PvdA en begrotingen

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

DATA - Ja hoor, daar was hij weer tijdens het debat over het lente-akkoord, het rechtse riedeltje dat socialisten alleen maar kunnen uitgeven. Dit keer sprak VVD fractievoorzitter Blok:
Het is altijd lastig uit te leggen aan socialisten dat je niet meer moet uitgeven dan je binnenkrijgt

In het verleden hebben we al eens met cijfers duidelijk gemaakt dat je gerust hele grote vraagtekens kunt plaatsen bij de mythe dat links meer uitgeeft dan rechts. Maar kennelijk helpt dat niet. Dus dan maar een nog eenvoudigere (en gevaarlijkere) uitleg.
Men neme de laatste 15 jaar. Men vinkt aan welke partij in ieder jaar tenminste een half jaar geregeerd heeft (niet demissionair) en pakke de cijfers van Eurostat erbij (want het gaat immers om Europa). Goed schudden en dan krijg je dit:


Klaar.

De partijen die tijdens hun regeerperiode gemiddeld het laagste begrotingstekort realiseerden waren respectievelijk D66 en PvdA. Niet VVD, niet CDA.

Nog niet genoeg? Dan een rijtje met het percentage jaren met een begrotingsoverschot (volgens Eurostat) gedurende regeerperiodes:
CU: 67%
PvdA: 44%
CDA: 33%
D66: 30%
VVD: 27%

Goh, dat is naar, VVD onderaan.
Lijkt me leuk als Samsom Blok de volgende keer met feiten om de oren slaat.

Hier de gegevens, mocht u graag ook liegen met statistiek.

Update 1-6-2012: Nu met periode 1969-2011

Foto Flickr cc Images_of_Money

Reacties (30)

#1 Jabir

Ook niet helemaal eerlijk natuurlijk, want dat heeft vooral met het economische tij te maken en allerlei andere factoren waar je als overheid niet perse invloed op hebt.

  • Volgende discussie
#1.1 MrOoijer - Reactie op #1

Dat maakt de leugen van Blok dan alleen maar groter, ga terug in de tijd naar de eerste oliecrisis, en zie hoe de PvdA de begroting goed onder controle hield, waarna Wiegel het volledig uit de hand liet lopen.

  • Volgende reactie op #1
#1.2 kevin - Reactie op #1

Dan nog is het complete kul dat de linkse partijen altijd de staatsschuld op laten lopen. Niet waar is niet waar, wat de reden ook is.

  • Volgende reactie op #1
  • Vorige reactie op #1
#1.3 Steeph - Reactie op #1

Maar dan is het toch vooral aan Blok om met verdedigbare cijfers te komen in plaats van ongefundeerde insinuaties?

  • Vorige reactie op #1
#1.4 Jabir - Reactie op #1.3

@Steeph
Ja, is ook zo. Hij deed een Wiegeltje. Ik vraag me trouwens af wanneer ze bij de VVD nou eens werk gaan maken van het decimeren van de PVV.

#1.5 M - Reactie op #1.4

Dat ‘decimeren’ klinkt, inderdaad, wel heel stoer. Vooral nu ik net Theodoor H. heb gelezen.

Wist u dat Mark Rutte zodra hij thuis is zijn beertjespyjama aantrekt en dan op een heel grote driewieler door zijn huis racet? En dan lacht hij heel hard!

De klootzak (TH) gaf me daar toch even een beeld.

De rest van zijn relaas staat op parool.nl. Enkel bovenstaand stukje blijft overeind!

#2 Anna B

Bij de verkiezingen van de Provinciale Staten kwam ik Elco Brinkman tegen op campagnepad. Ik hoefde zijn flyer niet. Hij vroeg waarom. Ik legde uit dat ik net op weg naar het station was nadat ik voor een andere partij campagne had gevoerd. Hij was tien seconden stil en sprak toen “En maar geld uitgeven, jullie!”

Ik was een beetje teleurgesteld, daar had ik het argumentenboekje niet voor uit m’n hoofd geleerd :(

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 MrOoijer - Reactie op #2

Elco? Het zal Hero wel geweest zijn.

#3 Bismarck

Stef heeft in zoverre wel een punt dat de socialisten (ik versta daar voor het gemak maar even PvdA en SP onder) nú graag meer geld willen uitgeven (het begrotingstekort verder op willen laten lopen) dan de VVD (en al hun Kunduz-partners). Dat is overigens een verwijt dat hij de PVV net zo goed kan maken (en het zou voor de VVD ook nuttiger zijn als zij zich daarop richten en PvdA/SP overlaten aan de linkerkant van Kunduz).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3.1 Lenin Strawskim - Reactie op #3

@Bismarck. Nee, redeneerfout. Blok heeft fundamenteel geen punt. Het gaat juist niet om NU, maar om de bewering/insinuatie dat socialisten het ALTIJD doen.

*** Voorbeeld ***
Jij zegt: ‘Ik wil eens gaan kamperen.’
Ik zeg: ‘Ja natuurlijk, jij gaat ALTIJD kamperen.’
Jij zegt: ‘Nee, ik heb nooit gekampeerd en dat kan ik aantonen.’
En dan zeg ik: ‘Ja, maar je wilde NU toch één keertje kamperen, dus ik had toch een punt.’
*** einde voorbeeld ***

Het lijkt me duidelijk dat ik in dit voorbeeld geen punt heb. Het enige wat ik aan kan tonen is dat jij nu een keertje wil gaan kamperen, zoals je zelf al zei (duh).

#3.2 Dirk Zeeman - Reactie op #3.1

@LeninStraswkim: Mee eens. Blok doet een categorische uitspraak. Dan moet je ook aantonen dat er categorisch iets aan de hand is, anders heb je ongelijk (en dus geen punt).

Als iemand zegt dat het altijd (of bovengemiddeld vaak) regent op dinsdag, dan zal ze moeten aantonen dat dat inderdaad zo is. En dan komt ze er niet mee weg door, nadat nota bene het tegendeel al is aangetoond, te zeggen dat het vandaag toch mooi wel een regenachtige dinsdag is.

  • Volgende reactie op #3.1
#3.3 Bismarck - Reactie op #3.1

Oké, maar dan heeft hij alsnog een punt: Gezien bovenstaande statistieken lukt het de VVD niet erg goed om niet meer uit te geven dan er binnen komt. Als je dat zelf al niet lukt, zal het allicht lastig zijn om het aan socialisten uit te leggen.

  • Vorige reactie op #3.1
#4 AB

In 2008-2010 (terwijl banken omvielen) was het (lage) NL overheidstekort volgens de VVD te wijten aan het potverterende en slapende duo Bos/Balkenende.
http://www.youtube.com/watch?v=nauXQfMom18

Nu, terwijl de crisis al 4 jaar voortsukkelt, de overheidsuitgaven de pan uitrijzen is Rutte plots overvallen door ‘de schuldencrisis’. Dat die schulden komen door zijn economische non-beleid wil er bij de premier niet in.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4.1 cor mol - Reactie op #4

Rutte wilde toen als oppositieleider 40 miljard in anderhalf jaar bezuinigen. Nou weet Rutte niet zo veel van geld, laatst vergiste hij zich ook al eens 50 miljard, maar toch een opfrissertje:

Rutte laat de nuance vallen
http://vorige.nrc.nl/binnenland/article2159326.ece/Rutte_laat_de_nuance_vallen
“In het debat over de economische crisis weigerde hij tot 25 keer toe de vraag te beantwoorden hoe de VVD 40 miljard euro in anderhalf jaar tijd denkt te bezuinigen. Die opstelling leverde kwalificaties op als „idioot” (Pechtold, D66), „waanzin” (Van Geel, CDA) en „onzinnig” (minister Bos, PvdA). Arie Slob (ChristenUnie) verklaarde „moeite” te hebben Rutte „nog langer serieus te nemen”.”

#5 M

Zal Pechtold, of andere D66’ers, ook de ‘foto-finish’ tussen PvdA & D66 opvallen? Voor zover ik kan zien hebben beide het ‘NL-huishoudboekje’ stukken beter in/ op orde, dan VVD.

Het verschil tussen liberaal en opportunistisch conservatisme, Allah Burke (zalig zij Zijn naam)?
http://www.salon.com/2012/05/24/my_break_with_the_extreme_right/singleton/

Wat die leugen van Blok aangaat: Meh, als je dáár al niet doorheen weet te prikken, dan..
(blijft mijn stem toch naar de SP gaan ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Eric

Eigenlijk zou je willen weten of de staatsschuld sneller omhoog of omlaag ging in het eerste deel van de regeerperiode (waar je nog zou kunnen stellen dat het na-ijleffecten van vorige regeringen waren) en in het laatste deel van de regeerperiode (waarin het eigen beleid zijn beslag zou moeten krijgen). Alleen jammer dat Balkenende en Rutte hun regeringen nooit lang overeind konden houden…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Taco Zip

Tja, corrigeer dat even voor de conjunctuurcijfers.
Maar feiten gaan deze discussie niet beslechten. Sinds Wiegel weet iedereen waar Sinterklaas zit en dat beeld is met geen enkel staafdiagram te bestrijden.
Neemt niet weg dat het een boeiend debat wordt als Samsom een keer uit zou pakken om dit kul argument een keer hard te bestrijden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Johannes

Jammer dat Sargasso een bron heeft gekozen waar alleen cijfers van de afgelopen 15 jaar beschikbaar zijn. Wat meer historische data zou interessant zijn, nu is de steekproef nogal klein.

Wat Sargasso nogal negeert is dat daden van een kabinet natuurlijk pas op langere termijn effect hebben. Sargasso kijkt simpelweg naar jaar X en rekent het overschot/tekort van dat jaar aan de partijen die dan in het kabinet zitten. Ik heb de berekeningen van Sargasso wat uitgebreid. Volgens mij heb je als kabinet weinig invloed hebt op de begroting van dat lopende jaar, die is immers al bij de Algemene Beschouwingen van het jaar daarvoor vastgesteld. Wel heeft een kabinet invoed op de begroting van het jaar daarna. Zat een partij in jaar X in de regering, dan heb ik daarom steeds gekeken naar het begrotingstekort/overschot van jaar X+1. Dit heb ik verder op dezelfde manier gedaan als Sargasso hierboven.

En dat levert het volgende op:
Het gemiddelde begrotingstekort in het jaar nadat een partij in de regering zat:
PvdA -1.36
CDA -2.13
VVD -0.57
D66 -0.33
CU -3.40
PVV -3.00

Hier scoren VVD en D66 dus het best, CU en PVV niet (maar eigenlijk is dat die laatste twee imo niet zo heel erg aan te rekenen: ze zaten maar 1x in de regering en toevallig net in slechte periodes, wrong place, wrong time). Er kan mijns inziens nog steeds niet gezegd worden dat de PvdA aan het potverteren is, want 0,8% meer begrotingstekort is nou ook weer niet zo dramatisch.

Dan net als bij Sargasso het percentage regeringsjaren met een begrotingsoverschot (volgens Eurostat) in het opeenvolgende jaar:
PvdA 33%
CDA 33%
VVD 36%
D66 40%
CU 33%
PVV 0%

Hier bijna een vrij evenwichtig beeld, waar wederom VVD en D66 wat beter scoren.

En natuurlijk zegt dit nog steeds niet zoveel, omdat je als kabinet beleid initieert dat gevolgen heeft voor meerdere jaren. En komende kabinetten bouwen daar weer op voort, etcetera. Maar dat in kaart brengen is een beetje onbegonnen werk, ook omdat beleid weer bijgestuurd wordt etc.

Lies, damn lies, and statistics. Documentje met berekeningen, zie hier: https://docs.google.com/spreadsheet/ccc?key=0ApT05e04L0zydHFjZm5OUGJQNDBSTzhESnU2MDNDdEE

PS Ik ben zo vrij geweest aan te nemen dat ik 2012 het tekort 3% is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8.1 Steeph - Reactie op #8

Hulde!
Overigens zitten er in het stuk twee linkjes naar eerdere artikelen die wel een langjariger beeld laten zien (mn mbt de staatsschuld).
Het is dat eurostat niet verder terugging, anders had ik het graag gedaan.

  • Volgende reactie op #8
#8.2 Steeph - Reactie op #8

Overigens was dat niet het punt van mijn (provocerende) stukje. De uitspraak van Blok kan niet gedaan worden zonder onderbouwing. Die onderbouwing heb ik nog nooit gezien. En met dit stuk laat ik zien dat ik wel het omgekeerde kan aantonen.

  • Vorige reactie op #8
#9 Anton B

Intressant , maar ten eerste zit in elk begrotingstekort een erfenis van het kabinet ervoor. Dat PVV (die overigens helemaal nooit geregeerd heeft) en gedeeltelijk het CU er zo negatief uitkomen is voornamelijk omdat Bos voor een paar miljard aan banken heeft gekocht. (niet dat hij veel anders kon) Bovendien zaten deze partijen in de laatste 15 jaar heel kort in de regering op een dieptepunt van de economie. De PvdA pakt in die 15 jaar dan weer net 2 goede jaren met VVD minister Zalm op financieen net mee. Leuk geprobeert dus maar statistisch is dit verhaal niet veel waard.

In de tijd waar hier PVV voor staat is 18 miljard bezuinigd, iets waar links fel tegen was en de grootste bezuiniging ooit. Je kan toch moeilijk beweren dat ze aan het potverteren zijn gegaan.

Waar het uiteindelijk om gaat is het hier en nu. PvdA, SP en PVV willen minder bezuinigen dan de Europese standaard en Kunduz wil zich daar netjes aan houden. Dat is de enige keuze die telt bij de aanstaande verkiezingen. (Op economisch gebied dan)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9.1 Harm - Reactie op #9

Daar hebben de partijen die minder willen bezuinigen goede redenen voor

en die kun je niet tegenspreken met argument dat ze altijd al potverteerders zijn geweest, DAAR gaat het uiteindelijk om.

  • Volgende reactie op #9
#9.2 Bismarck - Reactie op #9

Waar heeft Rutte I 18 miljard bezuinigd dan?

  • Vorige reactie op #9
#10 hans groen

Het blijft lastig om nederlandse staatsschuld en begrotingstekorten langs de lat van politieke partijen te leggen. Het moment van regeringsdeelname kan ongewenst gunstig of ongunstig zijn. nederland is maar klein landje dat heel hard meedobbert op de wereldeconomische ontwikkelingen. Nu heeft de regering wel invloed op de begrotingsontwikkelingen, maar vergeet niet dat kabinetten met grootste gemak door de realiteit ingehaald kunnen worden. Stel dat morgen Griekenland capituleert en 2 weken later Spanje. Exit huidige begrotingsbeleid.

Waar Blok meer op doelt is de onderliggende verschillen in opvattingen over de inrichting van de maatschappij. De linkse socialistische partijen leggen meer nadruk op het instandhouden en bekostigen van sociale voorzieningen, zaken als kunst en cultuur, milieu. De meer softe zaken zoals dat genoemd wordt[maar dat vaak niet is] Linkse partijen zien een belangrijke rol weggelegd voor de overheid in de maatschappij en daarmee neemt het budget van de overheid toe.
Rechtse partijen als VVD sturen op kleine overheid, zelfredzaamheid en beperkte tot geen sociale ondersteuning. Dus n kleine overheid als t gaat om maatschappelijke vraagstukken, maar op andere punten geeft Rechts juist meer uit. Denk aan infrastructuur. Onder Rechts krimpt de Overheid niet significant. Dan zou de totale begroting, gecorrigeerd, moeten krimpen. Dat gebeurt niet. Rechts blijft dus ook geld uitgeven.

De vraag is dus of een maatschappij ingericht naar Linkse maatstaven duurder is dan een naar Rechtse maatstaven.

Dan moet je dus landen vergelijken die vergelijkbaar zijn met nederland qua ontwikkeling, niveau, maatschappelijke inrichting etc. Een zo’n land is Zweden. Maar ook Noorwegen. Deze landen kennen een sterke socialistische traditie en inrichting van hun maatschappij. Zijn die landen per definitie slechter af dan Nederland in economisch opzicht. het antwoord laat zich raden: Nee.

De begroting van de Overheid is vooral een verdelingsvraagstuk. Ook socialistische regeringen zijn over het algemeen zorgzaam als het gaat om verantwoord begrotingsbeleid. Om de simpele reden dat ook sociale zekerheid ook betaald moet worden. het gaat vaak om keuzes en niet om mogelijkheden of onmogelijkheden.

De PVDA past dus net zo goed op de kas als VVD of CDA. Ze legt alleen haar accenten anders.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10.1 Harm - Reactie op #10

“Stel dat morgen Griekenland capituleert en 2 weken later Spanje.
Exit huidige begrotingsbeleid.”

Precies, daarom is elk akkoord nog niet de prijs van het papier waard,
waar het op geschreven staat. De verkiezingen zullen worden bepaald door wat in de laatste 2 weken voor de verkiezingen gebeurt. En het zou me niets verbazen als de SP en de PVV daar garen bij gaan spinnen.

#11 Matthijs

Hans groen geeft een helder antwoord. Een overheidsbegroting is vooral een gevolg van economische ontwikkelingen. Een economie die het goed doet levert automatisch meer staatsinkomsten op (belastingen) en minder staatsuitgaven (minder uitkeringen). Zo simpel is het. Aangezien Nederland een klein handelsland is, is onze economie en dus onze overheidsbegroting een gevolg van die economie om ons heen.

Op de lange termijn heeft de manier waarop de overheid begroot wel enige invloed. Vooral op het herverdelingsvraagstuk zoals hans opmerkt. Ik wil daar aan toevoegen dat een meer gelijke (her)verdeling uiteindelijk ook voor meer economische welvaart zorgt. Een economie draait immers vooral op de grote middenklasse die werkt en uitgeeft. Hoe groter inkomensverschillen hoe meer geld er in het eco systeem van de economie verstopt raakt in de pijp van de allerrijksten. Iemand die 50x modaal verdient, koopt immers niet 50 auto’s, 100 broeken of gaat 100x per maand uit eten. Nee, dat geld sluist hij vooral weg naar een belastingparadijsje of stopt hij in een of ander beleggingsfonds dat grotendeels/vaak elders op de wereld z’n werk doet.

En verder zijn gevolgen van begrotingsbeleid vooral lange termijnwerk. Dus stel dat een rechts kabinet sterk in de uitgaven snijdt, dan kan dat een paar jaar later voor een krimpende economie zorgen. Die (onterecht) bejubelde begrotingsoverschotten van Clinton zijn dus niet een gevolg van geweldig beleid van Clinton, maar de oorzaak van de crisis daarna. Omgekeerd kan een groter overheidstekort ervoor zorgen dat de economie later meer groeit.

Feitelijk is het gek dat Nederland juist nu zo veel wilt bezuinigen. De rente is historisch laag. De nederlandse staat kan bijna gratis lenen. Gecorrigeerd voor inflatie ligt er gratis geld voor het oprapen. Dat geld kan gebruikt worden voor investeringen in Nederland (infrastructuur, energie, innovatie), die zich later dubbel en dwars terugverdienen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 M. van Delft

Met verbazing hoorde ik Blok op de radio zeggen “Het is altijd lastig uit te leggen aan socialisten dat je niet meer moet uitgeven dan je binnenkrijgt”.

Hé, heeft het kabinet Rutte dan een begrotingsoverschot gehad? Nee, het heeft meer uitgegeven dan binnengekregen.

Dit soort platitudes is slecht voor het niveau van het politieke debat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie