Detailpolitiek (21): De bonnetjes van Geert Dales

Op mijn werk werden we een tijdje geleden gewezen op een nieuwe regel. Soms begeleid je een scriptiestudent die je iets wil geven als dank. Dat heeft kennelijk tot uitwassen geleid, want dit soort cadeautjes mogen voortaan nooit meer kosten dan vijftig euro. Collega’s vroegen zich af of je voortaan bij een fles wijn naar de prijs moet vragen. Gelukkig heb ik geen probleem, want mijn studenten geven mij bijna nooit wat.

Heeft deze regel een serieuze achtergrond? Sommigen zouden zeggen van wel, want studenten horen hun docenten niets te geven. Docenten krijgen een salaris en dat moet voldoende zijn om drank, koffiebonen, boeken en bloemen van te kopen. Als de cadeautjes heuse geschenken worden, kan dat wijzen op… ja op wat eigenlijk? Kennelijk leiden deze tot de suggestie dat de docent alleen zijn best deed omdat er een fles wijn tegenover stond. En natuurlijk dat een student die geen boekenbon in het vooruitzicht stelt minder goede begeleiding krijgt.

Geert Dales bashen
Deze ellende beheerst steeds meer de hele publieke sector. Wantrouwen is het nieuwe toverwoord. Iedereen in de publieke sector mag voortaan de maat genomen worden: wat declareren zij, welke reizen maken ze en welke geschenken ontvangen ze? Is dat allemaal wel in de haak en zit er geen belangenverstrengeling en zelfverrijking achter? Het meest geliefde slachtoffer van deze manie: Geert Dales. Hij was verantwoordelijk voor de Noord/Zuidlijn, maakte weinig vrienden in Leeuwarden en liet in 2010 een krakkemikkige hogeschool achter.

Velen denken dan: daar moet dus wel iets mis zijn! Dales was daarom zo slim om zijn InHolland-declaraties zelf openbaar te maken, omdat InHolland daar niet aan mee wilde werken. En meteen dook de PVV erboven op: de partij van het nieuwe wantrouwen in de publieke sector. Volgens Harm Beertema is het essentieel dat het rapport van de Onderwijsinspectie over InHolland per bestuurslid inzicht geeft in de declaraties. Want volgens de PVV moet declaratiegedrag zo ‘overzichtelijk en volledig mogelijk’ in kaart worden gebracht.

Transparantie bij de PVV?
Als de PVV anderen op deze manier de maat neemt, zou het goed zijn als de PVV zelf ook eens transparant wordt. Kamerleden moeten al jaren hun geschenken opgeven en die komen dan in een openbaar register te staan. Vrijwel niemand van de PVV zegt cadeaus aangenomen te hebben en vrijwel niemand heeft buitenlandse reizen gemaakt. Met name op het punt van cadeau’s is dit erg ongeloofwaardig. En als Hero Brinkman werkelijk als enige PVV-er ooit boeken ontving, is de waarde van die boeken nog steeds intransparant. Hoe duur waren die boeken eigenlijk?

Is er reden aan te nemen dat er belangenverstrengeling en zelfverrijking plaatsvindt bij de PVV door dit gebrek aan transparantie? Nee, dat denk ik niet. De kans daarop is even groot als dat een fles wijn invloed heeft op de begeleiding door een docent. Maar toch moet de PVV haar geschenken gedetailleerd in kaart brengen. Niet omdat al die vermeldingen zo interessant zijn, maar omdat de PVV zich dan bewust wordt van de volstrekt zinloze administratieve en bureaucratische last die functionarissen in de publieke sector krijgen opgedrongen. Bovendien leert de PVV dan dat het onbeleefd is mensen die je een kleinigheidje geven naar de kosten te vragen.

Waren we allemaal niet beter af toen we uitgingen van de integriteit van bestuurders, politici en docenten? Alsof belangenverstrengeling en zelfverrijking door deze detailtransparantie worden voorkomen (nee) en alsof excessen op dit terrein niet sowieso naar boven komen (ja). Dus: zoekt u een partij voor meer zinloze bureaucratie? Stemt u dan PVV.