Kwaliteit van hoger onderwijs (8) – het verminderen van de toezichtlast

Lees ook deel één, twee, drie, vier, vijf, zes en zeven. Veelgehoorde kritiek op het toezicht in het hoger onderwijs, is dat het te veel (bureaucratische en financiële) lasten met zich meebrengt. Vaak richt deze kritiek zich op de externe controle op opleidingsniveau, de opleidingsaccreditatie. Dit is niet altijd terecht. Zoals eerder in deze serie al is beschreven komt veel van de last die docenten ervaren helemaal niet voort uit deze kwaliteitscontroles, maar uit gebrekkig beleid van de eigen instelling. Ook de financiële lasten van de opleidingsaccreditaties vallen op de totale kosten van het onderwijs reuze mee. Aan de andere kant: het klopt dat we veel instanties hebben die zich bezig houden met toezicht. Intern hebben instellingen medezeggenschapsraden en opleidingscommissies (al is hun formele invloed beperkt). Instellingen hebben een Raad van Toezicht. Extern houdt de NVAO toezicht op de kwaliteit van opleidingen, maar toetst tevens op instellingsniveau (hier beschreven). Er is ook een landelijke Reviewcommissie. Die controleert of instellingen zich houden aan afspraken met OCW (‘prestatieafspraken’) waarmee ze extra geld kunnen krijgen. De Onderwijsinspectie houdt toezicht op het stelsel van hoger onderwijs. En de Commissie doelmatigheid oordeelt over de vraag of een nieuwe opleiding iets toevoegt. Dit alles beschouwend is het raar dat er zo vaak gekeken wordt naar de opleidingsaccreditatie, als het gaat om ‘het verlagen van de toezichtlasten’ in het onderwijs.

Door: Foto: Margolum Smargol (cc)

Hoe zit het nu precies met die zwaartekrachtsgolven?

, door

Einstein had gelijk! Men heeft zwaartekrachtsgolven ontdekt. Afkomstig van twee zwarte gaten die om elkaar heen draaiden.

Ehm, oké, maar hoe werkt dat dan precies?

Bruno van Wayenburg, wetenschapsjournalist en animator, legt in een kek filmpje voor NRC uit waar die zwaartekrachtsgolven nu eigenlijk door veroorzaakt worden en hoe wetenschappers ze hebben weten te detecteren.

Handig, als je als leek nog niet helemaal begreep hoe de vork in de steel zit, maar daar wel benieuwd naar bent.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Afdaling in de hel

, door

RECENSIE - kershaw-afdaling-in-de-helIan Kershaw heeft zijn sporen als historicus ruimschoots verdiend. Zijn twee delen Hitler-biografie (‘Hoogmoed’ en ‘Vergelding’) werden bestsellers, en terecht. Ze toonden een auteur op de toppen van zijn kunnen. Kershaw is geen meeslepend stilist, geen auteur op zoek naar het treffende detail, maar wél iemand die de grote lijnen bewaakt en de lezer vakkundig mee loodst. Maar blijkbaar was dat dubbelsucces hem nog niet genoeg.

Nu ligt er het eerste deel van een nieuw tweeluik, gewijd aan de geschiedenis van Europa van de Eerste Wereldoorlog tot nu. Een ‘Afdaling in de hel’, gevolgd (het tweede deel, dat start in 1949, moet nog verschijnen) door een opmerkelijke verrijzenis uit de as van twee wereldoorlogen.

Het is bekend terrein voor Kershaw, en uit alles blijkt dat hij geen enkele moeite heeft om zijn verhaal te vertellen. Ook al heeft ‘1914’ een ruime voorgeschiedenis, Kershaw vat de oorzaken van de Grote Oorlog helder samen en verdeelt de schuld voor de catastrofe op de inmiddels bekende wijze: iedereen krijgt een deel, maar Duitsland nét iets meer. Dat is de consensus sinds enige jaren. We hoeven van Kershaw geen eigenzinnige opvattingen te verwachten. Van de loopgraven tot Hirosjima, van Verdun tot Stalingrad, niets ontbreekt, niets krijgt te weinig of te veel ruimte. Een prestatie.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-11-2022

De filosofie van de Sceptici

, door

Het vroege Hellenisme – de tijd na Alexander de Grote en voor de overheersing van de Romeinen. Verschillende rijken die allen bestuurd worden door Griekse elites beheersten het hele Midden-Oosten, Egypte, Griekenland en Zuid-Italië. We behandelen hier de filosofische stromingen uit die tijd, en bekijken we hoe de filosofen zich tot elkaar verhielden. In deze aflevering: de Sceptici.

Fundamentele onzekerheid

Wat is waar? De opvattingen hierover komen bij de filosofen die we gezien hebben vaak eerder voort uit overtuigingen dan uit kennis. We zagen het de vorige afleveringen al. Wordt de wereld beheerst door de natuurwetten van de Stoïcijnen, of door het fundamentele toeval van Epicurus? We kunnen daarvoor bewijs verzamelen, maar een uiteindelijk fundamenteel antwoord op die vraag valt niet te geven: we weten het gewoon nog steeds niet. Is er een onveranderlijke waarheid zoals Plato en Aristoteles aannamen, of bestaat er alleen maar een eeuwig stromende wereld waar de Stoïcijnen vanuit gingen? Ook hier zullen we waarschijnlijk nooit enige zekerheid over kunnen verkrijgen.

Die fundamentele onzekerheid is het fundament van de sceptische filosofie. Een sceptisch persoon is in de moderne taal iemand die kritisch is naar alles wat voor waar aangenomen wordt. En deze omschrijving past prachtig bij de Helleense Sceptici. De Sceptici twijfelden namelijk aan alle voorgaande overtuigingen, en meer.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour

Quote du Jour | Beknopte geschiedenis van de ‘Thug’

, door

One could be forgiven in that moment for assuming that the id-impulses of mostly white, mostly male Americans were in decline. But a national id’s resilience is impressive. By 1997, Tupac and Biggie were dead, but the National Rifle Association and the Republican Party were more alive than ever.

Wanneer reactionair blank Amerika de grieven van zwarte demonstranten over structureel politiegeweld wil afserveren, of de zoveelste standrechtelijke executie van een zwarte tiener wil rechtvaardigen, valt onverdroten het woord ’thug’.

Foto: Anonymous Account (cc)

Het weblog als wetenschappelijk tijdschrift

, door

COLUMN - Wat voor rol speelt de persoonlijkheid in de wetenschap? Het klassieke antwoord kennen jullie: geen enkele. De wetenschapper is volkomen neutraal en laat wanneer hij zijn laboratorium, bibliotheek of veldwerkveld betreedt al haar hobby’s, politieke en religieuze overtuigingen, culturele preoccupaties en sociale achtergrond achter in een speciaal daartoe bestemd met een pincode beveiligd kastje.

Er wordt op verschillende manieren aan dat ideaal geknabbeld. Sommige mensen vinden dat het naïef is om te veronderstellen dat je zo’n ideaal zelfs maar kunt benaderen, zeker in de mens- en geesteswetenschappen – er bestaat geen ‘objectieve’, buitenmenselijke kijk op de mens en zijn cultuur. Een ‘neutrale’ blik betekent maar al te vaak: de blik van de machthebber.

Voorbestemd

Tegelijk vinden andere mensen (of dezelfde, dat kan ik van hier af niet goed zien) dat de wetenschapper zijn eigen persoonlijkheid nu eenmaal moet inzetten om aan het brede publiek en/of de geldschieters te laten zien hoe leuk en boeiend en interessant onderzoek nu eenmaal is. Er is bijvoorbeeld een boek over wiskunde waarin wordt beweerd dat het wiskunde-onderwijs ruimte moet bieden aan voorlichting over de hoogoplopende ruzie tussen Leibniz en Newton omdat dit het vak zoveel aantrekkelijker maakt.

Ik ben er niet helemaal uit.

Foto: Fabíola Medeiros (cc)

Combineren van opleidingen met werk en privé

, door

DATA - Wat helpt u het meest om de opleiding met werk en privé te kunnen combineren?

Steeds vaker zie ik relevante onderzoeken voor onderwijsbeleid, die zijn gedaan door “nieuwe” spelers. Waar onderzoeksbureaus vaak veel moeite moeten doen om respondenten te vinden, verschuift het onderzoek naar partijen die deze respondenten al hebben. “Springest” is zo’n partij: zij hebben een website die alle opleidingsaanbod bij elkaar brengt. Dat is in Nederland veel en divers, dus monnikenwerk. Als je de website bezoekt, krijg je direct te zien of collega’s ook al op zoek zijn geweest naar opleidingen. Knap businessmodel.

Samen met NIDAP, dat al jaren de opleidingsmarkt in kaart brengt, deed Springest onderzoek onder 50.000 bezoekers van de website. Ze vroegen aan geïnteresseerden welke factoren van belang zijn om een opleiding te kiezen. Van de totale groep reageerden 3.257 respondenten op stellingen over opleidingsvoorkeuren. 12% daarvan werkt in het onderwijs.

Onderwijsgrafiek - Factoren van belang

Bron: NIDAP/ Springest (2016). Opleidingsmonitor 2015-2016. Vraag: Wat helpt u het meest om de opleiding met werk en privé te kunnen combineren?

De grafiek toont de antwoorden op de vraag “Wat helpt u het meest om de opleiding met werk en privé te kunnen combineren?”.

De factoren die volgens de respondenten kunnen helpen de opleiding met het werk of privé te combineren zijn weergegeven in de grafiek. Vooral de keuzemogelijkheden in lestijden (46%) en het ‘stapelbaar’ maken van de opleiding (45%) worden vaak genoemd.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: David Evers (cc)

Vrouwenhaat en vluchtelingen: Brenda Stoter en de taxichauffeur

, door

De gemeenschappelijke wijsheid van tegenwoordig is dat het Midden-Oosten een broeinest is van patriarchaat en misogynie, en dat de islam daar de centrale rol in speelt. Enis Odaci en Arnold Yasin Mol plaatsen enkele kritische kanttekeningen bij het zoveelste stuk dat dit beeld nog maar eens bevestigde.

Brenda Stoter is sociologe en reist door het Midden-Oosten om te schrijven over vrouwen, kinderen en huiselijk geweld. Haar taxichauffeur in Jordanië is een beschonken iemand die Stoter vertelt dat zij de helft van zijn mannelijke verstand bezit, omdat het in de Koran staat.

Stoter concludeert: “Zijn woorden zeggen zoveel over de positie van vrouwen in de Arabische wereld.” Stoter geeft haar chauffeur overigens een fictieve naam mee, namelijk, Mohammed. Tja, toeval natuurlijk.

Relatie

Deze scène staat beschreven in Trouw van 16 januari jl. en vormt het begin van een beschouwing op de vrouwenrechten in het Midden-Oosten.

Tenminste, dat denken we, gezien de ontmoeting met de patriarchale taxichauffeur. De kop van Stoters essay luidt echter: De vrouwenhaat vlucht mee. Zegt Stoter dat er een link is tussen de achtergestelde positie, háát zelfs, van vrouwen in islamitische regio’s en de stroom vluchtelingen richting Europa? Wordt er haat geïmporteerd? Het is de opmaat tot een reeks bijzondere verbanden. Net zo min Stoter een logische relatie heeft met de taxichauffeur, net zo min heeft vrouwenhaat in essentie een logische relatie met vluchtelingen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Selectie aan de poort

, door

Ik heb geleerd dat onderzoeksrapporten die vlak voor een vakantie worden gepubliceerd, niet toevallig voor de vakantie worden gepubliceerd. Met extra belangstelling keek ik dan ook naar de kamerbrieven van OCW die vlak voor 24 december verschenen.

Daar zat een belangrijk onderzoek tussen over de toegankelijkheid van het hoger onderwijs. De Inspectie gaat daar langjarig onderzoek naar doen. Begrijpelijk vanuit de zorgen die het leenstelsel veroorzaakt. Maar er zijn veel meer maatregelen die de toegankelijkheid kunnen beïnvloeden: prestatieafspraken die instellingen stimuleren om rendement te verhogen, strengere selectie, numerus fixus, bindend studieadvies of actieve scouting van talent.

Het onderzoek levert vooralsnog geen schokkende conclusies op: ondanks “selecterende maatregelen” slagen hogescholen en universiteiten er nog steeds in om brede groepen studenten in te laten stromen. De toegankelijkheid staat dus niet onder druk. Toch staat er veel interessants in de deelrapport.

Onderwijsgrafiek - Percentage vrouwelijke instroom

Bron: IvhO (2015). Selectie en toegankelijkheid van het hoger onderwijs deelrapport B: verschillen en ontwikkelingen in de instroom in het bekostigd voltijd bacheloronderwijs.

Dirk van Damme schreef er deze week nog over op zijn blog: de opmerkelijke “gender reversal gap”, 55% van geslaagden in het voortgezet onderwijs is een meisje. En van de 6 miljoen studenten in OESO-landen die in 2013 een bachelor-diploma kregen was 58% een meisje.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ook over Keulen kan de NOS maar geen relevant nieuws brengen

, door

COLUMN - Het was woensdagavond weer raak. In een reportage over de aanrandingen bij het treinstation in Keulen opperde verslaggever Kysia Hekster dat de Duitsers zich af beginnen te vragen of de vluchtelingenproblematiek in de hand gehouden kan worden: schaffen wir das? Zonder duidelijke feiten te geven over de herkomst van de daders – Noord-Afrikanen – of over de totale hoeveelheid aanrandingsincidenten met vluchtelingen – volgens een Duitse onderzoeker is er een ‘trend’ wat betreft ‘jonge mannen onder de 30’–, was de suggestie helder: jonge mannelijke vluchtelingen zijn een gevaar voor Westerse vrouwen.

Het is angstige berichtgeving die alleen een dienst bewijst aan Pegida en de PVV. En dat zou eens beter moeten.

Het basisprincipe is eenvoudig: een goede nieuwsorganisatie presenteert feiten die mensen zouden moeten weten. We zouden raar opkijken als Rob Trip ons ging onderhouden over zijn liefdesrelaties, of als Rik van de Westerlaken een uitzending zou wijden aan zijn passie voor irissen. Die informatie is irrelevant voor het leven van de kijker – zij wil elke dag op de hoogte gesteld worden van de belangrijke zaken.

Nou zijn we het geregeld oneens over het gewicht van bepaalde kennis. Voor mij is bijna alle sportberichtgeving totaal irrelevant – ik zou slechts op de hoogte gesteld willen worden van klimhalnieuws. Maar voor sommige mensen is het wel en wee van Ajax hun wel en wee. Kiezen welk nieuws je brengt is dus een morele keuze: je verkiest bepaalde interesses en belangen boven andere, op basis van een opvatting over wat voor de meeste mensen het belangrijkste is. Dat is allemaal heel ingewikkeld.

Vorige Volgende