@1: Kan alleen maar slechter worden. Iets met CDA en/of PVV.
#3
Eelke
Ja Rutte zal haast wel toch naar PVV moeten kijken, want al zijn kiezers lopen daar heen. NIeuwe verkiezingen zijn dus zeker geen optie.
Ik ben hier niet blij mee!
#4
Cerridwen
Ik ben er ook niet blij mee. Het lijkt de VVD wel een beetje aan realiteitszin te ontbreken: ook de PvdA heeft zo zijn piketpaaltjes en die worden met dit soort acties alleen maar dieper de grond in geslagen. Het is aan het CDA om te formuleren wat ze graag willen krijgen uit een regering, en te kijken wie ze dat wil geven. Wie weet, misschien blijkt dat aan het einde van de rit wel de SP te zijn…
#5
Kropotkin
Tijd voor de PvdA om over zijn eigen schaduw heen te kijken, VVD/PvdA/PVV :-))). Btw, zag toch wel wat in P+, liever dat dan opnieuw CDA.
#6
Erik
Alles liever dan nog ’s ’t CDA.
#7
Anoniem
Bah. Nu is het CDA weer aan zet en die hebben nog altijd een stuk of vier opties:
Door het midden met VVD en PvdA.
Over rechts met VVD en PVV.
Over links met PvdA, SP en GroenLinks.
En natuurlijk de CDA-droomcoalitie met VVD, D66, GroenLinks en ChristenUnie.
#8
Bismarck
5-6: Reken maar op een kabinet mét CDA, waarbij Verhagen opnieuw BuZa voor zich opeist. Verder blijft het H-woord een verboden woord en serieuze hervormingen kun je ook vergeten.
#9
Erik
@8: Zolang er nog hoop is, is er nog leven.
Maar ik hou inderdaad rekening met ’t CDA en daarmee de dood in de pot.
#10
JW
Brekend? Ik denk dat Verhagen dit allang zag aankomen (wie niet trouwens) en dat hij geduldig heeft gewacht tot de mogelijkheid van Bruin I zich weer zou aandienen.
De bezuinigingen en de afschaf van de hypotheek rente waren het breekpunt … 18 miljard moet er bezuinigd worden, maar kom niet aan de heilige huisjes van de VVD. (“daadkracht”)
Wat ik niet begrijp is dat D66 en GL nog wel door wilden gaan.
De “winnaars” kunnen niet gepasseerd worden dus moet er nu iets komen met VVD en PVV. Deense variant misschien? Dan kunnen de heilige huisjes gespaard worden.
#12
Obscura
Mensen, laat die Wilders tot zijn veroordeling wegens aanzetten tot haat gewoon even meeregeren. Dan moet hij zoveel concessies doen dat zijn zetelaantal weer halveert, en het CDA scheurt uiteen bij een noodzakelijke deelname.
Wat wil een verstandig mens nog meer?
#13
Erik
Maar dan geen vier jaar!
#14
Bismarck
@12: Geen ministers die PVV-wetten beginnen te maken? Gezien de huidige toestand (paars-groen mislukt), staat Wilders enorm veel sterker in onderhandelingen dan een maand geleden. Met Teeven op justitie en Wilders op Biza kunnen ambtenaren misschien een half jaar vertragen, maar daarna is dag met het handje naar privacy en hallo politiestaatwetten. Rutte zal een speelbal worden van zijn eigen kabinet.
#15
pedro
@14: zRutte is eerst gedwongen te onderhandelen over paars+ door de opstelling van CDA en PVV, tegen zijn eigen zin in. Hij kan dus gemakkelijk zeggen: zie je wel! Zijn positie is wel verzwakt doordat iedereen nu weet, dat ie 18 miljard wil bezuinigen, én de hypotheekrente buiten schot wil laten. Ik denk dat de PvdA vooral over die combinatie is gevallen. Daarom is een VVD/CDA/PvdA coalitie op dit moment ook geen optie en is VVD/PVV/CDA het meest voor de hand liggend. Dat worden ook lastige onderhandelingen, want het CDA wil het liefst in de oppositie om zich daar weer als het solide midden te kunnen promoten, en de PVV wil de VVD niet te veel voor het hoofd stoten (omdat veel PVV kiezers daarvandaan komen).
Wetgeving moet door het kabinet, de 2e en de 1e Kamer geloodst worden, ook ‘PVV’ wetten. Bovendien leert het recente verleden ons, dat de privacy toch al sterk onder druk staat en allerlei ‘politiestaatwetgeving’ (of daar dichterbij komend dan eerdere wetgeving) onder invloed van 9/11 en de crisis al door is gevoerd. Neemt niet weg, dat deze zaken ook volgens mij voor de burgers beter in handen zijn bij politiek correcte partijen, die misschien ook niemand vertrouwen, maar dat iig niet hardop zeggen, en die zich tegen dat soort wetgeving verzetten.
#16
Bismarck
@15: Ik weet het, de infrastructuur ligt er grotendeels al, dankzij eerdere wetgeving. Waar ik me vooral zorgen over maak is dat ze nu ook daadwerkelijk misbruikt gaat worden.
#17
Obscura
@12 Dat is een terechte zorg. Maar geef de kiezers waar ze om hebben gevraagd (een ruk naar rechts valt moeilijk te ontkennen), laat ze teleurgesteld raken, en laat ze bij zinnen komen. Anders stemmen er de volgende verkiezingen nog meer mensen op politiestaat-partijen en dan zijn we nog verder van huis.
#18
cerridwen
@17: rechts heeft 4 zetels gewonnen. Cruciale 4 zetels, dat is waar, maar ‘een ruk naar rechts’ wil ik dat niet noemen. Met evenveel recht is Nederland nu paarsgekleurd.
Aangezien de kiezer niet voor een coalitie gestemd heeft, heeft hij niet om een rechts kabinet gevraagd. Ook niet voor een paars kabinet trouwens. Er is geen enkele coalitie denkbaar waar de meerderheid van de nederlanders tevreden mee zal zijn. De VVD’ers waren massaal ontevreden over paars, ik denk niet dat veel van overgebleven CDA’ers veel zien in Wilders in de regering.
#19
Erik
Verhagen wil nu wel met de VVD een principe-akkoord sluiten waarna derde (een) partij(en) mag/mogen aanschuiven.
Komt op mij over als: CDA wil best regeren, als ze maar de invloed krijgen die hen historisch gezien toekomt.
#20
Obscura
@18 Wat is links en wat is rechts? Jij rekent het CDA, een echte middenpartij, kennelijk tot het rechtse kamp. Feit is dat de kiezers van het CDA niet overliepen naar de PvdA (verlies) of naar ander links (ook SP verloor), maar naar de rechtse PVV of VVD. Die kiezers was het CDA dus niet rechts genoeg. Ik denk dat je onder ogen moet zien dat hier een duidelijk signaal van uitgaat: een substantieel deel van het electoraat is van het midden naar rechts opgeschoven.
#21
cerridwen
@20: het CDA gaat de VVD regelmatig rechts voorbij, ook op thema’s als veiligheid. De VVD daarentegen is juist liberaal. Hier gaat een duidelijk signaal van uit: conservatieve partijen (m.u.v. de PVV) verliezen, liberale partijen winnen!
Oftewel, je kan inderdaad discussieren over hoe de bewegingen van de kiezer te interpreteren, maar ik bestrijd dat daar een duidelijk signaal van zou uitgaan, en zeker niet dat dat signaal dan leidend zou moeten zijn voor coalitieonderhandelingen. 76 zetels is een meerderheid, en als je die onder één programma weet te verenigen, heb je een regering. In de huidige verhoudingen blijkt dat nog niet zo eenvoudig.
Ik ben het overigens met je eens dat rechts nederland radicaliseert (opkomst PVV). Dat is iets anders dan groei. Die trend zet zich door als je Maurice de Hond mag geloven, maar merk ook daar op dat de rechtse coalitie nog steeds 76 zetels heeft.
#22
pedro
@20: als rechtse kiezers van het CDA overlopen naar rechtsere partijen, schuift het CDA electoraat naar links. De meer sociaal / links gerichte aanhang van het CDA blijft. Dat de rechtse CDA achterban de laatste regering te links vond, is geen nieuws.
#23
Obscura
@21 en @22 Mijn stelling is: de kiezer is rechtser gaan stemmen dan vroeger. En laat die rechtse rakkers het dan maar een paar maanden/jaren uitmaken.
Ik lees net Cerridwen zijn/haar reactie op Wiegel over man en de bal, en daar ga ik eens diep over nadenken. Want daar zit wel wat zinnigs in. Toch denk ik dat PVV ontploft en het CDA scheurt bij VVD, PVV, CDA en dat is iets waar ik als kiezer wel gelukkig van zou worden. Maar het is waar, dan zijn we velen wetten verder.
#24
pedro
@23: rechtser dan vroeger? Welnee.
Rechtser dan het recente verleden? Ja.
In het verleden werd ook vaak genoeg rechts gestemd, maar de echt rechtse stemmers kunnen niet altijd op een partij naar keuze stemmen en moeten het vaak met VVD of CDA doen. Zodra er echter rechts daarvan een partijtje opduikt, kan die vast op ongeveer 10% van de stemmen rekenen. Doe daar nog wat ontevredenen bij en je zit zo op 25 zetels.
Over de man en de bal: in het voetbal moet je man en bal in de gaten houden. In de politiek ook. Het door een partij gewenste beleid in gang zetten (op de bal letten), is niet voldoende, wanneer je daarna niet meer aan de bal komt, omdat je met 11 man achter de bal aan rent en de tegenstander vergeet. Een partij moet dus ook de lange termijn (partij)belangen in het oog houden, om niet alleen beleid in gang te kunnen zetten, maar de resultaten ook in de toekomst veilig te kunnen stellen.
Korte termijn denken leidt alleen maar tot problemen. In de jaren 60 zijn de bedrijfswinsten flink opgekrikt door goedkope arbeid naar ons land te halen. Het lange termijn perspectief ontbrak echter, omdat gezegd werd, dat al die mensen terug zouden gaan. Daar was ook een minieme kans op. Wie op lange termijn dacht, besefte, dat dat niet het geval zou zijn. In de milieuproblematiek zien we nu hetzelfde. Op korte termijn is het veel goedkoper om niets te doen. Er is een minieme kans, dat we ons daar geld mee besparen, maar de kans, dat die keuze ons in de toekomst juist veel meer geld gaat kosten, is veel groter. Toch zijn er nog voldoende mensen, m.n. in de politiek, die geen maatregelen willen nemen. Niet omdat politici dommer zijn dan andere mensen, maar omdat veel politici al veel te veel aan de korte termijn denken.
#25
Cerridwen
@Pedro: Waar het mij om ging is dat er teveel aandacht is voor de electorale implicaties van coalities, vooral in het debat maar vermoedelijk ook bij de VVD, en te weinig voor het beleid. Jouw opmerking in de andere thread dat je tegen paars plus was omdat dan het CDA weer groter zou worden vind ik een uitgesproken voorbeeld. Want geen Paars-Plus = CDA in de regering. Waarom wil je eigenlijk een klein CDA? Natuurlijk denkt een partij ook aan langere termijn voortbestaan, dus het partijpolitieke risico en de negatieve effecten van door jou ongewenst beleid zullen afgewogen moeten worden tegen de hoeveelheid door jou gewenst beleid. Maar om dat laatste gaat het, wat doe je anders in de politiek?
De voortdurende zorg om de kiezer noem ik bij uitstek korte termijn, want kijkt niet verder dan de peilingen van de volgende week en de statenverkiezingen van volgend jaar.
Juist voor de langere termijn is het voor een partij als Groen Links interessant om in de regering te zitten, ook al moeten daarvoor stevige concessies worden gedaan, als daarmee een rechts en zeker een PVV kabinet voorkomen kan worden.
#26
pedro
@Cerridwen: Daarom zeg ik al heel de tijd, dat je (een partij) beiden in de gaten moet houden en je niet alleen op door jou gewenst beleid moet richten. En je moet je ook niet alleen op het partijbelang richten dus.
De PvdA heeft 4 jaar geleden gekozen voor het beleid en niet voor het partijbelang. In die 4 jaar is er van het door hen gewenste beleid weinig terecht gekomen, maar ze worden wel op het gevoerde (voornamelijk) CDA-beleid afgerekend. Ze zitten daar nu niet te springen om weer als 5e wiel aan de wagen van een rechts kabinet te dienen.
Een klein CDA (beter nog: enkele kleine middenpartijen) maakt de keuze voor de keizer duidelijker. De huidige klacht van veel mensen is, dat hun stem niet serieus genomen wordt, omdat na de verkiezingen heel andere combinaties uit de bus kunnen rollen dan wat de mensen op grond van de verkiezingsuitslagen geloofden. ‘De grote winnaars worden buiten gesloten’. Volgens mij wordt dat voor een belangrijk deel veroorzaakt, doordat een grote middenpartij vaak zelf bepaalt met wie ze gaat regeren. Degene, die de meest concessies doet, mag bij hen aanschuiven. En dat gaat ten koste van het door de andere partijen gewenste beleid. Op die manier zette het CDA in de jaren 70 Den Uyl als grote winnaar aan de kant, 4 jaar geleden de SP, en probeert het CDA hetzelfde nu met de PVV te doen.
Voor GL is het voor de lange termijn goed om ook eens in de regering te zitten. Dat ben ik met je eens. Maar dan wel om eigen beleid te verwezenlijken (en op die manier te laten zien, dat het land niet in elkaar stort als GL mee regeert) en niet om een rechts kabinet te voorkomen.
PS: de zorg voor de kiezer is bij sommige partijen goed in handen. Die roepen precies wat ‘de kiezer’ denkt en het lands of gemeenschapsbelang komt voor hen pas op de 2e plaats.
#27
cerridwen
@Pedro: ik ben het niet met je eens dat de keuze om in de regering te gaan van de PvdA negatief heeft uitgepakt voor het partijbelang. Echt goed zijn ze er ook niet uitgekomen, maar 3 zetels verlies is niet dramatisch, zeker niet als je de ineenstorting van het CDA in ogenschouw neemt. Daarnaast heeft de regeerperiode veel high profile PvdA’ers opgeleverd, een groot contrast met de situatie voor de regeringsdeelname.
Het is overigens onzinnig om het beleid van de afgelopen 4 jaar als ‘CDA-beleid’ te kenschetsen. Er zijn overal compromissen over gesloten, waar meestal geen van beide partijen echt blij mee was. Ondertussen is er een groot contrast met het beleid onder de regering hier aan voorafgaand, dus het effect van de PvdA in de regering is voor mij duidelijk zichtbaar.
Jammer dat je de misvatting aanhangt dat partijen die zetels hebben gewonnen bij de verkiezingen (de ‘winnaars’) daar enige rechten aan zouden mogen ontlenen los van het absoluut aantal zetels dat ze hebben. CDA wilde 4 jaar geleden niet met de SP, en dat was op inhoudelijke gronden zeer verdedigbaar. Nu wil niemand behalve de VVD met de PVV, en dat is opnieuw op inhoudelijke gronden heel verdedigbaar. Het CDA kon in de jaren ’70 buiten de winnaar PvdA om een regering vormen, ik kan het ze niet kwalijk nemen. Als de situatie andersom zou zijn zou ik dit ook eisen van linkse partijen.
Een klein CDA verergert juist het feit dat de uiteindelijke coalitie onvoorspelbaar is. Met een groot CDA weet je waar je aan toe bent: ze gaan rechts of links, en dat hangt af van de sterkte van de linker en rechterkant van het spectrum. Ze hebben bovendien een voorkeur voor rechts. Nu is het een behoorlijke chaos.
In deze chaos ligt het initiatief bij de VVD, en die zijn niet in staat gebleken een doorbraak te forceren, linksom noch rechtsom. Dat kan ze nog opbreken, aangezien de combinaties zonder VVD niet persé veel moeilijker zijn dan een Paars-Plus.
#28
pedro
@27: ik ben van mening, dat de PvdA het bij de afgelopen verkiezingen alleen redelijk heeft gedaan, omdat veel mensen daar een tegenwicht tegen de PVV wilden creëren (alle negatieve aandacht van de PVV voor de PvdA levert de PvdA dus juist stemmen op).
Er zijn idd compromissen gesloten en het beleid van de afgelopen 4 jaar exclusief CDA noemen is wat overdreven. Er is een contract met de voorgaande regering, maar dat contract werd volgens mij vooral veroorzaakt door de crisis. Verder denk ik hierbij aan de wijze woorden van Den Uyl: het is maar gerommel in de marge. De ruimte om echt verschillend beleid uit te voeren is maar beperkt en dan moet je ook nog compromissen sluiten…
Ik vind ook niet dat winnaars van verkiezingen daar rechten aan kunnen ontlenen, maar winnaars worden vaak wel erg gemakkelijk aan de kant geschoven zonder dat er eerst echt inhoudelijk is gediscussieerd. Het is een veelgehoorde klacht en volgens mij om die reden niet geheel onterecht.
Met een groot CDA weet je waar je aan toe bent: ze gaan rechts of links
Dan weet je dus niet waar je aan toe bent en al helemaal niet wanneer ze beide kanten op kunnen. Hun keuze hangt ook niet af van de sterkte van links of rechts. In de jaren 70 werd een coalitie met de PvdA van 102 zetels (nadat na 4 jaar Den Uyl zowel CDA -van 48 naar 49 zetels- als PvdA -van 43 naar 53- zetels hadden gewonnen) ingeruild voor een coalitie met de VVD, die steunde op 76 zetels. het valt ze niet kwalijk te nemen, want de mogelijkheid was er en het vooruitzicht, dat zij weer geen minister president mochten leveren (nadat het CDA op was gericht om te proberen weer de grootste te worden), was hen waarschijnlijk te veel. Maar vreemd blijft het wel.
Combinaties zonder de VVD zijn op dit moment uiterst moeilijk. het CDA voelt helemaal niets voor een regering, waarin links een meerderheid heeft. Dat hebben ze nog nooit geaccepteerd (onder Drees en Den Uyl was de KVP niet altijd de grootste en leverde dus niet altijd de premier, maar de christelijke partijen hadden samen wel altijd de meerderheid).
Reacties (28)
Hoei! Wat nu?
@1: Kan alleen maar slechter worden. Iets met CDA en/of PVV.
Ja Rutte zal haast wel toch naar PVV moeten kijken, want al zijn kiezers lopen daar heen. NIeuwe verkiezingen zijn dus zeker geen optie.
Ik ben hier niet blij mee!
Ik ben er ook niet blij mee. Het lijkt de VVD wel een beetje aan realiteitszin te ontbreken: ook de PvdA heeft zo zijn piketpaaltjes en die worden met dit soort acties alleen maar dieper de grond in geslagen. Het is aan het CDA om te formuleren wat ze graag willen krijgen uit een regering, en te kijken wie ze dat wil geven. Wie weet, misschien blijkt dat aan het einde van de rit wel de SP te zijn…
Tijd voor de PvdA om over zijn eigen schaduw heen te kijken, VVD/PvdA/PVV :-))). Btw, zag toch wel wat in P+, liever dat dan opnieuw CDA.
Alles liever dan nog ’s ’t CDA.
Bah. Nu is het CDA weer aan zet en die hebben nog altijd een stuk of vier opties:
Door het midden met VVD en PvdA.
Over rechts met VVD en PVV.
Over links met PvdA, SP en GroenLinks.
En natuurlijk de CDA-droomcoalitie met VVD, D66, GroenLinks en ChristenUnie.
5-6: Reken maar op een kabinet mét CDA, waarbij Verhagen opnieuw BuZa voor zich opeist. Verder blijft het H-woord een verboden woord en serieuze hervormingen kun je ook vergeten.
@8: Zolang er nog hoop is, is er nog leven.
Maar ik hou inderdaad rekening met ’t CDA en daarmee de dood in de pot.
Brekend? Ik denk dat Verhagen dit allang zag aankomen (wie niet trouwens) en dat hij geduldig heeft gewacht tot de mogelijkheid van Bruin I zich weer zou aandienen.
De bezuinigingen en de afschaf van de hypotheek rente waren het breekpunt … 18 miljard moet er bezuinigd worden, maar kom niet aan de heilige huisjes van de VVD. (“daadkracht”)
Wat ik niet begrijp is dat D66 en GL nog wel door wilden gaan.
De “winnaars” kunnen niet gepasseerd worden dus moet er nu iets komen met VVD en PVV. Deense variant misschien? Dan kunnen de heilige huisjes gespaard worden.
Mensen, laat die Wilders tot zijn veroordeling wegens aanzetten tot haat gewoon even meeregeren. Dan moet hij zoveel concessies doen dat zijn zetelaantal weer halveert, en het CDA scheurt uiteen bij een noodzakelijke deelname.
Wat wil een verstandig mens nog meer?
Maar dan geen vier jaar!
@12: Geen ministers die PVV-wetten beginnen te maken? Gezien de huidige toestand (paars-groen mislukt), staat Wilders enorm veel sterker in onderhandelingen dan een maand geleden. Met Teeven op justitie en Wilders op Biza kunnen ambtenaren misschien een half jaar vertragen, maar daarna is dag met het handje naar privacy en hallo politiestaatwetten. Rutte zal een speelbal worden van zijn eigen kabinet.
@14: zRutte is eerst gedwongen te onderhandelen over paars+ door de opstelling van CDA en PVV, tegen zijn eigen zin in. Hij kan dus gemakkelijk zeggen: zie je wel! Zijn positie is wel verzwakt doordat iedereen nu weet, dat ie 18 miljard wil bezuinigen, én de hypotheekrente buiten schot wil laten. Ik denk dat de PvdA vooral over die combinatie is gevallen. Daarom is een VVD/CDA/PvdA coalitie op dit moment ook geen optie en is VVD/PVV/CDA het meest voor de hand liggend. Dat worden ook lastige onderhandelingen, want het CDA wil het liefst in de oppositie om zich daar weer als het solide midden te kunnen promoten, en de PVV wil de VVD niet te veel voor het hoofd stoten (omdat veel PVV kiezers daarvandaan komen).
Wetgeving moet door het kabinet, de 2e en de 1e Kamer geloodst worden, ook ‘PVV’ wetten. Bovendien leert het recente verleden ons, dat de privacy toch al sterk onder druk staat en allerlei ‘politiestaatwetgeving’ (of daar dichterbij komend dan eerdere wetgeving) onder invloed van 9/11 en de crisis al door is gevoerd. Neemt niet weg, dat deze zaken ook volgens mij voor de burgers beter in handen zijn bij politiek correcte partijen, die misschien ook niemand vertrouwen, maar dat iig niet hardop zeggen, en die zich tegen dat soort wetgeving verzetten.
@15: Ik weet het, de infrastructuur ligt er grotendeels al, dankzij eerdere wetgeving. Waar ik me vooral zorgen over maak is dat ze nu ook daadwerkelijk misbruikt gaat worden.
@12 Dat is een terechte zorg. Maar geef de kiezers waar ze om hebben gevraagd (een ruk naar rechts valt moeilijk te ontkennen), laat ze teleurgesteld raken, en laat ze bij zinnen komen. Anders stemmen er de volgende verkiezingen nog meer mensen op politiestaat-partijen en dan zijn we nog verder van huis.
@17: rechts heeft 4 zetels gewonnen. Cruciale 4 zetels, dat is waar, maar ‘een ruk naar rechts’ wil ik dat niet noemen. Met evenveel recht is Nederland nu paarsgekleurd.
Aangezien de kiezer niet voor een coalitie gestemd heeft, heeft hij niet om een rechts kabinet gevraagd. Ook niet voor een paars kabinet trouwens. Er is geen enkele coalitie denkbaar waar de meerderheid van de nederlanders tevreden mee zal zijn. De VVD’ers waren massaal ontevreden over paars, ik denk niet dat veel van overgebleven CDA’ers veel zien in Wilders in de regering.
Verhagen wil nu wel met de VVD een principe-akkoord sluiten waarna derde (een) partij(en) mag/mogen aanschuiven.
Komt op mij over als: CDA wil best regeren, als ze maar de invloed krijgen die hen historisch gezien toekomt.
@18 Wat is links en wat is rechts? Jij rekent het CDA, een echte middenpartij, kennelijk tot het rechtse kamp. Feit is dat de kiezers van het CDA niet overliepen naar de PvdA (verlies) of naar ander links (ook SP verloor), maar naar de rechtse PVV of VVD. Die kiezers was het CDA dus niet rechts genoeg. Ik denk dat je onder ogen moet zien dat hier een duidelijk signaal van uitgaat: een substantieel deel van het electoraat is van het midden naar rechts opgeschoven.
@20: het CDA gaat de VVD regelmatig rechts voorbij, ook op thema’s als veiligheid. De VVD daarentegen is juist liberaal. Hier gaat een duidelijk signaal van uit: conservatieve partijen (m.u.v. de PVV) verliezen, liberale partijen winnen!
Oftewel, je kan inderdaad discussieren over hoe de bewegingen van de kiezer te interpreteren, maar ik bestrijd dat daar een duidelijk signaal van zou uitgaan, en zeker niet dat dat signaal dan leidend zou moeten zijn voor coalitieonderhandelingen. 76 zetels is een meerderheid, en als je die onder één programma weet te verenigen, heb je een regering. In de huidige verhoudingen blijkt dat nog niet zo eenvoudig.
Ik ben het overigens met je eens dat rechts nederland radicaliseert (opkomst PVV). Dat is iets anders dan groei. Die trend zet zich door als je Maurice de Hond mag geloven, maar merk ook daar op dat de rechtse coalitie nog steeds 76 zetels heeft.
@20: als rechtse kiezers van het CDA overlopen naar rechtsere partijen, schuift het CDA electoraat naar links. De meer sociaal / links gerichte aanhang van het CDA blijft. Dat de rechtse CDA achterban de laatste regering te links vond, is geen nieuws.
@21 en @22 Mijn stelling is: de kiezer is rechtser gaan stemmen dan vroeger. En laat die rechtse rakkers het dan maar een paar maanden/jaren uitmaken.
Ik lees net Cerridwen zijn/haar reactie op Wiegel over man en de bal, en daar ga ik eens diep over nadenken. Want daar zit wel wat zinnigs in. Toch denk ik dat PVV ontploft en het CDA scheurt bij VVD, PVV, CDA en dat is iets waar ik als kiezer wel gelukkig van zou worden. Maar het is waar, dan zijn we velen wetten verder.
@23: rechtser dan vroeger? Welnee.
Rechtser dan het recente verleden? Ja.
In het verleden werd ook vaak genoeg rechts gestemd, maar de echt rechtse stemmers kunnen niet altijd op een partij naar keuze stemmen en moeten het vaak met VVD of CDA doen. Zodra er echter rechts daarvan een partijtje opduikt, kan die vast op ongeveer 10% van de stemmen rekenen. Doe daar nog wat ontevredenen bij en je zit zo op 25 zetels.
Over de man en de bal: in het voetbal moet je man en bal in de gaten houden. In de politiek ook. Het door een partij gewenste beleid in gang zetten (op de bal letten), is niet voldoende, wanneer je daarna niet meer aan de bal komt, omdat je met 11 man achter de bal aan rent en de tegenstander vergeet. Een partij moet dus ook de lange termijn (partij)belangen in het oog houden, om niet alleen beleid in gang te kunnen zetten, maar de resultaten ook in de toekomst veilig te kunnen stellen.
Korte termijn denken leidt alleen maar tot problemen. In de jaren 60 zijn de bedrijfswinsten flink opgekrikt door goedkope arbeid naar ons land te halen. Het lange termijn perspectief ontbrak echter, omdat gezegd werd, dat al die mensen terug zouden gaan. Daar was ook een minieme kans op. Wie op lange termijn dacht, besefte, dat dat niet het geval zou zijn. In de milieuproblematiek zien we nu hetzelfde. Op korte termijn is het veel goedkoper om niets te doen. Er is een minieme kans, dat we ons daar geld mee besparen, maar de kans, dat die keuze ons in de toekomst juist veel meer geld gaat kosten, is veel groter. Toch zijn er nog voldoende mensen, m.n. in de politiek, die geen maatregelen willen nemen. Niet omdat politici dommer zijn dan andere mensen, maar omdat veel politici al veel te veel aan de korte termijn denken.
@Pedro: Waar het mij om ging is dat er teveel aandacht is voor de electorale implicaties van coalities, vooral in het debat maar vermoedelijk ook bij de VVD, en te weinig voor het beleid. Jouw opmerking in de andere thread dat je tegen paars plus was omdat dan het CDA weer groter zou worden vind ik een uitgesproken voorbeeld. Want geen Paars-Plus = CDA in de regering. Waarom wil je eigenlijk een klein CDA? Natuurlijk denkt een partij ook aan langere termijn voortbestaan, dus het partijpolitieke risico en de negatieve effecten van door jou ongewenst beleid zullen afgewogen moeten worden tegen de hoeveelheid door jou gewenst beleid. Maar om dat laatste gaat het, wat doe je anders in de politiek?
De voortdurende zorg om de kiezer noem ik bij uitstek korte termijn, want kijkt niet verder dan de peilingen van de volgende week en de statenverkiezingen van volgend jaar.
Juist voor de langere termijn is het voor een partij als Groen Links interessant om in de regering te zitten, ook al moeten daarvoor stevige concessies worden gedaan, als daarmee een rechts en zeker een PVV kabinet voorkomen kan worden.
@Cerridwen: Daarom zeg ik al heel de tijd, dat je (een partij) beiden in de gaten moet houden en je niet alleen op door jou gewenst beleid moet richten. En je moet je ook niet alleen op het partijbelang richten dus.
De PvdA heeft 4 jaar geleden gekozen voor het beleid en niet voor het partijbelang. In die 4 jaar is er van het door hen gewenste beleid weinig terecht gekomen, maar ze worden wel op het gevoerde (voornamelijk) CDA-beleid afgerekend. Ze zitten daar nu niet te springen om weer als 5e wiel aan de wagen van een rechts kabinet te dienen.
Een klein CDA (beter nog: enkele kleine middenpartijen) maakt de keuze voor de keizer duidelijker. De huidige klacht van veel mensen is, dat hun stem niet serieus genomen wordt, omdat na de verkiezingen heel andere combinaties uit de bus kunnen rollen dan wat de mensen op grond van de verkiezingsuitslagen geloofden. ‘De grote winnaars worden buiten gesloten’. Volgens mij wordt dat voor een belangrijk deel veroorzaakt, doordat een grote middenpartij vaak zelf bepaalt met wie ze gaat regeren. Degene, die de meest concessies doet, mag bij hen aanschuiven. En dat gaat ten koste van het door de andere partijen gewenste beleid. Op die manier zette het CDA in de jaren 70 Den Uyl als grote winnaar aan de kant, 4 jaar geleden de SP, en probeert het CDA hetzelfde nu met de PVV te doen.
Voor GL is het voor de lange termijn goed om ook eens in de regering te zitten. Dat ben ik met je eens. Maar dan wel om eigen beleid te verwezenlijken (en op die manier te laten zien, dat het land niet in elkaar stort als GL mee regeert) en niet om een rechts kabinet te voorkomen.
PS: de zorg voor de kiezer is bij sommige partijen goed in handen. Die roepen precies wat ‘de kiezer’ denkt en het lands of gemeenschapsbelang komt voor hen pas op de 2e plaats.
@Pedro: ik ben het niet met je eens dat de keuze om in de regering te gaan van de PvdA negatief heeft uitgepakt voor het partijbelang. Echt goed zijn ze er ook niet uitgekomen, maar 3 zetels verlies is niet dramatisch, zeker niet als je de ineenstorting van het CDA in ogenschouw neemt. Daarnaast heeft de regeerperiode veel high profile PvdA’ers opgeleverd, een groot contrast met de situatie voor de regeringsdeelname.
Het is overigens onzinnig om het beleid van de afgelopen 4 jaar als ‘CDA-beleid’ te kenschetsen. Er zijn overal compromissen over gesloten, waar meestal geen van beide partijen echt blij mee was. Ondertussen is er een groot contrast met het beleid onder de regering hier aan voorafgaand, dus het effect van de PvdA in de regering is voor mij duidelijk zichtbaar.
Jammer dat je de misvatting aanhangt dat partijen die zetels hebben gewonnen bij de verkiezingen (de ‘winnaars’) daar enige rechten aan zouden mogen ontlenen los van het absoluut aantal zetels dat ze hebben. CDA wilde 4 jaar geleden niet met de SP, en dat was op inhoudelijke gronden zeer verdedigbaar. Nu wil niemand behalve de VVD met de PVV, en dat is opnieuw op inhoudelijke gronden heel verdedigbaar. Het CDA kon in de jaren ’70 buiten de winnaar PvdA om een regering vormen, ik kan het ze niet kwalijk nemen. Als de situatie andersom zou zijn zou ik dit ook eisen van linkse partijen.
Een klein CDA verergert juist het feit dat de uiteindelijke coalitie onvoorspelbaar is. Met een groot CDA weet je waar je aan toe bent: ze gaan rechts of links, en dat hangt af van de sterkte van de linker en rechterkant van het spectrum. Ze hebben bovendien een voorkeur voor rechts. Nu is het een behoorlijke chaos.
In deze chaos ligt het initiatief bij de VVD, en die zijn niet in staat gebleken een doorbraak te forceren, linksom noch rechtsom. Dat kan ze nog opbreken, aangezien de combinaties zonder VVD niet persé veel moeilijker zijn dan een Paars-Plus.
@27: ik ben van mening, dat de PvdA het bij de afgelopen verkiezingen alleen redelijk heeft gedaan, omdat veel mensen daar een tegenwicht tegen de PVV wilden creëren (alle negatieve aandacht van de PVV voor de PvdA levert de PvdA dus juist stemmen op).
Er zijn idd compromissen gesloten en het beleid van de afgelopen 4 jaar exclusief CDA noemen is wat overdreven. Er is een contract met de voorgaande regering, maar dat contract werd volgens mij vooral veroorzaakt door de crisis. Verder denk ik hierbij aan de wijze woorden van Den Uyl: het is maar gerommel in de marge. De ruimte om echt verschillend beleid uit te voeren is maar beperkt en dan moet je ook nog compromissen sluiten…
Ik vind ook niet dat winnaars van verkiezingen daar rechten aan kunnen ontlenen, maar winnaars worden vaak wel erg gemakkelijk aan de kant geschoven zonder dat er eerst echt inhoudelijk is gediscussieerd. Het is een veelgehoorde klacht en volgens mij om die reden niet geheel onterecht.
Dan weet je dus niet waar je aan toe bent en al helemaal niet wanneer ze beide kanten op kunnen. Hun keuze hangt ook niet af van de sterkte van links of rechts. In de jaren 70 werd een coalitie met de PvdA van 102 zetels (nadat na 4 jaar Den Uyl zowel CDA -van 48 naar 49 zetels- als PvdA -van 43 naar 53- zetels hadden gewonnen) ingeruild voor een coalitie met de VVD, die steunde op 76 zetels. het valt ze niet kwalijk te nemen, want de mogelijkheid was er en het vooruitzicht, dat zij weer geen minister president mochten leveren (nadat het CDA op was gericht om te proberen weer de grootste te worden), was hen waarschijnlijk te veel. Maar vreemd blijft het wel.
Combinaties zonder de VVD zijn op dit moment uiterst moeilijk. het CDA voelt helemaal niets voor een regering, waarin links een meerderheid heeft. Dat hebben ze nog nooit geaccepteerd (onder Drees en Den Uyl was de KVP niet altijd de grootste en leverde dus niet altijd de premier, maar de christelijke partijen hadden samen wel altijd de meerderheid).