Zomergasten 2022 met Derk Sauer

Vanavond in VPRO’s Zomergasten de tweede ondernemende mediaberoemdheid. Na Humberto Tan (in de eerste uitzending van dit seizoen) nu Derk Sauer. “Gaat u ooit nog weg uit Rusland?”, werd hem vijf jaar geleden gevraagd in dit interview. Dat zag Sauer er niet van komen want “daarvoor zijn we te zeer met het land vergroeid. Vergis je niet: als je ergens bijna dertig jaar woont, zit zo’n plek in je hart”. Bovendien werken en wonen er toen twee van zijn zonen in Rusland (“En wat nog belangrijker is: we zijn een heel hecht gezin”). En toen viel Rusland Oekraïne binnen. In februari hoorde Derk Sauer van zijn zoon Tom dat die niet meer in Rusland wilde wonen. Hij zelf ging terug naar Moskou om met zijn medewerkers van ‘The Moscow Times’ te overleggen. Anderhalve week later ontvluchtte Sauer Rusland en of hij er ooit zal terugkeren is nu uiterst ongewis. Een andere zoon van Sauer is Ruslandcorrespondent voor ‘The Guardian’. Beiden werden geïnterviewd door het Belgische ‘De Morgen’. Of ze, nadat het gezin Sauer naar Rusland vertrok, zich intussen Russen voelden? Derk Sauer: “Mijn kinderen zijn Russischer dan ik.” En: “Ik ben geen Moskoviet, maar ik wil graag terug: als het kan, gaan we.” Derk Sauer trok met zijn gezin naar Rusland vlak na de val van de Berlijnse muur. Hij mag gerekend worden tot de vele Westerse ondernemers die hun kansen zagen in de door Michail Gorbatsjov geïntroduceerde perestrojka (hervorming) en glasnost (openheid). Pieter Waterdrinker was in 2018 Zomergast en kent Rusland ook van binnenuit. Hij had destijds een bedrijfje voor advies en bemiddeling voor westerse ondernemers die een slaatje wilden slaan uit de nieuwe wind die waaide. Gaat Janine Abbring vragen of Sauer ook door Waterdrinker op weg is geholpen? Hoe was het mogelijk in een land als Rusland zo goed zaken te doen als ook Derk Sauer heeft gedaan? Misschien met hulp van wat Russische oligarchen? In het interview  in ‘De Morgen’ wordt hem voor de voeten geworpen dat hij met machtshebbers is gaan eten. Sauer ontkent met oligarchen een vorkje geprikt te hebben. Wel heeft hij met twee oligarchen nauw samengewerkt: “Met Michail Chodorkovski, de eerste aandeelhouder van The Moscow Times, die later tien jaar in Siberië heeft doorgebracht, en met Michail Prokhorov, in 2012 de presidentskandidaat van de oppositie”. Volgens Pieter Waterdrinker was de snelle uitbreiding van de NAVO met Oostbloklanden een vergissing. Hij zag dat als een fout, veroorzaakt door gebrekkige kennis en begrip van de Russen. Een analyse die we in het Rusland-Oekraïne conflict vaker zagen voorbij komen: kennen we Poetin eigenlijk wel? In het interview in ‘De Morgen‘ betitelt Derk Sauer Poetin als een 'überwappie'. Of Janine Abbring er aan toe komt hem daar nader over uit te horen, is nog maar de vraag. In de 5 redenen om naar Derk Sauer te kijken schrijft de VPRO dat “het Sauer gelukt is om een avond samen te stellen waarin de Russische president alleen maar zijdelings figureert (maar toch altijd als een schaduw aanwezig is)”. Zijn er nog kritische noten te kraken? Een dik belegde boterham verdienen in een corrupt en door Poetingetrouwe kliek gedomineerd Rusland, kwam Derk Sauer en een van zijn zonen op fikse kritiek van Ruslandcorrespondent Olaf Koens en Pieter Waterdinker te staan. De familie Sauer zou boter op het hoofd gehad hebben. In de VPRO-gids stelt Sauer: ”Ik schaam me niet genoeg gewaarschuwd te hebben voor de tiran van deze tijd”. Nog een gespreksonderwerp dat op de agenda staat en waar Janine Abbring wel met een kritische blik over door mag vragen is wat Derk Sauer noemt: “mijn reis van activist naar journalist”. Is Sauer iemand die zijn (extreem)linkse verleden als een jeugdzonde afdoet nu hij een geslaagde, gearriveerde ondernemer is geworden? Het kan een boeiende avond worden. Kijken dus naar Derk Sauer, vanavond om 20.20 uur bij NPO 2. Hou uw opmerkingen tijdens de uitzending niet voor uzelf maar deel ze met ons hier in de reactievelden. Morgen mag u de Sargasso Zomergastenrecensie weer verwachten, deze keer van onze collega Karin van der Stoop. Edit: Voor onze recensie: klik hier.

Door: Foto: © Schermafbeelding VPRO Zomergasten met Derk Sauer
Foto: Schermafbeelding video Bas Andriessen over Hoketus

Kunst op Zondag | Hoketus

, door

Ruim een jaar geleden overleed een van Nederlands grootste componisten: Louis Andriessen. Opdat we niet vergeten vandaag een van zijn vroegere werken: ‘Hoketus’.

Het stuk werd gecomponeerd voor een groep studenten van het Haags Conservatorium en voor het eerst uitgevoerd in de serie mei-concerten (31 mei 1976). De groep is blijven bestaan als het ensemble Hoketus. Tien jaar later hief de groep zich op.

Het was ‘een soort popgroep die de verkeerde noten speelt’, zo werd Cees van Zeeland (een van de Hoketusleden)  geciteerd in dit artikel (10 september 1986) dat Frits van der Waa voor het afscheidsconcert schreef in De Groene.

Hoketus is een muzikale techniek, toegepast in middeleeuwse motetten (meerstemmige zangstukken) waarin sommige stukjes door twee stemmen om-en-om werden gezongen.

In dit notenvoorbeeld aangegeven met rode lijntjes. In maat 2 wordt de noot a in de bovenste stem, gevolgd door dezelfde noot in de stem daaronder. In maat 3 idem met de noot g. In maat 6 wordt de laatste noot (de a) opgevolgd door de eerste noot a in maat 7. (notenvoorbeeld overgenomen van Wikipedia).
notenvoorbeeld overgenomen van Wikipedia Hoketus

Verder komt de techniek voor bij sommige traditionele volksmuziek uit Afrika en kennen we het van Zuid-Amerikaanse panfluitmuziek. In de intro van Herbie Hancock’s ‘Watermelon Man’ (1974) wisselt de zangstem af met een panfluit.

https://www.youtube.com/watch?v=aZpyg3iYDfQ

Closing Time | Dj Iche’s Nairobe Vol. 1 Mix

, door

Hij was er dit jaar weer,  na twee jaar afwezigheid, de Canal Parade door de grachten van Amsterdam. Een bonte stoet van LHBTIQ+ schippers en matrozen, feest. En bij een feest hoort muziek, en die wordt onder andere verzorgd door de Keniaanse – Tanzaniaanse dj ICHE, dat je uitspreekt als íetsje.

ICHE omschrijft zichzelf als ‘romantisch lesbienne’ en qua gender is hen non-binair. Helaas is het in Kenia illegaal om queer te zijn en daar openlijk voor uit te komen.

Foto: Bron: Livius

De Sofisten 3: Gorgias

, door

ACHTERGROND - Gorgias was een tijdgenoot van Protagoras en geldt als de vader van de retorica: de kunst van het spreken. Hij was dan ook beroemd om zijn redevoeringen, waarin hij allerlei nieuwe stijlfiguren introduceerde, en andere uitwerkte: de zogenaamde ‘gorgiaanse figuren’. Iedereen die zich in de Oudheid wilde bekwamen in de welsbesprekendheid, zou die bestuderen, nog eeuwenlang.

Gorgias schreef ook over de kunst van het argumenteren. In zijn studies over de argumentatieleer verdedigt hij vaak expres onconventionele en soms ronduit absurde stellingen: het ging hem dan ook niet om het waarheidsgehalte van de stellingen zelf, maar om de argumentatie te kunnen bestuderen en oefenen.

Provocaties

Daarnaast schreef Gorgias een filosofische onderbouwing voor het belang van de retorica, provocerend getiteld Over het niet-zijnde of over de natuur. In dit werk ging hij uit van vier stellingen, die hij dit keer waarschijnlijk niet alleen maar als absurditeiten aanvoerde, maar uiterst serieus nam. Hier komen ze:

  • Er bestaat niets.
  • Zelfs als er al iets was, dan zouden wij het niet kunnen kennen.
  • Zelfs als we iets zouden kunnen kennen, dan konden we het nog niet in woorden uitdrukken.
  • Zelfs als dat zou lukken, dan zouden mensen het niet kunnen begrijpen.
Foto: Ganaselmi (cc)

In Italië kan extreemrechts aan de macht komen

, door

Honerd jaar na Mussolini’s Mars op Rome dreigen de nazaten van de fascisten in Italië weer aan de macht te komen. Eind september zijn er verkiezingen gepland nadat premier Mario Draghi de handdoek in de ring gooide. Hij kreeg in zijn nationale regeringscoalitie geen steun voor zijn economische plannen van drie van de partners, de Vijfsterrenbeweging, Berlusconi’s Forza Italia en Salvini’s Lega. In de polls staat nu de enige partij die niet meedeed aan de nationale coalitie, de Fratelli d’Italia, bovenaan. Op basis van de huidige peilingen zou FdI, die geïnfiltreerd zou zijn door neofascisten, met Berlusconi en Salvini een nieuwe regering kunnen vormen. Beoogd premier is de oprichter en huidig partijleider, de 45-jarige Giorgia Meloni. Zij kan met de Broeders de eerste vrouwelijke premier van Italië worden. Zijn daarmee de fascisten terug?

Proteststemmen

Meloni komt oorspronkelijk uit Berlusconi’s Forza Italia. Ze was in 2008 de jongste Italiaanse minister ooit. De FdI is een jonge partij en bestaat uit een bundeling van kleine radicaal-rechtse groepen. De populariteit van Meloni heeft alles te maken met afkeer van veel Italianen van de gevestigde politiek. Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen behaalde de FdI met Mussolini’s kleindochter Rachele in Rome een monsterzege. Vier jaar geleden gingen de proteststemmen nog vooral naar M5S, de Vijfsterrenbeweging. Die partij is inmiddels door deelname aan achtereenvolgende regeringen volledig vergroeid met de macht en bovendien zeer verdeeld geraakt. Met het onthouden van steun aan het door politieke compromissen sterk verwaterde programma van Draghi heeft M5S de stekker uit de coalitie getrokken en ruimte gemaakt voor een ruk naar (extreem)rechts. Het is de technocraat Draghi niet gelukt de Italiaanse politiek te verheffen boven het partijbelang. Technocraten, schrijven twee commentatoren op Politico, ‘lopen het risico populistische wrok aan te wakkeren’. Zij citeren Adam Tooze die bij het aantreden van Draghi schreef ‘dat democratieën het misschien moeilijk vinden om zonder technocraten te leven, maar ze zullen ons niet redden – en zeker zullen ze Italië niet redden’.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Clsoing Time | Van twee kanten

, door

Als je iets van twee kanten bekijkt, kom je erachter dat je het eigenlijk niet goed kent. Een ‘tegeltjeswijsheid’ die maar weinig mensen in praktijk weten te brengen. Jammer…

Maar Joni Mitchell is ‘back in town’!  Althans, dat was ze 24 juli op het Newport Folk Festival. Het festival waar zoveel singer -songwriters en folkartiesten groot zijn geworden. Onder andere Joni Mitchell zelf, die in 1967 voor het eerst op het festival optrad.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Amper verschil tussen ‘flitsenquête’ en ‘klassieke enquête’

, door

van Prof.Dr. Joop van den Berg

Zes jaar geleden werd door de Tweede Kamer het ‘Tijdelijk protocol parlementaire ondervraging’ ingevoerd. Het idee erachter was dat de Kamer in hoorzittingen kon worden geconfronteerd met even noodzakelijke als weigerachtige ondervraagden. Zij vond dat het dan mogelijk moest zijn over te schakelen op een kort enquêteonderzoek, zodat de weigerachtige types verplicht waren om te verschijnen en onder ede te getuigen. Daarvoor hoefden dan niet al die inspanningen te worden verricht die bij een normale enquête gebruikelijk waren, zoals een grondig onderzoek van documenten. Zo’n ‘ondervraging’, zoals het werd genoemd, zou weinig tijd kosten in tegenstelling tot een ‘echte’ enquête. Na vijf jaar experimenteren zou evaluatie van dit instrument moeten plaatsvinden.

De Kamer heeft twee jaar langer nodig gehad om deze activiteit op haar rendement te waarderen. Gegeven de coronapandemie en de verkiezingen van 2021, is dat verklaarbaar. Ondanks de hoge verwachtingen van snelle ‘ondervragingen’ hebben er maar drie plaatsgehad. Die hebben wel veel aandacht gekregen, het meest nog de ondervraging over de kinderopvangtoeslagen in 2020–2021. De werkgroep-Belhaj (D66) die het nieuwe instrument heeft geëvalueerd, komt tot de conclusie dat het allemaal anders is gelopen dan was verwacht, maar dat de parlementaire ondervraging niettemin haar nut heeft bewezen.

Waan van de dag

Wat doen Europese landen aan beperking van het energiegebruik?

, door

In veel landen worden plannen gemaakt om de winter zonder problemen door te kunnen komen

Minder lang douchen, nu de airco omhoog en straks de thermostaat omlaag. Politico geeft een overzicht van plannen in een aantal Europese landen en reacties daarop uit de politiek. Spanje heeft al enkele radicale maatregelen genomen. Duitsland blijft achter. Italië werkt aan een noodbesparingsplan dat mogelijk en beperking inhoudt van de verwarming tot 19C in de winter en de koeling tot 27C in de zomer, het verminderen van straatverlichting ’s nachts en het vroegtijdig sluiten van winkels. De Italianen gaan eind september naar de stembus, dus of dat allemaal doorgaat is zeer onzeker.

Closing Time | Placebo

, door

Vanuit het niets rende Kate Bush niet alleen meer de heuvel op, maar ook de hitparades weer in. Een nieuwe generatie ontdekte haar nummer dankzij de hitserie Stranger Things. Maar ik ben niet die nieuwe generatie. Ik ben van een tussengeneratie die kennis maakte met het nummer door de cover van Placebo. Een cover die ik stiekem dus beter vind dan het origineel. Change my mind.

Closing Time | Goldband

, door
Wij zijn er klaar voor
Nee dat ben je niet
Ik wil een junior
Nee zo werkt het niet
Dit is mijn kinderwens
Nee dat wens je niet
Een eigen mini mens
Mini blijft ze niet

Mooi zoetsappig liedje over een man die er klaar mee, eh voor, is. Het is niet duidelijk of hij zich moed probeert in te praten, of dat zijn zaadleiders daadwerkelijk rammelen. Maar in ieder geval: laat de koters maar komen! Met precies genoeg ruimte tussen de zinnen om er heel hard dingen tussendoor te schreeuwen. Wat ik dan ook maar doe.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende