Hoe komen we af van Geert Wilders? (2)

ANALYSE, OPINIE - Geert Wilders is er in geslaagd om zijn diepe frustratie over het politieke bedrijf (een frustratie waar hij, zoals we al zagen, zeker niet alleen in stond) om te zetten in een politieke beweging en een electoraal piramidespel: men stemt op hem omdat vele anderen dat ook doen. Daarin liep Nederland ooit (in Europees verband) voorop.

Inmiddels loopt het ernstig achterop. Terwijl overal nieuwe rechtse partijen groeien en bloeien, en de kans grijpen de politieke woestijn te verlaten, cultiveert Wilders zijn persoonlijke woestijn. Velen zullen dat een zegen vinden, maar voor het betrokken electoraat is dat een ramp. Hun grieven en wensen moeten serieus genomen worden, en bovenal: dienen een stem te krijgen. De onvrede dient omgezet in positieve actie. Men moet leren wat het is om (mee) te beslissen. Dat kan een pijnlijk leerproces zijn – er zit immers nogal een afstand tussen iets roepen en verantwoordelijkheid nemen. Maar die weg móét bewandeld. Het wordt met andere woorden hoog tijd dat Geert opzij stapt, om ruimte te scheppen voor deze ontwikkeling. Maar hoe komen we af van Geert Wilders?

Verdwijnend vertrouwen

Den Haag weet natuurlijk dat Geert de PVV in wezen een éénmanszaak is, die staat of valt met Geert Wilders. Daarom besloten velen aanvankelijk om in stilte te lijden, om Geert maar te tolereren, in de hoop dat hij net als querulant Hans Janmaat uit pure frustratie (en gezondheidsproblemen) van het politieke toneel zou verdwijnen. Die hoop is ijdel gebleken. Ook de hoop dat men zijn aanhang kan losweken door Geert aan te pakken op zijn uitspraken (‘Nu is Geert écht te ver gegaan!’) is vervlogen. Zijn aanhang slikt alles. Sterker, dergelijke uitlatingen en de daaropvolgende verontwaardiging versterkt onder hen hun gevoel dat ze op de juiste man stemmen.

Maar dat vertrouwen hoeft natuurlijk niet eeuwig te duren. Net als bij elk ander piramidespel kan de twijfel toeslaan, en dan kan een eerste voorzichtige krimp spoedig leiden tot een massale leegloop. Wanneer die twijfel toe kan slaan, is niet te voorspellen. Maar zoiets kan alléén plaatsvinden als er een duidelijk alternatief bestaat. Een andere leider waar men meer vertrouwen in heeft.

Hij of zij moet in elk geval aan een aantal voorwaarden voldoen. Ten eerste, niet afkomstig zijn uit de gevestigde partijen. Dat is een handicap. Ook een spijtoptant uit de PVV zélf begint met een enorme achterstand (‘verrader’) en ook een volstrekte buitenstaander met een grote mond, zoals Jan Roos en Jan Dijkgraaf, of een losgeslagen advocaten of BN’er, zoals Bram Moskowicz, maken geen kans. Iedere PVV-stemmer begrijpt dat dergelijke types kansloos staan tegenover de elite – als ze daar in hun ogen niet gewoon deel van uitmaken. Het moet gaan om een nieuw, onafhankelijk, gezaghebbend geluid.

Tips

En dan nog wat tips:

• Begin direct met het verzamelen van medestanders, en wacht vervolgens het goede moment af. Wilders heeft ontdekt dat hij een stabiele aanhang heeft, ook al doet hij vrijwel niets. Maar dalingen in de peilingen maken hem zenuwachtig. Dan moet hij alsnog (en hij haat het) kindertjes gaan knuffelen. Als dat niet helpt, zijn andere vreemde manoeuvres niet uitgesloten. Dan wordt het tijd om duidelijk te maken dat Geert zijn kans en tijd heeft gehad.
• Begin geen partij. Begin een beweging. Sluit aan bij het breed levende gevoelen dat ‘de politiek’ heeft gefaald. Wilders is groot geworden door zich af te zetten tegen de gevestigde politiek. De boodschap moet luiden: ook Geert heeft gefaald. Want Geert is zélf onderdeel geworden van de politiek. Het wordt tijd voor een ‘volksbeweging’ van onderop.
• Blijf zo lang mogelijk bij een zo minimaal mogelijke organisatie. Pim ging de fout in toen hij een partij moest opzetten en Kamerleden moest vergaren. Dat werd een ramp. Geert meende dat te kunnen voorkomen door invoering van het Führerprinzip en het werven van jaknikkers. De gevolgen zijn bekend. Laat het nooit zo ver komen. Stel partijvorming zo lang mogelijk uit. Voor zover zij zich met het Haagse bemoeit, is de beweging actief door ideologisch verwante partijen onder druk te zetten.

Een programma

De beweging onderscheidt zich niet door haar standpunten, maar door haar elan en werkwijze. Zij staat voor snelle en doeltreffende maatregelen tegen de afbraak van de sociale zekerheid en tegen de immigratie. Wat het eerste betreft moet ze een verzamelpunt willen zijn van actievoerders en organisaties, die gezamenlijk een programma uitwerken.

Wat betreft immigratie moet er een helder en hard standpunt worden ingenomen: Nederland gaat zijn eigen beleid gaan voeren, economische vluchtelingen worden geweigerd en direct teruggestuurd, ‘echte’ vluchtelingen zijn welkom. Praktische uitvoering en consequenties, met vragen als: ‘hoe snel selecteren? Waar moeten uitgewezen asielzoekers naartoe? Wat vindt Europa daarvan?’ mogen (aldus de beweging) het principebesluit niet in de weg staan. De tijd dat ‘uitvoerbaarheid’ en ‘Europa’ gebruikt werden om halfzachte besluiten te nemen, is voorbij. Als dit een Nexit veroorzaakt, dan wordt het maar een Nexit.

Wat betreft de  ‘islamisering’ van Nederland volstaat symboolpolitiek. Wilders zegt dat hij de Koran wil verbieden en moskeeën wil sluiten – en geeft in één adem toe dat dat uiteraard onhaalbaar is en dat het om ‘symboolpolitiek’ gaat. Net zo kan een nieuwe politieke beweging zich sterk maken voor christelijke feestdagen, niet al te luidruchtige oproepen tot gebed, het recht op een Zwarte Piet en op een kerstboom. Symboolpolitiek. Stompzinnige opmerkingen en onfrisse grappen over ‘de islam’ kunnen achterwege blijven. Ook daarmee, zo luidt de boodschap, heeft Geert meer kwaad dan goed gedaan.

Wilders, de luie neppoliticus

En dan is het een kwestie van actie, van ageren, van bijeenkomsten organiseren, van aanwezig zijn en overal, waar dat maar kan, de boodschap uitdragen. Zo onzichtbaar en doods als de PVV, zo zichtbaar en actief moet de beweging zijn. Ze moet in alles duidelijk maken dat Wilders een in zichzelf gekeerde, incompetente, kansloze, luie neppoliticus is, slechts gedreven door zijn eigen frustraties. Zonder oog voor Nederland.

Ga gerust in de aanval. Wees niet als al die dwergjes die nu rondlopen en Wilders nauwelijks durven aanvallen. Laat duidelijk weten én zien dat Geert en de PVV tot het verleden behoren.

Maar vooral: neem de tijd. Bouw de organisatie rustig op. Zoek naar talenten. Pims grote fout was niet dat hij minkukels verzamelde; zijn grote fout (hij heeft het zelf gezegd) was dat hij alles te snel wilde doen. Mijd die valkuil. Laat iedereen maar gissen wanneer de beweging bekend zal maken dat zij geen pressiegroep meer wil zijn maar zelfstandig aan de verkiezingen zal deelnemen. Want het einddoel moet uiteraard zijn om ‘rechts’ en het electoraat dat nu door Geert gegijzeld wordt, échte macht én een stem te geven. Uiteindelijk moet een ‘gewone’ partij kunnen ontstaan.

Ik zeg niet dat ik erop zal stemmen. Daar gaat het niet om. Het gaat mij om het recht van een aanzienlijk deel van het electoraat om niet aan het lijntje te worden gehouden met valse beloften, maar om op democratische wijze aan het woord te komen.