Yesilgöz, de formatie en de kunst van het verschuivende midden

Dilan Yesilgöz heeft een opmerkelijke politieke vaardigheid ontwikkeld: ze hoeft zelf niet te bewegen om het midden van plaats te laten veranderen. Haar bewering dat een kabinet met JA21 een middenkabinet zou zijn, is geen beschrijving van de politieke werkelijkheid maar een poging de werkelijkheid te veranderen. Het mogelijke gevolg? Het midden wordt niet langer gezien als een plek waar je elkaar treft, maar als een label dat je plakt op partijen die je strategisch nodig hebt. Het traditionele midden had, ondanks zijn halfslachtigheid, een functie. Het was de zone waar partijen zichzelf temden, waar scherpe randen werden afgeslepen. Yesilgöz draait dat nu binnenstebuiten. In haar lezing hoeft niemand zich meer te matigen om het midden te bereiken; het midden schuift gewoon op tot het precies past rondom de gewenste coalitie. Het is geen ideologische beweging maar een taaloperatie. Tegelijk blijft de realiteit dat JA21 geen middenpartij is. Het is een verzameling weggelopen FvD-standpunten in net iets acceptabeler verpakking. Door hen in het centrum te plaatsen, wordt de beweging naar rechts verkocht als bestuurlijke normaliteit. Niet de inhoud verschuift, maar de etiketten. En zodra dat frame staat, wordt kritiek afgedaan als niet willen luisteren naar de verkiezingsuitslag. Het verschoven Overton-window en de gedeelde verantwoordelijkheid Dit proces raakt aan iets breders: het Overton-window is de afgelopen jaren stelselmatig naar rechts geduwd. Niet door spontane maatschappelijke consensus, maar doordat rechtse partijen het met overtuiging hebben opgerekt. Maar rechts deed dat niet alleen. Links heeft hieraan meegewerkt door mee te schuiven in plaats van zich te verankeren, uit angst voor 'de kiezer' . Steeds een stapje naar rechts richting het nieuwe centrum, zogenaamd om relevant te blijven, maar in feite een bevestiging van de verschuiving. Daardoor draagt ook links verantwoordelijkheid voor het feit dat standpunten die ooit als radicaal golden nu als serieuze beleidsvoorstellen worden gepresenteerd. Die volgzaamheid heeft een tweede effect gehad: de definitie van wat een middenpartij is, wordt nu blijkbaar bepaald door partijen die het midden zelf al hebben verlaten. De vraag of de VVD nog een middenpartij is, is daarmee onvermijdelijk geworden. De partij heeft jarenlang beleid en retoriek omarmd die haar inmiddels rechts positioneren. Toch blijft zij vasthouden aan de claim dat zij het centrum representeert, waarmee het de motor is van deze verschuiving. De wind uit Washington Daar bovenop klinkt steeds harder de steun uit de Verenigde Staten voor radicaalrechts. In de VS wordt dat frame verkocht als verzet tegen globalisme, migratie en “woke”, en die retoriek bereikt Europa zonder noemenswaardig tegengewicht. De lof waarmee Amerikaans rechts Europese populisten omarmt, fungeert als een soort internationale validatie. Het werkt als druk van buitenaf om het politieke landschap nóg verder naar rechts te verschuiven. Wat ooit extreem was, wordt zo gepresenteerd als onderdeel van een wereldwijde trend. Het bewijs dat de strategie werkt En dan gebeurt er iets opmerkelijks in de Nederlandse formatie. VVD schuift aan tafel met D66 en CDA, terwijl GL/PvdA aan de zijlijn staat. Dat is niet alleen een onderhandelingstechnisch detail. Het is het bewijs dat de strategie van Yesilgöz effect heeft. Door zonder veel bezwaar te accepteren dat de VVD vanzelfsprekend een middenpartij is en GL/PvdA niet, bevestigen D66 en CDA precies dat frame dat hen op termijn óók verzwakt. Zij normaliseren een politieke indeling waarin VVD het centrum bezet, ondanks een koers die allang naar rechts is verschoven. Het is alsof men de plattegrond van het landschap accepteert zonder zich af te vragen wie die plattegrond heeft getekend. Het signaal is duidelijk: de VVD mag meepraten omdat ze als middenpartij wordt gezien, niet omdat ze zich gedraagt als middenpartij. GL/PvdA wordt uitgesloten omdat het frame hen buiten het midden plaatst, niet omdat hun standpunten extremistisch zouden zijn. De formatie bevestigt daarmee precies het verhaal dat Yesilgöz probeert te verkopen. De mal die altijd past Wat Yesilgöz doet, is geen poging om het midden te beschermen. Het is een poging om het midden te bezitten. Een poging om de definitie van redelijkheid te herschrijven zodat zij er automatisch binnen valt. Het midden wordt een elastische zone die zich plooit naar de strategie van één partij. Wie kritiek levert, kan gelijk worden neergezet als iemand die de nieuwe werkelijkheid niet begrijpt. Misschien is dat de kern: niet dat JA21 in het midden zou passen, maar dat het midden zelf is verplaatst, uitgehold en opnieuw gevuld. Dat links meebeweegt en daardoor medeverantwoordelijk is. Dat de internationale wind het proces versnelt. En dat andere middenpartijen het frame bevestigen door te doen alsof de VVD nog altijd de natuurlijke bewoner van dat centrum is. De vraag is dus niet of Yesilgöz het midden aan het reconstrueren is. De vraag is waarom zo veel partijen haar daarbij helpen.

Door: Foto: Dilan Yeşilgöz, De Balie, 2022, via Wikimedia Commons.

Closing Time | Hole Hearted

We kennen Extreme natuurlijk vooral van More Than Words, maar ik vind hun stevigere nummers toch lekkerder. Rest In Peace is een goeie, maar Holehearted is wel mijn favoriet. Ik hou van die tweede stem en je kan er nog lekker op dansen ook.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Ganesh Partheeban on Unsplash

Supportersgeweld

COLUMN - De actualiteit, daar kunnen we het ook over hebben. Bijvoorbeeld over degenen die in een voetbalstadion vuurwerk afsteken. Het probleem is niet het voetbal, is niet het vuurwerk, is niet het feit dat de betrokkenen beschikken over een negatief intelligentiequotiënt. Het probleem is dat we nu al een halve eeuw te maken hebben met “supporters” die zich misdragen. Ik ben de tel kwijt van het aantal maatregelen dat in die halve eeuw is aangekondigd. Hoeveel commissies zich erover hebben gesproken, wil ik niet eens meer herinneren. Gebiedsverboden, stadionverboden, meldplichten, stilgelegde wedstrijden, wedstrijden zonder publiek: het is dweilen met de kraan open.

Simpel gezegd: in Nederland zijn wangedrag en betaald voetbal verbonden zoals vast en zeker, altijd en eeuwig, geheel en al. Voetbal en wangedrag vormen een tautologie.

Ondertussen zijn het dus niet alleen de bona fide stadionbezoekers die ervoor opdraaien, maar betalen we allemaal mee voor de politie-inzet. En dat staat me per incident meer tegen. (Per incident: dus mijn weerzin neemt snel toe.) Een agent weet dat ’ie af en toe gevaar loopt, maar het moet frustrerend voor zo iemand zijn dat ’ie de klappen kan opvangen omdat het probleem nu al een halve eeuw niet wordt beëindigd. Als de politie zegt dat ze ’t verder zelf maar uitzoeken, heeft elke agent mijn sympathie.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Neil Diamond

Tot nu toe heb ik nog niet 1 cd verkocht…omdat ik ze nog niet te koop heb aangeboden. Ik vind het toch lastiger afscheid nemen dan ik dacht. Terwijl het best wat oplevert, en ik heb ook al wel een aantal DVD’s verkocht. Het moet nog even broeien denk ik, daarom ga ik de lijst verder af voor Closing Time, om mijn muzieksmaak van nu en ooit nog eens goed te proeven. Er zitten echt wel dingen tussen waarvan ik denk; whut? Why? En andere die ik ook vergeten was, blijken dan weer pareltjes te zijn.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | Rakim

Dead Can Dance is een van de weinige bands die live net zo goed (zo niet beter) klinkt als op de studioplaat. Dat is uiteraard ook te danken aan de geluidstechnici.

Closing Time | Introspective

We gaan terug naar de jaren tachtig met de Berlijnse band Elektrokohle, wier debuut-LP een lovende recensie ontving op Dark Entries.

Introspective is de eerste single van de LP ‘Kalt Wie Du Bist’ en is opgedragen aan bassiste Suzan Flag, die in November ’24 overleed ten gevolge van een auto-ongeval.

Closing Time | We are the Same, Suzanne

De Sisters of Mercy zijn een Engelse gothic rock/post punk-band uit Leeds. Ze bestaan sinds 1980 en treden nog steeds op, zij het in een radicaal andere bezetting.

Alleen frontman Andrew Eldritch bleef het vast gezicht van de formatie.

Hoewel ‘We are the Same, Suzanne’ gespeeld wordt sinds 1997, werd het nooit als studionummer uitgebracht.

Vorige Volgende