De economische modellen van het IPCC

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het internationale klimaatpanel gebruikt voor zijn prognoses ook economische modellen. Op die modellen is nogal wat af te dingen, zegt gastauteur Hans Verbeek.

Het IPCC maakt prognoses over het wereldwijde klimaat. Het IPCC maakt ook interessante economische prognoses. Ze moeten wel economische rapporten maken, als basis voor hun emissiescenarios en te verwachten broeikasgasconcentraties. Het IPCC  publiceerde onlangs hun eerste update voor deze modellen sinds 2000 (!!!). Vooreenoverzichtklikjehier. Tim Worstall bekeek de economische voorspellingen van het IPCC en publiceerdezijnbevindingeninForbes.

“Ik ga niet uitweiden over details (waarvoor lezers mij ongetwijfeld dankbaar zijn). Ik wilde alleen maar een enkele algemene punten aanstippen aan de hand van hun grafieken.

De economische modellen hebben een ‘RCPnummer’: hoe hoger het getal achter de RCP hoe dichter we komen bij het koken van Flipper terwijl de laatste mens op de woestijnkust van Antarctica probeert te overleven. Meer specifiek, RCP2.6 betekent dat de CO2-concentratie piekt op 490 ppm en vervolgens daalt. RCP8.5 betekent een stijging tot 1370 ppm en misschien blijft de CO2-concentratie dan nog  stijgen tot de dolfijnen worden gegrild.

De uitkomsten hoef je niet te geloven, niemand hoeft ze te geloven. Maar je moet beseffen dat dit de getallen zijn die worden ingevoerd in de klimaat modellen en dus produceren die getallen de stijgende curves uit de IPCC-rapporten. Dat betekent dat iedereen die de uitkomsten van de IPCC-rapporten serieus neemt, ook deze economische modellen serieus moet nemen.

We weten heel goed dat er een verband is tussen economische groei en bevolkingsgroei. Rijkere landen hebben gemiddeld lagere vruchtbaarheidscijfers, als de wereld rijker wordt, worden er minder kinderen geboren. Dus meer economische groei leidt tot een piek en afnemende bevolking.

Maar kijk eens naar de lichtgroene lijn, van RCP 2.6, van “oef, we redden de planeet”. Het model met de hoogste economische groei leidt tot de laagste uitstoot van broeikasgassen .

Minder economische groei leidt tot hogere emissies. Dit is niet mijn interpretatie: maar die van het IPCC.

Heel merkwaardig, want we horen al jaren dat economische groei voor meer uitstoot zorgt. En dat de economische krimp van 2008 – 2009 zorgde voor een reductie van de uitstoot.

Alles wat we de afgelopen jaren hebben geleerd wordt in de modellen op zijn kop gezet. Economische groei is juist de oplossing voor het probleem: hoe meer groei hoe beter.

Energieverbruik

De tweede grafiek, die ik wil bespreken, gaat over de hoeveelheid energie, die we zullen gaan gebruiken en waar we die vandaan zullen halen.

We moeten zuiniger worden in ons gebruik van energie. Onze ‘energie-intensiteit’ (energiegebruik/ bruto binnenlands produkt) moet omlaag. Maar in de modellen van het IPCC hoeven we niet eens te minderen. We moeten wel minder olie gebruiken. Maar volgens het RCP2.6-scenario kunnen we ons energieverbruik verdubbelen, zonder de uitstoot absurd hoog wordt. Het is ook leuk om te zien dat we niet eens zoveel wind- en zonne-energie (het gele balkje) nodig hebben om dat te bereiken.

Ik wijs er nogmaals op dat dit niet mijn veronderstellingen zijn of die van klimaatsceptici. Dit zijn de veronderstellingen van de wetenschappers, die ons vertellen over de klimaatverandering en die menen te weten wat de drijvende krachten daarachter zijn en hoe de toekomst er waarschijnlijk uit zal zien.

Ik kom tot een interessante conclusie. We hoeven de economische groei helemaal niet af te remmen. De economie kan in hetzelfde tempo blijven groeien als in de 20e eeuw. We hoeven ons energieverbruik niet te verminderen: we moeten de groei van onze consumptie alleen uit andere bronnen halen. Waar het eigenlijk op neerkomt, is dat het IPCC ons vertelt dat de oplossing voor klimaatverandering economische groei is en koolstofarme energie-opwekking. Dat is alles wat we moeten doen .” – TimWorstall

Het IPCC en andere economische prognoses

Het valt mij persoonlijk op dat deze IPCC-prognoses geen rekening houden met de GrenzenaandeGroei, die de Club van Rome in 1972 al voorzag. Het lijkt of de economen van het IPCC, de recessie van 2008 – 2009 compleet gemist hebben. Ook de huidige economische problemen (hoge energieprijs, hoge werkeloosheid en dalende koopkracht) zijn in hetoverzichtsartikel niet terug te vinden. Men doet net alsof fossiele brandstoffen niet opraken en laat de CO2-emissies in alle scenarios stijgen tot het jaar 2025 of langer.

Kennelijk hoeven de modellen geen accurate weergave van de werkelijke economie te zijn. De modellen hebben een ander doel: ze dienen als input voor de klimaatmodellen, die alleen angstaanjagende plaatjes opleveren bij hoge emissies.

Lees meer van Hans Verbeek op zijn website.

Reacties (12)

#1 qwerty

Het valt mij persoonlijk op dat deze IPCC-prognoses geen rekening houden met de Grenzen aan de Groei, die de Club van Rome in 1972 al voorzag.

Dan wordt het interessant om World3 eens te koppelen met de klimaatmodellen.

  • Volgende discussie
#2 Prediker

Tim Worstalls argumentatie zit vol denk- en interpretatiefouten. Dat levert een tendentieuze weergave op, en dat is natuurlijk geen toeval, aangezien Forbes het parochieblad voor zakenleven en industrie is.

1. Worstall doet net alsof het IPCC zelf zijn eigen economische modellen ontwikkeld heeft. Maar het artikel waar hij dat uit afleidt, zegt expliciet: “The requirements of plausibility and consistency have been assured by basing the RCPs on published scenarios of integrated assessment models in the literature.” en “Four existing scenarios were selected from the literature.”

2. Worstall doet net alsof elk ‘RPC’ een economisch model is. Maar die RPC zijn een mix van economische en andere factoren. Het zijn ‘geintegreerde modellen’.

3. Worstall doet net alsof ‘economische groei’ gelijk staat aan ongebreidelde uitstoot van industriële gassen, aerosolen en andere vervuilende zaken.

“The use of oil stays fairly constant in most scenarios, but declines in the RCP2.6 (as a result of depletion and climate policy). The use of non-fossil fuels increases in all scenarios, especially renewable resources (e.g. wind, solar), bio-energy and nuclear power. The main driving forces are increasing energy demand, rising fossil-fuel prices and climate policy. An important element of the RCP2.6 is the use of bio-energy and CCS, resulting in negative emissions (and allowing some fossil fuel without CCS by the end of the century).”

Worstall draait het artikel dus om. Hij begint met het plaatje over ‘economische groei’ en geeft daar vervolgens zijn eigen invulling aan: aha, dat betekent dus meer industrie, vliegverkeer, etc.

Terwijl een juiste route naar een interpretatie zou zijn, dat er dus een model van technologische innovatie en reductie van broeikasgassen is waarbij het bruto nationaal product juist stijgt. Dat is natuurlijk interessant, want als beleidsmaker zou ik wel willen weten hoe dat er dan precies uitziet.


De geïntegreerde modellen: hoe komen ze tot stand?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Prediker

“Het valt mij persoonlijk op dat deze IPCC-prognoses geen rekening houden met de Grenzen aan de Groei, die de Club van Rome in 1972 al voorzag.”

Als je het laatste documentaire-drieluik hebt gezien van Adam Curtis, dan weet je dat de Club van Rome zich baseerde op een primitieve uitvoering van een systeem van “feedback loops”, waarmee men dacht de hele wereld in kaart te brengen.

Een vreselijk grove versimpeling van de werkelijkheid dus. Een beetje zoals het heliocentrische model van het heelal. Maar het werd allemaal in computerruimtes met enorme kasten met reusachtige spoelen uitgerekend, en dan kwamen ter achter elkaar tikketikketikketikketikketiktiktik lijsten met de uitkomsten van rekensommen uit de printers gerateld – nou dat was toen state of the art, dus dat moest wel juist zijn.

Dat er nog met de voorspellingen van ‘De Club van Rome’ wordt geschermd is mij na het zien van die beelden, en de primitiviteit ervan, eerlijk gezegd een groot raadsel.

Het is een autoriteitsargument, en nog een pover autoriteitsargument ook.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Richard E

@3
Curtis brengt inderdaad een mooie kritiek op het rapport van de club van rome, maar hij zegt niet dat hun stelling fout was. Wat echt vernieuwend was aan de club van rome was de notie dat natuurlijke hulpbronnen allemaal echt op kunnen. Dat het model vervolgens met veel overmoed een datum stelt waarop de wereld vergaat, doet niets af aan die notie.

Ik heb de relatie die het IPCC veronderstelt tussen klimaat en economische groei niet bestudeerd, maar het lijkt mij dat er economische groei mogelijk is op basis van duurzame energiebronnen, en economische groei op basis van fossiele hulpbronnen.
Daarnaast is het ook mogelijk om hele groepen uit te sluiten van de zekerheden en voordelen van economische groei (zodat die groepen blijven vertrouwen op hun derde-wereld pensioen: 14 kinderen), of dat die welvaart gedeeld wordt, en vrouwen er voor kunnen kiezen op latere leeftijd minder kinderen te krijgen. De scenario’s RP 4,5 en RP 6 vertegenwoordigen de verschillende combinaties tussen duurzame groei en bevolkingsgroei.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Mark3000

Dus even samengevat.. voor het RCP8.5 model hebben we in 2100:

12 miljard bewoners en kunnen we in 2100 nog altijd de 80 miljoen vaten per dag uit de grond pompen zoals we dat nu ook doen. Dat betekend dat we de komende honderd jaar nog

80miljoen * 365dagen * 100 jaar = 2920 miljard vaten olie kunnen verbruiken.

En dan ga ik uit van gelijk verbruik over de jaren heen, maar het grafiekje is meer een parabool, waarbij we we in 2075 meer dan 2x zoveel olie verbruiken als nu.

Dat is meer dan 2x de hoeveelheid proven reserves

Want die bedraagt ongeveer 1400 miljard vaten.

en dat terwijl:
“The RCPs should be based on scenarios published in the existing literature”

Welke literatuur hebben ze in hemelsnaam gebruikt voor de oil consumption in de komende 100 jaar????

Finally, RCP8.5 leads to a forcing level near the 90th percentile for the baseline scenarios, but a recent literature review was still able to identify around 40 scenarios with a similar forcing level.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 qwerty

Het wordt tijd @Prediker dat jij uit de kast komt en je identiteit en professionaliteit hier eens duidelijk maakt. Je brult alsof jij de Nobelprijs voor elke wetenschap hebt verdient en ieder die jou bestrijdt krijgt een sneer als autoriteitsargument of welke drogreden je ook maar opportuun die persoon aan kunt smeren. En dat terwijl jij zelf rondlult alsof je de heilige alleswetende god bent die niet weerspreekbaar is. Tenzij je even uitglijdt en dan komt het nederige ‘I stand corrected’ als iemand je daarop wijst.

Wie ben jij en wat doe je?

Als Sargasso serieus wordt maak je dat net als de andere bloggers bekend. Doe je dat niet dan ga je wat mij betreft maar elders in een hoekje zitten rukken.

Wat betreft De Club van Rome. De denigrerende wijze waarop jij daarover spreekt:

1) ontkent de enorme impact en ommezwaai in denken die dat project heeft gehad

2) ontkent de evolutie die het model sinds 1972 heeft doorgemaakt

3) ontkent de wetenschappers die daarachter zitten.

Ik heb in mijn professionele leven gewerkt aan simlulatietools (taal en compiler) en ben me bewust van alle problemen die met modellering samenhangen. De waanzinnige arrogantie waarmee jij hier meent je mening rond te moeten gieren is meer dan storend.

Als Sargasso echt de toekomst wil die ze hier kenbaar heeft gemaakt dan zal jij daar een stoorzender in zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 qwerty

Oh, en fuck off met je autoriteitsargument.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Hans Verbeek

@2: je hebt gelijk: het overzichtsartikel over de modellen staat vol met voorbehouden. Men heeft zich terdege ingedekt.

@3: de “Limits to growth” zijn weer helemaal terug op de agenda. Ze zijn destijds gebaseerd op redelijk eenvoudige modellen, maar de voorspellingen komen toch redelijk uit.
De grondstofvoorraden nemen geleidelijk af. De voedselproduktie groeit nauwelijks meer. De mondiale industriële produktie bereikte in 2008 een piek, die nog niet overtroffen is.

We leven nog altijd op een eindige planeet met een eindige hoeveelheid landbouwgrond.
Lees verder bij Ugo Bardi of bij het Post Carbon Institute.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 DSV

@6 lol. Prediker zit overigens niet in de kast, maar staat waarschijnlijk op de kansel. Z’n handle was voor mij al voldoende reden om hem vanaf het eerste begin te disliken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Prediker

@8; maar in dat overzichtsartikel lees ik niet zozeer dat er bij RCP 2.6 een hoop meer wordt geproduceerd, of dat de productie dezelfde aard zal houden (dan zou het inderdaad vreemd zijn dat de emissies dalen), maar een voorspelling dat het Bruto Nationaal Produkt fors zal stijgen.

Dus de vraag die RCP 2.6 oproept is dan: hoe zien de economen die dit model uitgewerkt hebben dit voor zich? Hoe ziet zo’n model er uit. Wat wordt er dan geproduceerd, en hoe wordt dat geproduceerd? Waar halen ze die welvaart vandaan zonder die emissies?

En een andere vraag is of dit theoretische modellen zijn of dat er ook rekening is gehouden met beperkte en in rap tempo teruglopende grondstofvoorraden. Volgens model 8,5 zit er zo te zien nog vier maal zoveel kolen in de aardkorst dan nu verbruikt wordt.

Maar dat is niet de kritiek van Worstall op het artikel. Die zegt gewoon: kan niet, want volgens die lijntjes zou RCP 2.6 een groei van de economie combineren met lagere emissies, en dat is natuurlijk apekool (en als die economische modellen niet kloppen, dan klopt het hele klimaatverhaal dat daarop gebaseerd is niet).

Maar wat het IPCC volgens hun eigen artikel doet is voor zover ik dat begrijp het volgende:

1. Ze nemen de hele range van op dit moment gangbare economisch-demografisch-industriële modellen (dat zijn die grijze vlakken/banen).

2. Ze selecteren daar vier voorspellende modellen uit die in het midden van de extremen liggen (dat zijn die vier gekleurde lijntjes)

3. Ze kleuren alles binnen die trends donkergrijs in, als de reikwijdte van voorspellingen waarmee ze gaan werken.

4. Die marge (het donkergrijze gebied) vormt vervolgens het uitgangspunt voor hun klimatologische modellen.

Kortom, wat ze hiermee laten zien is dat ze uitgaan van gangbare, bestaande modellen over hoe de wereld zich economisch, demografisch en industrieel zal ontwikkelen, en dat ze daar niet de uitersten van nemen, maar zich baseren op de middenmoot van die modellen.

Als je dus wilt aantonen dat het IPCC uitgaat van onjuiste voorspellingen over hoe de wereld zich zal ontwikkelen, zul je dus aan moeten tonen dat die door economen, sociaal geografen en milieukundigen ontwikkelde modellen allemaal naar de prullenmand verwezen kunnen worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Hans Verbeek

@10: mee eens, maar er is een reden waarom het IPCC juist deze modellen kiest. Men kiest geen modellen die peak-fossil-fuel (steenkool, olie) voor het jaar 2015 laten vallen, zodat de CO2-uitstoot sneller daalt.

Het IPCC is bij de keuze van klimaatmodellen net zo selectief. Het panel kiest voor klimaatmodellen met positieve feedbacks door waterdamp en bewolking.
Modllen zonder deze positieve feedbacks vertonen veel minder opwarming bij stijgende CO2-concentratie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 majava

@11: ik zal je maar niet vragen die laatste zin te onderbouwen.

  • Vorige discussie