Wie van de acht: Splinter

Nieuwe politieke partijen beginnen bij voorbaat op achterstand in de ‘ratrace naar het pluche’. Landelijke media besteden amper tot geen aandacht aan ze. Zitten er toch kanshebbers bij? Dat zoeken we uit in de korte serie ‘Wie van de acht?’ Vandaag: Splinter. Als Splinter in de Tweede Kamer komt gaat het van ‘au’, want daar staat Splinter voor: Splinter is NIET voor “versplintering”. Splinter staat voor de figuurlijke “Splinter in de vinger” van de minister of staatssecretaris: scherp doorvragen tot we de antwoorden krijgen die we nodig hebben om het kabinet optimaal te kunnen controleren Lijsttrekker Femke Merel van Kooten - Arissen nam in juli 2019 afscheid van de PvdD (Partij voor de Dieren). Om grotendeels dezelfde redenen als waarover Esther Ouwehand onlangs bonje had met het (inmiddels afgetreden) oude bestuur van de PvdD. Bij WNL - Op1 (11 september 2023) zei ze: (…) ook ik heb met diezelfde krachten te maken gehad, tot ik het op een gegeven moment niet meer trok Femke Merel van Kooten - Arissen ging in 2019 verder als eenpitter en nam haar zetel mee. De PvdD kon de ‘zetelroof’ niet waarderen en ontnam haar het lidmaatschap van de partij. Alleen is maar alleen, samen sta je sterker. Na zich aanvankelijk aan te sluiten bij 50PLUS, ging Femke Merel van Kooten - Arissen  korte tijd op avontuur met opportunist Henk Krol (VVD, 50PLUS, Partij voor de Toekomst, Lijst Krol en nu tweede op de lijst van de hobby van Wybren van Haga). Femke Merel van Kooten - Arissen was weer alleen en richtte in 2020 toen maar zelf een partij op. Dat werd dus Splinter, gepresenteerd als een ‘groene, progressieve, sociaaldemocratische en liberale partij’. Drie maanden na de oprichting deed Splinter mee aan de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Te kort dag voor een uitgebreide campagne. Op kieskring 20 na (Bonaire) werden genoeg ondersteuningsverklaringen binnengehaald om door het hele land mee te doen. Met een bescheiden kandidatenlijst (12 kandidaten), maar te weinig impact om een zetel te halen. De komende verkiezingen doet de partij wel in alle 20 kieskringen mee. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 deed Splinter alleen in Woerden mee en haalde daar één zetel. Kandidaten Lijsttrekker Femke Merel van Kooten - Arissen is de enige op de lijst met politieke ervaring op alle niveaus. Van fractiemedewerker voor de PvdD in gemeenteraden en Eerste en Tweede Kamer, tot gemeenteraadslid, Statenlid en Tweede Kamerlid. Onder de overige dertig kandidaten bevinden zich zeven mensen die op enigerlei wijze ervaring hebben met het politieke reilen en zeilen. Bijvoorbeeld de fractiemedewerkers van Splinter in de Woerdense gemeenteraad. Of de gemeenteraadsleden in Renkum (voor Gemeentebelangen) en Valkenswaard (voor de PvdA [!]). De lijsttrekker is niet de enige die ook de pijnlijke kanten van de politiek heeft ervaren. De nummer 17 op de lijst was wethouder in Aalsmeer en werd in maart gedwongen op te stappen nadat een lokale ondernemer een mailtje stuurde naar de burgemeester, waarin de wethouder werd beschuldigd van belangenverstrengeling. De ontslagen wethouder ontkent tot op vandaag in alle toonaarden en is sinds juli weer terug in de Aalsmeerse politiek, nu als commissielid voor ‘Absoluut Aalsmeer’. Iets meer dan een kwart van de kandidaten werkt in zorg-gerelateerde beroepen. Op de tweede plaats staat Nienke Ipenburg - Van Zelst. Zij (verpleegkundig specialist huisartsenzorg) was een van de leden van het Red Team, een groep zorgspecialisten en onderzoekers, dat het kabinet vaak te laks vond in de aanpak van de Covid-pandemie. In 2021 hief het Red Team zich op. Overigens was het Femke Merel van Kooten - Arissen, momenteel werkzaam bij een beroepsorganisatie voor zorgprofessionals, die in maart 2020 met haar motie in de Tweede Kamer een bonus voor zorgpersoneel in de frontlinie van de Covid-ellende wist te bewerkstellingen. De praktische uitwerking van die motie was, geheel volgens traditie van de Rutte-doctrine, onduidelijk en traag. Programma Splinter afficheert zich als “het groene, progressieve, liberale, sociaaldemocratische geluid dat nu zo gemist wordt”. In een vrij uitgebreid verkiezingsprogramma is in 22 thema’s, onderverdeeld in 123 punten,  uitgewerkt wat dat moet inhouden.  De meest uitgebreide thema’s zijn Zorg (18 punten), Democratische rechtsstaat (14) en Economie (11). We halen er wat punten uit. Zorg Het zal niet verbazen dat de zorg als eerste aan bod komt in het verkiezingsprogramma. Splinter begint bij preventie en wel op deze manier: Preventie begint bij armoedebestrijding en zorgen voor een ander, mede om de gezondheidskloof te overbruggen en de bestaanszekerheid voor eenieder te garanderen Ook niet verbazingwekkend is dat Splinter opkomt voor het zorgpersoneel op de werkvloer. Zorgprofessionals moeten meer te zeggen krijgen over hun werk en beter betaald worden. Ondanks de recente salarisverhogingen in verschillende zorg CAO’s, is nog steeds de oude achterstand niet ingelopen. Dat moet echt veranderen. Het benodigde geld om de achterstanden voor verpleegkundigen en verzorgenden weg te werken, dient geoormerkt te worden zodat het niet verkeerd terecht komt De stijgende zorgkosten denkt Splinter te dempen door het schrappen van “onnodige managementlagen, dure consultants en bestuurders die geen gevoel hebben bij wat de zorgprofessional op de werkvloer nodig heeft om optimaal het werk te doen”. Democratische rechtsstaat Als het aan Splinter ligt gaat de parlementaire democratie flink op de schop. De positie van de volledige Tweede Kamer kan volgens Splinter verstrekt worden door: Een minderheidskabinet met een regeerakkoord op hoofdlijnen. Zo wordt voorkomen dat de oppositie 4 jaar lang buitenspel staat en alle voorstellen kunnen worden gedwarsboomd door de coalitie Splinter wil de positie van individuele Kamerleden versterken. Onder andere door het budget voor beleidsondersteuning van individuele Kamerleden te verdubbelen en: Het budget moet direct beschikbaar komen aan het Kamerlid, in plaats van aan de fractie. Zodoende wordt tevens de grip van partijen op hun Kamerleden verzwakt Bijzonder voorstel: het “151ste Tweede Kamerlid.” In de (gewijzigde) Kieswet moet worden opgenomen dat Bij tussentijds vrijwillig vertrek van een zittende volksvertegenwoordiger (…) niet automatisch de eerstvolgende op de kieslijst van dezelfde partij als vervanging wordt beëdigd, maar de kandidaat die bij de verkiezingen de meeste voorkeurstemmen heeft gekregen maar niet in de Kamer is gekomen. Dit kan dus ook een kandidaat van een andere partij zijn Economie Splinter wil een systeemverandering: de donut-economie, bedacht door econoom Kate Raworth.  In het donutmodel combineerde zij de negen planetaire grenzen (volgens Johan Rockström e.a. en de Sustainable Development Goals (duurzame ontwikkelingsdoelen) van de VN. Doel is een economie de leefbaarheid van de aarde niet in gevaar brengt. In haar verkiezingsprogramma vertaalt Splinter dat onder andere in: - de vervuiler betaalt; - armoede voorkomen (door o.a. iedereen een toereikend inkomen, geen onnodige verhoging van schulden, gratis kinderopvang); - zorgen voor een zorgsysteem waarin niemand zorg hoeft te mijden omdat het eigen risico onbetaalbaar is. De partij ziet wel wat in een basisinkomen en wil “een groot pilot naar het basisinkomen waarbij alleen mensen met een lager inkomen daadwerkelijk een basisinkomen ontvangen”. Hoe vult Splinter de schatkist? De partij heeft een ‘melkkoe’ op het oog. Legaliseer recreatieve en medicinale cannabisproducten en zie daar: Net als bij de consumptie van alcohol en tabak en bij autorijden wordt cannabisgebruik een belangrijke nieuwe inkomstenbron van de overheid waardoor andere lastenverhogingen worden afgewend Van klimaat tot Caribisch Nederland Neemt u zelf de overige 19 thema’s door. Van klimaat & energie tot Caribisch Nederland, van  Migratie & Integratie tot Handel & Europa. Waarbij opgemerkt dat onder Buitenland & Defensie de partij een update heeft toegevoegd met een statement over Israël en Gaza (Splinter is voorstander van een tweestaten-oplossing). Tot slot Misschien bent u Splinter al tegengekomen bij het invullen van een of andere stemhulp? In acht kieswijzers is ook Splinter opgenomen: de Stemwijzer, de Echte Kieswijzer, de Technologie Kieswijzer, bij Young Voice, de kieswijzer van het AD, bij Stem op een Vrouw, de Kieswijzer Ouders en Verkiezingsprogramma's in Beeld. Morgen het laatste deeltje uit deze serie over acht partijen die niet eerder een zetel in de Tweede Kamer hadden of nu voor het eerst aan de verkiezingen meedoen.

Door: Foto: Logos partijen Splinter
Foto: Blandine Le Cain (cc)

Heel Europa naar rechts?

Nederland moet rekening houden met een nieuw rechts kabinet, als we op de laatste peilingen mogen afgaan. Deelname van de PVV is zelfs niet uitgesloten. Hoe staat het er voor met extreemrechts in andere landen? Wat gaat het betekenen voor een nieuw Europarlement dat volgend jaar juni wordt gekozen? ‘De dominante thema’s van radicaal-rechts van de afgelopen 25 jaar – vooral immigratie – zijn nu in het hele publieke debat doorgedrongen,’ schrijft het Europabrede nieuwsmedium Voxeurop. Is de opkomst van extreemrechts nog tegen te houden?

In Frankrijk zien we de stijgende populariteit van RN (Rassemblement National), de partij van Marine Le Pen. Zij lijkt met succes het extreemrechtse imago van haar vaders Front National van zich af te kunnen werpen. Zondag liep ze mee in een mars tegen het antisemitisme, een breed en politiek-neutraal bedoeld initiatief tegen de vele antisemitische incidenten van de afgelopen weken. De aanwezigheid van RN leidde bij andere demonstranten tot ongemakkelijke gevoelens. President Macron had op voorhand al afgezegd. Maar Le Pen slaagt er bij dit soort gelegenheden steeds meer in geaccepteerd te worden als een ‘gewone’, min of meer gematigd rechtse Franse politicus. De uitsluiting van immigranten, en vooral van islamieten, blijft echter overeind. Op dat punt wordt ze geholpen door het feit dat veel Fransen de uitgesproken anti-Israëlische leuzen in recente demonstraties voor solidariteit met het onderdrukte Palestijnse volk te ver vinden gaan. Het Groene parlementslid Sandrine Rousseau ziet deelname aan deze demonstratie als een ‘omslagpunt voor RN, het “witwassen” van het oorspronkelijke antisemitisme’. Bij de aanhangers van RN hopen ze dat het eindelijk afgelopen is met de demonisering van hun partij.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Rechtsstaat en mensenrechten in verkiezingsprogramma’s

Ons overzicht van stemwijzers en stemhulpen is weer aangevuld. Een door de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) ingestelde commissie heeft net als bij voorgaande verkiezingen een groot deel van de verkiezingsprogramma’s langs de rechtsstatelijke meetlat gelegd: bij tien van de achttien onderzochte partijen zijn voorstellen aangetroffen die de toets aan de minimumnormen van de rechtsstaat niet kunnen doorstaan. In 2021 gold dit voor zeven van de veertien onderzochte partijen. Amnesty International presenteert een ‘mensenrechtenwijzer’ met een overzicht van standpunten van partijen met betrekking tot dertien stellingen. En er is een tweede Jongerenkieswijzer, waarbij je (met de mobiele versie) door twintig stellingen heen kunt swipen.

Foto: James Royal-Lawson (cc)

AI als stemhulp

Met nog een week te gaan tot de Tweede Kamerverkiezingen, telt ons overzicht van stemwijzers en stemhulpen meer dan 30 tools en overzichten die je helpen je stem te bepalen. Naast de bekende StemWijzer en meerdere varianten van het Kieskompas, zijn er zeven kieswijzers met stellingen over specifieke onderwerpen en nog eens zeven stemhulpen die je stem bepalen op basis van historisch stemgedrag van partijen in de Tweede Kamer in de afgelopen jaren. We vonden daarnaast vijftien overzichten van standpunten op specifieke onderwerpen zoals klimaat, vrouwenrechten, duurzame economie, open overheid en mensenrechten.

De opkomst van generatieve AI die zelf teksten en beelden kan maken – denk aan ChatGPT en DALL-E – zorgt uiteraard voor een aantal nieuwe stemhulpen gebaseerd op AI. Kieswaizer, gemaakt door een softwarebedrijf, is de meest experimentele AI-tool die we tegenkwamen. Na het beantwoorden van tien door kunstmatige intelligentie gegenereerde vragen worden de antwoorden geanalyseerd met behulp van AI en rolt er een persoonlijke stemadvies uit. In de disclaimer lezen we: “geen garanties voor de juistheid, volledigheid of geschiktheid van de verstrekte informatie.” WijsStemmer [edit: is inmiddels offline] is een AI-chatbot die vragen beantwoordt over de verkiezingsprogramma’s, met verwijzingen naar de relevante passages in de verkiezingsprogramma’s. Je kunt ook kiezen voor ‘simpele taal’ maar ons viel op dat deze versie niet altijd het volledige standpunt weergeeft. De AI-stemwijzer is een simpele tool die je helpt met het doorzoeken en vergelijken van verkiezingsprogramma’s. Het meest verrassend is de AI-toepassing van de Stichting Politieke Academie die met behulp van DALL·E 3 – een AI die beelden creëert uit tekstuele beschrijvingen – verkiezingsprogramma’s visualiseert.

Foto: Roel Wijnants (cc)

De lange arm van Israël

COLUMN - Lodewijk Asscher vindt dat een cartoon van Jos Collignon in De Volkskrant over het antisemitisme in Nederland te ver gaat. De tekening laat een lange arm met davidster zien en een dikke duim met de tekst ‘O-ver-al herlevend antisemitisme’ naast een tv die beelden van Gaza vertoont met daarboven de tekst ‘2 weken onschuldigen bombarderen, 10.000 doden waarionder 4000 kinderen. Asscher schrijft niet terug te willen vallen in oude angsten van zijn familie: ‘Als mijn krant, de Volkskrant, op de dag van de herdenking van de Kristallnacht een spotprent plaatst met de boodschap dat de Joden het antisemitisme zelf verzinnen als onderdeel van de zogenaamde ‘lange arm’ van Israël, dan is een grens bereikt.’

Asscher verwijst naar een bericht in Het Parool waarin staat dat het CIDI een toename van antisemitische incidenten heeft geconstateerd van 818% sinds het begin van de oorlog tussen Israël en Hamas. Op de website van het CIDI staan enkele pijnlijke voorbeelden. Het CIDI heeft in tien niet nader genoemde gevallen aangifte gedaan, maar geeft verder geen details.’Hoewel we tijdens eerdere conflictperiodes een stijging zagen in het aantal antisemitische incidenten was deze nooit eerder zo significant als nu.’ Kritiek op Israël zou niet meegenomen zijn bij het registreren van de incidenten.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Weer een update overzicht stemwijzers TK2023

Het Kieskompas ‘met een vleugje regio’ is online, hoewel het aandeel ‘regio’ in de 30 stellingen nog steeds zeer gering is, maar misschien is dat ook wel een juiste weergave van het politieke landschap. Verder hebben we in de afgelopen dagen ook YoungVoice toegevoegd, de stemwijzer van ProDemos voor jongeren, en overzichten van standpunten over natuur en meer democratie. Vandaag komt ook de Dierenkieswijzer online. Aanvullingen ontvangen we graag via ons contactformulier.

Foto: Logos partijen LEF

Wie van de acht: LEF – Voor de Nieuwe Generatie

Nieuwe politieke partijen beginnen bij voorbaat op achterstand in de ‘ratrace naar het pluche’. Landelijke media besteden amper tot geen aandacht aan ze. Zitten er toch kanshebbers bij? Dat zoeken we uit in de korte serie ‘Wie van de acht?’ Vandaag: LEF – Voor de Nieuwe Generatie.

Natuurlijk stond Buitenhof ook afgelopen zondag in het teken van de Tweede Kamerverkiezingen. Deze keer met de lijstrekkers van Partij voor de Dieren, D66 en BBB. En met een entr’acte, uitgevoerd door een speciale gast: de behanger van LEF.

Presentator Pieter Jan Hagens bleek te falen qua live journalistiek. Hij deed in ieder geval of hij zijn ogen niet kon geloven (“ik kan niet precies lezen wat er op staat”). Esther Ouwehand kon het wel waarderen (“Ik mag het wel, een beetje buiten de lijntjes kleuren”). En die mevrouw van BBB bleek niet in staat buiten haar denkraam te kijken en zag het verschil niet tussen ludieke acties en aanslagen (“Ik vind het eng dat iemand zomaar op een ladder klimt en een actie uitvoert. Nu is het een poster, maar een ander met wél kwaad in zin, kan zo op een idee worden gebracht en met zwaarder geschut komen.”)

Foto: DAL-·E A symbolic representation of the world where various people around a large globe speaking their language

Verkiezingsprogramma van de Partij voor Taal

COLUMN - Wie denkt dat taal een belangrijk politiek onderwerp is, krijgt niet veel hoop van de verkiezingsprogramma’s van de Nederlandse politieke partijen in 2023. Het is armoe troef: men slaakt wat kreten die al vaker geslaakt worden zonder dat ze ooit ergens toe hebben geleid, of dat het duidelijk is dat ze ooit ergens toe zouden leiden. Zo willen de christelijke partijen al decennia lang dat het Nederlands in de grondwet komt, en ik durf nu al te voorspellen dat dit ook in de komende periode niet gaat gebeuren. Als het wel gebeurt, betekent het overigens nog steeds nauwelijks iets.

Over de andere hete hangijzer, het Engels op de universiteiten, is iedereen het erover eens dat dit minder moet, maar niemand heeft een plan over hoe dat dan daadwerkelijk zou moeten gebeuren.

Als je zo’n analyse maakt, zijn er altijd mensen die vragen: maar hoe zou jij het dan doen? Welnu, hieronder staan een aantal punten. Ik bied ze open access aan, iedere partij die ze wil adopteren, is van harte welkom.

Uitgangspunt

Taal is belangrijk voor een samenleving. Dankzij taal kunnen kinderen zich ontwikkelen en volwassenen tot overeenstemming komen. Dankzij taal kunnen we ons allen scholen en elkaar beter leren kennen. Taal is een van de belangrijkste immateriële goederen die we hebben.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Marmontel (cc)

Een opmerkelijke migratiedeal

Bij gebrek aan een gemeenschappelijk en effectief Europees migratiebeleid zoeken landen elk voor zich naar passende, aangescherpte maatregelen. De Duitse regering bereikte begin deze week een volgens Bondskanselier Olaf Scholz ‘historisch’ akkoord. In Frankrijk diende president Emmanuel Macron een ‘strenge immigratiewet met een sociaal randje‘  in die op voorhand nog geen meerderheid in het parlement lijkt te halen. De Italiaanse premier Giorgia Meloni heeft met haar overbuurman, de Albanese premier Edi Rama, een deal gesloten over de opvang van bootvluchtelingen. Over de deal die Meloni samen met Mark Rutte gesloten heeft in Tunesië is al enige tijd niets meer vernomen.

De belangrijkste maatregel van de Duitse regering betreft de financiering van de opvang van migranten. Tot nu toe stelde de federale regering daarvoor een vast bedrag ter beschikking. Vanaf volgend jaar betaalt de bondsregering jaarlijks een bedrag van 7500 euro per asielzoeker aan de deelstaten. Dat zou deelstaten en gemeenten volgend jaar een besparing van ongeveer 3,5 miljard euro opleveren. Andere maatregelen betreffen verlenging van de periode waarin asielzoekers moeten wachten op toegang tot basisvoorzieningen. Dat was 18 maanden en gaat naar 36 maanden. In de tussentijd krijgen ze geen baar geld meer maar een pasje om in levensonderhoud te voorzien. Maatregelen om de instroom te beperken zijn nog niet concreet gemaakt. Maar ook de Duitse regering denkt na over afhandeling van asielprocedures buiten het eigen land. De coalitie van SPD, Groenen en FDP staat onder druk van het groeiend ongenoegen in Duitsland over het opnieuw stijgend aantal immigranten. Bij de deelstaatverkiezingen in Hessen en Beieren in september behaalden extreemrechtse partijen een grote winst. De recente massale demonstraties van voornamelijk islamitische immigranten die hun solidariteit toonden met de Palestijnen hebben nu ook bij de Groenen tot ergernis geleid. Velen zien in de leuzen tegen Israël onacceptabele tekenen van anti-semitisme. Vicekanselier Robert Habeck, die net als de meeste van zijn mede-Groenen al jarenlang voorvechter is van asielrechten, dreigde de haatzaaiers zonder verblijfsvergunning onmiddellijk te deporteren.

Wie van de acht: Piratenpartij – De Groenen

Nieuwe politieke partijen beginnen bij voorbaat op achterstand in de ‘ratrace naar het pluche’. Landelijke media besteden amper tot geen aandacht aan ze. Zitten er toch kanshebbers bij? Dat zoeken we uit in de korte serie ‘Wie van de acht?’ Vandaag: Piratenpartij – De Groenen.

PvdA en GroenLinks zijn niet de enige partijen die gezamenlijk de verkiezingen in gaan. Ook de Piratenpartij en De Groenen trekken gezamenlijk op (lijst nr. 17). Dat doen ze al wat langer en de samenwerking heeft in ieder geval drie keer op een rij een zetel opgeleverd in het waterschap AGV (Amstel, Gooi en Vecht).

Verder hebben ze, samen met de Basis (Partij voor Basisinkomen) zetels in vier Amsterdamse stadsdeelcommissies. De Amsterdamse gemeenteraad bleek nog een bruggetje te ver.

Niet echt nieuw

De Piratenpartij en de Groenen zijn geen nieuwe partijen, maar omdat ze niet eerder een zetel in de Tweede Kamer haalden worden ze wel als zodanig gezien. Dat doet natuurlijk een beetje onrecht aan de geschiedenis van de partijen.

De Groenen is de oudste ‘bloedgroep’ van lijst 17. In 1983 opgericht onder de naam ‘Europese Groenen’, later omgedoopt tot ‘Federatieve Groenen’ (1985).  Vier jaar later werd het ‘De Groenen’.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige Volgende