Geschiedenis wordt geschreven en herschreven door overwinnaars. Geschiedenis gaat over het verleden, maar wordt geschreven in en voor het heden. Geschiedenis is dan ook per definitie gekleurd: wat niet past, wordt weggestopt in bijzinnen, en wat goed uitkomt wordt opgeblazen tot immense proporties. Martin Bosma verkondigt dan ook een waarheid als een koe als hij beweert dat we in het Westen weinig tot geen aandacht hebben voor de ‘Europese’ slachtoffers van ‘islamitische’ slavenrovers in de zeventiende eeuw, maar wel hele bibliotheken volschrijven over de transatlantische slavenhandel. Het eerste past niet echt heel lekker in ons verhaal van westerse koloniale hegemonie – terwijl wij de wereld ontdekten, verdwenen zonen en dochters uit onze mediterrane achtertuin naar de duistere zijde van de wijnblauwe Mediterranée. Het tweede is bij uitstek onderdeel van onze eigen culturele geschiedenis: het (formeel) afschaffen van slavernij is een cruciale stap in de westerse ontwikkeling naar een beschaafde samenleving met gelijke rechten voor iedereen. Bosma heeft misschien wel gelijk dat dit fenomeen meer aandacht zou verdienen. Maar hij is zelf geen haar beter. Bosma – het begint een handelsmerk te worden – verdraait de feiten. Zijn verhaal is selectief en gekleurd.
Een anekdote. In 1544 werd het lieflijke eilandje Lipari – u kent het wellicht uit il Postino – overvallen. De ganse bevolking van het eiland – zo’n 9000 mannen, vrouwen, en kinderen – werd gevangen genomen en afgevoerd richting de Arabische slavenmarkt. Ischia werd ook te grazen genomen (4000 slaven, ke-dzjing) – dat ging in 1544 gewoon in één moeite door. Een deel werd in Messina vrijgekocht en keerde terug, maar pas in 1556 werd het eiland door Karel V (‘onze’ koning van Hispaniën, ja) herbevolkt – maar niet voordat er op het eiland een enorm fort was gebouwd waar de bevolking in geval van een overval in kon schuilen. Piratenovervallen waren een frequent en reëel probleem – buiten de brede muren van Karel V zou het in Lipari tot in de 19e eeuw onveilig blijven. Formentera – een van de Balearen – was zelfs geheel ontvolkt, zo vaak werd het door piraten te grazen genomen. Tot zover schetst Bosma een historisch fenomeen dat we in het westen – terecht of onterecht – naar de marges van onze geschiedenis hebben gedreven.
Maar wie waren die piraten nou eigenlijk? Bosma heeft het over ‘drijfjachten van moslims’ – alsof het zou gaan om religieus gemotiveerde zeloten, maniakken die voor eigen zielenheil in het wilde weg random christelijke dorpen ontvolkten omdat Allah nou eenmaal groot is en God niet. Niets is minder waar. Het is zoals Bill Clinton zei: it’s the economy, stupid. Het was handel. Keiharde handel. Mensenhandel. Foute boel. Maar: handel. En waar handel is, daar is Dietschen bloed niet ver weg. Een bekend en berucht piratenleider was Symen Danzeker – Simon de Danser. En wat te denken van Suleyman Reis, ook wel bekend als Dirk de Veenboer, en Murat Reis, geboren Jan Janszoon. Britten waren er ook, overigens. John Ward is ’n bekende. En Lipari werd veroverd door een Ottomaans-Franse alliantie. Dus dat hele ‘moslims-tegen-christenen’ verhaal van Bosma is vierkant geleuter. Veel van de ‘islamitische’ piraten waren uiteindelijk Europeanen – en ze waren lang niet allemaal bekeerd tot de islam. Het ligt veel pragmatischer: in Europa kon je christenen niet als slaven verkopen. In de Arabische wereld daarentegen wel. Daar lag de verkoop van Moslims weer ietsje lastiger. Zo ziet u maar, die Arabieren lijken meer op Europeanen dan we geneigd zijn te denken.
Wat al die Nederlanders in de vroege zeventiende eeuw overigens deden aan de donkere zijde van de Mediterannée? Wel. Wij leren op school verhaaltjes over het Leids ontzet en over de victorie die begon bij Alkmaar. Maar Hollanders en Spanjaarden waren overal. En ze hadden het overal wat moeilijk met elkaar. Vanaf de late zestiende eeuw gebruikten Hollandse piraten vrijheidsstrijders de roversnesten dan ook in toenemende mate om de Spanjaarden lastig te vallen. Piet Heyn, maar dan op de Balearen. Je zou zelfs ergens wellicht kunnen zeggen: de Hollander en de Moslim sloegen de armen ineen tegen de Spanjool. Maar misschien is dat wel een iets te ongemakkelijke waarheid voor Martin Bosma.
Reacties (27)
Jeetje. Waren wij niet de enige slavenhandelaars op de hele wereld, of heeft Martin vroeger op school niet echt goed opgelet?
We zouden alle onwaarheden in zijn ranzige en rancuneuze stukje kunnen ontkrachten, maar al die aandacht is te veel eer voor dit schreeuwertje. Laat hem eerst zijn huiswerk maar eens doen.
Verbeter de wereld en begin met je zelf, Martin.
Nogal een ‘wij waren nog erger dus daarom klopt het verhaal van Bosma niet’ verhaal.
@kropotkin: heb je het stuk ook daadwerkelijk gelezen?
Ik wijs slechts op een feitelijke onjuistheid in het verhaal van Bosma die zijn hele betoog nogal onderuit haalt – over hoe erg het was wat ‘wij’ deden gaat dit überhaupt niet.
De onjuistheid van Bosma vind ik niet zo interessant, wel de culturele zelfhaat die hij raakt, net als Bolkestein.
@xx je hebt denk ik daar deels zeker een punt. Bij sommige mensen zal de primaire reactie zeker zijn ‘maar wij zijn eigenlijk toch de foute partij, historisch gezien?’. Dat is ook het frame dat Bosma opzet: als je het niet met ‘m eens bent, dan doe je DUS aan culturele zelfhaat (zie ook reactie 2 hier). Toch heeft dat niets te maken met wat ik hierboven allemaal beweer.
Ik geloof zelf niet zo héél erg (meer) in een historische last – wij zijn niet als persoon of als samenleving moreel verantwoordelijk of aansprakelijk voor de domme, onhandige, lompe, waanzinnige daden van onze voorouders. Duitsers dragen geen collectieve last door Hitler, wij in het westen niet vanwege wat in de koloniale tijd is gebeurd. Andere tijden, andere mensen, andere daden. Er is natuurlijk een grijs gebied tussen heden en verleden, maar dat gaat niet verder terug dan een jaar of zestig. Ik heb dan ook niet het gevoel dat ik aan de culturele zelfhaat lijd die me hier in de schoenen wordt geschoven.
Wat ik wel zie en vind is dat het verleden voortdurend zeer selectief gebruikt wordt als argument in het heden. Dat geldt in grote mate voor ons, maar in net zo sterke mate voor de postkoloniale staten buiten de westerse wereld. Voor ONS mag die koloniale tijd lang geleden zijn, voor velen elders op de wereld kleurt die periode nog steeds en immer de perceptie van het westen. Dat is een relevant feit – en daarom is het belangrijk te weten hoe de vork precies in de steel stak. Daarbij moet je ook kunnen toegeven dat we het in het westen misschien niet altijd even goed gezien hadden. Dat is geen zelfhaat, maar realisme.
Overigens is de culturele zelfhaat van zowel Bolkestein als Bosma terecht. @xx
@6
Zij hebben geen culturele zelfhaat hoor. Je hebt t dus niet begrepen.
@8 Als je ze goed leest, ga je je dat wel eens afvragen.
@8
Leg uit.
@xx Ik begrijp hen, jij niet. Zie Bolkestein debatteren. Of lees het gedachtengoedje van Bosma.
Oh dat artikel in de WSJ bijv. Europa lijdt aan een schuldcomplex en dat komt door christendom. Anderzijds gaat Europa gaat ten onder omdat het z’n christelijke waarden verloochent. Wat is het nou?
@10
Blijkbaar niet.
@11
Volgens mij mis je een paar stappen in je samenvatting van twee zinnen.
Gaat een van jullie nog de stelling van @6 uitleggen of blijft het zo doorgaan?
Het woord slaaf stamt af van de slavische volkeren in het oosten.Ik weet het effe niet zo uit mijn hoofd hoe het gegaan is,maar de cristenen zaten zeer zeker in de slavenhandel in die tijd.Dat was ergens in de 5 de eeuw.De andere waren de aziatische mongolen,wat zich vestigde in rusland/europa.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Hunnen
In 1500 de kerk alles verbande uit het rijk,wat anders dacht,zoals de judaisten.Die vluchte massaal naar het noorden,of zuiden,zoals noord afrika,waar ze welkom waren door de moslims.Tot 1900,toen de zionisten noord afrika veroverde en de joden het zeer moeilijk maakte daarzo.
Vanaf 1492 collumbus uitvaarde met 5 machtige joden en aan boord slaven uit afrika,richting amerika en daarzo de slavenhandel opzette.100 jaar later deed pas europa mee en nederland.Onderussen hadden ze de gehele slavenhandel in handen.
De PVV en martin Bosma zijn hypocrieten.Ze steunen de apartheid straat israel,wat de aanzet is om moslims te haten.Ze hebben zieltjes nodig die hun proza blindelings gelooft.
Martin beweerde ook dat de na-zi’s linksdenkende socialisten waren.Waar ze goed in zijn is het calimero’tje spelen en de zich onschuldig wanen.Het na-zi denken had niks te maken met links denkers maar met rechts denkers,wat nationalisten waren die een fusie waren aangegaan met de zionisten.Adolfje was een nationalist,wat het socialisme nodig had om zieltjes te kweken De (nsdap=nationale socialistische duitse arbeiderspartij).Het echte linkse denken werd al verslagen na wo1,toen duitsland werd verslagen door de bankers &engeland&amerika.Dat communisme was een dictatuur,om dat linkse denken de pan in te hakken.Net zo dat na-zi bewind dat was.Het socialisme en commie denken was ook de eerste vijand van adolfje.
En ik vergelijk de pvv met de na-zi partij.Exact dezelfde ideologie,alleen is het nu de moslim geworden,in plaats van de religeuse jood/judaist.Adolfje was ook een zionist.
ps
je heb de religeuse judaist,wat men de jood noemt.Als het afstammelingen zijn van abraham en alleen de thora naleven,je het heb over het volk van israel wat er in de bijbel staat.Dat is ook waar zionisten zich op beroepen met de cristelijken.Alleen zijn zij geen joden.De jood is gecreeerd door een sekte wat zich afscheide van de 12 stammen en richting irak vertrok en daarzo de talmoed verzon in babylonie,met de tenach.Echte semieten/hebreeuwers kennen geen talmoed of tenach.De jood wat dit leerde zijn voornamelijk oost europeanen,wat een eigen taaltje leerde.Het jiddisch is ook geen hebreeuws.,maar een mix van talen uit oost europa.Wat er gebeurde na wo2 was dat alle europeanen,wat de israliet werd in israel en omgevormd werd tot een moderne israliet/jood.Vrijwel allemaal atheistisch.Zij spreken over het uitverkorene volk wat ze zijn,maar zijn het niet.Dit zijn ook aanhangers van de PVV die maar al te graag het volk in de zeik neemt.
De islam heeft het niet over de hebreeuwer,wat wilders het anti semitisme noemt.Maar over die sekte leden wat samen met het cristendom hun land wilde bezetten.Hoe kan een semiet nu een anti semiet zijn.
In ieder geval spinnen ze zoveel onzin,dat men niet eens meer de waarheid weet,of snapt.
In de bijbel staat geen ene woordje jood.Er bestaat ook geen joods cristelijke traditie.Ze hebben alleen werkers nodig.Die hun strijd uitvechten.Wilders zijn kampf.Al zijn Wilders en co ook maar trekpoppen,die zelf de doelstellingen niet snappen.
De reden dat zij de moslims als evil neerzetten is alleen hun eigen belangen verdedigen in het midden oosten.
israel moet zo zielig mogelijk blijven,zodat het die steun blijft krijgen uit europa.Wie gaat de straat nu nog op vanwege die aanval op libie wat niks anders is dan een oorlog voeren om olie.Als men niet zo gehersenspoeld was door de media en hun trekpoppen,we ons in anderen konden indenken en vinden dat wat gij wilt dat het jouw niet overkomt het een ander ook niet aandoet.Het zijn toch maar moslims/untermenschen/(stem)vee.Het zijn warmongers die rechtse kliek.Ze zijn zelf het kwaal.
Bosma heeft gewoon een punt. De arabieren waren en zijn de ergste slavenhandelaars. Hun houding ten opzichte van zwarte Afrikanen is heel wat minder gematigd dan die van de PVV ten opzichte van moslims.
@16 Ook al zou je gelijk hebben (en wat is er overigens mis met het voeren van strijd om olie? Oorlog wordt om mindere reden gevoerd) vind je dan dat we Khadaffi zijn gang moeten laten gaan in het vermoorden van zijn eigen burgers? Als jij je zo opwindt over de ver van je bed show in Israel, dan begrijp ik niet dat het lot van de burgers in Libie (of Syrie) je koud laat. Hypocriet noem ik dat.
“Bosma heeft gewoon een punt. De arabieren waren en zijn de ergste slavenhandelaars. Hun houding ten opzichte van zwarte Afrikanen is heel wat minder gematigd dan die van de PVV ten opzichte van moslims.”
Fantastische redenatie. Chapeau.
“Bosma heeft gewoon een punt. De arabieren waren en zijn de ergste slavenhandelaars. Hun houding ten opzichte van zwarte Afrikanen is heel wat minder gematigd dan die van de PVV ten opzichte van moslims.”
Ik denk dat je zelfs Bosma hiermee tekort doet.
@17: iedere slavenhandelaar is even erg.
17
De eerste slavendrijvers waren abraham met zijn 1000 slaven uit het oude summerie.
Omdat men strijd om de olie,we deze dictaturen in moslimlanden steunen.Als we nu wat slimmere leiders hadden gehad,we eerder waren over gegaan op de vrije energie.Dan hadden we die olie ook niet nodig gehad.Of dan waren er ook niet zoveel gastarbeiders naar hier gekomen.
17
ps
Ik ken de geschiedenis van libie en de val van het ottomaanse rijk.Ook de staat israel ken ik waaruit het ontstaan is.Waar ik voor ben is een eigen verlichting,waardoor een rechtvaardiger systeem zal ontstaan.Ook de welvaart heeft ermee te maken,wat de mensen bevrijd.Tijdelijk dan,zolang de welvaart mogelijk is.Die welvaart kan ook anders verdeeld worden zodat iedereen ervan kan mee profiteren.En iedereen er dan langer van kan profiteren.
En of Kadhafie nu burgers vermoord,omdat hij zijn olie in goud wilde verkopen,of ervoor in de dollars en de burgers onderdrukte.Een te ver van mijn bed show,om er persoonlijk mee te gaan bemoeien.Of kadhafie nu zijn burgers vermoord,of de navo/westen,allebei zijn het machtsgeile partijen wat elkaar bestrijd om grondstoffen.Zonder die olie bestond kadhaffie niet eens.En niet ik ben hypocriet,maar het westen met de navo zijn dat.Vandaag nog een docu gezien van tegenlicht over de dictators
in het midden oosten.Zeer goeie docu van tegenlicht,wat zeker de moeite waard is om te kijken,dan kan je oordelen wie nu hypocriet is.
http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2010-2011/onze-dierbare-dictators.html
Dus omdat er een aantal Nederlandse vrijbuiters en handelaars waren die in slaven handelden, kan de Nederlandse maatschappij, waar slavernij al eeuwen verboden was, vergeleken worden met de Arabische, waar slavernij algemeen en toegestaan was tot 1950?
Zeker, Nederland kan beschuldigd worden van een mate van hypocrisie in dit opzicht, maar er mag hier wel wat genuanceerd worden.
@23: Nee. Ik begrijp dat je wat moeite hebt met lezen. Punt is dat omdat de Barbarijse piraterij, inclusief slavenhandel, geen pure moslimbezigheid was, maar onder andere door de Nederlandse inbreng bloeide, Bosma die niet kan opvoeren als een hullie-zullie stukje geschiedenis met het doel weer eens te kunnen roepen dat zullie zo slecht waren.
@24
Hulliezullie, ja, dat zeg ik. Bosma maakt hulliezullie goedslecht en Miko zegt hulliezullie slechtslecht, want drie hullies slecht.
Ik zeg allemaal waardeoordeel, maar hulliemaatschappij wel degelijk humanere basis.
Maar goed, de boodschap is dus: we moeten ons niet zo schuldig gedragen en opstellen als t om slavernij of kolonialisme gaat. Degene die dat wel doen hebben boter op hun hoofd. En daarnaast: onze beschaving is beter.
Daar kan ik me wel in vinden.
Overigens, lees ik zonet op de ‘pedia dat de plundertochten rond 1500 wel degelijk waren geïnspireerd door godsdienst, zij het als vergelding op de moord en bekering van moslims door Spanjaarden.