P.J. Cokema

1.318 Artikelen
178 Waanlinks
2.568 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
P.J. Cokema is het pseudoniem van Peter de Jonge. Hoewel geen fervent voorstander van pseudoniemen, toch deze internet-identiteit aangenomen, omdat er erg veel Peter de Jonges op het world wide web te vinden zijn.

Tot juli 2018 werkzaam geweest in de dak- en thuislozenopvang. Blogt sinds 9 januari 2006 op zijn eigen website Peterspagina (voorheen Codes, keuzes en maakbaarheid). Onder het pseudoniem P.J. Cokema voegde hij zich in 2008 als gastlogger bij GeenCommentaar, waar hij in mei 2011 toetrad tot de vaste groep redacteurs.

Na de fusie met Sargasso verzorgde hij sinds oktober 2011 de wekelijkse rubriek Kunst op Zondag, nu nog 1 tot 2 keer per maand. Daarnaast zijn binnenlands bestuur en de gezondheidszorg de belangrijkste aandachtsgebieden voor zijn artikelen.

Tevens initiatiefnemer van de Blogparel (tot 2014), de blogprijs voor stukjes die lezers eerst doen lachen en vervolgens tot nadenken stemmen.
Foto: Directie Voorlichting (cc)

Kunst op Zondag | Quo Vadis?

Waarheen leidt de weg. Waar gaat dat heen, hoe zal dat gaan.  Een vraag zo oud als de weg naar Rome.

Annibale Carracci (1560 – 1609) – Christus verschijnt aan Petrus (Domine, Quo Vadis?), 1601 – 1602
De apostel Petrus vluchtte uit Rome om aan de christenvervolgingen door keizer Nero te ontsnappen. Op de Via Appia, even buiten de stad, zag hij Jezus die met een groot kruis liep te sjouwen. Petrus vroeg hem: “Waar gaat dat heen, Heer?”. Jezus zei: “Ik ga naar Rome, om opnieuw gekruisigd te worden”. Petrus interpreteerde dit visioen als opdracht om terug te keren naar Rome. Dat liep slecht met hem af.
Quo vadis?

Heine Semke – Quo Vadis Victor, 1942
Keramieken tegel, tegen de verschrikkingen van W.O. II
Quo vadis?

Kitawaki Noboru – Quo Vadis?, 1949
Kunsthistoricus Milo Cleveland Beach legt hier uit:

“Quo Vadis (1949) van kunstenaar Kitawaki Noboru beeldt een man af die niet zeker weet welke kant hij op moet; een lange rij mensen roept herinneringen op aan rijen soldaten of gevangenen, terwijl het blauw van de lucht eindeloze leegte suggereert. Dit schilderij weerspiegelt de boeiende problemen waarmee beeldend kunstenaars werden geconfronteerd die niet alleen te maken hadden met tegenslagen tijdens de oorlog, maar ook met fundamentele waardenverwarring in de nasleep ervan”

Foto: Gerard Stolk (cc)

Rutte IV bezwijkt (niet) onder de erfenis van… Rutte, I, II en III

COLUMN - Voor de derde keer overleefde Mark Rutte, als MP van kabinet Rutte IV,  gisteravond een motie van wantrouwen. Dat is de achttiende keer sinds Rutte I.

De motie Klaver haalde het niet dankzij VVD, D66, CDA, CU en SGP.  De motie Van Haga sneuvelde omdat alleen zijn eigen groep en JA21 plus FVD voor stemden.

Hoelang kan je tegen een ballon porren voor-ie knapt? Rutte bewijst: behoorlijk lang. Zijn kabinetten, bewindslieden en hijzelf hebben nu, vanaf Rutte I, 96 moties van wantrouwen (in Tweede en Eerste Kamer) achter de rug. Slechts één keer dreigde een motie van wantrouwen een krappe meerderheid ter halen. Maar dat was een weinig effectieve motie omdat hij toen al demissionair was.

Hier de top-5 moties van wantrouwen naar aantal voorstemmen.

Kabinet Rutte IV is overigens (nog?) niet het meest door moties van wantrouwen getroffen Rutte-kabinet.

Maar de helft van alle 96 moties waren wel tegen zijn kabinet of persoon gericht.

Pas als de SGP en/of dissidenten binnen CDA, CU of D66 het een keer zat zijn, maakt een motie van wantrouwen tegen Rutte of het kabinet kans van slagen. Tot nu toe is een dergelijke stemming in de verste verte niet te bespeuren. Wat media ook denken te zien aan wrijving binnen de coalitie.

Foto: Schermafbeelding video van Grootouders voor het klimaat.

Vergrijzing in actie voor het klimaat

COLUMN - Nooit te oud om de A12 te blokkeren. Hans Beerends (91) deed bij Nieuw Wij een persoonlijk verslag van zijn deelname aan de actie van Extinction Rebellion. Een paar vermeldenswaardige citaten:

Uit mijn actieverleden weet ik dat verjaardagspartijen, bruiloften en gezelligheidsbijeenkomsten, uitgerekend plaatsen zijn waar publieke opinie ontstaat

Links en rechts, vrouw en man, zwart en wit, arbeider, boer, ondernemer en zelfs miljonair: iedereen is erbij gebaat dat onze aarde bewoonbaar blijft

Zoals tijdens de Vietnamacties de vredesdemonstranten toekijkers opriepen met de leuze ‘Blijf daar niet zo lullig staan, kom er bij en sluit je aan’, zo kunnen wij alle twijfelaars, die heus wel weten dat er iets fout aan de hand is, oproepen om mee te doen

Vergrijsde generatie in actie

Hans Beerends schreef dat hij op die gedenkwaardige Pinksterzaterdag aanwezig was met de ‘Grootouders voor het Klimaat’. Een beweging die in 2016 begon. Sinds 1 december 2016 houden ze op de eerste en derde donderdag van de maand ‘Pleinbijeenkomsten’ bij de ingang van de Tweede Kamer. Voor wie zo’n A12-blokkade te massaal en hectisch is, zijn die ‘Pleinbijeenkomsten’ een  wat rustiger alternatief om een keer te demonstreren. Na de verhuizing van de Tweede Kamer komen ze niet meer op het Plein bij elkaar, maar vlakbij de nieuwe huisvesting.

Foto: Directie Voorlichting (cc)

VVD medeverantwoordelijk voor opvangcrisis

De ultrarechtse vleugel van de VVD deed een poepje, Rutte spoot met de toiletverfrisser en men borrelde en bitterbalde nog genoeglijk na.

“Nee jongens, echt, we doen er alles aan de vluchtelingenstroom tegen te houden. Daarvoor reizen we de wereld af, dus geduld, het gaat gebeuren”. Dat was zo ongeveer het antwoord van Rutte op de hysterie van het xenofobe deel van de partij.

Voor excuses vind hij het blijkbaar nog te vroeg. Die gaat hij zijn congres aanbieden als volgend jaar gebleken is dat vluchtelingen blijven komen, de grenzen echt niet dicht kunnen en hij zijn belofte dus niet kon nakomen.

Was dat zijn strategie als excuusrecord houdende premier? Beter had hij de zaal voorgehouden hand in eigen boezem te steken. Iets in de trant van: “lieve mensen, bedenk wel dat wij medeverantwoordelijk zijn voor de opvangcrisis. Nee, nee, niet toeteren, het is geen asielcrisis, het is een opvangcrisis!”

Feiten versus rommelende darmen

Dan had het congres over de feiten kunnen discussiëren en niet over de rommelende darmen. Rutte had het selectieve geheugen van de liberale haviken op moeten frissen: “dames en heren, ik heb hier het gezamenlijk advies van de Adviesraad Migratie (ACVZ) en de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) dat onze Eric vorig jaar juni 2022 in ontvangst heeft genomen”.

Foto: Cristian Bortes www.eyeem.com/bortescristian (cc)

Kunst op Zondag | Homo Bulla

We leven tegenwoordig ‘bubbels’. Gewoon leven in een zeepbel is er niet meer bij. Sterker nog: de mensheid lijkt geen actieve herinnering te hebben aan het feit dat zij zélf een bubbel is: Homo bulla. Dat krijg je er van als eigendunk een gezonde dosis zelfvertrouwen overwoekerd met hooghartigheid.

De Romeinse geleerde Marcus Terentius Varro (116 – 27 v.Chr.) dacht op zijn tachtigste levensjaar dat het niet lang meer zou duren eer hij als een zeepbel tot zijn einde zou komen. Daarom nog fluks een dikke pil over landbouw geschreven. In de openingszin schrijft hij met enige zelfspot:

quod, ut dicitur, si est homo bulla, eo magis senex
(want als de mens een zeepbel is, zoals het spreekwoord zegt, des te meer is een oude man dat)

Gouw ouwe Erasmus stelde in zijn Adagia ook al vast: Home bulla est (de mens is een bubbel).

Hoe hard sommige mensen ook een eigen bubbel proberen te creëren, dat gaat voorbij aan het gegeven dat we allemaal in een en dezelfde bol leven: de dampkring. Zonder dat omhulsel zouden we nu op Mars (of zo) zitten. Er zijn mensen die de levensbelangrijke bubbel verwarren met een hemelgewelf. Maar een gewelf is een soort koepel: een halve bol. Dat is natuurlijk genoeg voor mensen die de hele waarheid niet aan kunnen.

Foto: Grafiek Safe and just Earth System Boundaries. Earth Commission 2023, via Nature.

Grenzen aan misbruik

Onder de naam ‘Earth Commission’ publiceerde een groep van 51 wetenschappers uit zestien landen afgelopen woensdag het rapport ‘Safe and just Earth System Boundaries’.

Onder leiding van Johan Rockström (Zweden), Joyeeta Gupta (Nederland) en Qin Dahe (China) brachten de wetenschappers vijf biofysische systemen in kaart, die bepalend zijn voor de kwaliteit van (het leven op) de aarde. Ze stelden waarden op waarbinnen de aarde, en dus de mensen, goed gedijen. Overschrijding van die waarden lijdt tot onherstelbare schade.

Planetaire grenzen

Het idee om veilige grenzen te bepalen voor natuurkundige, biologische en ecologische processen is niet nieuw. In 2009 kwamen Johan Rockström en 28 andere wetenschappers al met het rapport ‘A safe operating space for humanity’.

Daarin stelden ze ‘planetaire grenzen’ vast, waarbinnen negen biofysische systemen moeten blijven om een gezonde planeet te houden. Dat idee werd onder andere door econome Kate Raworth overgenomen in haar concept van de Donut economie.

De conclusie in 2009 was dat bij drie van de negen onderling verbonden planetaire grenzen al kritieke overschrijdingen plaats vinden. Op gebied van klimaatverandering, gebruik van meststoffen en verlies van biodiversiteit staat het er slecht voor.

Grafiek A safe operating space for humanity 2009

Foto: Alisdare Hickson (cc)

Armoede 2013 – 2023

COLUMN - Tien jaar geleden schreef Paul Teule in zijn serie ‘Afschrijvingen’ een stukje over schaamte en armoede:

Armoede betekent dus dat je het geld niet hebt om je zonder schaamte in het openbaar te kunnen begeven (…) De ruim 1 miljoen Nederlanders die onder dit sociale minimum zitten, belijden hun armoede dus vaak binnenshuis

De geschiedenis lijkt hopeloos vastgelopen want anno 2023: IJmond gaat armoede te lijf: “Mensen schamen zich”.

Schaamte was er ook, schreef Paul Teule, omdat hulporganisatie Cordaid in ons eigen land actief armoede bestrijd (zie bijv. Volkskrant 24 juli 2013). Anno 2023 doet Cordaid dat nog steeds. En deze club niet alleen. Ook het Rode Kruis gaat de verborgen armoede te lijf.

Paul Teule zag in 2013 ook dit:

De Nederlandse voedselbankiers trokken dit weekend aan de bel: de toestroom van nieuwe armen neemt toe en het aangeboden voedsel neemt af.

En, u ziet het al aankomen: ook in 2023 hebben de Voedselbanken het niet altijd makkelijk:

Voor Voedselbank Groningen wordt het steeds lastiger om klanten boodschappen uit de schijf van vijf mee te geven (bron: Oog TV)

Nog één feitje uit het stukje van 2013: “Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) hanteert een armoedegrens van 1022 euro per maand voor een alleenstaande”. Inmiddels ligt de lat iets hoger (Inkomens in de volgende tabellen zijn netto maandinkomens).
armoede

Foto: Aerocene Foundation (cc)

Kunst op Zondag | Dan maar de lucht in – Tomás Saraceno

Reizen zonder fossiele brandstoffen. Ook zonder helium of waterstof. Zelfs geen zonnepanelen, accu’s.

Kunstenaar Tomás Saraceno heeft ontdekt dat het kan. Sinds 2007 gaat zijn Museo Aero Solar (Museum van lucht en zon) de wereld rond. Een ‘gemeenschapsproject’ dat al 34 keer, in 21 landen is uitgevoerd.

Honderden gebruikte plastic zakken, verzameld en bewerkt door mensen in de buurt van waar het museum ‘landt’, worden tot een ballon gemaakt. Het gevaarte stijgt op louter door de lucht en de warmte van de zon. Zoals in 2007 in Medellin (Colombia) gebeurde:

Volgens het statement dat Tomás Saraceno hier mee wil maken leven we nu nog in het ‘Capitaloceen’:  “Dagelijks merken we de schadelijke effecten van kapitalistische productie op de aarde, het milieu, menselijke gemeenschappen en andere soorten”. Saraceno vindt het de hoogste tijd hier afscheid van te nemen en over te gaan tot het ‘Aeroceen’:

Een tijdperk om in te leven en in te ademen; een staatloze staat, zowel vastgebonden als vrij zwevend; een naam voor verandering. Aeroceen is een tijdperk vrij van grenzen en fossiele brandstoffen, een gemeenschappelijk denkbeeld naar een ethische hereniging met het milieu, de planeet en het kosmische/levensweb om voorbij het antropocentrisme te komen

Foto: Alisdare Hickson (cc)

Winst ondanks crisis

COLUMN - Nee, er is geen graaiflatie. En nee, er is geen sprake van woekerwinsten. Er is gewoon een ‘gezond bedrijfsleven’ dat floreert ‘ondanks’ de ene crisis na de andere.

Oorlog? Energiecrisis? Naweeën corona? Het nieuws zit er bovenop….

12-mei-23 Follow the money Unilever verdubbelt winst in Rusland
14-apr-23 BNR Hoge rentes stuwen winst zakenbank JPMorgan
9-feb-23 Volkskrant Bijna 3 miljard winst in 2022 voor Rabobank, die fors investeert in witwasbestrijding
8-feb-23 AD Het rijtje wordt almaar langer ook kunstmestproducent Yara noteert megawinst
2-feb-23 RTLNieuws Shell verdubbelt winst 2022
23-jan-23 De Morgen (be) Superbelegger Griffin boekt wereldrecord met 16 miljard dollar winst in een jaar
7-aug-22 NOS Bedrijfswinsten zijn hoog, de rekening is voor de consument
28-jul-22 Joop.nl Terwijl burgers steeds moeilijker rondkomen boeken Shell en Unilever miljarden extra winst dankzij prijsverhogingen
21-jun-22 Bakkerswereld Verbetering winst Royal Smilde ondanks aanhoudende moeilijke marktomstandigheden
25-mei-22 De Groene Winst van bedrijven in Nederland steeg vorig jaar met maar liefst tien procent ten opzichte van 2019
16-feb-22 Volkskrant Ahold Delhaize worstelt ondanks winst van 2,2 miljard euro met gevolgen inflatie

En dat is niet van vandaag of gisteren…

9-jun-21 L1.be Banken maken in crisistijden winst op schulden van lage inkomenslanden
23-mrt-21 Erasmus Magazine Waarom het goed gaat op de aandelenbeurzen ondanks corona
23-mrt-21 businessinsider.nl Action winst ondanks coronacrisis dividend aandeelhouders
11-feb-21 NOS Rabobank schrapt 5000 banen ondanks ruim miljard euro winst in crisisjaar
4-sep-20 VDL Groep VDL blijft winstgevend ondanks impact coronacrisis
28-jul-20 Autoweek Winst voor PSA ondanks crisis
30-jan-13 Telegraaf E.On boekt winststijging ondanks crisis
9-feb-12 NOS ING maakt winst ondanks crisis
5-dec-11 De Morgen (be) Touroperator TUI boekt winst ondanks crisis en Arabische Lente
12-okt-09 Tweakers Philips ziet winst flink groeien ondanks dalende omzet
28-apr-09 L1.nl DSM winst in eerste kwartaal ondanks crisis
24-mrt-09 ttm.nl DAF ondanks crisis wel forse winst
5-mrt-09 businessinsider.nl Winststijging Rabobank ondanks crisis
7-nov-98 Trouw Slecht ijsjesweer en crisis winst van Unilever stijgt toch

Foto: Steven Zucker, Smarthistory co-founder (cc)

Kunst op Zondag | Frank Stella

Afgelopen vrijdag werd hij 87: Frank Stella, meester van minimalisme en puur abstract. In Nederland bekend van een reusachtige gebroken kruik. Wie in de laatste anderhalf jaar vanuit Harlingen naar Terschelling of Vlieland is overgestoken, heeft de enorme sculptuur wel gezien.

Broken Jug, 2021

Dankzij inspanningen van Joop Mulder (oprichter Oerolfestival en culturele ontwikkelorganisatie  ‘Sense of Place’) heeft de gemeente Harlingen het beeld nu in bruikleen. Mulder heeft de installatie van het werk niet meer mogen meemaken. Hier een timelapse filmpje met het plaatsen van het werk.

De bruikleen kost de gemeente 10.000 euro per jaar, maar dat denkt de gemeente te kunnen dekken door het parkeertarief met een kwartje te verhogen.

Daar kwam natuurlijk kritiek op van ‘eilandgangers’. Twee weken naar Vlieland werd ineens 3,50 euri duurder. Met die kritiek rekende een van de Harlingers af: “Ze veroorzaken meer overlast dan dat ze iets bijdragen aan de toeristische sector hier in Harlingen” (bron: Harlinger Courant, 26-2-2021)

Een kleinere versie (zo’n 3 x 4 x meter) van de 14 meter hoge Harlinger kruik (waar deze ‘eye of the beholder’ meer een slakkenhuis in ziet) is in bezit van het Berardo Museum in Lissabon.

The Broken Jug, 1999

Foto: presentatie coalitieakkoord ©Beeld - Tweede Kamer.

Coalitieakkoord is geen akkoord of toch wel akkoord?

Het op 15 december 2021 gepresenteerde coalitieakkoord van Rutte IV mocht beslist geen regeerakkoord heten. Want

Het kabinet wil zo duidelijk maken dat het coalitieakkoord in eerste instantie een afspraak is tussen vier fracties uit de Tweede Kamer

Afspraak is afspraak. Maar sommige coalitiepartners kunnen zich daar blijkbaar niet aan te houden. Vijf cases.

De ‘niemand slaapt op straat’ afspraak

In de volksmond bekend als BBB, de ‘bed-bad-brood’-regeling. Heden ten dage officieel de ‘Landelijke Vreemdelingen Voorziening’ (LVV). Een langslepend en pijnlijk dossier.

Staatssecretaris Van der Burg kondigde aan dat er vanaf volgend jaar geen geld meer zou zijn voor de LVV. Dat zou zo maar kunnen, want officieel is de pilotfase van de LVV  ten einde. Vorig jaar november verscheen de eindevaluatie.

Maar Van der Burg moet nog met een beleidsreactie op die evaluatie komen. In zijn brief bij de presentatie van de eindevaluatie kondigde hij wel aan dat “de uitkomsten van de eindevaluatie betrokken zullen worden  bij de ontwikkeling van de werkwijze en het gesprek over het vervolg van de LVV”.

Eind december besprak het kabinet deze kwestie en kwam tot de deze afspraak (Uit het coalitieakkoord, pag. 43 en 44)

Vorige Volgende