P.J. Cokema

1.332 Artikelen
178 Waanlinks
2.626 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
P.J. Cokema is het pseudoniem van Peter de Jonge. Hoewel geen fervent voorstander van pseudoniemen, toch deze internet-identiteit aangenomen, omdat er erg veel Peter de Jonges op het world wide web te vinden zijn.

Tot juli 2018 werkzaam geweest in de dak- en thuislozenopvang. Blogt sinds 9 januari 2006 op zijn eigen website Peterspagina (voorheen Codes, keuzes en maakbaarheid). Onder het pseudoniem P.J. Cokema voegde hij zich in 2008 als gastlogger bij GeenCommentaar, waar hij in mei 2011 toetrad tot de vaste groep redacteurs.

Na de fusie met Sargasso verzorgde hij sinds oktober 2011 de wekelijkse rubriek Kunst op Zondag, nu nog 1 tot 2 keer per maand. Daarnaast zijn binnenlands bestuur en de gezondheidszorg de belangrijkste aandachtsgebieden voor zijn artikelen.

Tevens initiatiefnemer van de Blogparel (tot 2014), de blogprijs voor stukjes die lezers eerst doen lachen en vervolgens tot nadenken stemmen.
Foto: Jeanne Menjoulet (cc)

Kunst op Zondag | De duif

Het gebruik van dieren in de kunst kan altijd tot wat reuring leiden. Zelfs als de beestjes dood zijn en tot kunst worden verheven. Zelden als de dieren tegen de muur gaan.

Neem nou de duif….

De vogel heeft al een rijke geschiedenis. Niet geheel geslaagd als luchtfotograaf, dan toch wel als oorlogsheld. De roemruchte William of Orange was in de Tweede Wereldoorlog werknemer bij Britse militaire geheime dienst. Naar verluidt heeft die duif een paar prima nazaten geleverd.
cc commons.wikimedia.org File Pigeon William of Orange

De duif als drager van materiële en immateriële boodschappen spreekt nog steeds tot de verbeelding. In Argentinië werd vorig jaar een duif neergeschoten, die verdacht werd van drugstransport. Eerder werd in India een duif gearresteerd, die een dreigbriefje met zich meedroeg. Een ander werd in hechtenis genomen wegens spionageactiviteiten voor Pakistan.

Is er nog een toekomst voor de duif als boodschapper?

Jawel. In samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen ziet het Britse designbureau Studio PSK mogelijkheden voor de ‘perfecte duif’ als verspreider van gecodeerde biotechnologische informatie.

Het duo Revita Cohen en Tuur van Balen denken de ’gouden duif’ gevonden te hebben. Door de stoelgang van de vogel met genetisch gemanipuleerd voedsel te beïnvloeden, hopen ze dat de duif een biologisch zeepje uitpoept, Goed voor “stedelijke ontsmetting’.
cc Flickr Ars Electronica photostream Pigeon d'Or - Tuur van Balen

Foto: Ralf Schulze (cc)

Verwarde cijfers

COLUMN - De verhalen over de bezuinigingen op geestelijke gezondheidszorg, waardoor bijvoorbeeld het aantal verwarde personen zou stijgen, zijn dus niet met deze cijfers te onderbouwen

Zo citeert De Volkskrant seniorbeleidsadviseur ggz Jaap van der Rijst van Zorgverzekeraars Nederland. De nuance komt van de reacties die de Volkskrant pas later aan het artikel heeft toegevoegd. Gelukkig maar, want zonder die reacties zou de suggestie gewekt kunnen worden dat er nu keihard bewijs is dat er geen relatie is tussen bezuinigingen en toename van verwarde personen.

Meneer van der Rijst heeft overigens, anders dan hij wellicht bedoelt,  volkomen gelijk dat de cijfers van de declaraties bij verzekeraars niet als onderbouwing voor de stelling kunnen dienen. Als we twee elementen van zijn betoog nader bekijken, zien we vrij snel welke vragen het oproept.

Uit de Volkskrant:

De uitgaven aan de volwassenen-ggz zijn gestegen van 3,2 miljard euro in 2013 tot 3,5 miljard euro in 2017. De ggz crisisdienst kwam in 2013 nog 70 duizend keer in actie; in 2017 was dat 60 duizend keer.

Nog zonder diep in de cijfers te duiken weten we één ding zeker over bezuinigingen en uitgaven in de zorg: hoe vaak en hoe veel er de laatste tientallen jaren ook is bezuinigd, de zorgkosten bleven onverminderd stijgen. Soms wat meer, soms wat minder, maar stijgen deden ze. Als dat voor de zorg in zijn algemeenheid geldt, zou dat ook voor de ggz in het bijzonder kunnen gelden?

Foto: Sharon Mollerus (cc)

Stille meerderheid

COLUMN - Gisteren stipten we hier al even de zwijgende meerderheid aan. Daar wil ik nog iets over kwijt.

Het is 1. makkelijk spreken namens de zwijgende meerderheid. Als we er van uitgaan dat die ook echt bestaat, dan is het 2. ook makkelijk praten tegen de zwijgende meerderheid.

In het eerste geval kan men roepen wat men wil. U kunt verkondigen wat u wil, elke boodschap is er een van de zwijgende meerderheid.

In het tweede geval zit de makkelijkheid in het gegeven dat die meerderheid toch niets (terug)zegt. Het is immers een zwijgende. Alleen wie de zwijgende meerderheid oproept toch vooral eens wat van zich te laten horen, heeft het stukken minder makkelijk.

Sinds Richard Nixon in 1969 de zwijgende meerderheid bepotelde, is haar geschiedenis vooral een van conservatieve of rechtspopulistische politici die zich, al dan niet door eigen verzinsels, in het nauw gedreven voelen.

De zwijgende meerderheid wordt ten tonele gevoerd, of wordt aangeroepen, door lieden die het op gezette tijden noodzakelijk achten zich groter voor te doen dan ze zijn. Want hoe groot men ook in werkelijkheid is, een meerderheid is men zelden of nooit.

En omdat er zelden of nooit ergens een meerderheid voor is, zijn er spelregels in het leven geroepen om op zijn minst de schijn van meerderheid overeind te houden. Zonder zulke afspraken is  geen organisatie bestuurbaar, stagneert de continuïteit, komt er niets tot stand.

Foto: Timo Newton-Syms (cc)

Kunst op Zondag | Prima mensen

It’s better not to rely too much on silent majorities … for silence is a fragile thing… one loud noise and it’s gone.

(Banksy quote, vrij naar Alan Moore).

Terwijl rechts en links sinds mensenheugenis de zwijgende meerderheid voor hun idealistische karretjes trachten te spannen, zijn in het Kunstenlab in Deventer kunstenaars op zoek naar die zwijgende meerderheid (tot 30 april).

De zwijgende meerderheid is een uitvinding die wordt toegeschreven aan Richard Nixon die in 1969 ’the great silent majority of my fellow Americans’ achter zijn Vietnambeleid trachtte te scharen. Sindsdien zijn het vooral conservatieve politici geweest die zeiden de zwijgende meerderheid te vertegenwoordigen.

In het Kunstenlab zijn drie kunstenaars gevraagd te reageren op werk van collega’s, dat eerder al in het Enschedese Tetem was te zien. We putten even uit de tentoonstellingsinformatie.

Bij de video-installatie ‘De Mensen’ van Viktoria Gudnadottir: “Hoe dichterbij men komt, hoe lastiger het wordt om het individu als archetype van een groep te ervaren.”

videostills Viktoria Gudnadottir De Mensen
© Kunstenlab Viktoria Gudnadottir De Mensen

Bij de installatie The Opposite of Black and White van Gunter Gruben: Hij maakte een stemwijzer die veel genuanceerder kon worden ingevuld dan de officiële stemwijzer. Het resultaat: in zijn multimedia installatie (klik hier op Silent Majority) “verdwijnen de scherpe randen van het lijnenspel die de opvattingen aan uiterste zijden van het spectrum representeren”.

Foto: fusion-of-horizons (cc)

Kunst op Zondag | Uit het depot

Voor er weer een Kunst op Zondag het licht ziet, heeft de Sargasso’s kunstredactie al heel wat kunstwerken bekeken. Omdat we we zeker niet het grootste museum van Nederland zijn en veel minder ruimte hebben dan de andere Nederlandse musea voor moderne kunst, blijft heel wat verzameld werk in het depot opgeslagen.

Elk museum verdiept zich af en toe in het eigen depot en zet er een tentoonstelling mee in elkaar. Kwestie van curatoren die even niet weten wat ze nu weer eens zullen verzinnen? Of tijdelijk geldgebrek, dus dan maar een goedkope expositie opgetuigd? Of een plots opwellend respect voor al het moois dat gewoon gezien moet worden.

Uw nederige curator heeft last van alle drie die factoren. De eerste overkomt iedereen wel eens. Een dipje in de creativiteit. Het tweede is hier chronisch. Alleen de derde factor ligt iets genuanceerder: niks opwellend, altoos in bewondering. Dus vandaag uit het depot van Kunst op Zondag.

In januari hadden we twee afleveringen over muren. Van grensmuren tot gevelkunst. Deze werken haalden die afleveringen niet:

Steek de grensmuren tussen Amerika en Mexico over en aanschouw fraaie Mexicaanse muurkunst. Bijvoorbeeld deze gigantische mozaïek op de universiteitsbibliotheek in Mexico City. Mocht u het Spaans beheersen dan leest u natuurlijk deze informatie over dat werk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Gemeenteraadsverkiezingen 2014 – 2018

OPEN DRAAD - De gemeenteraadsverkiezingen van 2014 zouden misschien de laatste lokale stembusgang worden. En daar zouden we niet om treuren maar mee feesten. En nu? Ondanks negatieve geluiden over het gemeenteraadswerk laten de lokale politici zich vandaag toch dol enthousiast de raad in kiezen.

Een paar citaten uit het artikel van destijds:

De gemeenteraden zijn op sterven na dood. Over de oorzaken wordt getwist. De vergoedingen voor het democratisch vrijwilligerswerk staan niet meer in verhouding tot de tijd die men er aan kwijt is. Dat geldt zeker voor gemeenteraden die na herindelingen zijn gehalveerd. Minder raadsleden doen meer werk, het is niet meer te behappen.

Schaalvergroting zet de gemeenteraad op afstand van de burger. Het gemeentehuis om de hoek moet plaatsmaken voor een megalomaan gebouw in de grootste woonplaats van de nieuwe gemeente. Om raadsleden aan het werk te zien moeten burgers verder reizen. En omgekeerd: raadsleden die bij de burgers langs willen zijn langer aan weer en wind blootgesteld.

Schaf de kleinste gemeenten af, stelde een burgemeester ergens in den lande voor. Daar hebben de raadsleden het meest te lijden. Goed idee, zegt het kabinet, maar beter is het alleen nog gemeenten met meer dan honderdduizend inwoners te hebben.

Foto: risastla (cc)

Kunst op Zondag | Nieuwe Parlementaire kunst – een voorstel

Vorige keer hielden we een pleidooi om ‘de Dienst’ te re-activeren, om middels een kunstreferendum, kunstwerken te kiezen die in de gebouwen van de Tweede Kamer een plaats krijgen,  na de renovatie die in 2025 voltooid zou moeten zijn.

Die Dienst was opgezet door kunstenaar/ontregelaar Martijn Engelbregt. De Dienst was een onderzoeksorgaan voor kunsttoepassingen in het Logement van de Tweede Kamer, die na de renovatie in 2003 een paar nieuwe functies kreeg, waaronder de Enquêtezaal, bekend van de sessies van de parlementaire enquêtes.

De naam ‘de Dienst’ was niet toevallig gekozen. Het Logement herbergde tot 1997 de Rijksdienst Beeldende Kunst (RBK), in de wandelgangen ‘De Dienst’ genoemd. De RBK werd in 1983 gevormd door een fusie van Dienst Verspreide Rijkscollecties (DVR), de Nederlandse Kunststichting (NKS) en het Bureau Beeldende Kunst Buitenland (BBKB).

Gedurende haar bestaan onderging ‘de Dienst’ heel wat veranderingen. Afdelingen werden vervangen en gereorganiseerd en uiteindelijk fuseerde de RKB in 1997 met het Centraal Laboratorium voor Onderzoek van Voorwerpen van Kunst en Wetenschap en de Opleiding Restauratoren en heette ‘de Dienst’ het Instituut Collectie Nederland, dat in 2011 weer opging in de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Waarmee het Rijk definitief haar taak als directe stimulator en financier van nieuwe kunst ondergebracht had in private instellingen. Het Mondriaan Fonds gaat nu over het “stimuleren van de productie en de presentatie van relevante beeldende kunst en erfgoed uit Nederland”.

Foto: risastla (cc)

Kunst op Zondag | Parlementaire kunst

De NOS probeerde alvast een vuurtje te stoken onder de nieuwe kunstcommissie van de Tweede Kamer. Alexander Pechold wordt de voorzitter en de NOS hoopt dat Thierry Baudet zitting in de commissie krijgt en Pechtold het leven zuur gaat maken. De commisie moet nieuwe kunstwerken uitzoeken die na de renovatie van het Binnenhof de democratie mogen sieren.

De NOS verwacht een culturele clash tussen de heren omdat Baudet een uitgesproken mening over kunst heeft en wel over hedendaagse kunst. Vooral de abstracte kunst vindt Baudet een “aanval op ons thuis”.

Dat heeft hij inderdaad eens gezegd in een interview in het AD, waarin hij langs zijn neus weg architect Rem Koolhaas “de grootste misdadiger tegen de menselijkheid” noemde. Dat was, zo zei hij niet veel later in een gesprek met het NRC, “natuurlijk met een dikke knipoog, een hyperbool”. In dat gesprek beweert Baudet ook dat “figuratieve kunst toch veel mooier is dan wat we tegenwoordig maken”.

Wat figuratieve kunst betreft zullen Pechtold en Baudet het uitstekend met elkaar kunnen vinden.

Vorig jaar vroeg Kunsten ’92 lijsttrekkers van politieke partijen wat volgens hen de kracht van kunst en cultuur is.

In de aflevering met Pechtold weet de man niets beters te noemen dan wat hyperfiguratieve oude kunst: Rembrandts portretten van Marten Soolmans en Oopjen Coppit, in 2016 door Nederland en Frankrijk gezamenlijk gekocht voor € 160 miljoen en ‘Het puttertje’ van Carel Fabritius.

Foto: lepetitport (cc)

Kunst op Zondag | Reasons to be cheerful part 2

Een geheel andere ‘Reasons to be cheerful’ vandaag. Negenendertig redenen om vrolijk te zijn.

Ze werden al eens opgesomd in het welluidende vers dat Ian Dury in 1979 aanhief. We verluchtigen de tekst lukraak met wat kunst.

Summer, Buddy Holly, the working folly

In winters weer omgekomen: Buddy Holly. Voor het Buddy Holly Center staat zijn iconische bril, in een ontwerp van de ook reeds overleden kunstenaar Steve Teeters. Wij kijken hier naar een ontwerp van ene Michael Connor uit Clear lake, bij het stukje land waar het vliegtuig is neergestort waarin Buddy Holly en zijn collega’s zaten.
cc Flickr Mykl Roventine photostream Buddy Holly Crash Memorial

Good golly, Miss Molly and boats

Molly Crabapple, auteur en beeldend kunstenaar. Schrijft, tekent en schildert over Syrische vluchtelingen, Guantanamo gevangenen, Occupy Wall Street. Gebruikt kunst als wapen.
cc Flickr Duncan Hull Fight The Vampire Squid by Molly Crabapple

Hammersmith Palais, the Bolshoi Ballet
Jump back in the alley and nanny goats

Eighteen wheeler Scammells, Dominica camels
All other mammals plus equal votes

Seeing Piccadilly, Fanny Smith and Willie
Being rather silly and porridge oats

A bit of grin and bear it, a bit of come and share it
You’re welcome we can spare it, yellow socks

Too short to be haughty, too nutty to be naughty
Going on forty no electric shocks

The juice of a carrot, the smile of a parrot
A little drop of claret, anything that rocks

Foto: yakshini (cc)

Kunst op Zondag | Daar heb je de Chinezen

China rukt op als economische macht én als als kunstproducent. En Nederland heeft daar iets mee.

In de laatste tien jaar zijn er minstens 33 tentoonstellingen geweest met Chinese kunst, al dan niet in relatie met Nederlands kunst. En niet alleen in jaren waar een of ander groots gebeuren in China de media beheerste (2008- Olympische Spelen). Vorig jaar spotte uw redactie zeker 12 tentoonstellingen met kunst uit China.

Voor het grootste deel waren het tentoonstellingen met hedendaagse Chinese kunst. En het houdt maar niet op. Binnenkort in het Noordbrabants Museum 50 werken van 30 Chinese kunstenaars uit de collectie van de Zwitsere verzanmelaar Uli Sigg.

Het is de eerste keer dat een dergelijk omvangrijke selectie uit deze wereldberoemde kunstverzameling in Nederland te zien is, schrijft het Noordbrabants Museum in haar persbericht. Qua omvang kan dat kloppen, maar Kasteel Wijlre en het Bonnefantenmuseum waren in 2016 het museum al voor. Uit dezelfde collectie werden 23 werken van elf Chinese kunstenaars gepresenteerd.

Chinese kunstenaars zijn ´hot´ in Nederland en ook Kunst op Zondag ontkomt niet aan Chinese invloeden. Zeker 36 Chinese kunstenaars zijn hier langs gekomen. Soms een enkeling, soms een hele groep, als het specifiek over Chinese kunst ging.

Vorige Volgende