Deeltjesfysica in het Hoenderdossiaans

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wat mij dan opvalt, als ik de stukken lees over CERN, het Higgsdeeltje, en het standaardmodel van de theoretische natuurkunde; is dat het menselijke denken over het universum in pakweg 2500 jaar niet wezenlijk is veranderd.

(cc) WikipediaLaat mij beginnen met, in mijn eigen lekenwoorden, uitschrijven wat men in CERN probeert te doen. Voor zover ik het allemaal heb begrepen, en ik kan er natuurlijk naast zitten, want ik ben geen natuurkundige, is dat een zekere Peter Higgs ooit heeft bedacht dat er een deeltje moet zijn, dat andere deeltjes massa geeft. In het Hoenderdossiaans: U en ik zijn gemaakt van moleculen, die gemaakt zijn van atomen, die gemaakt zijn van electronen, protonen en neutronen, die gemaakt zijn van quarks die op hun beurt niet meer ergens van gemaakt zijn, want quarks zijn zogenaamde ‘elementaire deeltjes’. Samen met zogenaamde leptonen en ‘gauge bosons’ vormen zij de legosteentjes waar alles andere legosteentjes van gemaakt zijn.

Er is een hele familie van deze elementaire deeltjes waargenomen, en allemaal hebben ze nét even iets andere eigenschappen en kenmerken. Het gaat een beetje ver om het hele standaardmodel uit te leggen, bovendien kan ik dat helemaal niet. Wat ik ervan heb begrepen is in elk geval dat deeltjes met een ‘hele spin’ (of beter gezegd: een integer spin) bosons worden genoemd, en deeltjes met een halve spin Quarks of Leptonen. Die laatste twee (de deeltjes met een halve spin) worden met materie – u, ik, een bak spaghetti, bomen, het strand enzovoorts – in verband gebracht, en de bosons gaan over ‘krachten’. Denk aan zwaartekracht, electromagnetisme enzovoorts.

Bent u er nog? In het Hoenderdossiaans: De natuurkunde deelt het universum op in twee belangrijke delen die samen een het hetzelfde zijn. De twee afzonderlijke delen zijn ‘spul waar de boel van is gemaakt’ en ‘manieren waarop die spul waar de boel van is gemaakt met elkaar omgaat’. De deeltjesfysica stelt het universum voor als een soort ‘spul en kracht emulsie’. Een voorbeeld van zo’n ‘spul en kracht emulsie’ is licht.

Licht kan niet verklaard worden uit alleen maar materie (zoals Newton dacht), en ook niet uit alleen maar een golf (wat Huygens veronderstelde). Dankzij verschillende experimenten van onder andere Planck en Hertz, hebben we nu de theorie dat licht bestaat uit een stroom elementaire deeltjes die ‘fotonen’ worden genoemd.

Enfin, alles bestaat dus uit spul en kracht. Een van die krachten, is zwaartekracht, dat natuurkundigen liever gravitatiekracht noemen. Zwaartekracht suggereert iets dat met gewicht te maken heeft, en gewicht is variabel. U weegt onder water zes keer zo weinig op land. Wilt u afvallen? Overweeg een reisje naar de maan.

Peter HiggsIn tegenstelling tot uw gewicht, is uw massa constant. Of u nu op de maan bent, of in de tuin: uw massa verandert er niet door. Maar in tegenstelling tot de eerder genoemde verklaring voor electromagnetisme via fotonen, hebben we het deeltje dat massa kan verklaren nog niet gevonden. Het Higgsdeeltje zou die kracht moeten verklaren. In het Hoenderdossiaans: we weten dat ‘de spul en krachtemulsie’ massa heeft, maar we weten niet hoe die massa is geregeld. Nou ja, we hebben een theorie, die is bedacht door Peter Higgs: het Higgs-boson: een deeltje die ervoor zorgt dat de ‘spul en krachtemulsie’ massa heeft. Waar ze in CERN nu mee bezig zijn, is proberen het theoretische Higgs-boson te vinden.

Tot zover mijn begrip van deze zoektocht die in de kern neerkomt op de vraag: hoe zit de hele zooi in elkaar? Waar ik dit artikel mee begon was de stelling dat onze manier van naar dit universum kijken in de afgelopen 2500 jaar niet wezenlijk is veranderd. Ik bedoel daarmee, dat de mens het universum nog altijd op dezelfde manier bekijkt.

Misschien is ons concept oneindig veel gecompliceerder dan die van de presocratische Grieken, en hebben we dankzij onze technologie een exacter begrip gekregen van hoe ons universum in elkaar zit: de manier waarop wij er naar kijken verschilt niet wezenlijk van de zoektocht Mileziërs die – net als wij – op zoek waren naar een arche: dé bouwsteen van alles. Voor de een was dat vuur, voor de ander water, lucht of aarde. Een eindje verderop in de geschiedenis stelt Empedocles dat alles een combinatie is van de vier elementen, die bijeengehouden wordt door de universele kracht Liefde, of juist uit elkaar gedreven wordt door de universele kracht Strijd.
Evenals onze huidige opstelling dat de Het universum een ‘spul en krachtemulsie’ is dus.

Wat ik nu fascinerend vind is de kennelijke intrinsiek menselijke behoefte om het universum te zien als een samenhangend geheel van bouwstenen die alles kunnen verklaren. Er is een duidelijke behoefte om het ‘Alles te verklaren’, een theorie die met de experimenten in CERN steeds dichter bijkomt, en die steeds concreter wordt. In plaats van vuur en lucht, spreken we tegenwoordig van Fotonen, Higgs-bosons, Quarks en Nuclei. En we denken dat we steeds dichter bij de waarheid komen, en misschien is dat zelfs ook wel zo. Hierin zit tevens de wens om dit te doen via modellen, en kennelijk ook langs telkens dezelfde wegen. We geven de arche een andere naam, en we ontdekken steeds ingewikkelder mysteries. Maar de denkwijze – de methode blijft telkens hetzelfde.

Empedocles Ik verbaas mij eigenlijk veel meer over deze dynamiek, dan over de complexiteit van de kosmos. Wie heeft ooit de aanname gedaan dat alles in ons universum (hoezo uni trouwens?) is opgebouwd uit kleinere deeltjes, totdat er een ondeelbaar nulpunt (een arche) is bereikt? De presocratische filosofen? Of zit deze behoefte de wereld zo te bekijken nog dieper in de mens? Misschien wel net zo diep, als de religieuze behoefte, die elke cultuur in ontwikkeling vroeg of laat ‘verzint’. Deze denkbeelden zijn even hardnekkig en even onveranderlijk. Daarin verschilt de theoretische natuurkunde, en vooral de deeltjesfysica, niet van de theologie.

De theologie zoekt, net als de natuurkunde, de filosofie en de kunst, selectief. Er is een aanname (er zijn ten minste een of meerdere superwezens die de aarde besturen) en het wordt gezocht naar ‘bewijzen’ (het orakel van Dephi, de openbaringen van Abraham, Moses, Jezus, Mohammed etc).

In de exacte wetenschap is er de aanname dat alles is opgebouwd uit een arche, en gaan we daarnaar op zoek. Logisch dat je dan vroeg of laat atomen, en zelfs subatomaire deeltjes vindt. Eigenlijk verschilt die onderzoeksmethode in de kern niet al te zeer van Hadewych’s zoektocht naar de Goddelijke min.

Ik zou niet weten hoe men anders naar het universum, materie, empirische wetenschap, theologie of kunst zou kunnen kijken, dan met de gereedschappen die de mens voor zich heeft. Ook mijn voorstellingsvermogen heeft zijn beperkingen.

Of het Higgs-boson binnenkort gevonden wordt, of juist niet, en welke gevolgen dat heeft voor de (menselijke) ontwikkeling, kan en wil ik niet voorspellen. Ik ben in elk geval alvast benieuwd welke vraag we gaan verzinnen, als alles is verklaard.

Reacties (56)

#1 Hanedop

Dank voor de uitleg, die toch enig inzicht biedt in een verder onbegrijpelijke wereld. Wat je slotvraag betreft. Als alles is verklaard gaan we kijken hoe we het kunnen veranderen. Pas daarna gaan we ons afvragen wat er precies moet veranderen en waarom en in elke mate. Als we daar uit zijn weet ik het ook niet meer…

  • Volgende discussie
#2 boog

Goed stuk Daniël. Helemaal mee eens. Ook de ‘harde wetenschap’ is gebaseerd op geloof: geloof in ‘de wetenschappelijke methode’ om te beginnen, of onderdelen daarvan, zoals Ockham’s Razor wat toch ook een dogma is. Een nuttig dogma welliswaar (de zoektocht naar de Theory of Everything is er op gebaseerd), maar wel een dogma.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 larie

Gloeiend wat een post!, dank.

Je vind wat je denkt te weten..maar vragen moeten gesteld worden.

Stel je hebt niks en breekt dat in twee..daar komen de dingetjes met – en +. De grande truuk is het zo te regelen dat – en + elkaar niet kunnen ontmoeten, dan heb je weer niks.

Wellicht is dat vaak gebeurt..weer niks.

God is niet de ideale circel zoals de Romijnen/grieken dachten (ja/nee..basis van “ons” beeld) maar de oosterse blik..zoals een Zen-dame meneer een circel tekent..( ontspant met kwast..wacht pijnzend blik op ver..en dan in een beweging een circel uit de vrije hand..is ja/nee/of dat is de ware die blijft. Niet volmaakt maar met een kleine onregelmatigheid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 boog

Klassieker:

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 boog
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Baron E

Goed stuk, de beschrijving van het Standaard Model klopt heel aardig (ik ben wel natuurkundige).

Ik moet het wel oneens met: “In de exacte wetenschap is er de aanname dat alles is opgebouwd uit een arche(…)”. Tenzij je met aanname hypothese bedoelt. Want het is niet zo dat de wetenschap wil dat er steeds kleinere deeltjes zijn, maar dat ze dat constateert.

Zelf vind ik overigens het even onvoorstelbaar dat deeltjes elementair zouden zijn als dat ze oneindig deelbaar zouden zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Baron E

Verder is het vinden van bouwstenen een heel belangrijk thema in de natuurkunde, maar niet het enige. Juist het samenspel van heel veel deeltjes kan krachtige en intieel onvoorspelbare verschijnselen opleveren.

Wij verwijzen hierover altijd naar:
More is Different, P.W. Anderson (1972) (weet niet of die PDF voor iedereen toegankelijk is).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 mescaline

@DH Wat grappig. Je eigen theorie focusseert ook al op een uniek verdwijnpunt/verschijnpunt.

Zelf zit ik meer in de hoek van het vinden van de parallellen, analogieen, symmetrieen vooral. Puntjes-aan-zuigers waarderen dat niet altijd.

Leuke post.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Fred

Het doet me denken aan de Dansende Wu Li Meesters van Gary Zukav die rond 1980 de moderne natuurkunde naast oosterse en klassieke filosofieën legde.
Toch is er een groot verschil. Noch de Chinezen, noch de Indiërs, noch de Grieken deden aan experimenten. Men redeneerde slechts. Daar zijn ideeën uit voort gekomen die oppervlakkig gezien lijken aan te sluiten op de ideeën die nu spelen in de natuurkunde. De natuurkunde echter gaat op zoek naar fysieke bewijzen. Vaak zijn dat trouwens indirecte bewijzen. Veel deeltjes zijn niet direct waar te nemen, maar wel hun effecten op andere deeltjes.
Het grote verschil met de oudheid is echter dat men experimenten uitvoert.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 KJ

Wat als de natuurkunde gewoon niet hetzelfde is, door het heelal heen ? Stel nou dat licht een andere snelheid heeft, om wat voor reden dan ook, hier 100 miljoen lichtjaar vandaan ? Wat als er daar deeltjes voorkomen die hier niet voorkomen en niet hoeven voorkomen die we dus hier ook niet kunnen ontdekken ? Zijn er geldige redenen om aan te nemen dat het universum homogeen is ?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 mb

@9 precies en daarmee is het dus ook anders dan een geloof als in @2. In de zin van controleerbaar, toetsbaar etc.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 zmoc

Wie heeft ooit de aanname gedaan dat alles in ons universum (hoezo uni trouwens?) is opgebouwd uit kleinere deeltjes, totdat er een ondeelbaar nulpunt (een arche) is bereikt?

Niemand. Men vroeg het zich af, kwam met een theorie en testte die. Komt geen aanname aan te pas. Daaruit volgden weer nieuwe modellen die _voorspellingen_ deden over nieuwe deeltjes. Dat die voorspellingen veelal kloppen, duidt erop dat we daarwerkelijk steeds dichter bij de waarheid komen.

Dat verschilt enorm van theologie; waar theologie (of religie) daadwerkelijk uit gaat van aannames, gaat wetenschap uit van veronderstellingen.

EDIT: vergat ik toch bijna te zeggen dat ik het een zeer prettig stukje vind!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Baron E

@10
Hier wordt wel degelijk onderzoek naar gedaan. Vooralsnog wijst alles er nog op dat de natuurconstantes echt constant in ruimte en tijd zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Googol

Zoals zmoc:

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Hal Incandenza

@KJ
Wat Baron E zegt. Voor even lachen over niet-constante snelheid van het licht kun je terecht bij dit soort creationistische vrinden:

http://www.setterfield.org/000docs/biblicaldisc.htm#cdecline

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 HansR

Ja, leuk.

De strekking van het stuk is dat de Griekse wereldbeschouwingen en de moderne natuurwetenschappen gelijkvormig zijn. Dat is niet zo. Ze zijn spiegelbeeldig. De Griekse wereldbeschouwing had de goden geïntegreerd en daaruit volgende de tegenstellingen en syntheses. De moderne wetenschap heeft god aan de kant geplaatst – op enkele rariteiten na – en kan dus zoeken. De zoektocht naar de deeltjes komt uit de tijd dat de scheiding tussen natuur en scheikunde nog niet groot was. Scheikunde vond de atomen en de moleculen. Het succes ervan verklaart de voortgang van de zoektocht. Een zoektocht die automatisch verder ging en verder en verder… Verder wat Baron E in #6 zegt.

De vraag waar het eindigt, is het fantastische doel. Komt er een punt waarop we nog vragen hebben? Ik denk het niet. Al was het alleen al omdat geen mens alles kan weten. De mensheid misschien maar een mens niet. Studeren blijven we, kennis ontdekken.

En als we denken dat we alles weten kunnen we ons gaan verdrinken in het moeras van de kabbala.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 music_animal

Allereerst bedankt voor dit lesje deeltjesfysica voor dummies, dat kon ik wel even gebruiken.

Maar, over dogma’s gesproken, ik vind het altijd zo raar dat water als een voorwaarde voor buitenaards leven wordt gezien. Wie zegt dat dat leven niet zo compleet anders zijn, dat ze niet eens vocht nodig hebben? Of een heel ander soort vocht dan water, iets dat we hier op de aarde nog niet kennen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Laurent

@music_animal: die redenering volgde ik ook altijd, maar later las ik dat men chemisch gezien vooralsnog geen manieren ziet waarop complexe structuren zoals leven op Aarde zonder water zou kunnen ontstaan.
Dus, het is niet uitgesloten dat er leven zonder water kan ontstaan, maar gezien de huidige biologisch-chemische wetenschap lijkt dat wel onwaarschijnlijk. Het is dus wel degelijk een beredeneerde aanname.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 KJ

@Hal; Ik neem het ook niet super-serieus, ik wil alleen maar zeggen dat je tegenover een psychologische benadering van de wetenschap (zoals Daniel Hoenderdos lijkt te doen) evengoed een – toegegeven heel solipsistische – mens- of lokatie-centrische benadering van het heelal kunt zetten. Ik vind het jammer dat dat soort semi-wetenschappelijk geneuzel zo snel op een zijspoor gezet wordt, hier op Sargasso. Er blijft zo weinig te discussieren over op deze manier. Misschien zuipen jullie niet genoeg ofzo.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 MaxM

De tweede alinea nodigt niet echt uit tot verder lezen. Het doet me denken aan een Gordon die een boek wil schrijven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 larie

Het gaat boven uw pet wellicht MaxM. Deze post is een van de prikkelendste sinds..enige tijd…voor mij dan.

*lege bovenkamer te huur;)*

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Hal Incandenza

@KJ
Dat kan het toch nauwelijks zijn!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 MaxM

Mijn pet is niet geïnteresseerd in een zakdoek met knoopjes.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 larie

Toch wel..quantum knopen..je bent er bijna..

http://marcuslab.harvard.edu/otherpapers/SciamTQC.pdf

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 larie

@KJ..het probleem met zuipen is de vetophoping beneden de navel.

Het gevoel van verarming van discussie op www 2.0 ervaar ik ook zo als jij.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Furby

@9: Dus we gaan op zoek naar het fysieke bewijs, maar dat is alleen indirect waar te nemen? Klinkt mij allemaal heel erg hetzelfde als de uitleg dat wij god niet voor ons kunnen zien staan, maar door zijn daden en liefde herkennen. Echt bewijs is natuurlijk alleen directe waarneming en zelfs daar valt, met het eerder aangehaalde solipsisme, aan te twijfelen.

Het is trouwens zo dat bij mij, bij dit soort natuurkundige problematiek waar miljarden aan verspild worden, die geweldige uitspraak van Kabouter Wesley door het hoofd blijft spoken:

‘En wat is daarvan ’t praktisch nut?’

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 gronk

@KJ: d’r zijn nog genoeg takken van ‘wetenschap’ waar d’r heel solipsistisch wordt geredeneerd, met name in de hoek van de neuropsychologie of hoe dat ook mag heten, waar d’r o.a. met stippen op voorhoofden van dieren en spiegeltjes wordt gekeken of ze zelfbewust zijn — dat soort modellen zit tjokvol met aannames over diergedrag en dierzintuigen, maar dat weerhoudt dat type ‘wetenschappers’ er niet van om allerlei boude conclusies te trekken (die er IMNSHO vooral op neerkomen dat alleen de mens superieur is aan andere diersoorten.)

Het heeft bv. tijden geduurd voordat wetenschappers concludeerden dat vissen ook pijngevoelens hadden. Dan ga je je toch afvragen of daar niet een economisch belang achterzit, of dat daar iets van semi-religieuze motieven achterzitten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 gronk

@furby: praktisch nut is overgewaardeerd. Als jij een advocaat inschakelt om je buurman aan te klagen voor een waanidee, of je koopt producten om ze direct daarna in de fik te steken, dan heeft dat geen ‘nut’. Maar ’t komt wel in het BBP terecht.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 mescaline

@17 volkomen juist over dat vochtige en levenbrengende water. De onvolprezen G. Bomans slaakte 50 jaar geleden dezelfde verzuchting, in Elsevier als ik me het goed herinner (peutertijd).

@28 Ja maar dieren hebben “heel andere pijngevoelens” @gronk. Dat “inzicht” (d.i. axioma) is nog steeds mainstream.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 mescaline

Een zeer belangrijk onpraktisch nut van Kasparovs historische nederlaag tegen Deep Blue is bijv. dat het schaakspel er een aantal dimensies bij heeft gekregen die de mens niet vermag te volgen.

En verders mag die kabouter zijn domme kop houden. Met z’n worteltjes. En bramenthee tegen de jicht.

Ik stel daar het CERN tegenover, @manneer de Kabouter s.s.t.t.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 mescaline

Ooit zullen ze de kleinste deeltjes met Tijd gaan verbinden.

/fles=8442

en fles

/tijd=2010.4.9.1:41

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 seven

Mooi toch die unificatie, het streven naar elegantie en eenvoud.
De snaartheorie (of M-theorie) als ultieme verklaring? Zou dat dé unificatietheorie zijn?
De route naar unificatie is iig al aardig op weg.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 music_animal

Thanks @ Laurent, weer wat geleerd ;)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 Manolo

Bedankt voor het goede artikel, lekker los uit de pols geschreven en met een fris psychologisch uitgangspunt. Maar mijns inziens is de dynamiek waar je je zo over verbaast, de drang van de mens om de natuur te verklaren, uit te leggen vanuit een evolutionair standpunt. De mens is een evolutionair succesverhaal geworden, omdat wij een besef van tijd hebben en een besef van oorzaak en gevolg. Dit zorgt ervoor dat wij aannames kunnen doen en theorieen kunnen bedenken. Hierdoor kunnen wij plannen, vooruitdenken, anticiperen, iets wat ons meer succesvol maakt dan dieren dit niet, of in mindere mate kunnen. Deeltjesfysica is naar mijn bescheiden mening een uiting van onze evolutionaire drang in extremis.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 Hal Incandenza

@KJ
En mijn reactie was ook niet serieus. Ik moest gewoon denken aan die gast van setterfield en hoe hard ik erom moest lachten, zelfs met mijn (zeer) berperkte kennis van het onderwerp. Mijn reactie was ter vermaeck ende niet ter leering.

Maar je hebt gelijk trouwens, dat wordt hier weinig getolereerd. Maar niet alleen door de schrijvers, maar ook door de (meeste) reacturen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#36 gronk

@Hal: mijn indruk is (over meerdere blogs/fora) dat je vaak ‘voorkeursdiscussies’ hebt. Veel reaguurders willen nog wel eens vast zitten in hun loopgraven, van waaruit ze alleen maar hun vaste kreten of statistiekjes over de muur gooien. Originele discussies over andere onderwerpen lopen of dood (want buiten die discussies hebben reaguurders geen idee), of worden in no-time omgebogen tot een setting waarin de vertrouwde stellingen betrokken kunnen worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#37 HansR

@gronk
Daar is vast wel een promotieonderzoek over te vinden :)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#38 gronk

@hansr: ja, da’s het betere leven: 4 jaar lang reaguren op forums en dan zeggen dat je dat voor je werk (of beter: de wetenschap!) moet doen. :D

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#39 HansR

Bismarck?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#40 Siquo

[Nitpicker-modus] Overigens heb je op de maan meer massa dan in je tuin.
Niet detecteerbaar meer, maar het is niet constant :)

“Elementaire deeltjes” zijn de kleinst tot-nu-toe-waargenomen deeltjes, en er zijn vast nog wel kleinere, waardoor die weer elementair worden en de huidige het niet meer zijn. Het is dus een tijdelijke term, tot het tegendeel bewezen is.
[/nitpicker-modus]

@KJ #10: Nee, daar is geen reden voor, daarom is dat toevallig wel een aanname van de wetenschap.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#41 Palestrina

@40 Siquo: Waarom heb je op de maan meer massa dan in je tuin?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#42 Bismarck

@39: Ja?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#43 seven
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#44 Siquo

@41 meer snelheid. Reken zelf maar hoeveel:

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#45 Hal Incandenza

@gronk
Dat is ook zo. Voor mijzelf geldt, dat ik het liefst reageer op onderwerpen waar ik denk iets vanaf te weten. En je hebt gelijk dat de meeste mensen in hun loopgraven blijven zitten, heel WOI allemaal in web 2.0. Misschien het intrinsieke conservatisme in de mens, verandering van mening is als verliezen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#46 Daniël Hoenderdos

Siquo: do eleborate? Is volkomen nieuw voor me. En leg me eens uit hoe mijn massa toeneemt, want ik ben niet zo van het rekenen ;)

Gaaf trouwens, als mijn massa toeneemt, neemt volgens de relativiteitstheorie ook mijn energie toe. Dat geheel in tegenspraak met mijn ervaringen op de racefiets. (Hoe harder ik ga, hoe minder energie ik over heb aan het eind van de tocht :))

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#47 HansR

@42
@39: Ja?
Nee dus :) Ik doelde op #38 en vroeg mij in #39 af of jij in #38 bedoeld werd :)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#48 Share

Blogs zijn de ghakste.
Zoveel mensen zoveel meningen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#49 Baron E

@40-42,44,46
Het is niet voor niets relaviteitstheorie: het hangt allemaal van je referentiepunt af.

Je zgn. rustmassa is overal hetzelfde, dus de massa gemeten in het coördinatenstelsel waar je zelf in rust bent. Vanaf aarde gezien beweegt de maan met een zekere snelheid, en dat zorgt voor een aanpassingsfactor op de massa en energie. Maar vanuit het ruststelsel op de maan is het weer gewoon hetzelfde.

Dit is ook een intuïtieve manier om te zien dat massieve objecten nooit met de lichtsnelheid kunnen reizen: die zouden dan oneindig zwaar worden. Echter, zie ook hier.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#50 zmoc

@Siquo, #40 Dat lijkt me wat kort door de bocht. Om die stelling te bewijzen, zul je moeten aantonen dat je snelheid groter is ten opzichte van een referentiepunt dat zowel voor de aarde als voor de maan geldt. Want draait de Maan om de Aarde of de Aarde om de Maan? Allebei een beetje; ze draaien om hun gemeenschappelijke barycenter. Dat ligt ietsje onder het aardoppervlak.

Dus wellicht heb je gelijk, maar er zijn bijzonder veel factoren van invloed op je massa op beide hemellichamen. Zo roteert de maan een stuk minder hard dan de aarde en is je feitelijke snelheid op beide hemellichamen afhankelijk van de breedtegraad waar je je op bevindt en je lokatie relatief aan het “andere” hemellichaam (en dus relatief aan het gemeenschappelijke barycenter). Een computersimulatie lijkt me welhaast vereist om een eenduidige conclusie te trekken dat er geen (tijdelijke) situatie denkbaar is waarin je massa in je achtertuinje groter is dan op een specifieke lokatie op de maan;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#51 Siquo

@zmoc: Yep, was kort door de bocht genomen. gezien de rotatie van de maan om de aarde leek het me een veilige keuze.

@Daniel: relativiteitstheorie. Nee, je energie neemt niet toe, daar hebben we de wet van “behoud van energie en massa” voor. In het hoenderdossiaans: “Een deel van je acceleratie-energie wordt toegevoegd aan je massa.” Dat deel wordt groter naarmate je dichter bij de lichtsnelheid komt, dus wordt je bijna oneindig zwaar, waardoor het bijna oneindig veel energie zou kosten om nog sneller te gaan (F=m*a). Daarom kan niets dat massa heeft sneller dan het licht.

Oh. Baron E zegt hetzelfde.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#52 Fred

@26Furby: De indirecte waarneming van deeltjes heeft soms te maken met de uitzonderlijke korte tijdsduur waarin die deeltjes bestaan. Andere deeltjes, zoals neutrino’s zijn door hun aard niet direct meetbaar, maar wel door het effect dat ze op andere deeltjes kunnen hebben na botsingen.

Indirecte waarneming is niet zo heel merkwaardig. Zwaartekracht, licht, allemaal verschijnselen die men slechts indirect waarneemt. De gedachten en gevoelens van uw eigen vrienden, echtgenoot en kinderen kunt u slecht indirect waarnemen, via hun gedrag en uitspraken en vooral uw interpretatie daarvan. De hele wereld nemen we overigens indirect waar, nadat de fysieke prikkels zijn omgezet in hersenactiviteit. We nemen slechts een klein deel waar, daarvan wordt een groot deel genegeerd en ook nog eens ‘vervormd’ in onze hersenen. Indirecte waarneming is de basis van ons bestaan.

En over de vraag van Kabouter Wesley: zonder die ‘kostbare’ experimenten had u uw reactie niet op internet kunnen zetten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#53 larie

Even ter overweging dames Heeren ook..op welke blog leest u een kwaliteit post zoals hierboven en komen 52(.) reacties die er veelal toe doen..nou??..nergens.

Hoed of voor Sargasso et al.

*diep buigt*

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#54 larie

Mescaline ruimte/tijd dan.if so…i agree.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#55 larie

btw..lekker weertje mesc ;)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#56 Yevgeny Podorkin

Ja nee Hoenderdos, nu begreep ik het ook. Massa IS Kracht en vice versa he.In feite 1 pot nat.

Every conceivable arrangement of matter and energy (quarks, gluons, subatomic particles, atoms, molecules, photons) is postulated to exist as a separate universe.

http://www.manyuniverses.com/Sample.htm

Kijk, dat wij die Kracht vanuit onze bekrompen grondhouding niet kunnen waarnemen is 2. En een bril van Hans Anders gaat daar echt niets aan veranderen. Helaas bij velen ontaardend in religie uit angst voor dat Onbekende…gelukkig blijven er nog genoeg over waarbij De Fantasie fungeert als een soort poort.

In zijn donkere rijk, de onderwereld, is Hades een hard en meedogenloos heerser. Hij staat aan niemand toe terug te keren naar het rijk der levenden. Verscheidene demonen en geesten zijn in zijn dienst, zoals Charon de veerman die met zijn boot de zielen van overledenen de rivier de Styx overzet tegen betaling van een obool.

Ik weet eigenlijk nu niet meer percies wat ik duidelijk wou maken, maar goeds, enne…zoek dat maar lekker zelf uit dan…

  • Vorige discussie