Bepalen wetenschapsjournalisten wat wetenschap is?

Foto: v3rbo.com (cc)

OPINIE - De affaire Van Schayck (wetenschapper stapt op na uitspraken over wonder) brengt de pennen in beweging. Volkskrant-journalist haalt uit naar christelijke wetenschappers. Taede Smedes dient Keulemans van repliek.

Volkskrant-wetenschapsjournalist Maarten Keulemans heeft een persoonlijk antwoord geschreven op de brief van de brandbrief van de hoogleraren van gisteren. Keulemans brief is hier te vinden (en ook hier, op de site van De Volkskrant zelf). Ik weet niet precies hoe ik de brief moet interpreteren. Ik vind de brief schokkend, een wetenschapsjournalist onwaardig. Zelfs zodanig ideologisch van aard, dat ik van mening ben dat deze uitingen van Keulemans de objectiviteit van de kwaliteitskrant die De Volkskrant is, in gevaar brengt. Ik zal het uitleggen.

Schokkend naïef

Ik ga het niet hebben over Keulemans ideeën van wonderen. Hij heeft overduidelijk geen idee wat een ‘wonder’ in de context van het christelijk geloof inhoudt. Hij ziet Jomanda-achtige taferelen voor zich. Onzin natuurlijk, maar retorisch sterk, je hebt de lachers meteen op je hand. Maar dit is een discussie die op een andere tijd gevoerd kan worden. Mij gaat het nu om heel iets anders.

Keulemans schrijft schokkend naïef en in mijn ogen een wetenschapsjournalist onwaardig over Van Schayck:

‘Christenen als Van Schayck hebben lak aan de wetenschap. Leuk, die wetenschap, maar als puntje bij paaltje komt kun je je te korte been lekker tóch een stukje langer bidden. Een wonder, heet zoiets dan. Maar het is gewoon valsspelen: als je ze om bewijs vraagt, is dat opeens nergens te vinden, en verschuilen ze zich achter ‘een persoonlijke mening’ of ‘een eigen ervaring’.’

Dat een wetenschapsjournalist stelt dat een wetenschapper met een staat van dienst als Van Schayck “lak heeft aan wetenschap”, vind ik getuigen van een arrogantie die tenenkrommend is. Mij dunkt dat juist Van Schaycks staat van dienst aantoont dat hij juist geen lak heeft aan wetenschap. Maar erger nog: Keulemans maakt impliciet hetzelfde verwijt aan alle hoogleraren die de brandbrief ondertekend hebben, waaronder Spinozapremie-winnaars als nanofysicus Cees Dekker en astronoom Heino Falcke. Het zijn geen echte wetenschappers. Ze hebben immers lak aan de wetenschap door toch stug door te gaan met bidden, tot God bidden, geloven in de mogelijkheid van wonderen, etc.

Bepaalt de wetenschapsjournalist wat wetenschap is?

Hier gaat iets mis. Wat echte wetenschap is, wordt blijkbaar bepaald door de wetenschapsjournalist en niet door wetenschappers zelf! Dat is de claim die Keulemans brief doordesemt. Keulemans bijt hier in de hand die hem voert. Bovendien hanteert Keulemans blijkbaar een heel normatief-metafysisch beeld van wetenschap, als iets vaststaands, bijna een Platoonse idee. Hij heeft het over “de” wetenschappelijke methode, die christelijke wetenschappers in zijn ogen aan hun laars lappen. Flauwekul natuurlijk. Wetenschap is gepriegel en gepruts op de vierkante millimeter, gedaan door mensen, mensen van vlees en bloed, die op een bepaalde manier in het leven staan, dus allemaal een levensbeschouwing hebben. Geen mens is zonder levensbeschouwing. De vraag is hoe je daarmee omgaat.

Gezegd kan worden dat Van Schayck nergens en nooit heeft opgeroepen tot het stoppen met medicijngebruik om vervolgens te gaan bidden. Keulemans suggereert dat wonderen en wetenschap elkaar uitsluiten. In het christelijk geloof is dat niet het geval. Dat geneesmiddelen werken ís het wonder, dat een kind ondanks alle complicaties gezond ter wereld komt ís het wonder. Soms lopen dingen anders dan voorzien of verwacht, zoals Van Schayck vertelt, en ook dat is dan een wonder. Maar nergens heeft Van Schayck beweert dat er wellicht geen natuurlijke verklaring voor het wonder kan bestaan. Maar dat er een natuurlijke verklaring mogelijk is, maakt het niet minder tot een wonder!

Gelovige wetenschappers in de wetenschap mogen niet bestaan

Volgens Keulemans mogen gelovige wetenschappers in de wetenschap simpelweg niet bestaan. In zijn ogen beperken ze de vrijheid van meningsuiting teveel:

‘Dat zou de vrijheid van meningsuiting voor wetenschappers zeer sterk beperken. Zo zou bijvoorbeeld een hersenonderzoeker geen conclusies meer mogen trekken over de aard van de geest of de bijna-doodervaring en zou een bioloog geen objectieve stellingname meer kunnen innemen over de evolutie.

Het leidt ook tot de merkwaardige constatering dat een wetenschapper bij de verklaring van een volgens Christenen onverklaarbaar fenomeen niet in het openbaar mag speculeren over een logische, natuurlijke verklaring. Een dergelijke benadering komt de wetenschap en de samenleving niet ten goede.

Juist wetenschappers moeten de vrijheid hebben om uitspraken te doen die ingaan tegen het gevoel. Wetenschap begint bij de aanvaarding dat er een objectieve werkelijkheid buiten ons om bestaat, ook al gaat die in tegen onze eigen ervaring. Wie dat niet kan opbrengen, hoort niet thuis in de wetenschap.’

Met andere woorden, wetenschappers moeten metafysische uitspraken mogen doen. Dus Swaab en Lamme mogen zeggen dat we ons brein zijn en dat de vrije wil niet bestaat. Ben ik het helemaal mee eens. Maar wat Keulemans niet ziet is dat Swaabs en Lammes uitspraken evenzeer metafysisch en uitingen van geloof zijn.

Lamme en Swaab doen uitspraken die zelf niet wetenschappelijk zijn, maar die levensbeschouwelijke claims zijn die uit wetenschap worden afgeleid. Swaabs en Lammes claims zijn dus interpretaties voortkomend uit hun atheïstisch-deterministische levensbeschouwing. Keulemans wil dat wetenschappers dergelijke uitspraken moeten blijven kunnen doen, en merkt natuurlijk dat wetenschappers (en filosofen) met een andere levensbeschouwing de deterministische uitspraken tegenspreken. En dus strijdt hij tegen religieus geloof door alle christelijke wetenschappers als nitwits neer te zetten, die “lak hebben aan wetenschap”, zodat Lamme en Swaab alle ruimte krijgen om hun metafysica aan krantenlezend Nederland te verkondigen.

Neutraliteit in het geding

Hier is een clash of ideologies gaande, die vrolijk door een wetenschapsjournalist – die toch een zekere neutraliteit in acht zou moeten nemen – wordt uitgedragen als zijnde de waarheid. Bovendien een wetenschapsjournalist die, zoals hij zelf zegt, wel eens colleges wetenschapsfilosofie geeft. Én een wetenschapsjournalist die een filter is voor nieuws. Als redacteur van de wetenschapsredactie van De Volkskrant filtert hij welk nieuws de krant brengt en ook hoe dat nieuws wordt opgeschreven. Wetenschappers die in het vervolg in De Volkskrant hun wetenschap uitgelegd zien worden, weten nu waarom: ze voldoen aan de metafysische criteria van de redacteurs.

Keulemans heeft zijn ideologische kaarten op tafel gelegd. Iedereen weet nu hoe neutraal en objectief de wetenschapsjournalist in kwestie is en daarmee de krant zelf. Het gaat hier om niets minder dan geloof in de wetenschap, Keulemans schrijft het in zijn brief letterlijk. Sciëntisme dus.

Hier is een wetenschapsjournalist die meent op dezelfde voet te kunnen staan als de wetenschapper, die vanaf een metastandpunt bovendien nog eens bepaalt wat wetenschap is en wat niet en dus bepaalt wie wetenschapper genoemd mag worden en wie niet.

Die gelovige Spinozapremiewinnaars hun plek wijst als het uitschot van wetenschappelijk Nederland.

Je zult als kwaliteitskrant maar zo’n journalist in dienst hebben…

Reacties (82)

#1 Joost

Leest die Smedes de commentaren op zijn eerdere artikelen wel eens?

  • Volgende discussie
#2 Prediker

Hij heeft overduidelijk geen idee wat een ‘wonder’in de context van het christelijk geloof inhoudt. Hij ziet Jomanda-achtige taferelen voor zich. Onzin natuurlijk…

Zou Taede Smedes wel eens een Pinkstergenezingsbijeenkomst hebben bezocht? T.L. Osborne? Benny Hinn? De Nigeriaanse profeet T.B. Joshua? Lourdes? Een exorcisme hebben bijgewoond, bijv. bij Bob Larson?

In welke wereld leeft Smedes, eigenlijk? Leuk hoor, om het christelijk geloof en “wat een ‘wonder’ in de context van het christelijk geloof inhoudt” op je studeerkamer af te leiden uit je handboeken bijbelse theologie en dogmatiek, maar in de echte wereld hebben gelovigen – ook christenen – het wel degelijk over Jomandataferelen als ze claimen dat ze een wonder hebben gezien.

Ook Van Schayck beschrijft een Jomanda-tafereel, als hij zegt dat hij heeft gezien hoe een been op wonderbaarlijke wijze iets langer werd (in werkelijkheid een bekend kermisfoefje, enfin, heb ik de vorige keer al uitgelegd). Dus waarom spreekt onze theoloog Van Schayck hier niet op aan, dat deze het wonder incorrect voorstelt als een Jomanda-gimmick?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Kalief

Smedes denkt zo slecht als hij schrijft.

TL;DR

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Prediker

Zelfs zodanig ideologisch van aard, dat ik van mening ben dat deze uitingen van Keulemans de objectiviteit van de kwaliteitskrant die De Volkskrant is, in gevaar brengt.

Het stuk staat op de opiniepagina’s, niet in het wetenschapskatern. Het is dus duidelijk herkenbaar als de persoonlijke opinie van Maarten Keulemans. Meer niet. Lijkt me heel goed dat de lezer zich daarover kan informeren, want van daaruit kunnen ze ook zijn journalistieke bijdragen beter wegen, zeker als het op het vlak van geloof en wetenschap is.

Verder bestaat er niet zoiets als objectiviteit in de journalistiek. Dan zou een journalist namelijk zoiets moeten zijn als een allesomspannend cameranetwerk dat slechts alle gebeurtenissen ter wereld registreert.

Redacties maken echter allerlei subjectieve keuzes. In de onderwerpen waaraan ze aandacht besteden, en zaken waar ze niet eens naar kijken. In de invalshoek die ze kiezen, de mensen die ze aan het woord laten. Ga zo maar door.

Waren kranten objectief, dan zouden alle kranten er hetzelfde uitzien. Maar het Nederlands Dagblad heeft een andere inslag dan de Trouw, het NRC een andere dan het Algemeen Dagblad. Dat is ook goed, want dat zorgt voor diversiteit.

Een beroep op de objectiviteit van een krant is dus kul. En het wordt al helemaal hysterisch als je dat beroep doet, omdat het je niet bevalt wat er in de opiniepagina’s van die krant verschijnt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Jeroen Laemers

Dit verhaal komt op mij over als één grote afleidingsmanoeuvre.

Keulemans schrijft inderdaad een paar minder handige dingen, waar Smedes zich dan maar wat graag op concentreert.

Is Van Schayck dan inderdaad te hard aangepakt? Hebben die 27 hoogleraren met hun bezorgde brief dan toch een punt?

Nee, natuurlijk niet.

Het punt dat consequent over het hoofd wordt gezien is dat wetenschap voor een belangrijk deel is gebaseerd op vertrouwen.

Als je als wetenschapper iets publiceert wordt in veruit de meeste gevallen niet gecontroleerd of alles ook klopt wat je schrijft. Dat is ook logisch: de auteur (of diens onderzoeksgroep) is doorgaans dé (enige) expert. Het is dan ook godsonmogelijk om iedere publicatie tot in detail na te lopen. Zo concentreert peer review zich doorgaans op twee dingen: 1) of het onderzoek fatsoenlijk is opgezet (kunnen de bereikte conclusies überhaupt worden gedragen door het onderzoek?); 2) het wetenschappelijk belang van de bereikte conclusies.

Met andere woorden: zonder vertrouwen geen wetenschap (zoals wij die kennen).

Van Schayck heeft twee dingen gedaan die het vertrouwen in hem als wetenschapper ondermijnen.

1) Hij heeft als hoogleraar geneeskunde beweerd dat hij een daadwerkelijke gebedsgenezing heeft meegemaakt. Met andere woorden: hij vroeg het publiek om vertrouwen in de realiteit van een puur religieuze bewering, deels met een beroep op de autoriteit van zijn wetenschappelijke reputatie.

2) Hij beweerde over concreet bewijs van deze wonderbaarlijke genezing te beschikken, maar ‘kan het niet meer terugvinden’ en weet zelfs de naam van patiënt (of andere identificerende informatie) niet meer. Ook dit ondermijnt het vertrouwen in Van Schayck als wetenschapper. Heeft hij vaker ‘bewijs’ ten tonele gevoerd dat (naar alle waarschijnlijkheid) volledig fictief is?

Beide punten (het tweede nog meer dan het eerste) zijn aanleiding om het vertrouwen in Van Schayck te verliezen. En zonder vertrouwen kan iemand natuurlijk nauwelijks directeur van een onderzoeksinstituut blijven.

Al is het alleen maar omdat iemand in een dergelijke functie onvermijdelijk dient te worden opgevoerd als coauteur van tientallen publicaties. En je kunt niet van andere, ondergeschikte onderzoekers verwachten dat hun reputatie deels moet gaan rusten op het oordeel van iemand waarvan redelijkerwijs aan de betrouwbaarheid kan worden getwijfeld.

Maar wetenschapper Smedes negeert dit alles en begint een vete met een tamelijk willekeurige wetenschapsjournalist. Toeval? Onkunde? Wie het weet mag het zeggen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 euro

Maar dat er een natuurlijke verklaring mogelijk is, maakt het niet minder tot een wonder!

Onzin !!! Als iets een natuurlijke verklaring heeft is het per definitie geen wonder. Smedes probeert te discussie te vertroebelen door een eigen “christelijke” definitie van wonderen neer te zetten. De geboorte van een kind of de werking van medicijnen zijn helemaal geen wonderen.

Nothing is esteemed a miracle, if it ever happen in the common course of nature. It is no miracle that a man, seemingly in good health, should die on a sudden: because such a kind of death, though more unusual than any other, has yet been frequently observed to happen. But it is a miracle, that a dead man should come to life; because that has never been observed in any age or country. (Hume)

Als Van Schayck een wonder gezien heeft dan dient hij uit te leggen waarom op een gegeven moment en op een gegeven plek de natuurwetten “even uitgeschakeld waren”. Je bent geen wetenschapper meer als je stelt dat dit mogelijk is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Inca

Ik heb het filmpje van Van Schayk gezien, en ik snap de ophef niet helemaal. Ook Van Schayk geeft duidelijk een eigen opvatting, een eigen overtuiging, die op geen enkele manier de wetenschappelijke methode in de weg hoeft te staan. Hij brengt het verhaal over een been dat gegroeid is NIET als wetenschappelijk bewijs van de hand van God, of als bewijs van een wonder, maar als een persoonlijke ervaring. Het is niet gepubliceerd, en dat hoeft ook niet. Niemand claimt iets wetenschappelijks, er hoeft dus ook niets wetenschappelijk onderbouwd te worden. Hij geeft het slechts als illustratie van een moment dat hij persoonlijk het idee had dat God had ingegrepen. Een dergelijke persoonlijke opvatting hoeft een wetenschappelijke benadering niet in de weg te staan, en het is belachelijk dat er gevraagd wordt naar bewijs van een persoonlijke ervaring / anecdote die in een dergelijke context gegeven wordt.

En als we daar zo over vallen vind ik inderdaad dat mensen ernstig tekort gedaan worden.

Als dit gepubliceerd was als wetenschappelijk feit, ja, dan was het heel wat anders geweest. Dan gaat er iets ernstig mis in de wetenschap. Maar ik kan dat niet uit het filmpje halen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Jeroen Laemers

@7:

Kort gezegd: je kunt als wetenschapper niet over je vakgebied praten (zelfs niet zijdelings), roepen dat je bewijs hebt en dat dan achteraf blijkt dat dit ‘bewijs’ naar alle waarschijnlijkheid fictief is.

Zeker niet als het publieke oordeel over jouw betrouwbaarheid van grote invloed zal zijn op de carrière van ondergeschikte onderzoekers (promovendi, postdocs, etc.)

Voor een uitgebreidere versie van dit argument zie reactie #5

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Prediker

Je bent geen wetenschapper meer als je stelt dat dit mogelijk is.

@6 – Dat is op zich ook niet zo erg, zolang je dan maar duidelijk maakt, dat je je pet als wetenschapper nu even afzet, en spreekt als gelovige Onno.

Op dat punt ben ik het dan ook niet met Maarten Keulemans eens. Een gelovige wetenschapper moet volgens mij naast zijn werk alle vrijheid hebben om als privé-persoon uitlatingen te doen over wat hij persoonlijk gelooft. Zolang hij maar voldoende duidelijk maakt dat dit geen zak met zijn wetenschappelijke activiteiten en statuur te maken heeft.

Als een agrarisch ingenieur meent dat de wereld bezield is en dat bomen het fijn vinden als hij met ze praat en knuffelt, prima. Zolang hij of zij maar duidelijk maakt dat hij z’n onderzoek op het werk doet op grond van wetenschappelijke methoden en niks anders. Een hoogleraar biologie die zegt dat ‘ie ’s avond elfjes ziet dansen op zijn vijver – be my guest. Zolang ‘ie maar duidelijk maakt dat hij er geen verklaring voor heeft, en er wetenschappelijk niets over kan zeggen. Een neuroloog die als privépersoon claimt dat hij nog altijd contact ervaart met z’n oma, en het gevoel heeft dat ze bij hem is. Zal me worst wezen, zolang hij dat maar uit z’n onderzoek laat.

Maar daar wringt het. Want Onno Schayck liet zich interviewen op zijn werkkamer, z’n titels kwamen in beeld, en hij beweerde dat er röntgenfoto’s waren genomen van een medisch godswonder dat hij zelf had waargenomen. Kijk, dan gaan er zaken door elkaar lopen. En dan ben je bezig het publiek te misleiden.

Idem met Cees Dekker die Intelligent Design promootte (ook op studentenbijeenkomsten op de TU-Delft). Nog even los van het gegeven dat ID een wetenschappelijke hypothese pretendeert te zijn: Dekkers privé-overtuigingen en zijn statuur als hoogleraar nanotechnologie liepen daar geheel door elkaar. Sterker nog: hij misbruikte die statuur om zijn persoonlijke geloofsopvattingen de wetenschap in te proberen te dringen.

De Nijmeegse arts-hoogleraar prof. dr. Edward Dompeling maakte in november 2010 een genezingsreis naar Myanmar met TRIN, een evangelisch-charismatische groepering. Naar aanleiding van dat reisje kwamen jubelverhalen naar buiten dat er blinden zouden zijn genezen. De arts Dompeling zou die genezingen hebben vastgesteld.

Naar aanleiding van alle commotie liet Dompeling weten dat hij als privépersoon aan die reis had deelgenomen, niet deelnam in zijn officiële hoedanigheid als arts, en dat hij ook geen toestemming heeft gegeven om medische claims naar buiten te brengen.

Leuk, maar uit de berichtgeving blijkt wel degelijk dat Dompeling die blinde kinderen heeft onderzocht, en daar destijds een ‘medisch’ oordeel aan heeft verbonden: ‘dit kind is genezen, halleluja!’ Had hij zijn gelovige pet op, of zijn medische pet? De rollen liepen kennelijk door elkaar, en het is niet zo vreemd dat zijn gelovige reisgenoten meenden op Dompelings medische expertise af te kunnen gaan.

Het zijn dus gelovige wetenschappers en medici zelf die blijkbaar nogal eens moeite hebben om hun verschillende petten voldoende van elkaar te onderscheiden. En dan gaan jammeren dat ze vervolgens een tik tegen het achterhoofd krijgen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Inca

@8: Jouw argument 1 uit de tekst in #5 kan ik niet bevestigen. Hij vroeg het publiek niet om vertrouwen in de realiteit van een puur religieuze bewering, hij deelde een persoonlijke ervaring/opvatting. In een context van een religieus programma bovendien. Zijn wetenschappelijke reputatie werd niet aangewend om mensen te overtuigen, hij claimt geen wetenschappelijke waarheid.

Wat betreft 2: hij beweert ook niet over concreet bewijs te beschikken, maar destijds de groei te hebben gezien op rontgenfoto’s. Helemaal niet vreemd overigens, ik ben er van overtuigd dat er geen arts ter wereld is die niet minimaal 1 keer een wetenschappelijk onverklaard herstel heeft gezien. “Vanzelf genezen” en “placebo” komen immers geregeld voor. Niemand hoeft te geloven dat onverklaard herstel automatisch door god komt – maar zeggen dat je persoonlijk de invloed van god ervaart in dergelijke situaties is niet over de schreef. En laten we wel wezen: het is ook in essentie geen slechtere verklaring dan ‘vanzelf.’ En als je als medische wetenschap zoveel kracht aan de geest (waarvan we het bestaan immers nog niet echt doorgrond hebben) toeschrijft zie ik niet waarom je dat niet mag doen met een geest buiten het lichaam. Erken dat de overklaarde zaken buiten de grenzen van de huidige wetenschap vallen, en dat het dus niet een afwijzing van de wetenschap is als je een persoonlijke opvatting daarover hebt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Ernest

Keulemans draaft wel enorm door en baseert dat eigenlijk nergens op. Want Van Schayck beweert helemaal niet wat Keulemans zegt. Hij zegt dat hij zich laat inspireren door het geloof, en daar lijkt me niets mis mee. Anderen laten zich inspireren door de zon, hun vrouw, of door schilderkunst of muziek of nergens door. Weet ik veel en het maakt niet uit. Verder zegt Van Schayck dat hij het geloof terzijde legt als het aankomt op feiten, met andere woorden: anderen mogen het nakijken, en hij streeft er er kortom naar dat zijn onderzoek door anderen te reproduceren is. Dat is een wetenschappelijke houding.
Van Schayck beweert dus niet dat hij als christen maling heeft aan “onderzoek doen tot hij een ons weegt”, en ook niet dat hij lak heeft aan wetenschap. (Nadeel is misschien dat “het wonder van beengroei door gebed” niet meer in het interview met Van Schayck te vinden is waardoor Van Schayck claim daarover niet meer valt na te gaan.)
Keulemans neemt Van Schayck dus belachelijk zwaar op de korrel en creëert al helemaal een stropop als hij doorgaat en schrijft: “We moeten waken voor een klimaat waar het negeren van de wetenschappelijke methode een maatstaf wordt voor wat Christelijke hoogleraren in het openbaar allemaal zeggen. In dat geval verruilt onze samenleving de wetenschap voor een onderbuikcultuur waar iedereen maar roept wat zijn gevoel hem ingeeft.”
Keulemans weet waarschijnlijk zo weinig van het geloof, dat hij denkt dat alle christenen bidden om ziektes te genezen en denken dat god een baard heeft. Hoe erbij komt dat zulke mensen ook nog een “onderbuikcultuur” in de wetenschap kunnen vestigen is me een raadsel. Wat is een onderbuikcultuur dan? Voor de één is dat individualisme en materialisme, voor een ander is dat fascisme en populisme. Maar dat heeft niks met geloof of christendom te maken, die hebben andere invloeden en als die al ergens toe leiden noem je dat geen “onderbuikcultuur”. Keulemans is kortom zo onzorgvuldig en – erg onwetenschappelijk – opgewonden, dat zijn mening weinig meer met rationeel denken te maken heeft. Hier overigens een heel andere kritische noot over het kritische vermogen van Keulemans.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Hal Incandenza

Dan staat nog wel de vraag open of van Schayk misschien 400 jaar oud is….

http://en.wikipedia.org/wiki/Miracle_of_Calanda

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Rob

@10

Zijn wetenschappelijke reputatie werd niet aangewend om mensen te overtuigen, hij claimt geen wetenschappelijke waarheid.

Heb jij hetzelfde filmpje gezien als ik?

…en dat ik het been zag aangroeien… Je moet kijken, en echt onomstotelijk kijken of het klopt. In dit geval was het ook onomstotelijk[zo] en kon je aan de hand van röntgenfoto’s onomstotelijk aannemen dat een groei plaatsgevonden had die onverklaarbaar was.

Drie keer onomstotelijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Prediker

Zijn wetenschappelijke reputatie werd niet aangewend om mensen te overtuigen, hij claimt geen wetenschappelijke waarheid.

Pardon? Zijn wetenschappelijke reputatie werd niet aangewend?

Hij zegt letterlijk in het gewraakte filmpje:

Ik ben Onno van Schayck. 54 jaar oud. Ik ben in Maastricht hoogleraar Preventieve Geneeskunde. Naast hoogleraar ben ik directeur van een onderzoeksinstituut.

Zijn functie en titel staat ook expliciet vermeld op de begeleidende tekst bij dat filmpje. En het onderwerp is het spanningsveld tussen geloof en wetenschap

Hij wordt geïnterviewd op wat er uitziet als zijn werkkamer op de universiteit, niet in de huiselijke sfeer.

Vervolgens claimt prof. dr. Van Schayck dat hij bij iemand een been heeft zien aangroeien, en dat hij vind dat dat soort dingen moeten worden getoetst, of het werkelijk is gebeurd en echt om een wonder gaat, zoals de bijbel zegt. Hij vervolgt dan:

Haast een wetenschappelijk principe. Dat je moet kijken, en echt onomstoten moet kijken of het klopt. En in dit geval was het ook onomstoten: en kon je ook aan de hand van röntgenfoto’s kon je aannemen dat er inderdaad een groei had plaatsgevonden, die onverklaarbaar was.

Als je stelt dat dit strikt genomen geen ‘wetenschappelijke’ claim is omdat hij het niet heeft gepubliceerd in een medisch-wetenschappelijk tijdschrift, dan heb je daar misschien gelijk in. Maar de kijker van dat filmpje krijgt natuurlijk wel de indruk dat prof.dr. Onno van Schayck, hoogleraar preventieve geneeskunde en directeur van een prestigieus wetenschappelijk onderzoeksprogramma, hard medisch-wetenschappelijk bewijs van een wonder heeft gezien.

Röntgenfoto’s die ‘onomstoten’ bewijzen dat er een wonder heeft plaatsgevonden (nl. een been langer is geworden na gebed)! Die arts-hoogleraar zegt het zelf!

Dat is dus misleidend, en daar wordt hij op geattaqueerd.

Als hij de claim van die röntgenfoto er buiten had gelaten, en had gezegd: ik kan niet bewijzen dat het een wonder is geweest, maar ik heb dat ervaren als een wonder, en ik voel me daarin gesterkt in mijn geloof, dan had niemand een stok gehad om mee te slaan. Nog beter was geweest als hij zich daarbij thuis of in de kerk had laten filmen.

Maar nu lopen zijn autoriteit als medisch-wetenschapper, zijn claim dat hij onomstotelijk medisch-wetenschappelijk bewijs (röntgenfoto’s) heeft gezien van een miraculeuze beenverlenging, en zijn getuigenis van een persoonlijke geloofservaring geheel in elkaar over.

En ja, dan kom je als medicus en als wetenschapper in de problemen. Heel gek is dat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Jeroen Laemers

@10:

Allereerst, zie Rob @13. Ook werd hij wel degelijk opgevoerd als hoogleraar preventieve geneeskunde, ofwel iemand met een speciaal vermogen over al dan niet reële genezingen te oordelen.

Verder, als bij een persoon op latere leeftijd(!), binnen een korte periode(!) herstellende(!) ledemaataangroei plaatsvindt is dat uniek. Bij mijn weten is dat werkelijk nog nooit waargenomen bij zoogdieren, laat staan mensen.

Afhankelijk van hoe je het bekijkt, is dat:

a) een godswonder: God himself trad op in de fysieke wereld – in jouw bijzijn!

b) aanleiding tot geruchtmakende publicaties in The Lancet, bekendheid, misschien zelfs wel een nobelprijs als je de oorzaak weet te achterhalen.

Maar Van Schayck kan zich verder geen details herinneren en heeft niet de moeite genomen de röntgenfoto’s te bewaren?

Zelfs al is dit waar, dan is dat nog steeds allesbehalve waarschijnlijk of geloofwaardig.

Combineer dit met het gegeven dat ‘beenaangroei’ een favoriet trucje is van ontmaskerde gebedsgenezers en je kunt toch wel stellen dat die röntgenfoto’s er nooit zijn geweest.

Kortom: Van Schayck verzon bewijs (nota bene voor iets dat op zijn vakgebied zou hebben plaatsgevonden!). En dus is zijn geloofwaardigheid aangetast en is – om redenen die ik hierboven heb uiteengezet – zijn vermogen om te blijven functioneren als directeur van een wetenschappelijk onderzoeksinstituut ook verdwenen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Amateur Commenter

“Objectieve werkelijkheid
Juist wetenschappers moeten de vrijheid hebben om uitspraken te doen die ingaan tegen het gevoel. Wetenschap begint bij de aanvaarding dat er een objectieve werkelijkheid buiten ons om bestaat, ook al gaat die in tegen onze eigen ervaring. Wie dat niet kan opbrengen, hoort niet thuis in de wetenschap.”

Deze man heeft echt bijscholing nodig, het liefst een filosofische. Werkelijkheid is een menselijke axiom en kan dus bij voorbaat niet objectief zijn. Beter nog, elke observatie of metingg is in grondbeginsel subjectief. Pas bij meerdere metingen door andere individuen kan gezegd worden of iets herhaald kan worden.

Is bevestigde theorie dan werkelijkheid of slechts invloed op simulatie? Daar heeft de wetenschap geen oordeel over, de mens wel. Wetenschap is namelijk een methode en moet altijd gebruikt kunnen worden om gevestigde stellingen te kunnen wijzigen, indien zij bevestigd kunnen worden door de wetenschappelijke methode. Enge man, om wetenschap als instituut neerzetten. Iets met een pot, een ketel en de neiging om een godwin te maken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Inca

@14: zijn wetenschappelijke reputatie werd niet aangewend om te overtuigen van godsbestaan ofzo nee. Hij zegt niet ‘ik ben wetenschapper en dus moeten jullie geloven dat ik bewijs heb voor het bestaan van god’ (wat over de schreef is) maar ‘ik ben wetenschapper. […] Persoonlijk voel ik de nabijheid van god als […]’

Maar de kijker van dat filmpje krijgt natuurlijk wel de indruk dat prof.dr. Onno van Schayck, hoogleraar preventieve geneeskunde en directeur van een prestigieus wetenschappelijk onderzoeksprogramma, hard medisch-wetenschappelijk bewijs van een wonder heeft gezien.

Tsja, ‘de’ kijker, wie is dat? Zelf zou ik dat dus nooit verwachten in een dergelijk programma dat als uitgangspunt het geloof heeft. Context dus.

Dat gedoe om die rontgenfoto’s: die foto’s zijn niet belangrijk. Ook als ze gevonden worden, bewijzen ze slechts medisch onverklaarde groei. Da’s nauwelijks interessant want bewijs van onverklaard herstel op allerlei vlakken is overvloedig aanwezig en het is dus erg waarschijnlijk dat Van Schayk dat inderdaad heeft waargenomen. Het bewijst echter nog niets over de hand van god of de invloed van gebedsdiensten op dat herstel (terwijl dat de claim is die men wil ontkrachten.) De afwezigheid van dat bewijs bewijst dus ook niets over de afwezigheid van de hand van god of de invloed van gebedsdiensten. Het wordt nu dus, lijkt het, vooral gebruikt als stok om de hond te slaan, terwijl als die foto’s er wel zouden zijn niemand geinteresseerd zou zijn. “Weer een onverklaard herstel, leuk voor de betrokkene maar verder, so what? Dat bewijst nog niks.”

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Taco Zip

Natuurlijk mag Van Schayk zo veel over wonderen zwatelen als hem zelf goeddunkt. We leven in een vrij land nietwaar? Het zou hem echter sieren om dat dan op persoonlijke titel te doen en niet als hoogleraar. De eerste wetenschapper die een deugdelijk wetenschappelijke fundament onder het optreden van wonderen weet te leggen moet volgens mijn nog geboren (of is het ‘geschapen’?) worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Joseph Morika

Mij dunkt dat juist Van Schaycks staat van dienst aantoont dat hij juist geen lak heeft aan wetenschap, zegt het artikel.

Een dergelijk soort argument kreeg ik ook eens naar mijn hoofd toen ik jaren geleden al (op gronden van statistiek en methodologie) kritiek leverde op wetenschap a la Diederik Stapel. Let wel, toen die nog niet gevallen was. “Die mensen zijn gepromoveerd en/of professor, en jij niet, dus zij zullen het echt wel beter weten”.

Iedereen mag zo denken wat mij betreft, maar veel respect voor de discussie of zelfs maar de dialoog valt er niet uit te peuren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Diener

Veel mensen zijn blijkbaar bang voor wonderen en mensen die daarover praten. Het gaat er niet om wat wetenschap is en wat een wonder, maar om de hysterische reactie. Als deze man alleen vanwege dit filmpje is ontslagen, ja dan is dat heksenjacht.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Rob

@20 De beste man is zelf opgestapt na enkele kritische vragen en opmerkingen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Marian

@inca: Maar dan had hij waarschijnlijk wel aan kunnen blijven. Ok, dan had hij nog vind ik een vreemde verklaring. Maar je kan niet iets beweren als wetenschapper zonder bewijs. Dan ben je af.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Inca

@22, dat vind ik persoonlijk dus een belachelijk uitgangspunt. Je mag als persoon wat mij betreft beweren wat je wilt. Zolang je het maar niet als wetenschappelijke feiten presenteert, en dat is hier niet gebeurd. Dit soort fanatisme gaat mij te ver.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Prediker

Zolang je het maar niet als wetenschappelijke feiten presenteert, en dat is hier niet gebeurd.

Zie #13, #14, #15

Wat jij zegt komt er op neer dat een wetenschapper dus werkelijk alles mag beweren, inclusief dat hij gnomen heeft gezien en dat daar foto’s van zijn, of dat er forensisch bewijs is dat een vrouw door aliens is ontvoerd en verkracht, zolang hij het maar niet in een wetenschappelijk tijdschrift publiceert.

(Maar hij krijgt het natuurlijk niet in een wetenschappelijk tijdschrift gepubliceerd zonder deugdelijk bewijs, daarom zeggen ze dit soort dingen alleen in media).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Ernest

@22: “Maar je kan niet iets beweren als wetenschapper zonder bewijs. Dan ben je af.”
Voor Marian dus geen gewone zinnen als:
“Ik lust geen vis.”
“Ik hou van jou.”
“Ik ben mijn kassabonnetje kwijtgeraakt.”
“Ik kan morgen niet naar je verjaardag.”
“Het is koud hier.”
Wat een kutleven is dat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Bismarck

@20 en @21: De man is ontslagen noch opgestapt bij zijn werkgever. Hij heeft alleen zijn aanstelling (waarschijnlijk voorlopig zelfs alleen in naam) als wetenschappelijk directeur van de onderzoeksschool CAPHRI teruggegeven. Verder zit hij nog in hetzelfde kantoor als waarin hij dat interview gaf (#14 had dat goed gezien) en doet hij daar nog precies hetzelfde werk als voorheen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Rob

@26

De man is ontslagen noch opgestapt bij zijn werkgever. Hij heeft alleen zijn aanstelling (waarschijnlijk voorlopig zelfs alleen in naam) als wetenschappelijk directeur van de onderzoeksschool CAPHRI teruggegeven.

I kneuw.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Marian

@25: Precies, dat mag allemaal niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 MrOoijer (Jan van Rongen)

Nog één opmerking over Van Schayk, en laten we het dan weer over de beweringen van Smedes hebben.

Heeft Van Schayk zo’n naïef geloof? Of had hij het? Misschien is hij door alle commotie wel tot de conclusie gekomen dat hij 25 jaar geleden echt bij de neus is genomen door een bekende truc uit de pinkstergemeente, en is hij afgetreden omdat hij zich dat realiseert. Dat hij afging als een gieter. Dat we gewoon gelijk hebben dat het onwetenschappelijk is. Wie zal het zeggen?

Smedes dan. Die noemt een geloofsuiting als dat van Van Schayk een “propositioneel geloof” en verwijt atheïsten dat ze het altijd dáár over hebben : http://tasmedes.nl/jared-diamond-joins-the-choir-of-atheists/, of zelfs (dezelfde tekst) dat atheïsten zo naïef zijn om dat als geloof te zien. Volgens hem, in dat stuk, is het maar één klein ding, en randverschijnsel, niet de kern.

Merkwaardig is dat nu het om een gelovige gaat, het plotseling moet worden gezien als de kern van het geloof van een hoogleraar en niet als een (door ons betreurenswaardig geacht) randverschijnsel.

Jared, waar Smedes zich in dat stuk tegen keert, zegt iets heel waars: “No other feature of religion creates a bigger divide between religious believers and modern secular people”. Maar Smedes ziet dat niet, of loopt er om heen. Zijn agenda, en daar past het Van Schayk-incident perfect in, is: “atheïsten duwen het geloof in de verdrukking”. Dat is niet aan te tonen, en dus niet zonder meer waar, maar Smedes komt voor zich zelf een heel eind door te proberen vast te stellen dat àlles een geloof is (ook atheïsme, ook de empirische wetenschap), en hij dus altijd gelijk heeft.

Zo opgeschreven klinkt dat natuurlijk tamelijk absurd, maar dat is in wezen wat hij met veel armgebaren en geleerde woorden doet. De “wetenschappelijke methode bestaat niet”, want wetenschap bedrijven is een proces van trial-and-error, van vallen en opstaan, schrijft hij ergens. Atheïsme is ook een geloof, schrijft hij op zijn blog – maar dat leidt later tot verwarring, dus sindsdien is “het” geloof het “religieus geloof”. Om het dus duidelijk te scheiden van het atheïsme en de wetenschap, die volgens hem ook geloven zijn.

Zo werkt Smedes aan zijn Theorie van Alles. Alles is een geloof.

Maar waarom dan toch, zijn de meeste empirische wetenschappers atheïsten en geloven ze niet in wonderen? Maar waarom dan toch komen er nooit atheïstische sektes langs de deur om het atheïstische geloof te verkondigen? Waarom toch kennen wetenschappers geen kerken of andere plekken waar ze hun wetenschap aanbidden?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 Prediker

@28 – Hoe zie je dat voor je?

Dan komt een hoogleraar fysica met z’n collega’s een vergaderruimte binnen, en dat als hij dan zegt: ‘Brrrr, wat is het hier koud zeg!’, dat dan zijn vakgroep dan in koor zingt:

‘Lever die titel maar weer in! Tsjing! Boem!’, en

‘Je bent de luûûûl! Je bent de luûûûl! Hoi, hoi, hoi, je bent de lul!’

Kolder natuurlijk. Wetenschappers zijn ook mensen, en mensen doen in het normaal taalverkeer continu uitspraken die niet onder de regels van het wetenschappelijke taalspel vallen. Dat is ook algemeen geaccepteerd, omdat gewoonlijk zonneklaar is welke uitspraak wetenschappelijk bedoeld is, en welke hoort tot het sociale verkeer.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Bernard Weiss

@5: Wat me in de hele discussie blijft verbazen is het vertrouwen en ik zou bijna zeggen ‘het geloof’ in de geldigheid van röntgenfoto’s als bewijsmateriaal.

Er negatief gereageerd op het ontbreken van deze foto’s, en ook Van Schayck lijkt er enige bewijswaardigheid aan te ontlenen.

Terwijl deze foto’s niet méér kunnen bewijzen dan: ja, dit been is langer geworden.

Als je dan vervolgens moet onderzoeken hoe dat been langer is geworden, dan bieden de foto’s geen enkel bewijs. Niet van medisch-wetenschappelijk ingrijpen, en niet van enige goddelijke interventie. Been was kort, been werd lang. End of.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 Henk van S tot S

Ieder mens heeft recht op zijn/haar eigen eigenaardigheden.
Er beginnen bij bepaalde wetenschappen en het aanhangen van het christenDOM natuurlijk wel probleempjes te ontstaan.
Een geoloog die gaat beweren dat de aarde in 6 dagen is geschapen in rijp voor het gesticht der verdwaasde geesten.
Een studie naar medicinale toepassingsmogelijkheden van slangengif zal niet zo veel problemen geven.
Dat er christenen zijn die al biddend aan tissue-engineering doen is natuurlijk wel een verbluffend staatje.
Jammer dat dit blijkbaar aleen nog met een been kan.
Ben namelijk net bij de tandarts geweest:
Geen nieuwe tandjes, maar vulling ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 Ernest

@31: Inderdaad. Je kunt ook zeggen: röntgenstraling maakt een been langer. We hebben er in ieder geval één bewijs van! O nee, toch niet, de foto’s zijn weg, jammer.

En in jouw geval had de tandarts met zijn asistent(e) tijdens het maken van een foto van je gebit moeten gaan bidden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 Jeroen Laemers

@31:

Als die foto’s er waren was inderdaad nog steeds niet het bewijs geleverd dat er iets bovennatuurlijks had plaatsgevonden.

Het ontbreken van die foto’s daarentegen, is wel degelijk een sterke aanwijzing (zie reactie #15) dat Van Schayck heeft gelogen toen hij beweerde dat hij deze foto’s had gezien.

En liegen over bewijsmateriaal is een wetenschappelijke doodzonde. Veel erger nog dan onwetenschappelijke uitspraken doen.

Dáárom gaat het dus steeds over die röntgenfoto’s.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 Bernard Weiss

Samenvattend: wat een ophef over één zo’n simpele christen. Het lijkt de paus wel.

Had overigens best een leuk programma kunnen worden: How Do We Solve A Problem Like Benedictus….

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#36 Bismarck

Ik vind het trouwens ook wel jammer dat Sargasso binnen drie dagen tijd Smedes voor de tweede keer de ruimte geeft (vreemd genoeg wel met bijna allemaal andere tags!) om zijn visie op de zaak van Schayk te geven (of eigenlijk om die nare atheïsten ervan te beschuldigen dat ze onterecht christelijke wetenschappers pesten en aldus aan geloofsvervolging doen). Ik ben toch wel benieuwd welke toegevoegde waarde ze in het tweede epistel van Smedes zagen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#37 Amateur Commenter

@32: Als de testopstelling de wetenschappelijke methode volgt, de bewering bouwt op logische rederneringen en het proces is te herhalen met dezelfde verwachten resultaten, dan is daar niets mis mee. Beter nog, dan is het waard om dat effect beter te bestuderen.

Wetenschap is niet bedoeld om bij voorbaat een hypothese af te schieten zonder daadwerkelijke metingen te hebben gedaan, dan krijg je dus een religieus instituut.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#38 grinta

Heeft die Smedes niet genoeg aan zijn eigen blogje? Geef ‘m ergens een linkje in de bloglijst, zijn we daar ook weer vanaf.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#39 Jeroen Laemers

Het is misschien een beetje trollerig, maar dit is te mooi om niet te delen.

In een reactie op ditzelfde stuk op zijn eigen blog schreef Smedes het volgende:

Er heerst veel onwetendheid en atheïsten laten zich graag in de luren leggen. Hoe je het ook wendt of keert, veel van de discussie hier verraadt ook een sterke cognitieve dissonantie bij atheïsten. Zie ook de reacties op Sargasso […]

Uiteraard licht Smedes niet toe waar die onwetendheid dan zoal uit blijkt…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#40 su

@39: Wat een ongelofelijk lul is die Smedes.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#41 Rob

@39 Ja, je moet blijkbaar gelovig zijn om de bijdragen van Taede Smedes op waarde te schatten.

*Proest*

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#42 Benach

@40. Wat een ongelofelijke lul is die su.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#43 Dirk Zeeman

Ik heb er geen bezwaar tegen wanneer Sargasso ruimte geeft aan mensen met opvattingen die niet bij de website passen. Maar laat het dan wel mensen zijn die redelijk kunnen argumenteren en die het fatsoen hebben om inhoudelijk op de argumenten van tegenstanders in te gaan, in plaats van zich te wentelen in drogredenen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#44 Henk van S tot S

@40:
Mag “Penis Christianus” ook ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#45 Jan

@30 ik vermoed dat de reactie @28 sarcastisch bedoeld is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#46 Amateur Commenter

@41: Als je de moeite had genomen om wat meer van hem te lezen zou je zien dat hij vanuit een ander perspectief hier naar kijkt, namelijk dat atheisme een religieus instituut begint te vormen dat zich de wetenschap claimt zoals een christen zich de Bijbel toeeigent. Getuige de kinderachtige reacties hier kan ik daar alleen maar mee inkomen. Maar goed, welcome to the internet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#47 Kalief

#46

dat zich den Weetenschap claimt zoals enen gristen zich den bijbel toeeigent. Getuigen die kinderachtige reacties alhier kan ik daar allenig maar mee klaarkomen.

Kinderachtig, wij?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#48 Rob

@46 Ohhhh, hij kijkt dus vanuit een ander perspectief. Had dat dan meteen gezegd. Ja, sorry, ik ben een beetje lui aangelegd en ik lees ook niet alles, maar zit vol met meningen. Een karakterfoutje. Ik wijt het aan mijn moeder die rookte tijdens de zwangerschap.

Dank je voor de spreekwoordelijke corrigerende tik.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#49 Marian

@46: er zit 1 heel belangrijk verschil tussen wetenschap en religie. Religie heeft minstens 1 dogma en dat is Gpd bestaat. Dat is voor hun een vaststaand feit. In de wetenschap behoren geen dogma’s te bestaan. Ja, ik weet het bepaalde theorieen staan vrij vast, maar als je met goede bewijzen en experimenten komt, kan elk dogma in de wetenschap omver geworpen worden, zelfs al is het zeer revolutionair. Maar bij religie staat het bestaan van God vast, dat mag in de wetenschap niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#50 Prediker

…namelijk dat atheisme een religieus instituut begint te vormen dat zich de wetenschap claimt zoals een christen zich de Bijbel toeeigent.

Op zichzelf genomen ben ik het daar nog wel mee eens ook. Het zou alleen fijn zijn als Smedes dat wat helderder en beter onderbouwd zou beargumenteren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#51 Amateur Commenter

@49: Het belangrijkste verschil is dat religie een (moreel) instituut is en wetenschap een methode. Door de twee naast elkaar te zetten zoals jij doet geeft eigenlijk precies weer waar ik op doelde met mijn voorgaande post.

Dat religie de resultaten die via wetenschap verkrijgen zijn nochtans afwijst, is natuurlijk iets anders. Maar goed, religie is daar niet uniek in. Wetenschappelijke kringen verketteren doorgaans hun collega’s ook door dogmatische denkbeelden, zie Dan Shechtman. http://en.wikipedia.org/wiki/Dan_Shechtman

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#52 Kalief

@51 Een kerk is een instituut, religie, godsdienst of geloof niet.

@50 Atheïsme bestaat niet. Mensen die niks met god, geloof, religie of kerk hebben kun je atheïst noemen, maar willekeurige mensen vormen niet met elkaar een kerk of geloofsgemeenschap en hebben verder geen wereldbeeld of opvatting gemeen en hebben dus ook geen gezamenlijke religie of geloof. Een instituut kan het dus al helemaal niet zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#53 Inge van Werven

Ach, al die “wetenschappers’ die hun niet wetenschappelijk aangenomen paradigma verdedigen tegen elke kans op vernieuwing. En helaas proberen met geweld dit paradigma, dat hun zekerheid en aanzien gaf, te verdedigen.
is door Kuhn en laktos al lang beschreven.
Jongens, zonde van je tijd.
Ga mooie dingen creeeen.
Wie wakker is ziet allang dat het huidige paradigma ons veel heeft gegeven, maar dat haar vruchtbaarheid over is en alleen nog maar tot extreme ziekelijke systemen leidt.
Heerlijk, laat de werkelijkheid en een niet erkend begrip als liefde ze maar corrigeren.
Gewoon even een geluidje van buiten dat paradigma, wat jullie kennerlijk nog steeds volgen, buiten komt de lente.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#54 su

@53: Wat probeer je te zeggen? Dat gebedsgenezing een vernieuwing is?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#55 Kalief

#53 Heerlijk, laat de werkelijkheid en een niet erkend begrip als liefde ze maar corrigeren.

Niet erkend? Bestaat er dan een Instituut voor de Erkenning van Begrippen? De wetenschap erkent het in ieder geval wel, althans volgens deze wiki.

Maar ja, de wetenschap is jou mischien niet spritueel genoeg en op vaagheden kun je moeilijker worden afgerekend.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#56 Inge van Werven

@54: nee, alleen maar dat de discussies vrij zinloos zijn zolang ze moeten gevoerd worden op het speelveld van de zelfbenoemde tempel der wetenschAp. En dat het tijd wordt descheefgroei door eenzijdigheid (the story is local !) en de grensnutten van gossen maar eens te benoemen. Laat mij dan maar wetenschEpping bedrijven. Met een ruimte gevend paradigma.
@54: ja, voor veel mensen ja. Want ze hebben er nog nooit echt open naar gekeken. Alleen maar door de brievenbus van het zelfbenoemde paradigma van alleen wat we zien en kunnen tellen.
Trouwens SU dank je voor je fatsoenlijke inhoudelijke reactie, meestal wordt de messenger alleen maar gediskwalificeerd, maar ja, zal wel bij dat paradigma horen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#57 Joost

Ik zou graag willen antwoorden op @Inge, maar ik weet bij god niet waar ze het over heeft. Ik vermoed dat ik het met haar oneens ben.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#58 Prediker

Inge (#53, #56) haalt een paar dingen door elkaar.

Mensen houden er ideeën op na over hoe wetenschap steeds meer te weten komt. Een populair idee (ook onder wetenschappers) is dat wetenschap verloopt in een gestage lijn, waarbij steeds incrementele stapjes worden genomen, wat dan uiteindelijk leidt tot een zich gestaag uitbreidende kennis over het heelal.

Volgens Thomas Kuhn (fysicus, historicus en wetenschapsfilosoof) klopt dat beeld niet, en geschiedt de voortgang van wetenschap veel schoksgewijzer. Wetenschap wordt immers bedreven door mensen, en mensen hebben de neiging om uit te gaan van de status quo (en van autoriteiten).

Wat Kuhn liet zien is dat wetenschap steeds geschied vanuit een bepaald paradigma.

En als jij als klein, onbekend wetenschappertje met een bevinding komt die niet in het paradigma past, dan wordt je niet serieus genomen, en in sommige gevallen wordt je actief belachelijk gemaakt en gedwarsboomd, omdat je bevindingen het gangbare paradigma bedreigen. (Amateur commenter gaf hierboven het voorbeeld van hoe Dan Shechtmans onderzoek naar quasikristallen belachelijk werd gemaakt door Linus Pauling).

Onderzoek dat past in het gangbare paradigma kan rekenen op fondsen, onderzoek dat het paradigma schendt kan naar geld fluiten. Maar goed, op zeker moment zijn er zoveel zaken die het gangbare paradigma niet goed kan verklaren (anomalieën), of alleen met behulp van een zich steeds verder opstapelend aantal hulphypothesen; dat er geen redden meer aan is. Als zich dan een nieuw paradigma aandient waarbinnen alle bekende gegevens stukken eleganter verklaard kunnen worden, vindt er een ‘paradigmawisseling’ (paradigm shift) plaats.

Zie bijv. de overgang van de Ptolemeïsche kosmologie naar een Copernicaanse; of het Newtoniaanse naar het Einsteiniaanse (meer voorbeelden hier).

Tot zover geen probleem. Wat Inge hierboven doet is Kuhn gebruiken om “wetenschappers” te verwijten dat ze zich opsluiten in een scientistisch-naturalistisch beeld van de wereld (paradigma), en zich op de autoriteit van Kuhn en Imre Lakatos beroepen om ons voor te houden dat “there are more things in heaven and earth, than are dreamt of in your philosophy” (om Shakespeare maar te citeren).

Ze transponeert dus Kuhn’s notie over wetenschappelijke paradigmaverschuivingen naar je persoonlijke levensopvattingen van hoe de wereld in elkaar zit, en trekt vervolgens de conclusie: álles is toch maar een paradigma, dus ‘anything goes’.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#59 Henk van S tot S

@56:
Ik wil je in zoverre tegemoetkomen:
Er is een redelijke kans dat gebedsgenezing een soort van placebo-effect heeft.
Wat op zich natuurlijk geen moer met het christelijke geloof te maken heeft.
Indien iemand heilig gelooft in oorwurmen of mars-mannetje/vrouwtjes zal een gelijk effect optreden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#60 Mozzarella

@58: Dat heb je prachtig geformuleerd Prediker!
Ik kan ook wel een onderzoeksveld opnoemen waarin (zelfs zeer gerenommeerde) wetenschappers tot ‘kwakzalver’ of ‘denialist’ worden uitgeroepen omdat hun bevindingen niet overeenkomen met het heersende paradigma, dat zo’n beetje met elk onderzoek complexer wordt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#61 su

@56: wetenschEpping

Is dat een synoniem voor indoctrinatie?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#62 Ernest

@61: Nee, su, dat is in de ogenschijnlijk jou zo vertrouwde wereld om je heen nieuwe verbanden en verschijnselen waarnemen en doorgronden, kortom: Nieuw Weten scheppen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#63 Ernest

@60: Ja. dat weten we…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#65 Inge van Werven

Nee ik zal niet met een denigrerende zin beginnen Prediker. Dat heb ik niet nodig. (oei, pun)

Ik bedoel precies zoals jij Kuhn en Lakatos beschrijft.
Ik zal ook de laatste zijn die het huidige z.g. “Wetenschappelijke Paradigma” niet waardeert.
Het heeft ons veel gebracht.
Maar ik zie nu overal crises. Een monetaire, waarbij ik zelfs denk dat deze crisis niet eens meer binnen het systeem zelf kan worden opgelost. Gezondheidsresearch die onbetaalbaar wordt, ja in bijna elke faculteit. Ook zie ik steeds meer problemen, die niet zo naar een onderzoekshypothese zijn om te zetten.
Ook hoe wij onze cultuur zo totaal anders interpreteren en zien dan zeg 30 jaar geleden. Grotere complexiteit, netwerken ipv hiërarchieën, cyclische processen en waarnemen van grotere afstanden en tijden, post-modernisme en verder, systeemtheorie (wat was ik daar toen blij mee) etc.
Ik zie ook wel dat de huidige wetenschap de grenzen verlegt, maar ik heb ook het idee dat het steeds verder, steeds hoger, steeds groter of kleiner inderdaad aan de grenzen werkt en dat er juist in het midden (om ons heen) er problemen zijn ontstaan die niet worden opgelost omdat ze niet binnen het nagestreefde pad van ongeremde groei en vooruitgang liggen.
Ik begrijp echt wel de kracht van het Wittgenstein-gezegde; wat je niet kunt zien, kan je ook niet over praten.
Er ligt dus een afspraak aan de basis van dit paradigma. Maar dat is geen zekerheid, geen wet. Het is ook maar een aanname. En het was een erg goed instrument.
Maar nu begint de verzameling van denkers vanuit dit wetenschappelijk-paradigma sektegedrag te vertonen. Zoals Lakatos beschreef, alles wat er maar een vinger naar uitsteekt wordt van de trap geslagen. {Prediker met z’n diskwalificerende openingszin}, {SU met wetenschEpping, Is dat een synoniem voor indoctrinatie? }Nee SU met wetenschEppen, dat ik als woordspel tegenover “wetenschAppen van het paradigma”zet bedoel ik “uit de box” denken. Als het om indoctrinatie gaat kijk ik meer naar de mensen die eerst jarenlang in het wetenschappelijk paradigma zijn geïndoctrineerd, het gedrag moesten vertonen om geaccepteerd te worden en daarna hun status en zekerheden eraan ontlenen.
Het aanleren van wetenschappelijk denken is prima, het sektegedrag van alles wat er niet in past fout verklaren, dat is zuiver gehersenspoeld zijn. Wil je het scherp, SU, voila. Waar heb je dat voor nodig, samenwerken leidt nog altijd tot betere resultaten.
Maar ik moet echt de vraag stellen: Dit fantastische instrument, is het misschien zolangzamerhand wat bot geworden en is er inmiddels een beter instrument bereikbaar om ons weten en begrijpen van de werkelijkheid te verbeteren. Kunnen we de kracht van dit paradigma niet synthetiseren met andere elementen naar een rijker instrument.
Ik weet niet of het binnen je Paradigma valt, maar een oude wijsheid is dat wat eerst je sterkte is, vaak later je zwakte, je valkuil wordt.
Ik vraag je alleen maar, omdat ik die kuil zie, denk eens mee over dat nieuwe instrument.
Ik stop nu deze draad, omdat ik geen idee heb hoe ik er nog moet komen als hij over de onderrand is gevallen, maar we komen elkaar vast nog wel eens tegen (voor zover je anonieme mensen tegen kunt komen natuurlijk.)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#66 su

@65: SU

Je capslock hangt, regel dat.

Verder: wat een diatribe komt er opeens uit na wat wazige postings en het gebruik van zelfverzonnen woorden zonder uitleg. En ik heb nog steeds geen flauw idee waar je heen wil. Wat zit je dwars?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#67 Kalief

Dit fantastische instrument, is het misschien zolangzamerhand wat bot geworden en is er inmiddels een beter instrument bereikbaar om ons weten en begrijpen van de werkelijkheid te verbeteren.

Haha, ja jouw vage quasi-spirituele geneuzel zeker. Sherryfilosofie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#68 Joost

@mozarella: Laat me raden. Klimaatopwarming, 9/11?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#69 Joost

ZZP’en in de spiritualiteit, levert dat nou nog wat op tegenwoordig?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#70 Prediker

@68 – Mozarella is inderdaad een 9/11 aluhoedje en niet toevallig daarnaast ook een HIV => AIDS-ontkenner.

Ik heb hem daar in de zomer van 2011 al compleet op gefileerd.

Vandaar ook zijn trol-comment in #60.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#71 Inkwith Barubador

“Dit fantastische instrument, is het misschien zolangzamerhand wat bot geworden en is er inmiddels een beter instrument bereikbaar om ons weten en begrijpen van de werkelijkheid te verbeteren.”

Nou vertel maar, welk beter instrument bedoel je? Ik ben erg benieuwd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#72 Inge van Werven

@69: Wat een waardevolle boodschap.
Wat heeft dat met de inhoud van de discussie te maken.
Voor andere lezers: deze persoon is bij machte enkele woorden van een Linkdin pagina te plukken en daar conclusies uit te trekken.
@71: vraag je juist mee te denken. Wat gek dat alle of bijna alle wetenschappers – die juist voor hun vak de instrumenten om ons en onze wereld beter te begrijpen/behandelen aan het vernieuwen zijn – zo afwijzend zijn naar het stellen van de vraag die juist de kwaliteit van het fundament van hun werk nieuwe kwaliteiten kan geven. Want je weet, als het instrument aan het verouderen is, dat je daarmee alleen nog maar meer van hetzelfde kunt maken en het minder productief wordt. Terwijl een nieuwer model of principe breder inzetbaar is en nieuwe markten en horizonten kan openen. Ik nodig je uit mee te denken waar en hoe we ons basisinstrument het “Wetenschappelijk Paradigma” kunnen vernieuwen. Waarom mag ik dit niet vragen. Je kunt toch gewoon zeggen zoiets als: ik geloof dat het huidige Paradigma niet vernieuwd hoeft omdat het alles kan verklaren en onze horizon vergroot. Of b.v.: omdat ik alles in dit paradigma heb geinvesteerd. Of: dat het dan een rommeltje wordt. Of: je over een terrein spreekt waar ik niks mee kan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#73 Kalief

@72 Hoi Inge. N****n?
[Joost, hou daar mee op!]

Ik ben zo’n andere lezer. En ik had een soortgelijke conclusie zelf al lang getrokken op basis van je reacties hier en op andere sites. Je bent gewoon een zweefteef die vooral wil getuigen van het meer dat er is tussen hemel en aarde, of beter: tussen de horizonten en het paradigma.

Horizonten verkennen doe je op een zeilbootje in de oceaan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#74 Rob

Holisme. Instrumentalisme. Vernieuwing. Wederopbouw. Kritisch denken.

Zomaar wat woorden. Creëer er gerust een verhaal mee Inge.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#75 Diener

@72: Je moet het ‘Wetenschappelijk Paradigma’ helemaal niet willen vernieuwen. Dat is goed zo. Wat je eigenlijk wilt zeggen, volgens mij, is dat andere dingen minstens net zo waardevol zijn, zoals liefde. En dat dat geen geloof is, maar een weten. Maar dan moet je mensen als mens aanspreken en niet als wetenschapper.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#76 Inge van Werven

@75: Maar Diener,
Het lijkt me dat ik hoofdzakelijk inhoudelijke zicht- en meetbare argumenten heb aangevoerd om nog eens naar ons basisinstrument ”Het Wetenschappelijk Paradigma” te kijken. Maar kijk nou zelf eens naar de discussie op deze pagina. Meer dan 50 % van de reacties is van een niet inhoudelijke aard. Niet gericht op het onderwerp, maar om mij als mens te diskwalificeren (terwijl jij net schrijft dat dat er niet bij hoort, dat dat wat anders is). Ik word gegoogeld en geanalyseerd om punten te vinden om mij te diskwalificeren, kom opeens in een terrein waar een kalief totaal bezig is zich volkomen onwetenschappelijk aan het bewijzen is dat hij hier de kalief is, flauwe grappen en ongepast gedrag, enz.
Dat is dus de de dialoog over het wetenschappelijk paradigma. Die bevat dus een zone die totaal van andere aard is, je ziet het met eigen ogen. Een zone die je eerder aan verschroeide aarde dan aan een vruchtbare akker doet denken.
Dit is dus deel van de wetenschapsdiscours. Hoe kan je je Paradigma “goed zo’ verklaren als je zo’n zone erbuiten laat, terwijl meer dan de helft van de discussie gaat over dat stuk wat jij zegt dat je het ervan moet scheiden. Dan is dit paradigma dus kennelijk niet eens in staat de discussie over zichzelf te beschrijven. Als ik geen vrouw zou zijn geweest, zou de discussie totaal anders zijn geweest. Een van de punten die ik noem gaat juist daar over: misschien moeten we wat meer van de omgeving meenemen en de beginsituatie en het doel ook mee nemen in de beschrijving.
“Goed zo” zegt een kind in de ballenbak ook, die wil er ook blijven. Het wetenschappelijk Paradigma is een gezamenlijke afspraak, een aanname. Je kunt die niet bewijzen: hij is “goed zo” of “niet goed zo” en misschien wel allebei tegelijk..
Je kunt er iets van vinden (geloven) en kennelijk vind jij het “goed zo”. Het merendeel van mijn argumenten zijn gewoon dingen die je zelf om je heen kunt waarnemen. Helemaal niet zwevend. Maar met een kreet als spiritueel kan je (dank jou voor je fatsoen) natuurlijk beter schoppen.
Het is me duidelijk.
Ik dacht dat nu het boek van R. Sheldrake uit is, dat de tijd rijp zou zijn. Maar hij is het kennelijk niet.

Ja Rob, maar de ontwikkeling gaat verder: dat de tijd van “grote Verhalen”voorbij is en dat “the story is local” ook een krachtig instrument is.
Het is grappig te bemerken dat ik juist de mooiste les over de zinvolheid van “wat je niet kunt zien kan je niet over praten (heeft geen zin)” mij is bijgebleven uit een les van Douglas Hofstadter, de auteur van GEB indertijd de mooiste inleiding in het holisme. Maar bij jou is holisme ook al fout begrijp ik.Terwijl zaken als recursiviteit, cycli, plaats in het systeem ook zaken zijn waar ik graag in het paradigma dat de werkelijkheid onderzoekt rekening mee zou willen houden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#77 Rob

@76

Maar bij jou is holisme ook al fout begrijp ik

Ik bedoelde eerder te zeggen dat je een aantal termen laat vallen, en er een vaag verhaal omheen breit. Je hebt het over paradigma’s en je zegt dat er iets mis is, en dat dingen anders moeten, maar wat er precies mis is en hoe het precies anders moet, dat maak je niet duidelijk. Dus vergeef me als het een beetje oeverloos amateuristisch gefilosofeer vind.

Op Sargasso worden om de haverklap discussies gevoerd over wetenschap en met zogenaamde moeilijke termen zoals paradigma’s zijn de meesten van ons zo’n beetje opgegroeid. Kom met een goed verhaal en er wordt geluisterd, maar zodra je het aankleden van moeilijke woorden verwart met het daadwerkelijk voeren van een discussie, dan wordt je genadeloos gefileerd.

Een voorbeeld, je zei:

Dit fantastische instrument, is het misschien zolangzamerhand wat bot geworden en is er inmiddels een beter instrument bereikbaar om ons weten en begrijpen van de werkelijkheid te verbeteren.

@71 Vroeg welk instrument je precies bedoelde. Je hebt een hele reeks woorden nodig gehad om daar nou juist geen antwoord op te geven. Je hebt ook nergens duidelijk weten te maken dat het instrument van de wetenschap bot aan het worden is. Je denkt dat je er iets over zegt, maar het leest als een willekeurig samenraapsel van trefwoorden, aan elkaar gekoppeld door lidwoorden, bijvoeglijke naamwoorden, verwijswoorden, enzovoorts.

Zeg eens iets. Zeg nou eens echt iets.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#78 Joost

@Inge: Ik vraag me gewoon af of die gebakken lucht van je verkoopt. Verder wat #rob zegt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#79 Diener

@76: ‘Het lijkt me dat ik hoofdzakelijk inhoudelijke zicht- en meetbare argumenten heb aangevoerd’ zeg je. Volgens mij niet.
Verder denk ik dat je die kinderachtige reacties krijgt omdat je op een denigrerende toon spreekt over wetenschappelijk ingestelde mensen. Dat het kinderen zijn in de ballenbak enzo. Waar je als wijze moeder ver boven staat. Kunnen verschillende manieren om naar de werkelijkheid te kijken niet naast elkaar bestaan?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#80 Kalief

@76 Als ik geen vrouw zou zijn geweest, zou de discussie totaal anders zijn geweest.

Nee hoor, de discussie zou alleen totaal anders zijn geweest als je niet zo oliedom was.

Lees de bijdragen van Karin Spaink eens. Vrouwelijk, intelligent en gerespecteerd. Zij wel. Kijk vooral eens naar haar schrijfstijl. Zij heeft iets te melden en schrijft dat duidelijk en to the point op. Zij wel.

Jouw gewauwel moet verhullen dat je niks concreets te melden hebt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#81 MrOoijer (Jan van Rongen)

@Inge: Nee, laten we niet denigrerend beginnen. Oh, je schreef al in het begin:

Ach, al die “wetenschappers’ die hun niet wetenschappelijk aangenomen paradigma verdedigen tegen elke kans op vernieuwing. En helaas proberen met geweld dit paradigma, dat hun zekerheid en aanzien gaf, te verdedigen.
is door Kuhn en laktos al lang beschreven.
Jongens, zonde van je tijd.

Misschien tijd om eens in de spiegel te kijken en te zien hoe denigrerend je zelf schrijft. “Wetenschappers”, die zijn dus kennelijk geen echte wetenschappers. Nee, dan jij, komt hier zich vertonen als een Klazien uit Zalk, jij bent de kampioene van de ik-weet-het-beter-kunde. De zelf benoemde expert verheven boven alle experts, etc…

Meisje, zonde van je tijd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#82 Marga Stroomer-Zaric

Het probleem met wetenschappers en hun proefschriften en artikelen is de vertaling door wetenschapsjournalisten en het gevaar van het ontstaan van bias.

Wat mij elke keer weer opvalt dat er een “met een gedeelte van een artikel of rapport” aan de haal wordt gegaan. Het is voor gewone mensen niet te doen om alle rapporten, testen of ander materiaal dat verband houdt met wetenschappelijke publicaties te gaan lezen. “Je moet je oordeel dus ergens op baseren”. Vaak gaat het dan om een gedeelte dat strookt met je eigen overtuigingen.

Ik probeer daarom continu te blijven kijken vanuit de 6 domeinrichtingen in de psychologie. Ter voorkoming van mijn eigen bias (vertekening).

Een goede wetenschapsjournalist zou neutraal moeten zijn ten opzichte van zijn eigen overtuigingen.

  • Vorige discussie