Wilma Takes a Break, auteur op Sargasso

Schrijft sinds 2013 wekelijks op haar kunstblog over museumbezoek, kunstwandelingen en street art. Daarbij heeft ze altijd extra aandacht voor vrouwelijke kunstenaars.

De groene Vermeer

9 februari 2023 , 21:00 , door Wilma Takes a Break

Vermeer in het Rijksmuseum © collage Wilma Lankhorst

Voor zo ver bekend reisde Vermeer bijna nooit. Hij ging soms naar Gouda en Amsterdam. Er zijn geen bronnen die verwijzen naar buitenlandse bestemmingen. Hij creëerde zijn eigen verstilde wereld in zijn atelier op de eerste verdieping van zijn woonhuis in Delft. De 28 werken die je nu in Amsterdam kunt zien zijn in de afgelopen eeuwen verspreid over de hele wereld. Op basis van de schilderijenlijst van het Rijksmuseum heb ik berekend hoe ver deze dertien musea in vogelvlucht van Amsterdam verwijderd liggen. Ook de afstanden tot de Europese steden en Den Haag heb ik op basis van vogelvlucht berekend. Als je alle Vermeers gaat bekijken op de plaats waar ze normaal hangen, reis je 51.382 kilometer. Op basis van de CO2-berekening op ecotree.green bespaar je met een bezoek aan het Rijksmuseum ruim 7.900 kilo CO2-uitstoot. Daarmee kun je de Eiffeltoren 107 dagen en 10 uur verlichten.
De CO2-uitstoot van je reis naar Amsterdam moet je er zelf nog even bij tellen. Mooie avond.

Foto: Brave New World in Museum de Fundatie © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag ontdekt Brave New World in Zwolle

5 februari 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Brave New World is de titel van de nieuwste tentoonstelling in Museum De Fundatie in Zwolle. Als tiener las ik het boek met de gelijknamige titel voor mijn Engelse leeslijst. In Zwolle verwijst het naar het werk van zestien jonge, internationale schilders die hun betrokkenheid met de wereld verbeelden. Hans den Hartog Jager is de samensteller van deze expositie. Ik ging voor Kunst op Zondag op verkenning naar de geschilderde versie van Brave New World en maakte kennis met zestien jonge schilders en hun zeventig werken.

Museum de Fundatie l. Beatrice von Bormann r. Hans den Hartog Jager © foto Wilma Lankhorst.

Eerste expositie met nieuwe directeur

Sinds 1 januari 2023 is Beatrice von Bormann (Berlijn, 1968) de nieuwe directeur van Museum de Fundatie. Zij volgt Ralph Keuning op die het Zwolse museum in de afgelopen vijftien jaar sterk op de kaart in museumland heeft gezet. Von Bormann werkt op dit moment hard met haar team aan het jaarprogramma voor 2023. Ze zal daarin met een scherp oog kijken naar het aanbod van vrouwelijke en niet-westerse kunstenaars. Ook de regionale artiesten blijven een pijler voor de Fundatie. De man die verantwoordelijk is voor de eerste expositie in 2023 in de Fundatie is gastconservator, schrijver en kunstrecensent Hans den Hartog Jager (1968).

Foto: Diorama Aloë_Plantage © Rita Maasdamme © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag verrast door de Maasdamme Collectie

22 januari 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Het Amsterdam Museum heeft tijdelijk een nieuw onderkomen. In verband met een ingrijpende verbouwing is het museum verhuisd van het Spui in het centrum naar de Amstel. Museum Hermitage bood het team en de collectie van het Amsterdam Museum een veilige en inspirerende plek waarin ze tot 2025 kunnen logeren. In dit nieuwe onderkomen werd mijn aandacht getrokken door de Maasdamme Collectie. Rita Maasdamme (1944-2016) laat aan de hand van vertellingen met 200 poppen scènes zien uit ons koloniale verleden. Voor Kunst op Zondag vroeg ik me af wat we kunnen leren van Maasdamme’s verbeelding van het koloniale- en slavernijverleden?

Maak kennis met Rita Maasdamme © foto Wilma Lankhorst.

Wie was Rita Maasdamme?

In de expositie vertelt Bianca Maasdamme (audiotour) het levensverhaal van haar zus. Rita Maasdamme is in 1944 op Aruba geboren. Hun ouders komen oorspronkelijk uit Suriname maar zijn naar Aruba geëmigreerd. Als negenjarig meisje begint Rita poppen te maken van stof, die ze kleedt in verschillende klederdracht. In 1963 verhuist Maasdamme naar Amsterdam voor de modevakopleiding. Na haar afstuderen, werkt ze als lerares handwerken op verschillende Amsterdamse scholen. Vanaf 1983 verdiept Rita zich meer in de geschiedenis en cultuur van de Antillen, Aruba en Suriname. In combinatie daarmee pakt ze het maken van poppen weer op. Ze begint dan ook met het maken van diorama’s (3D-voorstellingen). Rita Maasdamme laat verhalen en ceremonies zien, waarover in de Nederlandse schoolboeken niets staat. Met deze 3D-voorstellingen exposeert ze in buurthuizen, scholen en musea, zowel in Nederland als op Aruba.

Foto: Inspirerend Afrika Afrika Museum © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag verkent de museale Vakantiebeurs

8 januari 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

REPORTAGE - Van 12 tot en met 15 januari 2023 is een groot deel van de Jaarbeurs in Utrecht ingericht voor nieuw vakantieplezier. Voor Kunst op Zondag ben ik op zoek gegaan naar aantrekkelijke reisbestemmingen die je in de Nederlandse musea kunt bezoeken. En dat aanbod is ruim en verrassend. Wie dit jaar een culturele vakantie wil, kan uitgebreid met eigen of openbaar vervoer in Nederland zijn hart ophalen. Met de trein naar Afrika, Pompeï, Alaska, Libanon of een concert van de Rolling Stones. Het kan dit jaar allemaal in eigen land.

Byblos in Leiden © foto Wilma Lankhorst.

’s Werelds oudste haven, Byblos nu in Leiden

Byblos, is de grote wintertentoonstelling in Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Deze stad kent een ongekend lange historie, van 6.500 vóór Christus tot en met nu, samen ruim 8.500 jaar. Het was ooit ’s wereld grootse havenstad met als belangrijkste handelsmiddel cederhout. Het hoogtepunt voor deze stad en haar bevolking was rond 3.000 vóór Christus.

De archeologische vindplaats van deze oude Libanese havenstad ligt 40 kilometer ten noorden van de hoofdstad Beiroet. De Arabische naam voor Byblos is Jbeil. Zowel de havenstad Byblos, als het land Libanon kennen een lange en rijke geschiedenis. Verspreid over het land liggen verschillende UNESCO-werelderfgoedlocaties.

Kunst op Zondag kijkt door David Hockney’s Eye

25 december 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Na de grote Hockney-tentoonstelling in het Van Gogh Museum (2019) is er nu Hockney’s Eye in Haarlem. Voor Kunst op Zondag bezocht ik het Teylers Museum, een natuurwetenschappelijk en kunsthistorisch laboratorium. De Britse kunstenaar David Hockney is al heel lang gefascineerd door technische uitvindingen en het gebruik ervan door kunstenaars. In het Teylers Museum krijg je verschillende natuurwetenschappelijke objecten te zien in dialoog met bekende schilders en hun werk. Bekijk de wereld eens door Hockney’s Eye.

David Hockney Hockney's Eye collage © foto Wilma_Lankhorst

Hockney’s Eye sfeerbeelden © foto Wilma Lankhorst.

Het tweed jasje van Hockney

In de etalage van het museum zie ik een stoel staan waar het geruite tweed jasje aanhangt dat Hockney draagt op zijn meest recente zelfportret (2022) met kwast en sigaret. De Engelse kunstenaar David Hockney (1937) is een van de bekendste kunstenaars van dit moment. In de tentoonstelling Hockney’s Eye zijn werken van hem te zien in directe dialoog met tekeningen, schilderijen en natuurwetenschappelijke objecten. Maak kennis met Hockney’s theorieën over perspectief en het gebruik van optische hulpmiddelen. Ik ga ontdekken hoe Hockney hiermee experimenteert. In de expositie kijk je door zijn ogen naar het werk van oude meesters.

David Hockney Hockney's Eye de kunstenaar geeft uitleg over perspectief (still) © foto Wilma_Lankhorst

David Hockney geeft uitleg over perspectief (still) © foto Wilma Lankhorst.

Foto: Zaalimpressie Wegzehr © Neo Rauch in het Drentsmuseum © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag: twee maal Neo Rauch in ons land

27 november 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Op dit moment kun je op twee locaties in ons land het werk van de Duitse schilder Neo Rauch (1960) verkennen. Voor Kunst op Zondag bezocht ik in Museum De Fundatie in Zwolle Die Mitte, Rauch’s tweede solo expositie in dit kunsthuis. In het Drents Museum in Assen ontdekte ik Wegzehr, werken op papier van Neo Rauch. Rauch is een van de meest toonaangevende hedendaagse kunstenaars. Zijn wortels liggen in Leipzig, hij is een van de motoren achter de ‘Neue Leipziger Schule’.

Wegzehr (2015) © Neo Rauch, courtesey Galerie EIGEN+ART © foto Uwe Walter.

Wegzehr, een snack voor onderweg

Neo Rauch heeft net als Frits Spits een passie voor vergeet-woorden. Wegzehr betekent ‘voedsel voor onderweg’ een woord dat bijna niet meer wordt gebruikt in het Duits. Rauch heeft net als vele kunstenaars altijd een schetsboekje op zak. Daarin verzamelt hij ‘beeldend voedsel’ dat hij onderweg tegenkomt. In zijn ruime atelier in de Spinnerei in Leipzig, werkt hij vaak aan meerdere werken tegelijk. In het Drents Museum kun je in de filmkamer de kunstenaar aan het werk zien.

Wegzehr, zaalimpressie Abdijkerk © Neo Rauch in het Drentsmuseum © foto Wilma Lankhorst.

Neo Rauch: Werken op papier

Foto: Even pauze in het T-rex Restaurant in de groene zone van het museum © foto Wilma Lankhorst.

Een nacht in het museum met Kunst op Zondag

30 oktober 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

Dit verslag voor Kunst op Zondag komt vanuit het Natural History Museum in Londen. Vanaf zijn hoge marmeren troon kijkt Darwin ons aan. Het skelet van een grote blauwe walvis (Balaenoptera musculus) dat voor hem hangt, overspant de grote ontvangstruimte van het museum. Een bezoek aan dit museum met ruim 80 miljoen ‘bewoners’ voelt als in de film ‘Een nacht in het museum’ een boek van Milan Trenc en een film met Ben Stiller. In dit museum ‘wonen’ beroemde historische dieren, de collectie varieert van minuscuul klein tot mega groot. De toegang is gratis.

Natural History Museum In het midden op zijn troon zit Darwin, hij houdt alle bezoekers goed in de gaten © foto Wilma_Lankhorst.

In het midden van de Hintze Hall, op zijn troon, zit Darwin (1885) © foto Wilma Lankhorst. Beeld © Joseph Boehm (1834-1890)

Charles Darwin en de Beagle

Charles Robert Darwin (1809-1882) is bekend en beroemd vanwege zijn evolutietheorie. Zijn theorie beschrijft hij in 1859 in de eerste uitgave van het boek ‘On the Origin of Species’. Hierin lees je dat ontwikkeling van soorten wordt gestimuleerd door natuurlijke selectie, de ‘survival of the fittest’. Van 1831-1836 reisde hij mee op de onderzoekreis aan boord van het zeilschip de Beagle. Op deze wereldreis bezochten ze Zuid-Amerika, Australië, het zuiden van Afrika en verschillende eilandengroepen in de Grote en Indische Oceaan. Overal bestudeerde Darwin de plaatselijke dieren, planten, fossielen en de geologie. Na deze reis heeft hij veel tijd gewijd aan het onderzoeken en het classificeren van de verzamelde voorwerpen. Zo ontwikkelde hij zijn theorie over het ontstaan van soorten.

Foto: Fabrique des Lumières Impressie Hundertwasser presentatie © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag dompelt zich onder in de wereld van Hundertwasser

23 oktober 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Je kunt naar een schilderij kijken, er over lezen, over dromen en fantaseren. In Fabrique des Lumières in Amsterdam kun je er ook in zitten of in rondlopen. Voor Kunst op Zondag dompel ik me onder in de wonderlijke wereld van Friedensreich Hundertwasser. Je ontdekt in Amsterdam zijn werk uit de tijd van de Wiener Secession.

Een immersieve expositie

De tentoonstelling ‘Hundertwasser in de voetsporen van de Wiener Secession’ is een voorbeeld van een immersieve expositie. Dat wil zeggen dat je jezelf letterlijk onderdompelt in kunst. De beelden worden op muren, plafonds, vloeren en op de bezoekers geprojecteerd. Het is een hele bijzondere ervaring, die je lang bijblijft.

Dompel je onder in de wereld van Hundertwasser © foto Wilma Lankhorst.

Een baby in Wenen

Op 15 december 1928 wordt in Wenen een baby geboren. Zijn ouders Ernst (katholiek) en Elsa (Joods) Stowasser noemen hem Friedrich. Als de jonge Friedrich vijftien maanden is, sterft zijn vader. De Joodse afkomst van Elsa’s familie zorgt voor spanningen tijdens de Anschluss en de Tweede Wereldoorlog. Moeder en zoon ontlopen deportatie doordat ze zich als christenen profileren. Om de ambtenaren verder te misleiden, sluit Friedrich zich aan bij de Hitlerjugend.

Kunst op Zondag in Skulpturenpark Waldfrieden

25 september 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

REPORTAGE - Ook voor cultuurliefhebbers was het een warme, hete zomer. Een bezoek aan een museum is gegarandeerde een fijn verkoelend moment. Nog fijner is een wandeling door een beeldentuin. Voor Kunst op Zondag bezocht ik Skulpturenpark Waldfrieden in het Duitse Wuppertal. Deze zomer kon je met een € 9 ticket een maand lang met trein en bus door Duitsland reizen. Voor ons een uitgelezen kans voor een bezoekje over de grens.

Skulpturenpark Waldfrieden Runner (2015) © Tony Cragg © foto Wilma_Lankhorst.

Skulpturenpark Waldfrienden

Een groene oase van ruim veertien hectare ligt in het glooiende landschap tussen het centrum van Wuppertal en de wijk Barmen. De Duitse industrieel Kurt Herberts was de oorspronkelijke eigenaar van het park. Hij gaf architect Franz Krause de opdracht om hier tussen 1947 en 1950 een ruime villa te bouwen. Een plek waar Herberts met zijn gezin tot rust kon komen. Het huis kreeg de naam Villa Waldfrieden en is sinds 1992 een rijksmonument. Naast een ruime tuin hadden de Herberts een uitgebreid loofbos voor de deur. Je ziet hier een grote variatie aan loofbomen en dat maakt een wandeling over de slingerende paden extra fijn. In 1974 werd de Engelse beeldend kunstenaar Tony Cragg, die in Wuppertal woont en werkt sinds 2006 de nieuwe eigenaar van de villa en het landgoed. Twee jaar later heeft hij de beeldentuin geopend.

Kunst op Zondag kijkt terug op VOORLOPERS

28 augustus 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - VOORLOPERS, kunst van nu. Een pop-up beeldenexpositie in de tuinen van Paleis Soestdijk. Voor Kunst op Zondag bezocht ik de laatste kans om tuin en paleis te zien vóór de grote renovatie/transformatie begint van dit historische landgoed. In 2017 heeft de MeyerBergman Erfgoed Groep het paleis en het landgoed van de Nederlandse Staat gekocht. De nieuwe eigenaar gooit het nu over een andere boeg. Als smaakmaker voor het toekomstige beleid is de beeldenexpositie VOORLOPERS opgezet. Tijdens de komende Open Monumentendagen (10-11 september 2022) is er nog één kans om het landgoed zelf te verkennen.

VOORLOPERS

Voor VOORLOPERS zijn kunstenaars van nu, zowel gevestigde namen als nieuw talent geselecteerd. Hun inspiratiebronnen: actuele thema’s zoals bio design & robotica, duurzaamheid & recycling, technologie & educatie. Sommige keken ook naar de veranderende betekenis van erfgoed en natuur in Nederland. Het totale landgoed omvat 170 hectare, 20 hectare wordt in beslag genomen door de Paleistuinen, de andere 145 hectare is bos en park. In de paleistuinen ontdek je straatjes als Wilhelminalaan, Julianalaan, Beatrixlaan en de Alexanderlaan. De Bernhardlaan is afgesloten voor bezoekers. Op een bordje lezen we dat het hier gevaarlijk is ‘in verband met vallend hout van ‘veterane’ bomen.’

Kunst op Zondag de tuin in met Barbara Hepworth

31 juli 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

REPORTAGE - Als de zomerse temperatuur gaat stijgen is een museumbezoek altijd een frisse tip. Voor deze zomerse editie van Kunst op Zondag viel mijn oog op de tuin van het Rijksmuseum. Na Louise Bourgeois (1911-2010) zijn de tuinen van het Rijks nu het domein van de Engelse beeldhouwer Barbara Hepworth (1903-1975). Uit haar rijke oeuvre zijn negen sculpturen geselecteerd die nog nooit samen te zien waren. Gast-curator van de eerste solo tentoonstelling van Hepworth in ons land is Sophie Bowness, kleindochter van de beeldhouwer.

Barbara Hepworth met Curved Form in tuin Trewyn St. Ives © foto Ida Kar (1961) © Collectie Nat. Portrait Gallery London

Barbara Hepworth met Curved Form in tuin Trewyn St. Ives © foto Ida Kar (1961) © Collectie Natinal Portrait Gallery, London.

Hepworth’s leven in een notedop

Er zijn veel boeken gepubliceerd over het leven, het werk èn de vernieuwingsdrang van Barbara Hepworth (Wakefield 1903-1975) geschreven. Na de middelbare school in Yorkshire begint ze in 1920-1921 aan de Leeds School of Art en studeert ze aansluitend aan de Royal College of Art in Londen (1921-1924). Hier is Henry Moore een van haar medestudenten. Het plan is dat Hepworth in 1924 de ‘runner-up’ wordt van John Skeaping (1901-1980) voor de Prix de Rome. Maar ze kiest voor de West Riding Travel Scholarship in Florence.

Kunst op Zondag stoeit met de muzen

24 juli 2022 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - In de bossen van het Friese Oranjewoud ligt Museum Belvédère. In de ‘zomer van Jeanne’ staan hier de Parijse jaren van Jeanne Bieruma Oosting centraal. Kunst op Zondag bezocht ‘stoeien met de muzen’ en stond oog in oog met de serie Chairs uit 1931. Een serie litho’s die alleen in 1934 in ons land te zien was en toen als vrouw onvriendelijk werd beoordeeld. Deze zomer zijn de musea in Nederland klaar voor het hele oeuvre van Oosting. Tot en met 21 augustus 2022 kun je zelf stoeien met de muzen in het paradys.

Jeanne Oosting - Zaalimpressie -Stoeien met de muzen- in Oranjewoud © foto Wilma_Lankhorst

Zomer van Jeanne

2022 is de zomer van schilder Jeanne Bieruma Oosting (1898-1994). Biograaf Jolande Withuis gaf met haar biografie van de kunstenaar het startsein voor een museale zomer voor deze vergeten schilder. Tijdens haar lange leven vond de ene criticus Oosting’s werk te mannelijk, de andere jury beoordeelde het juist typisch vrouwelijk. Oosting had zelf lak aan dit soort typeringen. Zij ging gewoon haar gang, ze schilderde bijna haar hele leven omdat ze niet anders kon én niet anders wilde. Haar Parijse werk (1929-1940) is heel koel in ons land ontvangen.

Vorige Volgende