Overzicht

Gastauteur

2.327 Artikelen
3 Waanlinks
25 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: Pin-Sylvestre (cc)

Waar begrip ontstaat, verdwijnt het oordeel

, door

OPINIE - Wie tijd en liefde krijgt, kan zich losmaken van de maatschappelijke norm en daarmee de wereld veranderen, zegt Seth Lievense, blogger voor maatschappelijke verandering en duurzaamheid.

De samenleving lijkt te verharden en liefde voor de medemens steeds moeilijker op te brengen. We verbazen ons erover, keuren het af en leggen de schuld bij het verknipte individu. Inlevings- en inbeeldingsvermogen stellen ons echter in staat de omstandigheden van de omgeving -ouders, school, vrienden- en de vroegere omstandigheden mee te nemen. Empathie leert ons vragen welke maatschappelijke verantwoordelijkheid we zélf dragen voor zijn of haar actie. Wat is de rol van empathie en liefde in onze westerse samenleving? En wat impliceert liefde eigenlijk? Is het een vervlogen droom van de jaren ’60 of heeft ze onze westerse samenleving nog veel te leren?

Liefde betekent veel meer dan ons enge huidig culturele begrip ervan. Zo kenden de Grieken kenden naast eros, de romantische liefde zoals wij haar kennen, ook nog philia en agápe. Philia beslaat de intieme band tussen vrienden, vriendschappelijke liefde, en werd hoger gewaardeerd dan eros. Ze bood houvast in het leven. Agápe was in de ogen van Martin Luther King de belangrijkste vorm van liefde en beslaat een onvoorwaardelijke liefde naar eenieder, naar de medemens. Vanuit deze brede benadering van liefde kijken we naar begrip en empathie en het belang hiervan voor maatschappelijke verandering.

Foto: Newsphoto (cc)

De brief van Lodewijk Asscher

, door

BRIEF - Eerder deze maand schreven Mohammed Rabbae en Abdou Menebhi namens een onbekend aantal Marokkaanse organisaties een brief aan PvdA-voorzitter Spekman. Ze lieten hierin weten Marokkaanse-Nederlanders sterk te zullen adviseren om niet op de PvdA te stemmen, wanneer de PvdA in de Eerste Kamer steun zou geven aan het wetsvoorstel om de kinderbijslag en de uitkeringen voor nabestaanden in Marokko stop te zetten.

PvdA minister Lodewijk Asscher die het voorstel aan de Eerste Kamer gaat voorleggen, reageert hieronder.

Geachte heren Rabbae en Menehbi,

Van PvdA-voorzitter Hans Spekman kreeg ik uw brief doorgestuurd die ook gepubliceerd is op verschillende internetsites. Omdat u in die brief aankondigt ervoor te zorgen dat Marokkanen niet meer op de PvdA stemmen vanwege mijn optreden, reageer ik zelf.

Ik moet bekennen dat ik ben geschrokken van uw brief. Niet vanwege het oneigenlijke electorale dreigement: als de PvdA in de Eerste Kamer het wetsvoorstel rondom beperking van export van de kinderbijslag naar landen van herkomst steunt, zorgt u dat Marokkanen geen PvdA meer stemmen bij de komende Gemeenteraadsverkiezingen.

Nee, ik ben geschrokken vanwege het beeld dat u blijkens uw brief koestert van Marokkaanse Nederlanders. Het is nogal een bevoogdende stelling om te beweren dat onze landgenoten van Marokkaanse komaf blijkbaar jaren op uw advies PvdA hebben gestemd en daar eveneens op uw advies weer mee zouden stoppen.

Foto: v3rbo.com (cc)

Bepalen wetenschapsjournalisten wat wetenschap is?

, door

OPINIE - De affaire Van Schayck (wetenschapper stapt op na uitspraken over wonder) brengt de pennen in beweging. Volkskrant-journalist haalt uit naar christelijke wetenschappers. Taede Smedes dient Keulemans van repliek.

Volkskrant-wetenschapsjournalist Maarten Keulemans heeft een persoonlijk antwoord geschreven op de brief van de brandbrief van de hoogleraren van gisteren. Keulemans brief is hier te vinden (en ook hier, op de site van De Volkskrant zelf). Ik weet niet precies hoe ik de brief moet interpreteren. Ik vind de brief schokkend, een wetenschapsjournalist onwaardig. Zelfs zodanig ideologisch van aard, dat ik van mening ben dat deze uitingen van Keulemans de objectiviteit van de kwaliteitskrant die De Volkskrant is, in gevaar brengt. Ik zal het uitleggen.

Schokkend naïef

Ik ga het niet hebben over Keulemans ideeën van wonderen. Hij heeft overduidelijk geen idee wat een ‘wonder’ in de context van het christelijk geloof inhoudt. Hij ziet Jomanda-achtige taferelen voor zich. Onzin natuurlijk, maar retorisch sterk, je hebt de lachers meteen op je hand. Maar dit is een discussie die op een andere tijd gevoerd kan worden. Mij gaat het nu om heel iets anders.

Keulemans schrijft schokkend naïef en in mijn ogen een wetenschapsjournalist onwaardig over Van Schayck:

‘Christenen als Van Schayck hebben lak aan de wetenschap. Leuk, die wetenschap, maar als puntje bij paaltje komt kun je je te korte been lekker tóch een stukje langer bidden. Een wonder, heet zoiets dan. Maar het is gewoon valsspelen: als je ze om bewijs vraagt, is dat opeens nergens te vinden, en verschuilen ze zich achter ‘een persoonlijke mening’ of ‘een eigen ervaring’.’

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De heilige stoel der verenigde vergadering

, door

ACHTERGROND - Een korte geschiedenisles van Clara Mens over de pogingen de voorzitter van de Tweede Kamer het voorzitterschap der verenigde vergadering toe te bedelen.

De aanstaande troonswisseling richt – net zoals iedere Prinsjesdag trouwens – onze aandacht op een van de meest merkwaardige bepalingen van onze Grondwet. Het gaat hierbij niet om de vrijstelling van persoonlijke belastingen die de koning geniet, maar om het voorzitterschap van de verenigde vergadering waarin de nieuwe koning straks wordt ingehuldigd. Al sinds 1815 bepaalt de Grondwet dat de voorzitter van de Eerste Kamer  de leiding heeft van de verenigde vergadering. Dat is merkwaardig. Deze voorzitter is immers net als zijn collega’s in de Senaat niet rechtstreeks door de bevolking gekozen. De voorzitter van de Tweede Kamer is dat wel. Pogingen van de Tweede Kamer om het voorzitterschap van de verenigde vergadering te claimen zijn echter mislukt. Tot tweemaal toe sneuvelden daartoe strekkende wetsvoorstellen bij de grondwetsherziening van 1983, en beide malen in de Eerste Kamer.

Het huidige artikel 62 van de Grondwet is in de bijna 200 jaar van zijn bestaan inhoudelijk niet gewijzigd. Zijn voorganger van 1815 bepaalde al “De Voorzitter der Eerste Kamer heeft het beleid der [verenigde] vergadering” en vandaag de dag geldt dit uitgangspunt nog steeds. De inhuldigingsvergaderingen van 1898, 1948 en 1980 werden dan ook voorgezeten door de Eerste Kamervoorzitters Van Naamen van Eemnes, Kranenburg en Thurlings, terwijl de huidige voorzitter De Graaf op 30 april zal voorzitten. Het had echter niet veel gescheeld of deze had de eer aan zijn collega Van Miltenburg van de Tweede Kamer moeten laten. Eind jaren ’70 en begin jaren ’80 heeft de Tweede Kamer op initiatief van het ARP-kamerlid Willem de Kwaadsteniet namelijk getracht het voorzitterschap van de verenigde vergadering te claimen. In februari 1980 nam de Tweede Kamer met overgrote meerderheid een amendement van deze De Kwaadsteniet aan, dat tevens was ondertekend door grootheden als Van Thijn (PvdA), Kappeyne van de Coppello (VVD), Brinkhorst (D66) en de communist Marcus Bakker. Het amendement veranderde de woorden ‘Eerste Kamer’ in ‘Tweede Kamer’, opdat de voorzitter van de Tweede Kamer voortaan de leiding over de verenigde vergadering zou hebben. Alleen SGP en GPV stemden tegen.

Foto: Eduardo Amorim (cc)

Vleesch in de Nederlandse krant

, door

DATA - Een datastukje voor nerds. Welke vleessoorten waren wanneer populair in Nederland? In ieder geval is er een gestage opkomst van varkensvlees sinds de Tweede Wereldoorlog. Een gastbijdrage van Maarten Marx, van de political mashup-groep van de UvA.

Na alle ophef over paardenvlees de laatste tijd waren we benieuwd wat voor soorten vlees er besproken werden in de Nederlandse kranten. Het krantenarchief van de Koninklijke Bibliotheek (KB) is hier de uitgelezen plek voor. We haalden uit alle 88 miljoen artikelen in het KB-archief alle 236.950 artikelen waarin de tekst de reguliere expressie \b\w+vlees(ch)?\b bevatte. Dit is dus een woord eindigend op ‘vlees’ of ‘vleesch’, met minstens één letter ervoor.

Deze 236.950 hits zijn verdeeld over de volgende categorieën:

119.449 advertenties
116.783 artikelen
498 familieberichten
219 illustraties met onderschrift

Per hit hebben we de volgende informatie (hier een voorbeeld over menschenvleesch):

  • De context: den in Europa groote hoeveelheden zwart menschenvleesch verslonden.” „Rijken en machthebbenden!
  • De datum: 1872-02-23
  • Het type bericht: artikel
  • de link naar het artikel bij de KB

Wat voor soorten vlees?

We hebben voor alle vleessoorten geteld in hoeveel artikelen ze voorkwamen. Omdat er veel verschillende spellingen zijn geweest, hebben we de woorden wat genormaliseerd: alle hoofdletters werden klein, we haalden de “n” in paarden– en ander vlees weg en vervingen ‘vleesch’ overal door ‘vlees’.

Foto: Robert Benner (cc)

Ontstaat er een heksenjacht op gelovigen?

, door

OPINIE - Gelovige wetenschappers zijn geen goede wetenschappers, lijkt de heersende tendens te zijn. Dat schrijft Taede Smedes naar aanleiding van de Maastrichtse hoogleraar Van Schayck.

De afgelopen dagen heb ik me verbaasd over alle commotie rondom de Maastrichtse hoogleraar Van Schayck. Plotseling trekt hij zich terug als directeur van het onderzoeksinstituut Caphri, omdat hij wil voorkomen dat dit instituut schade lijdt door de ophef die is ontstaan door zijn beweringen dat hij een wonderbaarlijke beengroei heeft zien plaatsvinden.

De claims van Van Schayck zijn natuurlijk op zichzelf genomen al wonderbaarlijk. Iemand die beweert dat hij 25 jaar geleden een wonder heeft meegemaakt, dat daar fysiek bewijs van is (röntgenfoto’s), maar die vervolgens niet in staat is om dat bewijsmateriaal te overleggen, ja, dat is twijfelachtig. Dat het hier bovendien gaat om een hoogleraar in geneeskunde is des te eigenaardiger, omdat je toch verwacht dat juist zo iemand bewijsmateriaal van een wonderbaarlijke genezing zou koesteren als ware het de Heilige Graal zelf. Maar goed, vervolgens begint zo’n verhaal in onze geseculariseerde samenleving een eigen leven te leiden, en binnen enkele weken is blijkbaar de druk zo hoog opgelopen, dat diezelfde hoogleraar zich genoodzaakt ziet om zijn functie als directeur van een onderzoeksinstituut neer te leggen.

Foto: Patrick Rasenberg (cc)

Turks tuig houdt ons spiegel voor

, door

OPINIE - Even geleden alweer verschenen er een paar Turkse jongens op de tv die het wel best vonden dat Hitler al die joden had omgebracht. Ooit kwam de dag dat diens werk zou worden afgemaakt, en daar verheugden ze zich nu al op. ’t Was voor menig kijker even slikken, zegt Bart Voorzanger.

Over deze zaak valt veel te zeggen. De context die die jongens zelf schetsten maakte duidelijk wat ze bedoelden. Voor hen is ‘jood’ synoniem met Israël, en Israël is – niet geheel onbegrijpelijk – in de ogen van veel moslimjongeren dé grote boosdoener in het Midden-Oosten. ’t Is maar zeer de vraag of ze beseffen dat joden in Nederland, en elders buiten Israël, mensen zijn die níet naar Israël emigreerden, sommigen zelfs omdat ook zij hun bedenkingen bij het zionistische project hebben. Dikke kans dat ze die joden zien als immigranten: Israëli’s die naar Nederland kwamen om hun economische positie te verbeteren, zoals hun eigen ouders of grootouders uit Turkije kwamen omdat hier werk voor ze was.

’t Is verleidelijk deze jongens weg te plakken achter het etiketje ‘antisemitisme’, maar het is zeer de vraag of dat iets verheldert. Met gruwelsprookjes over babybloed in matzebeslag, de moord op een heiland of een internationale samenzwering die naar wereldheerschappij streeft, heeft hun ‘antisemitisme’ weinig te maken. En voor zover ze al geloven in een internationaal complot zitten ze de werkelijkheid redelijk dicht op de hielen: zonder westerse steun had Israël zijn schrikbewind niet lang volgehouden. De fout die ze maken is dat ze joden en Israëli’s over één kam scheren, en die fout maken ze omdat ze te weinig weten. Daarover zo meer.

Foto: Marco Raaphorst (cc)

Kleine scholen niet opheffen om onderwijskwaliteit te verbeteren

, door

ANALYSE - Scholen met minder dan 100 leerlingen moeten opgeheven worden, vindt de Onderwijsraad in zijn advies Grenzen aan kleine scholen. Als het gaat om de verbetering van de onderwijskwaliteit slaat dat advies de plank mis, stelt onderwijsdeskundige Sjerp van der Ploeg.

Het eerste argument dat de Onderwijsraad aandraagt voor het verhogen van de opheffingsnorm, is de bedreiging van de onderwijskwaliteit. Scholen met minder dan 100 leerlingen blijken volgens de Inspectie vaker ‘zwak’ of ‘zeer zwak’ dan scholen met meer dan 100 leerlingen. Deze uitkomst gaat vervolgens een geheel eigen leven leiden.

De Onderwijsraad schrijft: ‘De leerlingen op kleine scholen lopen meer risico op onderwijs van onvoldoende kwaliteit.’ Dat is waar,  maar de Onderwijsraad vergeet te melden dat -omdat het om kleine scholen gaat- in absolute termen maar weinig leerlingen risico lopen. Van een zwakke grote school hebben meer leerlingen last dan van een zwakke kleine school om de doodeenvoudige reden dat er op grote scholen meer leerlingen zitten. Daarom zal het steken van tijd en energie in het opkrikken van de zeer zwakke grotere scholen meer opleveren dan het sluiten van kleine basisscholen.

Bovendien doet het advies van de Onderwijsraad geen recht aan de overgrote meerderheid van kleine scholen die wel goed presteert, om nog maar te zwijgen van de drie basisscholen met minder dan 100 leerlingen aan wie OCW onlangs het predicaat ‘Excellente School’ heeft uitgereikt.

Foto: Frits de Jong (cc)

Flinke daling aantal gratieverzoeken

, door

ANALYSE - Het aantal gratieverleningen in Nederland daalt sinds 2005 behoorlijk. Ook worden er steeds minder verzoeken voor gratieverlening ingediend. Dat blijkt uit een analyse van Koen Nederhof.

In 2005 werd er nog 798 keer gratie verleend, in 2012 nog maar 449 keer. Tegelijk daalde ook het aantal aanvragen van bijna 4000 naar 1608 in dezelfde periode. Die daling wordt veroorzaakt door een wijziging van de Gratiewet in 2003. Daarbij is een aantal maatregelen genomen die het minder gemakkelijk maken om een gratieverzoek in te dienen.

Zo wordt er geen gratie meer verleend voor boetes onder 340 euro, moet een gratieverzoek worden ingediend op een daarvoor bestemd formulier en moet de gratieverzoeker bewijsstukken aanleveren van de omstandigheden die hij in zijn verzoek aanvoert. Bovendien was het voor die tijd zo dat de straf werd opgeschort als een gratieverzoek liep; dat is sindsdien niet meer zo, tenzij de straf nog niet is ingegaan.

Een andere belangrijke reden voor de daling van het aantal gratieverleningenis dat sinds 2003 een straf – bij wijze van voorwaardelijke gratie – op voorhand kan worden vervangen door een werkstraf. De veroordeelde mag wel een werkstraf uitvoeren, maar pas als die is volbracht, krijgt hij direct een onvoorwaardelijke gratie. Het aantal voorwaardelijke gratieverleningenis daarom sinds 2001 erg sterk afgenomen – ruim 1500 in dat jaar tegen 155 in 2011. Voorwaardelijke gratie is overigens nog wel mogelijk in de zin dat (een deel van de) straf wordt kwijtgescholden en de veroordeelde dan bijvoorbeeld een schadevergoeding betaalt.

Foto: FaceMePLS (cc)

Wetenschapsverdraaiing: Slenteren niet beter voor de gezondheid

, door

ANALYSE - De Universiteit Maastricht haalde afgelopen week het nieuws met hun persbericht getiteld ‘Slenteren beter voor de gezondheid dan sporten.’ Een bizarre conclusie vindt Esther Bakker, universitair docent gezondheidspsychologie, als je het originele artikel leest.

De onderzoekers uit Maastricht vroegen achttien studenten gedurende vier dagen drie verschillende bewegingsregimes te volgen. In het eerste regime kregen studenten de opdracht elke dag veertien uur zittend door te brengen; in het tweede regime brachten studenten dertien uur per dag zittend door, en sportten zij één uur; in het derde regime werd zes uur zittijd verruild voor vier uur lopen en twee uur staan. Uit het onderzoek bleek dat deelnemers na het derde regime gunstigere bloedwaarden hadden ten opzichte van de andere regimes.

Wat zegt dit nu? In ieder geval niet dat slenteren beter is voor de gezondheid dan sporten. Wel dat langdurig zitten niet goed is voor onze gezondheid, en dat het vervangen van zit-uren door actieve uren ten goede komt aan bepaalde waarden in ons bloed. Kortom: dagelijks een uurtje sporten compenseert de negatieve effecten van een zittende levensstijl niet, meer uren niet zittend doorbrengen zou beter zijn.

Deze conclusie trekken de onderzoekers zelf gelukkig ook in hun onderzoek. Echter, de manier waarop dit onderzoek naar buiten is gebracht is pure wetenschapsverdraaiing die bovendien nog schadelijk kan zijn voor de volksgezondheid ook. Hoeveel mensen zullen door dit bericht concluderen dat ze het als niet-sporter best wel aardig doen? Een dergelijk bericht doet veel schade aan de enorme investering die er al jaren wordt gedaan om mensen meer aan het bewegen te krijgen, ten gunste van hun gezondheid.

Foto: Michaeldavid54 (cc)

Atheïsten blijken godvrezender dan gedacht

, door

ACHTERGROND - Zeg atheïst, durft u god uit te dagen? Taede Smedes vertelt over een verrassend onderzoek.

In zijn boek Het Godsinstinct beweert de atheïstische psycholoog Jesse Bering dat bij de meeste atheïsten hun overtuiging slechts skin-deep gaat. Hun atheïsme is een dun velletje, en als je daar even met je nagel overheen krast, zie je al gauw dat daaronder heel veel bijgeloof schuilgaat. Echt atheïsme, aldus Bering, is niets minder dan een radicaal nihilisme, en dat kunnen de meeste atheïsten gewoon niet aan.

Allemaal onzin!, zo reageren de meeste atheïsten. God is een fictie, net als Sinterklaas of de Kerstman, wat Bering zegt is allemaal onzin! (Ik heb deze reacties in real life meegemaakt bij lezingen.) Berings bewering lijkt dan ook een slag in de lucht.

Berings statement heeft echter empirische verificatie gekregen. Want een aantal recente experimenten hebben laten zien dat atheïsten heel wat godvrezender blijken te zijn dan ze zelf denken…

Stel dat je een aantal atheïsten samen met een aantal gelovigen in een laboratorium zet, allerlei elektroden op hun huid plakt, en ze vervolgens een vel papier hardop laat voorlezen. De tekst die ze voorlezen is een oproep aan God, die wordt uitgedaagd om, als Hij bestaat, allerlei erge dingen bij familieleden en dergelijke te laten gebeuren. Zo moeten de volgende statements worden voorgelezen: ‘Ik daag God uit om mijn leven ondraaglijk te maken. Ik daag God uit om mijn ouders op gruwelijke wijze te vermoorden. Ik daag God uit om mijn vriendin te laten verkrachten. Ik daag God uit om me te laten sterven aan kanker’, etcetera.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Waarom heeft de rechter het zo druk gekregen?

, door

ANALYSE - Is de werkdruk van rechters echt zo hoog geworden? En welke rol speelt beheersorganisatie Raad voor de Rechtspraak? Docent staatsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen Mentko Nap licht toe.

De rechtspraak stond de afgelopen maanden op een andere wijze dan gebruikelijk in de belangstelling. De directe aanleiding lijkt het manifest (pdf) dat enkele Leeuwardense raadsheren (rechters in een gerechtshof) rondstuurden onder collega’s. Het manifest klaagde over de toegenomen werkdruk, en over de gevolgen daarvan voor de kwaliteit van de rechtspraak. Honderden collega-rechters gaven te kennen zich in de klachten te herkennen. De meeste rechters deden dat anoniem. De president van de Hoge Raad durfde ook publiekelijk zijn zorgen over dit thema uit te spreken.

Dat de werkdruk voor rechters toeneemt, is als zodanig geen nieuws. Wie de moeite neemt de jaarverslagen van de Raad voor de Rechtspraak (de beheersorganisatie voor de meeste rechters in Nederland) er op na te slaan, ziet al gauw dat er sprake is van een stijgende lijn in het aantal zaken dat bij de rechter binnenkomt. In het afzonderlijk gepubliceerde jaarverslag (pdf) van de Hoge Raad over 2011 luidde de procureur-generaal bij die raad, de heer Fokkens, ook al de noodklok. Hij voorzag dat er op termijn een parlementaire enquête naar de rechtspraak gehouden zou worden die zou concluderen dat de financiering van de rechtspraak achterbleef bij het torenhoge ambitieniveau.

Vorige Volgende