Brief aan Fred Teeven en Diederik Samsom

BRIEF - Is illegaliteit niet per definitie strafbaar? Waar maken VVD en PvdA zich zo druk om? Wat is eigenlijk het probleem?

Geachte heren Teeven en Samsom,

Er moet mij iets van het hart over de commotie die is ontstaan rondom het al dan niet strafbaar stellen van illegaliteit. Ik snap namelijk het probleem niet zo goed. Dus ik dacht: ik vraag het gewoon even aan de hoofdpersonen van de discussie. Teeven als de man die het wetsvoorstel mag gaan uitvoeren en Samsom die er voor moet zorgen dat zijn kiezers er begrip voor hebben.

Er zijn een aantal dingen die ik niet begrijp aan de kwestie, te beginnen met de terminologie. In mijn beleefwereld impliceert het woord illegaal namelijk strafbaarheid. Als iets illegaal is, is dat tegen de wet. En als iets tegen de wet is, is het strafbaar. Wiskundig gezien volgt hieruit volgens mij: illegaal = strafbaar. Helaas is politiek heel wat minder rechtlijnig en overzichtelijk dan wiskunde.

In mijn zoektocht naar begrip van de situatie kwam ik uit op de site van de politie. Hier las ik een definitief van illegale vreemdelingen: ‘vreemdelingen die niet in het bezit zijn van een geldige verblijfsvergunning, en die dus zonder toestemming in Nederland zijn.’ Ze worden ook wel “ongedocumenteerden” genoemd (een leuke term in het kader van de humaniteit van Teeven). Een vreemdeling is gedefinieerd als ‘iemand die niet de Nederlandse nationaliteit heeft.’

Tot zover is het allemaal vrij goed te volgen. Maar wat gebeurt er dan als de politie zo’n illegale vreemdeling tegen het lijf loopt? Ook op die vraag biedt de site van de politie antwoord. In dat geval ‘wordt die persoon in een speciale gevangenis ondergebracht, waar hij of zij moet wachten op de terugkeer naar het thuisland.’

Ondergebracht worden in de gevangenis. Hmm. Dat klinkt mij in de oren als een straf. Het vermoeden rijst, beste heren, dat de wiskunde in dit geval toch toepasbaar is. Illegaliteit ís al strafbaar in Nederland! Maar als dat zo is, wat is dan nu het probleem? Wil de VVD een wet invoeren die al bestaat? Heeft Samsom ruzie over een wet die niets gaat veranderen?

Het enige verschil dat ik kon ontdekken, is dat het wetsvoorstel spreekt van een geldboete van max. 3.900 euro. Waanzin natuurlijk, want iemand die met zijn houtvlot uit pakweg Somalië hierheen komt roeien, heeft geen 3.900 euro op zak. De gemiddelde Somaliër kan ruim zes jaar rondkomen van 3.900 euro. Dat is ook precies de kanttekening (pdf) die de Raad voor de Rechtspraak in 2011 al bij het voorstel maakte. Daarom is een clausule ingebouwd dat wie die boete niet kan betalen – iedereen – een gevangenisstraf krijgt. Maar dat is al zo!

Zie ik iets over het hoofd? Mis ik informatie? Klopt mijn redenering niet? Als dat zo is, hoor ik het graag, want ik begrijp er niets van. Volgens mij gaat het wetsvoorstel in de praktijk helemaal niets veranderen. Dus dan kom ik toch weer terug op mijn eerdere vraag: wat is nou het probleem? Waarom wil de VVD deze symboolwetgeving zo graag invoeren? Waarom maakt de PvdA zich hier zo druk over?

Ik hoop dat iemand mij kan helpen, want ik kom er niet uit. Totdat het tegendeel is bewezen, hou ik me denk ik maar vast aan de verklaring van Kustaw Bessems: Politici houden erg van illegalen, omdat ze daarover een mooi fel en overzichtelijk politiek gevecht organiseren, zonder al te veel consequenties. Daarbij willen ze vooral niet teveel worden lastig gevallen met de werkelijkheid.

Groeten,

Boudewijn.