Leven Amerikanen boven hun stand? Het is een veel gehoorde mantra in de debatten over het Amerikaanse overheidstekort en almaar oplopende biljoenenschuld. De koek is op, de broekriem moet maar eens ferm aangehaald, en men moet de tering naar de nering zetten, is het devies.
En ronduit foute analyse, meent Robert Reich, minister van arbeid onder Bill Clinton en hoogleraar Openbaar Beleid aan de universiteit van Berkeley, California. Hij spreekt in dit verband zelfs over een ‘mythe’.
Het overgrote deel van de Amerikanen leeft helemaal niet boven hun stand. In werkelijkheid, stelt Reich, is het inkomen van de gewone Amerikaan sinds midden jaren ’70 ongeveer gelijk gebleven, terwijl de arbeidsproductiviteit en het Bruto Nationaal Product enorm zijn gegroeid. Er is gigantische welvaart gegenereerd, alleen plukt de gewone Amerikaan daar nauwelijks de vruchten van.
Het economische en fiscale systeem steekt namelijk zo in elkaar dat de bovenste lagen van de bevolking steeds het grootste deel van de taart toegeschoven krijgen die het legioen loonslaven onder hen ieder jaar dmv arbeid en bedrijvigheid produceert, bakt en verpakt. Vervolgens hoeven die (super)rijken ook nog eens een kleiner deel van dat inkomen en bezit af te dragen aan de belasting.
Is dat eerlijk?
En doordat de overheid vervolgens bezuinigt op scholing, sociale voorzieningen, zorg, beurzen, hulpprogramma’s krijgt Joe Average ook niet de toegang tot de middelen om op de sociale ladder te stijgen. Zo raakt de midden- en onderklasse steeds verder achterop, terwijl de elite zichzelf steeds meer verrijkt. De rijkste 1% van de Amerikaanse bevolking heeft meer dan 35% van het totale bezit (geld op de bank, aandelen, obligaties, roerende en onroerende goederen) in handen, aldus Reich.
Tijd om de mythe door te prikken, zegt Reich, en de rijken en superrijken hun ‘fair share’ te laten betalen. Bewijs z’n ongelijk maar eens.
Reacties (1)
Dat hij ongelijk heeft zal ik niet beweren. Maar groot nieuws is het nu ook weer niet: dat de Amerikaanse inkomensongelijkheid groot is en groeit, wisten we toch al wel?
Maar leven Amerikanen boven hun stand? Dat ontkennen lijkt me niet verstandig. Amerikanen voeren oorlogen om een Pax Americana in stand te houden, hetgeen een dure liefhebberij is. Amerikanen willen graag een militaire macht, die de grootste in de wereld is, het maakt niet uit wat het kost. Amerikanen leven op de creditcard en hoe heette het begin van de crisis ook al weer: de sub prime mortgage crisis. Het zijn niet de slachtoffers, die iets moet worden kwalijk genomen: maar een cultuur van op te grote voet leven is er wel.
Kortom: de context waarin reich dit zegt, doet er wat meer toe dan blijkt uit het stukje.