dossier

Staatsschuld, begrotingstekort en politieke kleur

Artikelen over relatie tussen politieke partijen (kleur) en effect op staatsschuld en begrotingstekort in Nederland


Foto: Frédéric BISSON (cc)

CDA slecht voor de overheidsfinanciën

Bij het onderzoeken welke partij nu het beste met lands financiën omgaat, zijn we dit keer weer wat meer de diepte in gegaan. Lieten we voor het weekend kort door de bocht zien dat de beschuldiging van de VVD aan het adres van de zogenaamde verspillers van de PvdA ongefundeerd was, nu laten we zien dat eigenlijk alle pijlen op het CDA gericht moeten worden. Als er 1 partij is die onverantwoord omgaat met geld, dan is het wel het CDA.

Laten we beginnen met de inkomsten en uitgaven uitgedrukt als percentage van het BBP. En daarbij kijken we naar de langere termijn effecten van regeren:


De langere termijn effect is als volgt gewogen:
1e jaar regeren: 33% van resultaat
2e en opvolgende jaren regeren: 100% van het resultaat
1e jaar na stoppen regeren: 80% van het resultaat
2e jaar na stoppen regeren: 50% van het resultaat
3e jaar na stoppen regeren: 30% van het resultaat

Het moge duidelijk zijn dat het CDA zowel meer uitgeeft als teveel lasten (inkomsten) voor haar rekening neemt.
Maar dan zou je kunnen zeggen dat ze misschien vaker de zooi van anderen moeten opruimen. Echter, als we naar de mutaties (dus de verschillen van jaar op jaar op conto van de regerende partijen) kijken, dan verschil de prestatie van het CDA nauwelijks van de andere partijen.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

PvdA 25% zuiniger dan VVD in de laatste 40 jaar

DATA - Eergisteren lieten we zien dat de uitspraak van VVD fractievoorzitter Stef Blok als zou de PvdA niet zuinig kunnen zijn al voor de periode 1996-2011 geen stand hield.
Dankzij het noeste werk van Wouter Leenders hebben we nu een overzicht van ruim 40 jaar te pakken. En de conclusie is dat PvdA gewoon 25% zuiniger is dan de VVD tijdens het regeren.

Wilt u zelf proberen een veel genuanceerder beeld uit de gegevens te halen, hier de spreadsheet. Laat ons vooral het resultaat weten.

Foto Flickr cc Images_of_Money

Foto: Frédéric BISSON (cc)

PvdA en begrotingen

DATA - Ja hoor, daar was hij weer tijdens het debat over het lente-akkoord, het rechtse riedeltje dat socialisten alleen maar kunnen uitgeven. Dit keer sprak VVD fractievoorzitter Blok:
Het is altijd lastig uit te leggen aan socialisten dat je niet meer moet uitgeven dan je binnenkrijgt

In het verleden hebben we al eens met cijfers duidelijk gemaakt dat je gerust hele grote vraagtekens kunt plaatsen bij de mythe dat links meer uitgeeft dan rechts. Maar kennelijk helpt dat niet. Dus dan maar een nog eenvoudigere (en gevaarlijkere) uitleg.
Men neme de laatste 15 jaar. Men vinkt aan welke partij in ieder jaar tenminste een half jaar geregeerd heeft (niet demissionair) en pakke de cijfers van Eurostat erbij (want het gaat immers om Europa). Goed schudden en dan krijg je dit:


Klaar.

De partijen die tijdens hun regeerperiode gemiddeld het laagste begrotingstekort realiseerden waren respectievelijk D66 en PvdA. Niet VVD, niet CDA.

Nog niet genoeg? Dan een rijtje met het percentage jaren met een begrotingsoverschot (volgens Eurostat) gedurende regeerperiodes:
CU: 67%
PvdA: 44%
CDA: 33%
D66: 30%
VVD: 27%

Goh, dat is naar, VVD onderaan.
Lijkt me leuk als Samsom Blok de volgende keer met feiten om de oren slaat.

Hier de gegevens, mocht u graag ook liegen met statistiek.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

De Nederlandse staatsschuld | Geen crisis van de ironie

Er is crisis te over dezer dagen, maar van een crisis in de ironie is geen sprake. Neem onze staatsschuld. Verhagen, Rutte en Wilders komen er na zeven weken onderhandelen niet uit. Ondertussen wordt de stemming flink opgeklopt, want als ze er niet uitkomen (nu dus) dan worden we afgestraft. Door Brussel, omdat we de heilige drie procentsnorm niet gaan halen. Maar in ieder geval ook door de financiële markten, want met zo’n snelgroeiende staatsschuld, kunnen we nog wel eens onze AAA-rating verliezen. Beleggers verliezen het vertrouwen in Nederland en vertrouwen is wat de economie draaiende houdt.

Ik heb de cijfers er eens bij gezocht. Inderdaad de staatsschuld is hoog. Maar het gekke is dat de stijging de afgelopen maanden best substantieel is geweest, maar totaal in het niet valt bij de stijging van een paar jaar geleden, een stijging die we nooit meer te boven zijn gekomen. Die stijging vond plaats, u raadt ’t al, in september en oktober 2008, toen Nederland diep in de buidel moest tasten om de financiële sector overeind te houden.

De tranen springen je toch in de ogen bij dit soort grafiekjes (na de doorlees)? Ik weet alleen nog niet of het tranen van het huilen of van het lachen zijn.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Staatsschuld, begrotingstekort en de linkse kabinetten – II

De geruchten over Wouter Bos als mogelijke volgende minister van Financiën steken behoorlijk de kop op de laatste tijd.
Dat zorgt er bij een deel van de bevolking voor dat ze lichtjes beginnen te rillen en kreten slaken als “Een linkse minister op financiën, die gaat alleen maar geld uitgeven! Daar gaat ons gezonde financiële beleid.“.
Het is een mantra die regelmatig terugkomt. Links in de regering zorgt voor verhoging van de uitgaven en de schuld.

Nu moet u weten dat in het tegenspreken van deze mantra men regelmatig verwijst naar een roemrucht stuk op Sargasso met de titel “Staatsschuld, Begrotingstekort en de Linkse Kabinetten“. We kunnen gerust zeggen dat dit postje bovenaan de lijst met meest geciteerde stukken van ons staat (buiging naar DP).
Met het opkomen van het gerucht leek het me wel verstandig even een korte update te geven op dat postje. Het is immers alweer anderhalf jaar oud.
Kort maar krachtig. Balkenende III laat een EMU schuld achter van ongeveer 52.9% van het BBP en een begrotingsoverschot van net boven de 0% van het BBP. De huidige staatsschuld is moeilijk te vergelijken met het oude lijstje omdat de methodiek ons niet meer bekend is.
Ik stel voor dat u het stuk en vooral ook de commentaren eens goed doorleest voordat u weer uit uw slof schiet.

Foto: Frédéric BISSON (cc)

Staatsschuld, Begrotingstekort en de Linkse Kabinetten

klik voor groter exemplaar Sinterklaas
In bepaalde kringen is het populair om links te verwijten dat ze geld uitgeven wat er niet is en dus “Sinterklaas spelen”. Hoe speel je Sinterklaas ? Door net te doen alsof alles gratis is en dus geld dat er niet is over de balk te smijten. In het grafiekje aan uw linkerhand kunt u de “linkse regeringen” opzoeken.

Eigenlijk staat er maar één linkse regering bij; de regering van Joop den Uyl (“de meest linkse regering die Nederland ooit gehad heeft”). Hier ziet u het begrotingstekort als percentage van het Bruto Binnenlands Product (BBP), zoals het er bij stond in het laatste regeringsjaar van het betreffende kabinet. Dit is het jaar dat achter het kabinet staat vermeld. Als je geld uitgeeft dat er niet is heb je een begrotingstekort. Verrassend genoeg hebben de Sinterklazen van de PvdA in dit grafiekje lage begrotingstekorten, en de “verstandige” partijen VVD en CDA, hoge begrotingstekorten.

klik voor groter exemplaar De ontwikkeling van de staatsschuld in de afgelopen 30 jaar.
Het verhaal dat linkse kabinetten slecht voor de economie zijn, en geld over de balk smijten, houdt echter krampachtig stand. Het is CDA/VVD propaganda, wellicht nodig om te verhullen dat het overgrote gedeelte van de staatsschuld onder het bewind van CDA/VVD tot stand is gekomen. Want wat zijn de cijfers ? Begin jaren 70 verdubbelde de absolute staatsschuld onder de christelijk-liberale kabinetten de Jong en Biesheuvel. Vervolgens een stijging van circa 30% onder Joop den Uyl (PvdA). Hierna een verdubbeling onder van Agt (CDA-VVD), gevolgd door nog een verdubbeling onder CDA-VVD bewind, waarna met de paarse kabinetten Kok (PvdA-VVD-D66) eindelijk een einde komt aan het verdubbelen van de staatsschuld.