te leveren: mensen met een arbeidsbeperking die eerder bij een sociale werkvoorziening in dienst waren, worden met behoud van subsidie doorgeschoven naar een ‘echte’ baan, maar raken die kwijt zodra de subsidie ophoudt.

Belangenverenigingen voor mensen met een arbeidshandicap constateren terecht dat er amper ‘duurzame’ banen zijn geschapen. Ze drukken zich vrij diplomatiek uit: ‘Zo zijn nogal wat mensen met een beperking gedetacheerd bij bedrijven, terwijl ze eigenlijk nog in dienst zijn van de sociale werkvoorziening. Hierdoor loopt een werkgever minder risico’s.’ Persoonlijk zou ik eerder zeggen dat de overheid op deze manier werkgevers subsidieert met geld uit de sociale werkvoorziening, maar hee, wie ben ik.

Foto: franchise opportunities (cc)

Van werk naar welbevinden – Werkt de zachte hand in de bijstand?

ONDERZOEK - Door Monique Kremer, Jelle van der Meer, Marcel Ham

Er voltrekt zich een stille revolutie. Ruwweg de helft van de mensen in de bijstand is opgegeven voor betaalde arbeid. Zij hoeven niet meer te solliciteren, zij krijgen geen hulp naar werk. Voor hen is de bijstand veranderd van een tijdelijk vangnet in een blijvende voorziening. De tegenprestatie krijgt vorm als vrijwilligerswerk, mantelzorg of werken aan je schulden of gezondheid. De ene gemeente kiest daarbij voor drang, de andere voor motivering, de derde voor vrijblijvendheid. In alle gevallen is het doel niet werk maar welzijn. Werkt de zachte hand in de bijstand?

Dat is de conclusie van een rondgang langs vijf grote en middelgrote gemeenten in Nederland en twee in het buitenland. We maakten die in opdracht van de gemeente Amsterdam. Deze gemeente wilde weten wat er elders in het land gebeurt met de groep mensen in de bijstand die op zeer grote afstand staat van de arbeidsmarkt. Met deze zoekvraag keken we in de keuken van Rotterdam, Utrecht, Tilburg en Leeuwarden, en, om te kunnen vergelijken, in Amsterdam zelf. Voor het internationale perspectief gingen we ook op bezoek in Stockholm en Bremen. Maar laten we beginnen met Nederland.

Foto: copyright ok. Gecheckt 03-03-2022

Zorgzame marktwerking

Nu de kabinetsinformatie weer op gang komt, vraag ik me af: zou ik minister willen zijn? Eerlijk: liever niet. Het probleem is het sturen van de markt. In sociaal beleid, volkshuisvesting, sociale zaken en zorg komen markt en overheid elkaar op een intense manier tegen.

Ik ben voor zorgzame relaties in een eerlijke en rechtvaardige samenleving. Maar lukt dat met ons geloof in marktwerking? Alleen de cash-nexus tussen mensen maakt de wereld koud. Kunnen we met overheidsbeleid die kilte bestrijden? De markt is geen klein thema, maar ik struikel er voortdurend over.

Jan Peter Balkenende

“Er is terecht twijfel aan ongenormeerde marktwerking.” schrijft Balkenende in de NRC (19 mei 2009) ”‘De markt kan niet zonder moraal’, aldus een van mijn favoriete citaten van Adam Smith. Maar de slinger moet niet terugslaan naar een allesbepalende overheid. Dat is het verkeerde recept.”

Het is een wat ouder artikel, maar het boeit door wat de CDA-leidsman zegt en niet zegt. Waarom blijft marktwerking nodig, vraagt hij zich af. Ja, waarom? Hij komt met een gesloten bewijsvoering voor economische groei. Dat levert tolerantie, sociale mobiliteit en socialer beleid.

Dan komt het sociale element van het CDA-denken: “Tegelijkertijd weten we dat economische voorspoed niet vanzelf eerlijk verdeeld wordt en dat niet iedereen vanzelf eerlijke kansen krijgt.” Dat inzicht komt van sociaaldemocraten.

Foto: Leonieke Aalders (cc)

Ruimte voor echte vernieuwing

OPINIE - Een urgent punt voor de kabinetsformatie.

Het ging in de campagne vrijwel niet over de kwaliteit van ons openbaar bestuur, de vernieuwing van het huis van Thorbecke, de overzichtelijkheid van het bestuur, het  niveau van samenwerking tussen politiek en ambtelijke organisatie.

Kunnen politieke partijen en ambtelijke organisatie nog een professionele relatie met elkaar hebben?  De politieke fragmentatie vertaalt zich in onnuttige complexiteit van regelgeving, want elk politiek compromis moet in de beleidsuitvoering tot zijn recht komen.

Als een proces binnen bepaalde waarden blijft, spreekt de cybernetica van homeostasis: een soort dynamisch evenwicht waarin niets verandert. De verkiezingscampagne leek daar op: er gebeurt van alles en toch verandert er niks.

Wat is zo onbehaaglijk en verontrustend? Is het oog van de beschouwer het probleem? Of ben je niet gek en is de omgeving dat wel? Zo kwam ik terecht bij “Slow politics”, zes uren van interviews in de Balie. In het derde blok zat Tjeenk Willink aan tafel.

Risico beheersen

Ineens zei Herman Tjeenk Willink iets boeiends: “De politiek kent zijn eigen functie niet meer. Dat is het voortdurend bepalen en herformuleren van het algemeen belang.” Vervolgens toonde hij zich knorrig over de onderwerpen in de verkiezingsstrijd.  Het verschil tussen politiek en bestuur is verloren gegaan, zei hij en “de politiek toont zich een slecht medebestuurder.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De goedwillenden en de technocraten

ANALYSE - Mooie betogen van mensen van goede wil: Jan Terlouw over het sociale vertrouwen en de aarde, Monica Sie Dhian Ho, geïnterviewd door Marc Chavannes bij de Correspondent, over het moeizame functioneren van de politiek. Wie is bezorgd over de kwaliteit in het publieke domein? De kwaliteit van het bestuur? De kwaliteit van het openbaar debat?

Wat ontbreekt aan de betogen van de goedwillenden? Nogal wat: het onderscheid tussen politiek en bestuur bijvoorbeeld. Of de erkenning van de beperkte rol voor de politiek. Die beperking ontstaat door de ambtelijke bureaucratie, de “Beambtenherrschaft” van Max Weber.

Pleiten voor mentale verandering mag , zoals Terlouw doet, maar hoe bereik je echt iets? Jon Stewart zegt: “They don’t give a flying fuck about governance, they care about campaigns and that’s where the fun is for them. That’s devastating. And not only is it devastating news-wise, it’s devastating to all of us.” Niet enkel het parlement is nep, zoals Wilders zei, het nieuws is nep, het openbaar debat is nep. Maar waarom?

Wie regeert?

Er is geen serieus verhaal over hoe het systeem in elkaar steekt en wat we fout doen. Ik denk dan aan politiek sociologen. Politiek is ‘boven’, want gaat over doelen, bestuur is ‘onder’, want gaat over (toepassing van) middelen.
Dat moet uit elkaar worden gehouden, want meningsverschillen moet je hebben over doelen, de toepassing van middelen is techniek. “Politiek is helemaal beleid geworden. Beleid komt neer op de omzichtige regeling van ieders stoffelijke zekerheden en verworven rechten,” schrijft Jos de Beus ruim 15 jaar geleden. Een coalitie van meer partijen “heerst met alle politieke machten samen en niet enkel in wisselwerking met de wetgevende en de rechterlijke macht. Het centrum van de politiek wordt uitgebreid met ambtenaren, georganiseerde belangen, massamedia en publieke opinie.—De grenzen tussen debat, besluitvorming en uitvoering vervagen.”(Een primaat van politiek, UvA, 2001, p.22)

Foto: BBC Radio 4 (cc)

Leidende of volgende politiek?

De vraag wat de politiek voor onze samenleving betekent, laat mij niet los. De programma’s van de politieke partijen zijn nu ongeveer allemaal bekend. (CDA, VVD, PvdA, GL, D66,) Maar gaan ze over grote onderwerpen of zijn de thema’s juist heel klein? Van het schuiven met de pensioenleeftijd zal de wereld niet veranderen. Kleine ingrepen op de arbeidsmarkt zullen geen baan extra opleveren.

Rassenwaan, klassenwaan, marktisme

In mijn leven ging het om rassenwaan, klassenwaan en marktisme, volgens de woorden van Bram de Swaan. Uit mijn jeugd herinner ik me de huiver over de rassenwaan, toen de moorddadigheid van Hitler’s Derde Rijk tot me door drong, een jaar of tien na de oorlog. Je kunt twisten of het politiek was of politiek georganiseerde criminaliteit misschien.

Toen ik iets ouder was, ging het om klassenwaan; de Koude Oorlog, de Cubacrisis, maar ook het oplevende geloof onder studenten in de jaren zeventig, dat het communisme de route was naar een betere wereld. In elke scriptie moesten Marx en zijn volgelingen worden geciteerd. Oost Europa kende de ‘volksdemocratie’, maar daar was de waarheid niet in tel.

In het westen ontwikkelde zich intussen het ‘marktisme’, als een resultante van het kapitalisme en de ineenstorting van het mondiale communisme. Reagan en Thatcher begonnen een liberale revolutie met de vrijheid op de markt als leidend principe. TINA, there is no alternative. De politicoloog Fukuyama schreef vervolgens over de zegepraal van de markt, die bij de Chinese communisten een autoritaire variant kreeg.

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Rutte repareert (III)

Opnieuw is het kabinet geconfronteerd met negatieve gevolgen van haar beleid: door wachtlijsten in de GGZ moeten bepaalde patiënten ook bij acute zorg, te lang op hulp wachten . Dit keer is het de beurt van minister Schippers om dat weer te repareren.

Op oudejaarsdag voorspelden we hier: 2016 wordt, meer dan 2015, het jaar van “Rutte repareert”. Een eerste overzicht van maatregelen die het kabinet moest nemen om onzorgvuldigheden en schade weg te werken, die door haar wetgeving is veroorzaakt.

Het lijstje maakten we in januari compleet en is ondertussen aan een update toe.

We vonden nog wat reparaties uit voorgaande jaren en natuurlijk vermelden we de meest recente herstelwerkzaamheden. We vermoeden da de lijst nog lang niet compleet is, dus mist u wat? Vermeld het in de reacties.

2013

18 september
Minister Asscher repareert het partnerbegrip kinderopvangtoeslag,
Door een aanpassing in het fiscaal partnerbegrip en het partnerbegrip voor de toeslagen vanaf 2012 wordt een in huis genomen ouder toeslagpartner van een alleenstaande ouder. Indien de inwonende (hulpbehoevende) ouder niet meer voldoet aan de arbeidseis, kan dit voor de alleenstaande ouder tot gevolg hebben dat het recht op een kinderopvangtoeslag vervalt. Op verzoek van de Tweede Kamer is besloten tot een wetswijziging, die per 1 januari 2014 en met terugwerkende kracht over 2012 en 2013 dit probleem oplost.

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Rutte repareert (II)

Op oudejaarsdag voorspelden we hier: 2016 wordt, meer dan 2015, het jaar van “Rutte repareert”. We gaven een overzicht van maatregelen die het kabinet in 2015 moest nemen om onzorgvuldigheden en schade weg te werken, die door haar wetgeving is veroorzaakt. Het lijstje bleek niet helemaal compleet, dus komen we er nu op terug.

Na een valse start in 2012, een onderhandeling hier, een akkoordje daar, is dit kabinet toch nog aan regeren toegekomen. Snode plannen werden wetten en het land moest er mee aan de slag. Of het nou lag aan de ambitieuze ijver, de haast om daden te stellen of louter dommigheid, een aantal wetten pakten zo slecht uit dat het kabinet reparatiemaatregelen moest treffen.

Het duurt altijd even voor de gevolgen van een wet merkbaar zijn, dus de herstelwerkzaamheden begonnen voor sommige doelgroepen wat aan de late kant. We zetten de complete lijst, vanaf 2013,  op een rij.

2013

18 september
Minister Asscher repareert het partnerbegrip kinderopvangtoeslag,
Door een aanpassing in het fiscaal partnerbegrip en het partnerbegrip voor de toeslagen vanaf 2012 wordt een in huis genomen ouder toeslagpartner van een alleenstaande ouder. Indien de inwonende (hulpbehoevende) ouder niet meer voldoet aan de arbeidseis, kan dit voor de alleenstaande ouder tot gevolg hebben dat het recht op een kinderopvangtoeslag vervalt. Op verzoek van de Tweede Kamer is besloten tot een wetswijziging, die per 1 januari 2014 en met terugwerkende kracht over 2012 en 2013 dit probleem oplost.

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Rutte repareert

Als het einde van het jaar in zicht komt, worden de meest uiteenlopende lijstjes opgemaakt. Het lijstje dat wij u vandaag aanbieden, hebben we nog nergens gezien.

Het gaat om een ander einde, namelijk 2016 zelf. Dat wordt het laatste jaar dat Rutte II nog de puntjes op de i kan zetten. Zoals vaker gebeurt bij kabinetten die de finish zien aankomen, worden er wat kadootjes uitgedeeld. Wie herinnert zich niet het “ zoet na het zuur” van Balkenende?

Ook dit kabinet is niet vies van het voormasseren van de kiezers, getuige het recente belastingplan dat een belastingverlaging van vijf miljard euro belooft voor werknemers en werkgevers. Het lijkt de laatste maatregel te zijn van een jaar waar Rutte II al eerder douceurtjes uitdeelde.

Schone schijn! Er is niets meer en niets minder aan de hand dan dat Rutte II wat reparatiewerkzaamheden uitvoert op wat eerder zo hartstochtelijk is afgebroken of faliekant is misgelopen. In 2013 zei Rutte: “Er is niets mis met dit land wat we niet kunnen repareren”.

Die uitspraak indachtig presenteren wij, op de drempel van de tijd, het jaaroverzicht “Rutte repareert”.

8 juni
Eerst de culturele sector slopen, en nu weer investeren. Minister Jet Bussemaker gaat jaarlijks 18,6 miljoen extra steken in de culturele sector.

Foto: Ross Cowan (cc)

Humaan vluchtelingenbeleid rendeert

OPINIE - Het huidige beleid voor vluchtelingen lijkt er volledig op gericht te zijn een groep mensen te kweken die de samenleving zoveel mogelijk schade aandoet. Tegenover dit beleid van versobering en afschrikken staat humaan beleid. En dat rendeert veel beter.

De zogenaamde vluchtelingencrisis houdt Europa en Nederland nu al maanden bezig. Zowel de burgers als de politiek lijken totaal overvallen te zijn door de komst van veel Syrische vluchtelingen. Door overmacht en uit puur populisme grijpt de politiek naar een beleid van afschrikking en versobering. Die afschrikking is een illusie, en gaat de problemen met vluchtelingen alleen maar groter maken.

Hieronder een paar van de mythes waarmee de kiezer door politici dagelijks worden bedrogen, gevolgd door een alternatief waarmee we gezamenlijk de problemen veel beter aan zouden kunnen pakken. Want dat alternatief is er wel degelijk.

De mythe van de dichte grenzen

Nog steeds gonst in Europa de mythe van de dichte grenzen. Als de grenzen maar dicht gingen, dan kwamen hier geen asielzoekers. Dit klinkt logisch, toch? In Nederland wordt deze illusie dan ook niet alleen door Wilders gevoed, maar ook door de VVD.

Uiteindelijk is het echter pure volksverlakkerij. Het beleid van de EU was altijd al gericht op dichte grenzen, op opvang in de regio en terugkeer wanneer dat mogelijk is. Wat Wilders en de VVD voorstellen is dus niets nieuws: dat is al decennialang staand beleid. Dit presenteren als een nieuw idee slaat dan ook nergens op.

Vorige Volgende