“Een referendum over het eindresultaat van de Brexit onderhandelingen is niet ondemocratisch”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Dossier:

Honderdduizenden demonstranten trok de anti-Brexit betoging in Londen zaterdag 20 oktober. Een van de eisen: een nieuw referendum. De reactie van het conservatieve pro-brexit parlementslid Jacob Rees-Mogg: ‘we have already had a People’s vote’

Een van de demonstranten, de student Jude Wilkinson geeft hem van repliek:

We haven’t. When the public voted, they did not know what the actual deal would look like, so to imply that they’ve endorsed any deal irrespective of its merits is ludicrous. To use the analogy of a protestor on BBC News, if you were engaged to someone and they turned out to be a psychopath just before the wedding, you would be well within your rights to cancel the whole affair.

It is deeply frustrating that the response to any form of democratic engagement is simply a dogmatic insistence that ‘the people have spoken’. As a young person today, it is maddening to have everything that I care so deeply about trampled by those who have a jihadist certainty of the merits of their own post-Brexit utopia.

The Tory right are like the Oliphaunts in Lord of the Rings – ancient, blundering creatures, impervious to nuance or compromise. And they are trampling us all in their wake.

Reacties (30)

#1 Raymond Horstman

Zo werkt dit niet. De essentie van democratie is dat je de uitslag accepteert. Je kunt niet door blijven gaan met het houden van referenda net zo lang tot je je zin krijgt. Dat is geen democratie dat is tirannie. Overigens ben ik van mening dat je helemaal geen referenda dient te houden. Ze ondermijnen de parlementaire democratie. Volgens mij de enige vorm waarin democratie kan werken.

  • Volgende discussie
#2 Cerridwen

@1: Het lijkt me onzinnig dat je over hetzelfde onderwerp niet nog een keer een referendum kan houden. De kiezers kunnen immers van mening van veranderen over dat onderwerp. Daarom houden we ook op regelmatige basis verkiezingen, en volstaan niet met één keer.

Wel lijkt het logisch om eerst de uitslag van het referendum uit te voeren, voor je een nieuwe houdt over hetzelfde onderwerp. Het is echter lang niet altijd duidelijk wanneer de uitslag van het referendum is uitgevoerd. Daarom is een iets lagere lat ook zinnig: op zijn minst moet er nieuwe informatie zijn waardoor het zinnig is opnieuw een referendum te houden. Kortom, er is een flink grijs gebied over wanneer het legitiem is een nieuw referendum te houden, en daar bevindt de brexit zich ook in. Aan de ene kant is de brexit nog niet volledig uitgevoerd, aan de andere kant is er veel nieuwe informatie waardoor het zinnig is dit opnieuw aan de kiezers voor te leggen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 beugwant

@1: Je gaat er wel even doodleuk aan voorbij dat het Cameron zelf was die het referendum uitschreef, en niet de bevolking die het afdwong. Mogelijk was dat ook meteen de reden dat de Britten dat (raadgevende!) referendum vooral als een grap zagen en dat de opkomst ook niet bepaald overhield. Verder is er op het democratische gehalte van dat districtenstelsel wel het een en ander af te dingen.
Een referendum is echter bij uitstek een manier om door een burgerinitiatief een regering terug te fluiten. Ze kunnen er eigenlijk niet genoeg zijn. Want wat je nu vooral ziet, is dat referenda worden aangegrepen om een algehele onvrede over heel andere onderwerpen te ventileren.
Het publiek is er ook slecht in geoefend. Dat zien we al bij de discussie over de tijd: men verwart de zomertijd met zomers weer. Maar daar gaan de weergoden over.
Dat gesteld hebbende: Is Mark Rutte een eerstgeborene?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Spam

@1 En wat is dan DE uitslag? Uittreden tegen elke mogelijke kost? En voor hoe lang staat DE uitslag dan vast? Mag je na 10 jaar weer over hertoetreden beginnen? Over 20? Over 100?

Ik hou niet van referenda. Precies vanwege wat je nu ziet. Complexe zaken kan je niet met een ja/nee vraag beslissen. Zeker niet als na verloop van tijd de context bepaalt dat de vraag niet meer hetzelfde is. En het is weinig democratisch om een referendum als een soort carte blanche voor de politiek te zien om een ja/nee maar naar eigen believen in te vullen.

De Leavers hebben gekregen wat ze wilden. Er is een Art-50-brief verstuurd en het proces tot uittreden is gestart. Onderhandelingen over uittreding zijn aan de gang. Met een andere referendumuitslag was dat allemaal niet gebeurd.

Voor de daadwerkelijke uittreding kan je ‘het volk’ dan de vervolgvraag stellen of ze, gezien de huidige stand van zaken, voor exit A, B of C willen gaan, of er misschien toch liever helemaal vanaf zien. Dat is niet anti-democratisch, maar juist de mening van het volk serieus nemen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Frank789

Een afgesloten strafrechtszaak kan worden heropend als zich belangrijke nieuwe feiten aandienen.
Nou, me dunkt dat de Britten wagonladingen nieuwe feiten hebben gekregen sinds het referendum.

Ik krijg trouwens het gevoel dat tegenstanders van elk referendum nu opeens als hardste roepen “het volk heeft gesproken dus stoppen nu”!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Lutine

@1

Hear hear. Die Britten moeten eens ophouden met dat gezeur. Ze verlaten de unie en dat is onherroepelijk op 29 maart. De EU zou geen knip voor de neus waard zijn als zij zich door aanstaande verlaters de EU regels laat voor schrijven. Ze hebben zelf dat onzalige referendum bedacht, dus ze gaan maar op de blaren zitten. Referenda zijn per definitie ondemocratisch, dus een nieuw referendum is dat ook.

Na 29 maart kunnen ze gewoon weer een verzoek tot lidmaatschap aan vragen, dat staat ze vrij.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Lutine

@5

Het volk heeft niet gesproken, de wettige regering van GB heeft besloten om de uitslag van het referendum uit te voeren. Dat waren ze niet verplicht, het was slechts raadgevend. De wettige regering van GB had ook, net als Rutte, een geitenpaadje kunnen vinden. Dan zaten ze nu niet in deze ellendige situatie.

Moeten we medelijden hebben met een land, regering en oppositie die elkaar de tent uitvecht? En met een onoplosbare Iers-Ierse grens zit? Laten ze eerst onderling maar eens consensus zoeken, dat kunnen ze ook al niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 beugwant

@7: De Ierse grenskwestie raakt ook Ierse EU-burgers. Misschien wel letterlijk. Daarom doet Europa wat het doet. Dat tussen de Ierse Zee en de Noordzee de pleuris gaat uitbreken, soit, maar niet in Ierland, noch aan de rand ervan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Jos van Dijk

Nog een paar citaten uit een artikel van Joshka Fischer ter aanvulling:

1. De kleine meerderheid van de Britten die in het referendum in 2016 op ‘Leave’ hebben gestemd, had geen oog voor economische welvaart, maar voor het terugvorderen van volledige politieke soevereiniteit. Men definiëerde soevereiniteit echter niet in termen van objectieve feiten over het heden of de toekomst van Groot-Brittannië, maar in termen van het verleden van Groot-Brittannië als een mondiale macht in de negentiende eeuw. Het maakt niet uit dat het VK nu een middelgrote Europese macht is met weinig tot geen kans ooit weer een wereldspeler te worden – binnen of buiten de EU.

2. Op zichzelf teruggeworpen zullen Europese landen ten prooi vallen aan de 21e eeuwse grootmachten van elders. Europeanen zouden niet langer hun eigen toekomst bepalen; hun lot zal elders worden beslist.

3. Verlangen naar een glorieus verleden is het laatste dat de Europeanen zal helpen de uitdaging aan te gaan waarmee zij worden geconfronteerd. Het verleden is voorbij. Met of zonder het Verenigd Koninkrijk moet Europa voor zijn toekomst zorgen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Joop

@9.

Slimme man Joska Fischer. De british empire is voorbij. Hoewel Londen financieel nog wel meetelt, ze over kernbomen beschikken. En er nog een groot aantal landen dicht tegen ze aanstaan in het Commonwealth. Dat zal steeds minder voorstellen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 gbh

Wat een bias weer in @0, het ontbrekende stuk:

Corbyn resists pressure for second EU Brexit referendum

Poll suggests 86% of grassroots Labour members want ‘People’s Vote’

https://www.ft.com/content/f9683696-bf22-11e8-8d55-54197280d3f7

#freeflowofinformation

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Frank789

@7: [ de wettige regering van GB heeft besloten om de uitslag van het referendum uit te voeren. Dat waren ze niet verplicht, het was slechts raadgevend. ]

Om Beugwant te citeren:
Je gaat er wel even doodleuk aan voorbij dat het Cameron zelf was die het referendum uitschreef, en niet de bevolking die het afdwong.

Het volk werd gevraagd te spreken, het volk heeft gesproken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Frank789

@6: De EU zou geen knip voor de neus waard zijn als zij niet toelieten dat de Britten op hun besluit terugkomen en de Brexit afblazen.
Het zou volslagen onredelijk zijn te eisen dat eerst de Brexit door moet gaan met alle financiële en organisatorische problemen van dien, om meteen weer een aanvraag voor lidmaatschap te accepteren. Onzin.

Mochten de Britten op hun besluit terugkomen, zullen ze sowieso voorlopig een flink toontje lager moeten zingen. De blaren zijn er linksom of rechtsom.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 beugwant

@12: Het probleem is echter dat het volk heeft gesproken op het moment dat de pubs net dicht gingen. Inmiddels is er wel een zekere ontnuchtering…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Frank789

@14: Ik hoop dan ook dat er wereldwijd geleerd is dat je zo een geweldig ingrijpende verandering niet mag beslissen op slechts 51%/49% onder invloed van de waan van de dag (en nog wat leugens links en rechts).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Bismarck

@8: Over referenda gesproken, er bestaat natuurlijk ook nog een andere oplossing voor de “harde grens” op het eiland Ierland, waar inmiddels blijkbaar veel Noord-Ieren voor voelen, als dat ze in de EU houdt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Lutine

@8

De pleuris die *eventueel* in N-Ierland uitbreekt is een gevolg van de brexit. Ierse EU burgers zullen er niet blij mee zijn, evenmin als ieder vredelievend mens. Maar oorzakelijk ligt de pleuris in Londen.

@12

Cameron was indertijd de gekozen premier van het Britse volk. Mijn keuze zou het niet zijn, maar dat is niet wat telt. Cameron schreef op legitieme wijze een referendum uit (waar ik ook al geen voorstander van ben) en nu dient de gifbeker dan ook leeggedronken te worden.

@13

Artikel 50 biedt mijn inziens geen ruimte om terug te komen op een besluit om de unie te verlaten.

1. Een lidstaat kan overeenkomstig zijn grondwettelijke bepalingen besluiten zich uit de Unie terug te trekken. 2. De lidstaat die besluit zich terug te trekken, geeft kennis van zijn voornemen aan de Europese Raad. In het licht van de richtsnoeren van de Europese Raad sluit de Unie na onderhandelingen met deze staat een akkoord over de voorwaarden voor zijn terugtrekking, waarbij rekening wordt gehouden met het kader van de toekomstige betrekkingen van die staat met de Unie. Over dat akkoord wordt onderhandeld overeenkomstig artikel 218, lid 3, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Het akkoord wordt namens de Unie gesloten door de Raad, die met gekwalificeerde meerderheid van stemmen besluit, na goedkeuring door het Europees Parlement. 3. De Verdragen zijn niet meer van toepassing op de betrokken staat met ingang van de datum van inwerkingtreding van het terugtrekkingsakkoord of, bij gebreke daarvan, na verloop van twee jaar na de in lid 2 bedoelde kennisgeving, tenzij de Europese Raad met instemming van de betrokken lidstaat met eenparigheid van stemmen tot verlenging van deze termijn besluit.

Er is wel een verwijzing:

5. Indien een lidstaat die zich uit de Unie heeft teruggetrokken, opnieuw om het lidmaatschap verzoekt, is op zijn verzoek de procedure van artikel 49 van toepassing.

Gaan we naar art 49:

Elke Europese staat die de in artikel 2 bedoelde waarden eerbiedigt en zich ertoe verbindt deze uit te dragen, kan verzoeken lid te worden van de Unie. Het Europees Parlement en de nationale parlementen worden van dit verzoek in kennis gesteld.

Conclusie: GB kan zich momenteel niet vinden in de Europese waarden. Het terugtrekkingsakkoord dient ordentelijk te worden afgesloten (of een no deal) waarna een nieuwe aanvraag ingediend kan worden. Alle huidige opt outs zijn daarbij uiteraard ongeldig.

Dit alles niet uit rancune, maar om het verdrag van Maastricht (7-2-92) te eerbiedigen. Verdragen sluit men om ze na te komen, niet om een duiventil van de EU te maken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Lutine

Waarbij ik overigens ook wens op te merken dat het:

1. Hoogmoedig is om te denken dat men via een referendum weer de EU binnen kan sluipen.

2. Dat het uitschrijven, organiseren enzovoorts van een referendum te kort dag is voor 29-3-19. De deadline naderen we nu met rasse schreden. Wij (de 27) dienen ons voor te bereiden op een no deal. En ons niet bezig te houden met onzinnige utopieën.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Frank789

@18: [ 1. Hoogmoedig is om te denken dat men via een referendum weer de EU binnen kan sluipen. ]

Je doet alsof het een misdaad is. Als het VK van de Brexit af wil zien denk ik dat de EU daar wel een mouw aan kan passen.
Farage en handlangers zullen daar wel een rechtszaak tegen starten.

[ 2. Dat het uitschrijven, organiseren enzovoorts van een referendum te kort dag is voor 29-3-19. ]
Volgens mij schrijven ze om de haverklap nieuwe tussentijdse verkiezingen uit in het VK, dus vertel mij maar eens waarom dit niet in pakweg 4 maanden kan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Lutine

@19

Geen misdaad, maar de referendumvragers gaan er kennelijk van uit dat er sprake in van omkeerbaarheid. Dat vind ik hoogmoedig.

De deadline is geen 4-5 maanden, maar een paar weken. Als er niet binnen een paar weken een deal is, zullen we ons moeten voorbereiden op een no deal. Een tussen-overeenkomst is ook nog mogelijk, waarbij GB geen lid meer is, maar wel voor de duur van een paar jaar zich houdt aan de Europese (handels)afspraken.

Een referendum is onzinnig op dit moment. Maar het staat de Britten uiteraard vrij om een referendum te houden. (Dan kan de chaos en instabiliteit nog wat toe nemen.) Maar hopelijk niet aan deze kant van de Noordzee. De EU-27 dienen een toekomst zonder de Britten voor ogen te houden. Een toekomst waarin de 27 afspraken ook na komen. Denk daarbij aan Polen, Hongarije, Italië. Voor ons is de gezamenlijke toekomst van belang en die ligt vast in de verschillende verdragen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Frank789

@20: [ Dat vind ik hoogmoedig. ]
Je grossiert intussen met toekennen van negatieve eigenschappen aan iedereen die jouw opvatting in de weg zit. Je hebt er schijt aan of noemt ze verdwaasd of hoogmoedig.
Er is niks hoogmoedigs aan proberen een ramp te voorkomen door opnieuw een referendum te vragen. Dat zijn mensen die doorzetten en niet opgeven omdat een ambtenaar zegt dat de regeltjes iets niet toelaten.
Je beroept je op regeltjes e.d. maar in feite zijn je reacties doordrenkt van wraak, die Britten moeten een lesje leren!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Lutine

@21

Projectie, Frank. Lees nog eens rustig terug. Verdragen zijn er om nageleefd te worden, anders kun je beter geen verdragen afsluiten. Jij mag er anders over denken, dat is je goed recht. En misschien gaat Brussel ook wel door de knieën. Het stabiliteitspact bleek immers ook niet in beton gegoten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Co Stuifbergen

@16: Ik vrees dat als de inwoners van Noord-Ierland zouden besluiten zich bij de republiek Ierland aan te sluiten, een minderheid weer de wapens oppakken zou.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Karin van der Stoop

Dit is hoe dan ook een lose-lose-situation op de korte termijn. Diep treurig voor wie het aangaat. Op de lange termijn; who knows?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Bismarck

@20: “De deadline is geen 4-5 maanden, maar een paar weken.”
Ik ben er vrij zeker van dat als er in februari een referendum is met als uitslag geen Brexit, dat er voor 29 maart (aan beide zijden van het kanaal) besloten is dat de Brexit alsnog niet doorgaat. Niet dat ik dat de beste uitkomst vind (want daarmee is het probleem van de status aparte voor het VK nog steeds niet opgelost), maar ik ben er vrij zeker van dat de EC en ministerraad de ruimte die jij in #17 niet ziet wel vinden.

@23: Toch is dat onderdeel van de deal waarmee de vrede destijds gesloten is. Bovendien is het op niet zo heel lange termijn heel waarschijnlijk onvermijdelijk. De demografische ontwikkelingen spreken in het nadeel van de protestanten (waar de diehards te vinden zijn die echt per se Noord-Ierland bij he VK willen houden), dus op enig moment (en dan hebben we het waarschijnlijk nog over deze helft van deze eeuw) komt dat referendum, met als uitslag hereniging van Ierland. Chantage met de dreiging van geweld zal dat ook niet lang tegenhouden (als het niet al averechts werkt).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 gbh

@25: Er is anders dan wie jouw vriendje is echt geen touw aan vast te knopen; bezetting van Tibet door China waarbij 1.200.000 Tibetanen zijn afgeslacht is goed maar dan wel separatisme steunen bij katholiek Noord-Ierland en Catalonië.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Bismarck

@26: Geen idee hoe dat een reactie is op #25 (of hoe je überhaupt iets van wat je daar zegt uit #25 haalt). Maar als je graag meer uitleg wilt over iets in #25 waar je geen touw aan vast kunt knopen, wil ik er best over uitweiden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 gbh

@27: Je kan lekker stommetje spelen maar je weet wel wat ik bedoel. Je kan je uitweiden tot je een ons weegt maar met zo’n dubbele standaard ben je compleet ongeloofwaardig. Als je het nog niet snapt; hier een genuanceerde uitleg. Beterschap.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Bismarck

@28: Ik denk dat niemand weet wat je bedoelt. Kun je ook nog uitleggen wat je niet begrijpt aan de twee stellingen die ik in #25 naar voren breng (als de Britten volgend jaar voor 29 maart een referendum houden en de uitslag is remain, dan blijven ze gewoon en de demografische ontwikkelingen in Noord-Ierland zullen er toe leiden dat het met Ierland herenigd wordt)?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 eet

Is het door de overheid genegeerde NEE uit 2005 van Nederland en het daaropvolgende verdrag van Lissabon dan wel democratisch ?

  • Vorige discussie