door Els Aarts. 2023 is het jaar van de doorbraak van ‘generatieve’ AI. Kunstmatige intelligentie die getraind is om tekst, beeld of geluid te maken. De reacties variëren van verwondering tot totale paniek. Hoe revolutionair is de nieuwste generatie AI? Kunstmatige Intelligentie (AI) is dit jaar niet uit de kranten weg te slaan. Sinds het bedrijf OpenAI eind 2022 chatbot ChatGPT gratis toegankelijk maakte, houdt zijn bedwelmende taalvermogen iedereen in zijn greep. Taalwetenschapper prof. Antal van den Bosch (UU) bouwt al zo’n dertig jaar aan het type taalmodellen waar ChatGPT op gebaseerd is, en kijkt met verbazing naar de hype die zich plotseling rond zijn vakgebied afspeelt. Voor de reeks ‘Wie is er bang voor AI?’ spreken we hem over de angst voor AI, wat AI ons kan brengen, en of je dat als taaltechnoloog überhaupt kan voorspellen. AI is niet intelligent Van den Bosch is stellig: de intelligentie in AI heeft weinig te maken met menselijke intelligentie. “Taalmodellen als ChatGPT kunnen letterlijk niets anders dan het volgende woord voorspellen. Ze hebben geen enkele kennis van de echte wereld, maar maken plausibele teksten en daarom klinkt het alsof er heel veel meer achter zit dan in werkelijkheid het geval is.” Toch spreken veel experts van een revolutie. Volgens Van den Bosch zijn er twee belangrijke aspecten die ChatGPT uniek maakt. Ten eerste heeft de chatbot een actief en zelflerend intern geheugen. Hij kan op lange en complexe opdrachten reageren, onthoudt wat er eerder gezegd is en kan bijvoorbeeld een conclusie of clou helemaal aan het einde van de tekst toevoegen, zonder te vergeten dat dat ook bij de opdracht hoorde. Hierdoor is het niet, zoals vorige taalmodellen, alleen een soort ‘autocomplete’ zoals we van onze telefoons kennen, maar kunnen we er langere teksten mee maken, ermee plannen of de chatbot laten meedenken over ingewikkelde vraagstukken. Het tweede aspect is dat het gratis toegankelijk is voor iedereen. En daarin schuilt ook meteen het gevaar. Volgens Van den Bosch is de technologie op zichzelf niet gevaarlijk, maar kan ze mensen helpen om op grotere schaal schade aan te richten dan voorheen, omdat ze door haar actieve interne geheugen op autonomere manier de plannen van haar opdrachtgever kan uitvoeren: AI kan zelf code schrijven en die zelfstandig op internet, databases of apparaten uitvoeren. Als deze bots ingezet worden om op grote schaal huishoudelijke apparaten te hacken, zouden we misschien afgeluisterd kunnen worden door onze slimme tv. Al is het ook voor AI moeilijk om door beveiliging heen te breken. AI tegen polarisering en eenzaamheid Gelukkig zijn de slechteriken in de minderheid en kan AI ook gebruikt worden om onze levens op een positieve manier te veranderen. Van den Bosch werkt voor nieuwssite nu.nl aan een taalalgoritme dat helpt het publieke debat te depolariseren. Lezers kunnen nu onder artikelen reageren, maar dat verzandt snel in gescheld tussen trollen. Het algoritme helpt om reacties te herkennen die een positieve bijdrage leveren aan het debat. En zorgt er dan voor dat deze teksten bovenaan komen te staan, waardoor ze meer gelezen worden. AI kan volgens Van den Bosch ook bijdragen aan het tegengaan van eenzaamheid. Hij noemt de film Her (2013) als realistisch toekomstscenario. Daarin gaat de hoofdrolspeler een intieme relatie aan met een chatbot. De AI met de stem van Scarlett Johansson lijkt ergens op de persoonlijke taalmodellen die Van den Bosch zelf maakt. Deze interactieve computerstemmen wekken veel empathie op, waardoor het denkbaaris dat je er een hechte band mee opbouwt. Is het niet wat dystopisch om menselijk contact te vervangen door een algoritme? Van den Bosch vindt dat te cynisch. “We laten ons altijd al raken door dingen: denk aan Mariabeeldjes of een urn met foto van een dierbare. Ik denk dat mensen eerst moeten wennen aan dit soort relaties met robots, maar dat ze het uiteindelijk leuk gaan vinden.” De toekomst van AI Voorspellingen over wat de volgende ontwikkelingen in AI-land gaan zijn, daar wil Van den Bosch zich niet aan wagen. Ook al zit hij al dertig jaar in het vak, hij had nooit gedacht dat een bedrijf ooit iets als ChatGPT zou durven uitbrengen, met zo veel computerkracht en data. “Ik wist dat Microsoft en Google ertoe in staat waren. Maar ik dacht dat ze het niet zouden durven, vanwege de enorme risico’s op fouten, de rechtszaken die ze daardoor aan hun broek kunnen krijgen, en dus de reputatieschade die ze ermee zouden oplopen. Wat dat betreft is OpenAI een soort zwarte zwaan. Dat bedrijf heeft een heel riskante gok gewaagd en nu blijkt dat mensen door de bijna toverachtige kracht die ChatGPT heeft, bereid zijn om zijn fouten te vergeven.” Dit artikel van Els Aarts verscheen eerder bij Studium Generale Utrecht.
Elephant Gym is een Taiwanese math rock band die nogal jazzy aanvoelende proggressieve rock speelt. Het trio heeft tal van prijzen gewonnen in Taiwan.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
OPINIE - De afgelopen 13 jaar was visie de olifant die het zicht belemmerde. Waar het eerste kabinet Rutte zo’n 10 jaar geleden verklaarde dat Nederland af is kondigde het laatste Kabinet Rutte de ‘grootste verbouwing van Nederland’ aan. Hoewel veel mensen dan denken aan het energiesysteem, gaat de verbouwing op veel meer terreinen spelen en veel meer aspecten van de leefomgeving raken. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) publiceerde vier scenario’s voor de inrichting van Nederland in 2050.
In deze vier scenario’s schetst het PBL wat de effecten zijn van verschillende keuzes voor de inrichting van Nederland. Het PBL heeft een scenario ontwikkeld waarin grote bedrijven de lead hebben, een scenario met nog verdere digitalisering waardoor afstanden verdwijnen, een scenario met veel ruimte voor de natuur en een scenario waarin burgers het initiatief nemen in hun eigen leefomgeving. De uitkomsten van de scenario’s laten zien dat er wat te kiezen valt en laat dat nou net zijn wat in november 2023 mag doen: kiezen.
Investeringen die nu gedaan worden in nieuwe woonwijken, (energie)infrastructuur of waterhuishouding gaan zeker 50 jaar mee. Het is daarom van belang om vooruit te kijken naar het land waar we over 30 tot 50 jaar in willen wonen. Hoe ziet het er uit? Hoe en waar verdienen we er ons brood? Hoe en waar wonen we? Hoe ziet onze energievoorziening er uit? Waar bufferen we water voor droge tijden? Hoe ziet onze zorg er uit? Hoe verplaatsen we ons binnen de stad, maar misschien juist wel in de gebieden buiten de stad? Zetten we landelijk nog steeds in op de auto, terwijl steden die stapsgewijs weg lijken te plaatsen?
NIEUWS - Er wordt door veel mensen, veel energie gestopt in het samenstellen van tentoonstellingen, kunstroutes en evenementen. Het wat en wanneer wordt helaas niet altijd even helder gecommuniceerd. Kleine(re) musea missen vaak het budget voor landelijke campagnes. Ik mis dus wel eens wat en dat overkomt jou vast ook? Daarom stel ik voor de komende drie maanden, een drieluik samen met verschillende tentoonstellingstips. Laat me weten of je de suggesties waardevol vindt om er na dit drieluik eventueel een nieuwe serie tips voor Kunst-op-Zondag van te maken.
Rembrandt en de liefde zaalimpressie © foto Wilma Lankhorst.
In het voormalige woonhuis van Rembrandt in Amsterdam is deze zomer een expositie te zien waarin de liefde centraal staat. Liefde in al haar facetten, zoals liefde voor de natuur, liefde voor de ouders, naastenliefde, dierenliefde, de ware liefde en liefde in mythische en Bijbelse voorstellingen. In twee zalen hangen allemaal etsen waarin Rembrandt de liefde verbeeldt. Het verhaal begint met de ware liefde voor Rembrandt, zijn liefde voor zijn eerste vrouw Saskia. Naast een prachtig dubbelportret zie je schetsen van Saskia en andere modellen. In de vrouw met de parels laat Rembrandt een betoverde versie van zijn Saskia zien. Neem de tijd en ontdek steeds meer details in de geselecteerde etsen. Hier ontdek ik de liefde van de schilder voor honden. Je ontdekt hier dat op veel werken wel ergens een hond staat afgebeeld.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Het is al weer een tijdje terug dat we hele lompe old school death metal hadden hier. Zonde, eigenlijk. Daarom nu een lekker moppie Incantation, met als belangrijkste herkenningspunt de strot van de zanger, die een intens diep en laag gegrom voortbrengt. Verder is het heel prima, wat rommelige, snelle en afwisselende muziek. Voor de liefhebbers van obscure death uit begin jaren ’90 uit de VS – er móeten er gewoon een paar van zijn op deze site. Toch?
Tijdens het Hellenisme kregen de Academie van Plato en de Peripatetische school van Aristoteles gezelschap van nieuwe filosofische stromingen, zoals het Cynisme. In deze vijfdelige reeks: de hedonisten.
Een eeuw na Aristippos, omstreeks 305 voor Christus, kocht de filosoof Epikouros een huis met een grote ommuurde achtertuin in Athene. In die tuin onderwees hij zijn versie van het hedonisme, dat daarmee pas echt een grote stroming werd. Dat zou zo zijn in de hele hellenistische wereld en ook in de eeuwen daarna.
Zo’n hedonistische tuin spreekt natuurlijk tot de verbeelding, maar wie hoopt dat die epicurische tuin het toneel was van woeste orgieën wordt teleurgesteld. Zoeken naar genot op korte termijn leidt volgens Epikouros niet tot bevrediging. Integendeel. Wie teveel eet wordt ongezond. Teveel drinken leidt tot een kater. Kortzichtige genotzucht leidt tot verslaving. En daarbij moeten we soms nu eenmaal minder leuke dingen doen om leuke dingen te bereiken.
Epikouros weegt het genot op kortere en langere termijn dus tegen elkaar af. Dit staat bekend als de hedonistische calculus. En al rekenend komt Epikouros tot de conclusie dat het ware genot neerkomt op gematigd genot. Echt genot is volgens hem tevredenheid, en dat valt het makkelijkst te bereiken door weinig te verlangen, en je te vrijwaren van angst en pijn. Luxe is onnodig. Het streven ernaar of het willen behouden ervan leidt alleen tot ongeluk en angst. Wie genoeg te eten heeft, en daar tevreden mee is, slaagt er beter in psychisch in evenwicht te blijven.
De Tweede Kamer is, een hele ervaring rijker, met vakantie. Als Kamerleden op vakantie zijn heet dat officieel ‘met reces’. En tijdens dat acht weken durend zomerreces zitten ze niet te niksen, zo wordt traditioneel beweerd:
Tijdens de recesperiodes kunnen Kamerleden de volgende vergaderperiodes voorbereiden en allerlei stukken en dossiers bestuderen. Ook gaan zij in die perioden vaak op werkbezoek en het land in om hun achterban te spreken.
Die achterban zal ook op vakantie zijn. Maar politici en partijleden zullen ongetwijfeld nadenken over hoe het allemaal nu verder moet. Te beginnen bij de politieke partijen zelf. Bij een paar partijen zijn opzienbarende veranderingen op til.
Geen transfer van CDA via ‘kleine zelfstandige’ naar de BBB. Pieter Omtzigt, een van de meest ervaren Kamerleden, denkt nog na over zijn toekomst, die niet bij de BBB zal liggen.
Misschien toch terug naar het CDA? Daar vertrekt de volledige politieke top. Wopke Hoekstra werd eind 2020 lijsttrekker nadat Hugo de Jonge ervan afzag, koud vier maanden nadat hij de leiderschapsverkiezingen had gewonnen van Pieter Omtzigt. Sindsdien geldt Hoekstra als de CDA-leider. Hoekstra, De Jonge en fractievoorzitter Heerma stellen zich niet verkiesbaar.
Dat Omtzigt hierdoor genoeg vertrouwen in het CDA krijgt om terug te keren is hoogst onwaarschijnlijk. Daarvoor zal zijn CDA-trauma toch te groot zijn.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
Als u begin jaren ’90 naar de radio luisterde kent u dit heerschap van het wereldberoemde rockkwartet Extreme. Die scoorden in 1991 twee megahits met de suikerzoete ballad ‘More than Words’ en de meedeiner ‘Hole Hearted’.
Inmiddels is Bettencourt uitgegroeid tot een van de meest gerespecteerde gitaristen in de rockscene. Het behoeft na het zien van dit filmpje weinig uitleg waarom.
In zijn muzikale carrière heeft Tom Waits een schier eindeloze parade aan dronkaards, mislukkelingen, klaplopers, schurftige bandieten, verlopen misantropen en paranoïde buren ten tonele gevoerd. Dit lied is daarop geen uitzondering.
Een voortdurend dreigende ondertoon en een zanger die zijn existentiële angst uitbrult in een herhaling van zinnen, dat kenmerkt deze post-hardcore band uit Bristol.