Wereldtemperatuur | Update september 2014

Nederland en de wereld zijn hard op weg een nieuw record te vestigen voor warmste jaar sinds metingen begonnen. Daarom even een dubbelgrafiek deze keer. De eerste is een update van de volledige reeks, zoals u die van ons maandelijks krijgt.

Door: Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Bert Kaufmann (cc)

Wad genoeg voor zoutwinning in de Waddenzee?

ACHTERGROND - Er zit geld in de bodem. Drie kilometer onder het oppervlak van Noord-Nederland ligt een dikke laag zout. Frisia Zout delft dit zeer zuiver zout al jaren. Het is perfect als grondstof voor medicijnen of plastic. Maar met elke gewonnen kilo zout, zakt de bodem rondom het wingebied een beetje in. Nu verplaatst de boorput zich naar de Waddenzee. Is dit een probleem? vraagt Lieke Mulder zich af.

Bodemdaling door zoutwinning

In gemeente Franekerdeel is de bodem in tien jaar tijd dertig centimeter ingeklonken als gevolg van de zoutwinning. Landbouwgebieden staan hierdoor na een regenbui blank. De Provincie Friesland ziet de boorput daarom liever naar een plek buitendijks verhuizen, zoals in de Waddenzee. De Provincie voerde hiervoor een actieve lobby bij de overheid, want voor boren in de Waddenzee is een ontheffing nodig van de natuurbeschermingswet.

Ontheffing wordt alleen gegeven als er ‘onomstotelijk wetenschappelijk bewezen wordt’ dat er geen negatieve gevolgen zijn op de natuur. Hier is volgens staatssecretaris Dijksma van economische zaken aan voldaan. Begin september ging ze akkoord met de zoutwinning in de Waddenzee. Natuurorganisaties zijn woedend en bereiden een hoger beroep voor. Ze vinden de wetenschappelijke onderbouwing voor de ontheffing ‘kort door de bocht’.

Ook Wetenschappers van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) maken zich zorgen. ‘Een kwart van de huidige populatie kanoeten zal verdwijnen als de plaat waaronder zout wordt gewonnen met eb niet meer droogvalt,’ aldus een studie van het NIOZ.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Nieuw record voor lopend jaargemiddelde afwijking temperatuur wereld

DATA - Vandaag praten ze in Europa over nieuwe klimaatdoelstellingen. Wellicht dat het recent gehaalde record de onderhandelaars het belang duidelijk maakt.
Volgens de metingen van NOAA is het lopende jaargemiddelde sinds augustus op recordniveau sinds de metingen begonnen in 1880.
Waar in augustus 1998 nog 0,67 gehaald werd, kwam augustus 2014 er met 0,6725 al boven. En in september 2014 zitten we inmiddels op de 0,68.
Kunnen we ook af van het sprookje over de pauze in de opwarming.
Hier de volledige set maandgegevens plus het lopende jaargemiddelde.
noaa_temp_1880_2014_mnd_475

En hier voor wat meer scherpte alleen het lopende jaargemiddelde voor de laatste 50 jaar.
afw_50jr_temp_noaa_475

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Op en neer naar Parijs in een Tesla S

Vive la Tesla! Duurzaamheidsjournalist Evert Nieuwenhuis zoefte heen en weer naar Parijs in een Tesla S, de ongekroonde koning onder de elektrische auto’s. Lees over hoe hij met 90 achter een Spaanse vrachtwagen moest gaan hangen om de batterij te sparen, maar na het opladen weer lachend langs de BMWs en Mercedessen zoefte.

Foto: Kevin Dooley (cc)

Vergeet bij recycling de kritische grondstoffen niet

ACHTERGROND - Nederland doet het wat recycling betreft al heel goed. Maar de recycling van ‘kritische grondstoffen’ zoals indium en tantaal kan nog veel beter, vinden onderzoekers André Krom en Arnoud van Waes.

Afgelopen week debatteerde de Tweede Kamer over het Europese plan voor de omschakeling naar een circulaire economie, waarin grondstoffen zoveel mogelijk worden hergebruikt en zo min mogelijk afval ontstaat. Een aantal zaken stond buiten kijf: de circulaire economie moet er komen, recycling van grondstoffen is hiervoor cruciaal, en Nederland doet het qua recycling al heel goed. Maar klopt dat laatste wel? Ja en nee. Ja, wat betreft bijvoorbeeld recycling van plastic verpakkingen, papier en glas. Nee, als het gaat om recycling van grondstoffen die juist cruciaal zijn voor onze economie.

Recycling is van groot belang voor de omschakeling naar een circulaire economie. Nederland heeft wat betreft de recycling van sommige grondstoffen al heel goede papieren. Zo voerde Nederland in 2012 de Europese lijst aan wat betreft recycling van plastic verpakkingen. Ruim 50% van de plastic verpakkingen werd gerecycled. Het Europese gemiddelde was 34,7%. Malta scoorde het laagst met 22%. Ook wat andere grondstoffen betreft doet Nederland het goed. Ook bij recycling van bijvoorbeeld papier en glas behoort Nederland tot de Europese kopgroep. We hoeven ons dus weinig zorgen te maken over de beschikbaarheid van deze grondstoffen.

Foto: Kim Hansen (cc)

De ondraaglijke politiekheid van het CPB

ANALYSE - Nou, dat was even schrikken zeg: het Centraal Planbureau CPB spuugde in het NOS journaal zijn gal over het voornemen windparken op zee te bouwen. Tel uit je verlies: liefst 5 miljard zouden de windparken de Nederlandse samenleving per saldo kosten. Het begeleidende bericht op de NOS site stemde al evenmin tot vrolijkheid.

Het bleek te gaan om een rapport van Decisio en Witteveen+Bos, dat overigens al een dikke week openbaar was voor het journaal er over repte. Maar dat onderzoek was helemaal niet opgezet om antwoord te geven op de vraag ‘Is wind op zee een economisch verstandig idee?’ maar op de vraag: ‘Is het beter voort te gaan op het pad van aanvragen voor vergunningen en subsidies zoals marktpartijen die hebben voorbereid, of om de ontwikkelingen te bundelen op drie zoekgebieden relatief dicht bij de kust’? Niettemin besprak CPB-zegsvrouw Annemiek Verrips het rapport als ware het een antwoord op de eerste vraag.

Zelf een eigen agenda neerzetten (‘wind op zee is niet verstandig’) als reactie op een studie met een ander oogmerk is inderdaad niets anders dan politiek bedrijven in plaats van wetenschap. Minister Kamp snapte dat al snel.

Op zich niks nieuws. Economen, die bij het CPB voorop, zijn er een ster in normatieve, politieke voorkeuren in ogenschijnlijk neutrale getallen te verstoppen.

Framing is alles…

Staat loopt 6 miljard mis door fiscale voordelen schone auto’s, kopt nu.nl.

‘Oei,’ denk je dan:

De Nederlandse staat heeft van 2008 tot en met 2013 6,4 miljard euro minder belastinginkomsten gekregen door fiscale voordelen voor schone auto’s.

Maar:

Als gevolg rijden er wel relatief veel schone auto’s op de Nederlandse wegen.

En is dat niet precies wat deze maatregel probeerde te bereiken?

Vorige Volgende