Onderzoek berichtgeving Midden-Oosten (Poll)

Politicologe/communicatiewetenschapper Jacqueline de Bruijn deed in 2002 onderzoek naar de berichtgeving over het Midden-Oosten, in het bijzonder over het conflict Israël-Palestina. Destijds was haar conclusie dat de berichtgeving van het NOS en RTL journaal en die van actualiteitenrubrieken als Twee Vandaag, Netwerk en Nova overhelde naar het Israëlische standpunt. In oktober/november vorig jaar herhaalde ze haar onderzoek, de resultaten werden gisteravond in Felix Meritis te Amsterdam gepresenteerd. In een korte film werden de verschillende items over het conflict Israël-Palestina besproken. Er werden door haar kanttekeningen geplaatst bij suggestieve montage van beelden (met de bedoeling Palestijnen als raketten-afschietende-agressors neer te zetten) en het ontbreken van verwijzingen naar VN-resoluties en uitspraken van het Internationaal Gerechtshof. Maar ook de keuze van de verschillende redacties om de ene keer Palestijnse doden te negeren en de andere keer de verslaggeving over een aanslag op een joodse school ruim baan te geven. Er werd minitieus ingezoomd op de vermeend bevooroordeelde keuze van een journaal redactie om een Israëlische woordvoerder inhoudelijk te laten reageren en daarna een veel minder inhoudelijkere emotionele uitspraak van de Palestijnse president Abbas te monteren. Haar conclusie: de Nederlandse journaals en actualiteitenrubrieken tonen de Palestijnen als agressor en Israël als de partij die aangevallen wordt.

Maar toch kwam deze duiding van de fragmenten die ik gisteravond kreeg voorgeschoteld subjectief op me over en ontbrak in het onderzoek soms de nodige wetenschappelijke distantie. Zo werd voor de periode 2001-2007 argeloos het aantal Israëlische doden van Palestijnse raketbeschietingen: 20, naast álle Palestijnse doden: 4400+ gezet. Hier doet de Bruijn precies wat ze de Nederlandse media verwijt: nieuwsfeiten subjectief belichten. Ook het verwijt dat de media geen aandacht geven aan de Palestijnse ontreddering en het leed kwam wat twijfelachtig over als je veertig minutenlang naar schokkende beelden van huilende, schreeuwende en bebloede Palestijnen hebt gekeken. Hoezo geen aandacht?

De voordracht van Mohammed Benzakour die volgde op de presentatie van de onderzoeksresultaten was mijn inziens treffender. Met een paar intrigerende gespiegelde situaties zette hij o.a. de gekleurdheid van de Nederlandse correspondenten neer (waaronder NOS pensionado Eddo Rosenthal en AD-correspondent Joop Meijers) die vaak sterke ideologische en familiaire banden met Israël hebben. Geparafraseerd: “Zou het AD ooit een correspondent in dienst nemen die zelf oud-voorzitter van de PLO is geweest en wiens dochter woordvoerder is bij Hamas?”. Nee natuurlijk niet, maar Joop Meijers is wel oud-voorzitter van de Nederlandse Zionisten Bond en zijn dochter woordvoerder bij de IDF én Meijers treedt nog regelmatig op als reisleider voor reizen van het CiJO, de jongerenorganisatie van het CIDI (bron). Hoezo onafhankelijke berichtgeving?

Eén punt op de bijeenkomst dat helaas niet zo uit de verf kwam was hoe u de nieuwskijker met dergelijke berichtgeving omgaat? Het kwam op mij over dat men de kijkers als makke lammeren zag die zich eenvoudig een bepaalde richting op lieten manipuleren. Maar als vertegenwoordiger van de Web 2.0-generatie weet ik wel beter: u laat zich niet bedotten. Als blogger word ik niet gebonden door journalistieke regels en kan ik grenzeloos experimenteren met verdraaiingen en verkleuringen van het nieuws *veegt schuim van de mond* en ik beken ik heb dat ook gedaan, zowel pro-Palestijnse postjes als pro-Israëlische schrijfsels zijn er hier van mijn hand verschenen. En mijn conclusie: u trapt er niet in, u heeft allang uw mening gevormd over het conflict en u beweegt daar nog geen millimeter in, dus wat maakt het eigenlijk nog uit hoe er over dit conflict bericht wordt? Of ben ik nu te cynisch?