Rechtsstaat Archives - Page 175 of 207

Wat moet je Wobben?

28 juni 2012 , 10:00 , door Sjors van Beek

Een van de lastigste problemen bij Wobben is: je weet niet wat er aan documenten ligt bij de overheid. Gericht vragen naar een bepaald stuk is lang niet altijd mogelijk. Dat vereist nadenken: wat zou er kúnnen liggen?

Lukraak dingen opvragen is niet de bedoeling, zo’n verzoek kan sneuvelen op het argument ‘onevenredige werklast’ voor de betrokken ambtenaren. Mede om die reden is de ‘bestuurlijke aangelegenheid’ in het leven geroepen. Een Wob-verzoeker moet aangeven over welke bestuurlijke aangelegenheid hij informatie wil. En dat is – soms – gemakkelijker gezegd dan gedaan, zo blijkt uit een lopend Wob-verzoek van Sargasso.

We willen weten hoeveel enkele grotere gemeenten – waaronder Eindhoven – uitgeven aan extern ingehuurd advies. Niet de (salaris-)kosten van interim-managers, maar de kosten van buiten de deur bestelde adviesrapporten. Dat lijkt een simpele vraag. Als bestuurlijke aangelegenheid wordt aangegeven: ‘kosten extern advies’.

Maar dan de praktijk.

Eindhoven meldt dat ze geen lijst heeft van bestelde rapporten. ‘Wel zijn in de archieven over alle bestuurlijke aangelegenheden waar Eindhoven zich mee bezig houdt ongetwijfeld rapporten of andere stukken te vinden die door externen zijn opgesteld’, zo meldt de gemeentelijke juriste. Het gaat echter om een ‘onbegrensde hoeveelheid onderwerpen’ en Eindhoven verzoekt dan ook om ‘het verzoek te preciseren en de bestuurlijke aangelegenheden te noemen waarover u de informatie wenst te ontvangen’.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Ook schrijven voor Sargasso?

Mededeling

Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.

Hardleers: kletskoek over Irakese vluchtelingen

25 juni 2012 , 09:00 , door Johanna

,,En dan zou het toch te gek voor woorden zijn dat als de storm voorbij is, dat iemand dan zegt: ‘Ja maar, ik ga niet meer terug, ik blijf hier bij u in de huiskamer zitten’.’’ Dat klinkt als een heel redelijk standpunt van minister Leers. Maar is het dat ook?

,,Mensen moeten terug, er is geen keus’’

Gerd Leers wil graag dat Irakese asielzoekers vrijwillig terugkeren naar Irak, vertelde hij gisteren aan het NOS Journaal. Zo graag zelfs, dat hij zijn Irakese collega deze week als wortel een zak geld met 5,5 miljoen euro voorhield. Shafiq Duski wil, de Irakese minister van Migratie, wil zich wel inzetten voor vrijwillige terugkeer, maar werkt voorlopig niet mee aan gedwongen terugkeer. Er is te weinig werk, te weinig opvang en te veel onveiligheid. Terugkeer moet volgens hem gefaseerd gebeuren, omdat het in totaal om miljoenen mensen gaat. Irak kan dat zomaar niet aan. Overigens is er natuurlijk wel degelijk een keus, alleen maakt Leers die niet.

Leers spiegelt de zaken graag eenvoudig voor: ,,Laat ik het gewoon simpel houden. We hebben mensen opgevangen, in een tijd dat Saddam Hoessein veel mensen vervolgde. Toen hebben we steeds gezegd: ‘Als de situatie daar weer veilig is, moet u terug.’ Dus net als u thuis iemand opvangt die moet schuilen voor de regen of voor een enorme storm. En dan zou het toch te gek voor woorden zijn dat als de storm voorbij is, dat iemand zeg: ‘Ja maar, ik ga niet meer terug. Ik blijf hier bij u in de huiskamer zitten.’ Dat kan niet. Maar ze moeten terug, liefst vrijwillig, en als het niet anders kan op een alternatieve manier.’’

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Loont uitkeringsfraude?

23 juni 2012 , 14:00 , door Gastauteur

Is het lonend om uitkeringsfraude te plegen? Waarschijnlijk wel, zegt criminologe Therese Klok (blog).

In deze tijden van crisis, bezuinigingen en werkeloosheid lijkt het een aantrekkelijke optie: uitkeringsfraude. Je vraagt een uitkering aan, vult wat gegevens in, vinkt wat extra vakjes aan en krijgt opeens wat extra euro’s gestort. Misdaadprogramma‘s kunnen er behoorlijk wat afleveringen mee vullen: iemand met een aanvullende uitkering voor rolstoelgebruikers die ondertussen bijklust als aannemer (en op camera wordt vastgelegd terwijl hij met zware stenen sjouwt), een dame die aangeeft alleenstaande moeder te zijn, maar ondertussen woont haar partner bij haar in huis en hebben ze allebei een baantje. Zwartwerken en verzwijgen dat je samenwoont zijn de meest voorkomende vormen van bijstandsfraude.

De cijfers over uitkeringen lopen nogal uiteen. Het lijkt niet helemaal duidelijk hoeveel mensen in Nederland nou echt een uitkering hebben. De ene bron spreekt over 1,4 miljoen mensen die in 2009 een bijstands-, werkeloosheids- of arbeidsongeschiktheidsuitkering hebben. Dat komt neer op ongeveer 12% van de beroepsbevolking. Het CBS heeft het over 292.000 WW-uitkeringen, Mark Rutte zegt in een interview dat er 300.000 mensen in de bijstand zitten. April dit jaar vormde een dieptepunt voor het werkeloosheidscijfer: er kwamen ineens 24.000 werkelozen bij, terwijl dat doorgaans gemiddeld 7000 per maand is. Genoeg uitkeringen in ieder geval om een stuk over uitkeringsfraude te legitimeren.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wobben kost geld

21 juni 2012 , 13:00 , door Sjors van Beek

Wobben, het via de Wet openbaarheid van bestuur opvragen van (overheids)documenten, is een recht. De burger – of journalist – die inzage wil in de achtergronden van bestuurlijk handelen, moet de gevraagde informatie krijgen tenzij de overheid goed beargumenteerde gronden heeft om iets niet te openbaren.

In de praktijk doet de overheid er vaak alles aan om de burger de toegang tot die informatie te ontzeggen, althans, om de burger te ontmoedigen. Het Wob-pad is bezaaid met talrijke drempels, en één daarvan is financieel.

Het indienen van een Wob-verzoek is gratis. Kosten: slechts de werktijd en eventueel een postzegel (al mag het ook per mail). Maar de verstrekking kan, letterlijk, in de papieren lopen. Allereerst is er het verhaal van de leges: gemeenten proberen de werktijd van ambtenaren die de documenten bij elkaar moeten zoeken, te verhalen op de verzoeker. Dat doen ze in de vorm van leges.

Maar er is nog een andere, minder bekende kant aan de zaak.

Als de verzoeker niet expliciet heeft gevraagd om verstrekking in digitale vorm, worden de documenten aangeboden in papieren vorm. En daarvoor vraagt menig bestuursorgaan kopieerkosten. Dat kan aardig oplopen als die overheid 51 cent per kopie rekent.

Wie is de werkelijke vijand?

20 juni 2012 , 10:20 , door Sociale Vraagstukken

Veel Europese steden worstelen met dilemma’s bij het tegengaan van radicalisering. Frank Bovenkerk en Floris Vermeulen onderzochten hoe men daarmee omgaat. Hun les: koppel de aanpak van islamitisch extremisme niet te snel aan algemeen integratiebeleid.

De sociale stabiliteit van onze samenlevingen kent sinds het begin van de 21ste eeuw een nieuwe bedreiging: de islamitische terrorist. Dergelijke terroristen kan men niet altijd als buitenstaanders of een ‘extern probleem’ zien, omdat zij vaak in diezelfde westerse samenlevingen zijn opgegroeid. Overheden hebben in het algemeen op twee manieren gereageerd op dit ‘gevaar van binnenuit’: allereerst door anti-terreurmaatregelen te nemen die specifiek gericht zijn op verdachte moslims en in de tweede plaats door contact te zoeken met islamitische organisaties. Er zijn echter grote verschillen in de manier waarop steden dit contact in de praktijk vormgeven.

Onderzoek naar de typische eigenschappen van de terrorist laat zien dat het meest opvallende kenmerk is dat hij zo normaal is. Hét terroristenprofiel bestaat niet, of het is in elk geval nog niet ontdekt. Onderzoek naar het radicaliseringsproces stuit op het probleem dat in het Westen het absolute aantal werkelijke terroristen zo laag is dat er nauwelijks iets algemeens te zeggen valt over hun eigenschappen en de weg die ze hebben afgelegd. Er bestaan ook ongewenste neveneffecten van onderzoek naar extremisten en terroristen. Bij etnische profilering wordt een hele categorie mensen als verdacht beschouwd. Dit ondermijnt het principe van gelijke behandeling en gaat ten koste van de bereidheid van de betreffende groepen om samen te werken met de overheid.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Wob gaat op de schop

14 juni 2012 , 12:00 , door Sjors van Beek

De Wob, de Wet openbaarheid van bestuur, gaat grondig op de schop. Tenminste, als het aan GroenLinks ligt. Kamerlid Mariko Peters heeft een initiatiefwetsvoorstel ingediend dat voorziet in een uitgebreidere, makkelijkere toegang tot overheidsinformatie.

Het is hoognodig ook. De huidige Wob, die bestaat sinds 1980, werkt niet, zo weet elke journalist die wel eens een beroep op de wet heeft gedaan. Tijdrekken, vertragen, afschermen en de verzoeker ontmoedigen is het devies aan overheidszijde. Het verstrekken van informatie-van-achter-de-schermen is een gunst – denken de ambtenaren die beslissen over Wob-verzoeken. Maar ze vergissen zich, en het is een goede zaak dat hun dit via wettelijke weg nog eens duidelijk wordt gemaakt. ‘Toegang tot overheidsinformatie wordt een recht in plaats van een gunst. Teveel publieke informatie blijft nu geheim of te lang achter slot en grendel’, schrijft GroenLinks op de website De Nieuwe Wob waar het voorstel wordt gelanceerd.

De initiatiefwet voorziet onder meer in het aanstellen van een ‘informatiecommissaris’, een onafhankelijk persoon die, los van de beherende overheidsdienst, beslissingen kan nemen over het verstrekken van documenten. In onder meer Engeland en Ierland zijn hier inmiddels goede ervaringen mee opgedaan, zo vertelden de respectievelijke informatiecommissarissen onlangs op een hoorzitting in de Tweede Kamer.

Is privacyregulering onmogelijk?

12 juni 2012 , 19:00 , door Dimitri Tokmetzis

In hoeverre moet en kun je bedrijven en overheden dwingen om verantwoordelijk met privégegevens om te gaan?

Deze vraag hing gisteren lange tijd boven de zaal tijdens het Nationaal Privacy Debat. In een Haagse congreszaal kwamen zo’n beetje de tachtig knapste ICT-koppen van Nederland bij elkaar waardoor het doel van de dag – een nationaal debat – meteen door het ijs zakte. Dat is jammer, want organisator Webwereld had een mooie line up staan. Daarom op Sargasso de komende dagen hopelijk een wat breder debat, met een eigen twist.

Volgens een aantal privacy-activisten is sprake van een dreigende digitale watersnoodramp. Of zoals Brenno de Winter zei: ,,Zelfs met al mijn ervaring kan ik niet meer bepalen of de dijken al zijn doorgebroken.” Kern van zijn betoog is dat de overheid en bedrijven eigenlijk geen grip meer hebben op de datavloed. Er worden teveel persoonsgegevens verzameld, verwerkt, doorverkocht en onopzettelijk kwijtgeraakt. Iedereen met een beetje verstand van ICT ziet met angst en beven de incompetentie aan van politici die datachaos alleen maar vergroten.

Hoe moet je daarmee omgaan? Reguleren is het voor de hand liggende antwoord. Maar hoe doe je dat? Als het om bedrijven gaat, kies je dan voor zelfregulering? Of leg je als overheid strenge regels op? De aanwezige politici pleitten uiteraard voor meer regels en meer geld.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Over de privatisering van de openbare ruimte

12 juni 2012 , 15:00 , door Jos van Dijk

Het grondrecht van de vrijheid van meningsuiting geldt bij uitstek voor de openbare ruimte: de straat, openbare gebouwen, de openbare vergadering, maar ook de publieke media, het internet. Er zijn wel grenzen natuurlijk, maar die zijn bij wet bepaald en gelden voor iedereen. Overschrijding daarvan zal altijd door een rechter moeten worden getoetst voordat er sancties kunnen volgen. In niet-openbare omgevingen, zoals bedrijven, scholen, particuliere huizen moet je je houden aan daar geldende regels. En dan kun je bij overtreding te maken krijgen met sancties van de daar bevoegde autoriteiten. Dat is dan een puur private aangelegenheid, willekeur is niet uitgesloten. Je kunt daarvoor naar een (civiele) rechter stappen natuurlijk, maar de meeste conflicten worden in de praktijk binnenshuis opgelost.

Nu is er in Nederland en vele andere westerse landen al jaren sprake van een privatisering van de openbare ruimte. Het overdekte winkelcentrum is het meest bekende voorbeeld. Een straat, plein, passage of traverse met uitsluitend winkels, beheerd door een particuliere onderneming en bewaakt door particuliere beveiligers. Die onderneming heeft namens de winkeliers meestal ook regels vastgesteld die er voor moeten zorgen dat er ongestoord gewinkeld wordt. En alleen gewinkeld wordt. Activiteiten die niet passen binnen dat kader kunnen worden verboden. Zwervers worden geweerd, evenals demonstraties en mensen die folderen in verkiezingstijd. Het is shoppen geblazen en anders ga je maar ergens anders heen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Psychiaters behalen overwinning voor de privacy

11 juni 2012 , 22:14 , door Dimitri Tokmetzis

Goed nieuws vandaag. Stichting KDVP heeft een belangrijke overwinning behaald op toezichthouder de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). GGZ-patiënten die niet willen dat de zorgverzekeraar inzicht krijgt in de diagnose van een psycholoog of psychiater, kunnen voortaan weigeren om die informatie op te laten nemen in de Diagnose Behandel Combinatie (DBC). Een DBC is een ingewikkeld factureringssysteem in de zorg, waar van meet af aan veel verzet tegen was. Met een DBC wordt een vaststaande behandeling uitgestippeld tegen een vaststaande vergoeding.

Probleem is dat er dus ook diagnose-informatie in zo’n DBC staat en dat de zorgverzekeraars die informatie dus ook krijgen. Voorheen kreeg alleen een verzekeringsarts dat soort informatie te zien en die was gebonden aan het medisch beroepsgeheim. De mensen die de DBC’s verwerken, zijn dat niet. De vrees bestaat – en volgens mij terecht – dat verzekeraars nu, of anders op termijn, de gevoelige diagnose-informatie kunnen gebruiken om bijvoorbeeld individuele premies vast te stellen. Lijdt u aan een lichte bipolaire stoornis? Dan kunt u zich alleen nog maar aanvullend verzekeren tegen 200 procent meer premie. Zoiets.

De stichting KDVP strijdt al sinds 2007 tegen de DBC-systematiek. In het bijzonder richtte de stichting zijn pijlen op de bepaling dat ook voor mensen die zelf voor hun behandeling betalen (en dus niets met een verzekeraar van doen hebben) toch een DBC aangemaakt moest worden. De Nederlandse Zorgautoriteit was onverbiddelijk.