GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag Chris Aalberts met de tweede in een serie analyses van politieke tweets.
Een hoogoplopend politiek probleem in Den Haag. Niet op het Binnenhof, maar in het Haagse gemeentehuis. Er lijkt in de Haagse gemeenteraad een meerderheid te zijn voor marktwerking in het openbaar vervoer. Farshad Bashir, Tweede Kamerlid voor de SP, twitterde erover: ‘HTM (uitgeroepen tot beste stadsvervoerder, geroemd door The Economist) wordt de markt opgeschopt door PVV. SP woedend’. Er volgt een link naar een bericht op de SP-website met de titel: ‘PVV verraadt HTM’.
Het is een onderwerp wat nauwelijks aan burgers is uit te leggen. Er was ooit een Europees besluit openbaar vervoer openbaar aan te besteden, vervolgens mochten landen beslissen of ze dat ook gingen doen, en Nederland deed mee. Daardoor gingen provincies en gemeenten zich met het openbaar vervoer bemoeien: allerlei spoorlijnen kregen een nieuwe vervoerder omdat de provincie dat zo had aanbesteed, en ook het streekvervoer kreeg allerlei nieuwe namen. Om de zoveel jaar gaat de aanbesteding overnieuw en komt er vaak weer een nieuwe vervoerder.
Grote steden
Wat burgers nog minder begrijpen is waarom er overal marktwerking is, behalve in de grote steden. In Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag bleef alles zoals het was, terwijl juist in die steden veel mensen de bus en de tram nemen. Waarom is dat vervoer niet commercieel te exploiteren, maar de lege buurtbus in Oost-Groningen wel? Daar lijkt nu verandering in te komen. In het regeerakkoord staat het voornemen het openbaar vervoer in de grote steden aan te besteden en het Haagse stadsgewest wil dat ook. De HTM verliest haar natuurlijke monopolie op de Haagse tram en bus, en mag meedingen naar de concessie.
Burgers begrijpen niets van de tombola van aanbestedingen, de wisselingen tussen vervoerders en de daarmee samenhangende veranderingen en irritaties. Het aanbesteden dient vanuit het perspectief van burgers geen enkel doel. Politieke partijen hebben nooit uitgelegd dat aanbesteden een manier is om het openbaar vervoer marktgerichter, klantvriendelijker en goedkoper te maken. Die voordelen ervaren burgers in de praktijk niet, en dus zwijgt iedereen er graag over.
Tegenstander
De SP is een verklaard tegenstander van aanbestedingen, maar doet geen poging burgers echt te informeren: de SP somt op haar website wat nadelen op en zegt dat Amsterdam ook niet meedoet. Nergens volgt een voor burgers te begrijpen analyse wat er mis is met aanbestedingen en waarom het beleid een nieuwe richting nodig heeft. De SP weet dat ze dit debat allang verloren heeft. Vreemd, want de gemiddelde burger is het met de SP eens.
De conclusie moet zijn dat de SP niet meer gelooft dat de aanbestedingen ooit nog verdwijnen. De enige reden om er nog over te twitteren is omdat de PVV is gedraaid en daarmee de aanbesteding in Den Haag mogelijk maakt. Maar die aanbesteding was er vroeg of laat toch wel gekomen. Als je niet in staat bent je eigen standpunten aan burgers uit te leggen of die ooit werkelijkheid te laten worden, resteert het zwart maken van je tegenstanders. Daar blijkt Twitter een prima middel voor.
Chris Aalberts is docent en onderzoeker politieke communicatie.
Reacties (6)
Correctie: er is nooit een Europees besluit geweest het openbaar vervoer aan te besteden. Er is wel een wetsvoorstel geweest, maar dat is door het Europees Parlement onder leiding van de rapporteur SP´er Erik Meijer afgeschoten. Nederland heeft zélf gekozen voor privatisering van openbaar vervoer, en daarbij de vier grootste steden meer tijd te geven in afwachten van de Europese wetgeving, die dus nooit zou komen.
Dat de SP niet specifiek kritiek heeft op het aanbesteden vindt ik niet zo vreemd: niet het aanbesteden is het probleem, maar het geloof dat openbaar vervoer aan marktwerking onderhevig moet zijn.
Beetje vaag stuk.
Politici (en wie eigenlijk ook niet) reageren altijd vanuit een stelsel van opvattingen. Één uitspraak zou dus, bij consistente politici, nooit één-dimensionaal opgevat kunnen worden.
Overigens lijkt het er meer op dat de auteur de SP zwart maakt dan andersom. Ik vind het gewoon een scherpe politieke uitspraak die trouwens heel simpel is uit te leggen. Dat wat van ons allemaal is, het OV, wordt mede door de PVV in de uitverkoop gezet. Voor de SP een teken dat deze partij net zo “rechts” is als alle andere partijen. Een simpele politieke afrekening. Niks abnormaals aan!
Marrktgerichter wordt het wel, maar kantvriendelijker en goedkoper niet. Dat wordt ons juist wel verteld, maar gebeurt niet. Dat is de reden, dat de burgers geen reet snappen van de privatiseringen. Er wordt ons van alles beloofd, maar we merken er niets van.
Verder al voor de tweede keer een uiterst uitermate politiek gekleurd artikel, waarin de politieke voorkeur van Chris Aalberts belangrijker lijkt dan de inhoud van de tweet. In politieke kringen is het namelijk heel gebruikelijk om van verraad te spreken, als een partij of persoon plotseling 180° draait. In wat vriendelijkere termen wordt dat ook wel draaikonterij genoemd. Met zwart maken van de tegenstanders heeft dat weinig te maken. Dat is gewoon politiek bedrijven.
Nieuws in de serie analyses van politieke tweets:
Dus ondanks dat het inefficient overkomt moet het anders? Hoe kan het dan zijn dat er toch regelmatig aanbestedingen door andere vervoerders worden gewonnen? De monopolist zou dan toch makkelijk de prijs moeten kunnen drukken ??
ALs HTM zo goed is dan winnen ze toch iedere aanbesteding?
@5 Zo goed als de PVV wordt de HTM nooit: ‘De partij van Geert Wilders was aanvankelijk zowel in de Tweede Kamer als in de Haagse gemeenteraad fel tegenstander van openbare aanbesteding van het openbaar vervoer. Maar de Kamerfractie van de PVV heeft zich geconformeerd aan de wensen van VVD en CDA, voorstander van openbare aanbesteding.
De PVV in de Haagse gemeenteraad zit in een spagaat. Richard de Mos, zowel Kamer- als raadslid voor de PVV zei afgelopen woensdag: „Als raadslid ben ik tegen aanbesteding, als Tweede Kamerlid moet ik voor zijn.”’ Uit NRCH van vandaag