Wat hebben Sinterklaas en de NSA gemeen? Ze houden allebei in de gaten of we ons wel goed gedragen. Misschien kan het verhaal van Sinterklaas en zijn ‘Grote Boek’ ons helpen om de onthullingen van klokkenluider Edward Snowden te begrijpen, denkt Jelte Timmer. Met 5 december op komst kon ik het niet laten om iets te schrijven over het ‘Grote Boek van Sinterklaas’. Het Grote Boek is iets waar ik laatste tijd gek genoeg weinig meer over hoor – misschien ook een vertekend beeld door mijn leeftijd – maar wat uitermate goed in de huidige tijd lijkt te passen. Waar het Grote Boek een verhaaltje was om mij als klein kind in de gekte van het Sinterklaas feest een beetje tot normaal gedrag te manen, hebben de onthullingen van Edward Snowden in de afgelopen maanden duidelijk gemaakt dat het idee van een bestand waar in wordt bijgehouden wat iedereen uitvreet helemaal geen raar sprookje blijkt te zijn. Ondanks de onthullingen van Snowden blijkt het nog moeilijk om vat te krijgen op de bezigheden van de NSA. Alexander Klöpping probeerde afgelopen maandag bij De Wereld Draait Door bijna wanhopig de relevantie van het werk van de klokkenluider aan radio-dj Giel Beelen duidelijk te maken. Die gaf aan liever door de overheid te worden bespioneerd dan door Google en Facebook. Voor veel mensen is het onduidelijk wat er nu precies het probleem is met veiligheidsdiensten: we wisten toch al dat we in de gaten werden gehouden, we hebben er niet direct last van, en we kunnen er bovendien weinig tegen beginnen. Maar misschien kan Sinterklaas ons in deze moeilijke tijden helpen meer grip op de discussie te kringen. Ik pak het Grote Boek er even bij.
REPORTAGE - Cyberpesten kan verstrekkende gevolgen hebben. De online identiteit van een kind kan voor goed worden geruïneerd. Als ouders melding maken van identiteitshacking of pesten op Twitter en Facebook, dan lopen ze vast. Je hebt maar één kans voor een eerste indruk.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
ANALYSE - Ook kleine kinderen hebben privacy. Maar we lijken het geen enkel probleem te vinden wanneer deze op grove wijze wordt geschonden.
Mijn dochter van vier gaat sinds enkele maanden naar school. Afgelopen week ontving ik een enthousiaste e-mail van de contactouder van haar klas. Via de Klasbord-app zouden voortaan onder schooltijd genomen foto’s worden gedeeld, bijvoorbeeld om de ouders te laten zien ‘hoe onze kinderen vol spanning naar het Sinterklaasjournaal kijken of buiten de ritseldans aan het doen zijn.’
Ik was, om het voorzichtig uit te drukken, not amused. Sinds wanneer hebben kinderen geen recht op privacy? Onderdeel van opgroeien is juist dat kinderen ook buitenshuis langzaam aan een eigen leventje gaan opbouwen. Dat ouders niet overal meer bij hoeven te zijn en dat kinderen zelf leren beslissen welke ervaringen ze met hun ouders willen delen. Bovendien kan het toch niet de bedoeling zijn dat kinderen zich geremd gaan voelen omdat ze weten dat zowel hun eigen ouders als de ouders van klasgenootjes om de haverklap meekijken bij alles wat ze doen?
Maar dat soort overwegingen lijkt tegenwoordig achterhaald. Nu het technisch kan, willen ouders gewoon zo veel mogelijk meekijken.
Klasbord
Wat is Klasbord precies? En hoe werkt het? Klasbord valt het beste te vergelijken met een besloten facebookpagina waarvan de leerkracht de administrator is en bepaalt wie toegang krijgt en wie berichten mag plaatsen. Zowel op de homepage als op de ‘over’-pagina wordt verder gesteld dat Klasbord met name geschikt is voor het delen van foto’s, berichten en oproepen.
Wetgeving moet eerst schild en daarna zwaard zijn, vindt strafrechtadvocaat Jozef Rammelt in reactie op Judith Sargentini. Wetgeving beoogt de verhoudingen tussen burgers onderling en tussen overheden en burgers te reguleren. Dit is echter niet het geval in Nederland.
Bij effectieve misdaadbestrijding ontkom je er eenvoudig niet aan om het recht op privacy en gegevensbescherming geheel of gedeeltelijk terzijde te zetten. Hetzelfde geldt voor de opsporing van een strafbaar feit. Dat kan niet anders, maar de regels die zijn opgesteld over hoe die rechten geheel of gedeeltelijk voor een bepaalde periode terzijde geschoven moeten worden, dienen door de handhavers van de wet strikt opgevolgd te worden. Zowel de reden van het tijdelijk terzijde zetten van deze rechten, als de wijze waarop dit geschiedt, dienen aan een integrale controle van een rechter onderworpen te zijn. Dat is, denk ik, in Nederland vrij aardig geregeld in het wetboek van strafvordering. De vraag dient zich echter aan of de staat preventief mag gaan surveilleren zonder dat daarvoor een directe reden aanwezig is.
Camera’s op iedere hoek van de straat die iedere beweging die u maakt registreren. Vastleggen welke winkel u bezoekt, welk vervoermiddel u gebruikt, hoeveel boodschappen u bij de kruidenier naar buiten sleept, noem maar op. Registratie op parkeerzuilen met welke auto u waar en hoelang parkeert. De registratie van de verplaatsingen die u met uw mobiele telefoon in uw tas maakt als u rustig door de stad loopt. Als u bij uw bank de pinautomaat gebruikt wordt er een foto van u gemaakt. Het kan allemaal niet op.
Minister Opstelten kwam onlangs met het onzalige idee om iedere vliegreis die u in de toekomst gaat maken te registreren. Als reden werd uiteraard een effectieve terrorismebestrijding weer eens in de strijd gegooid. Dat plan werd niet door een meerderheid in de Nederlandse politiek omarmd en dat is maar goed ook.
Ik stel u een andere vraag dan Judith Sargentini stelde en wel de volgende: bent u werkelijk van mening dat u nog enige vorm van privacy heeft in deze technische maatschappij, terwijl u de meest brave burger op de wereld bent? Ik stel vast dat dit niet het geval is, want waar u zich ook bevindt, uw aanwezigheid wordt overal en 24 uur per dag op enigerlei wijze geregistreerd. Als u zich onbespied waant tijdens een boswandeling vrees ik dat u op een paar honderd meter traceerbaar bent via uw mobiele telefoon. Het zwaard heeft de overhand gekregen ten koste van de schildfunctie van wetgeving. Dat is niet alleen het geval in de Verenigde Staten, maar ook in de rest van de wereld en heel zeker ook in Nederland.
Nederland is koploper bij het aantal door justitie afgeluisterde telefoon gesprekken. Hoezo privacy?
Het zwaard wordt dagelijks geslepen met als argument naar de burgers toe dat deze maatregelen hun veiligheid vergroten, en indien zij braaf zijn, zij helemaal niets te vrezen hebben. Dat is pure onzin. Data kunnen fout worden verwerkt en opgeslagen, met alle gevolgen van dien. Data kunnen in de verkeerde handen komen en voor heel andere doelen gebruikt worden dan waarvoor zij oorspronkelijk verzameld en opgeslagen werden. In hoeverre worden de door de overheid verzamelde data eigenlijk effectief beveiligd? Voor mij een vrij prangende vraag waarop ik vooralsnog geen antwoord heb. Ieder beveiligingssysteem is toch tegenwoordig te kraken? Wordt het dan te koop aangeboden aan de hoogste bieder op Marktplaats?
Ik vrees dat de trend van toenemende massasurveillance zal voortduren en er geen mogelijkheid meer is het tij te keren. Dit is een sombere vaststelling.
Dit debat is een coproductie van De Helling en Sargasso.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
De ‘Groen-Geile Scheuâhkalendâh’ van Haagse Harry-tekenaar Marnix Rueb bevat een parodie op de mediamarkt-reclame met Geert Wilders in de hoofdrol.
‘Met de Meidiah pratûh? Ik ben toch nie agtelijk? Media Mallaut’ vermeld de kalender bij een weinig flatteus portret van de PVV-leider.
Media Markt heeft de scheurkalender tot nu toe in al haar filialen te koop hangen, maar is niet van zins daarmee door te gaan.
De mensen zouden zomaar het idee kunnen krijgen dat de Media Markt zelf kritiek heeft op de PVV en haar leider. En dat is natuurlijk geenszins de bedoeling.
ELDERS - Edward Snowden heeft naast de omvangrijke spionage van de Amerikaanse NSA ook de bescherming van klokkenluiders weer op de agenda gezet. Bijvoorbeeld in Duitsland.
De nieuwe Duitse regering van CDU/CSU en SPD zal -al dan niet in samenwerking met andere landen- nog een adequaat antwoord moeten vinden op de intensieve Amerikaanse afluisterpraktijken zoals die onthuld zijn door Edward Snowden. De kans dat de klokkenluider zelf naar Berlijn komt lijkt niet groot, al houdt de roep om hem asiel te verlenen aan.
Maar Snowden heeft in Duitsland ook de belangstelling voor de positie van klokkenluiders in het land zelf aangewakkerd. Met een voor de tijd van het jaar passende leuze, Licht ins dunkel bringen, presenteert het Whistleblower-Netzwerk een virtuele tentoonstelling van klokkenluiders die door de onthulling van corrupte praktijken in grote problemen zijn gekomen.
Deze zomer kwam Gustl Mollath vrij uit een psychiatrische inrichting waar hij opgesloten zat nadat hij onregelmatigheden bij de bank waar zijn vrouw werkte openbaar had gemaakt. Rechters en psychiaters die zijn onthulling niet geloofden en in de context plaatsten van zijn echtscheidingsperikelen verklaarden hem paranoïde en sloten hem als gevaar voor de samenleving op. Mollath blijkt niet de enige die dit overkwam. Ook bij belastinginspecteur Rudolf Schmenger uit Frankfurt werd door een psychiater een onomkeerbare “paranoid-querulatorische Entwicklung” geconstateerd nadat hij de vinger had gelegd op belastingontduiking bij grote banken in zijn stad die door de politiek werd gedekt.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Heeft u kinderen? Dan maar niet met psychische problemen naar uw arts want dan aantekening dossier kind via AMK. Of misschien een keer een nacht stevig doorzakken en met uw fiets tegen een lantaarn aangereden zodat u op de eerste hulp belandt? Niet verstandig, weer een aantekening.
En opeens is het voldoende om een “traject” te starten.
Een dag niet geblogd is een dag niet gehackt, zeg ik altijd maar.
Ismael uit Sierra Leone groette een meisje in Lage Zwaluwe. Daar was ze niet van gediend.
“Nee wij zijn niet hetzelfde. Jij bent een Zwarte Piet.”
Nadat hij door vrienden van het meisje werd mishandeld, zocht de vader van het meisje Ismael op straat op, en zette diens foto op Facebook.
“Ik dacht: rijdt die jongen nog steeds rond? Ik wilde de mensen waarschuwen.”
De zwarte asielzoeker als griezel en potentiële verkrachter: onze Nederlandse versie van de mythe van de ‘zwarte bruut‘?
OPINIE - ‘Wanneer de herkomst van de data niet met zekerheid valt vast te stellen, moet die data ook niet worden gebruikt’, schrijft advocaat Christiaan Alberdingk Thijm, vertegenwoordiger van een coalitie van burgers en organisaties die vandaag een procedure is gestart tegen minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) vanwege het gebruik van illegaal verkregen telefoongegevens.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.