Op Foodlog een gesprek over de kabinetsreactie op de adviezen van commissie Remkes met Tjeerd de Groot (D66), Johan Vollenbroek van Mobilisation en Wim van Opbergen van de stichting Werkgroep Behoud de Peel die de Nederlandse stikstofregelgeving bij de Raad van State succesvol wisten aan te vechten, en de in stikstofzaken gespecialiseerde advocaat Paul Bodden (Hekkelman, Nijmegen). Waar Tjeerd de Groot stelt dat hij kan leven met de brief van het Kabinet, tonen de andere gesprekspartners zich beduidend kritischer. Rode draad in de reacties: er is nog veel onduidelijk en uitvoering van het kabinetsbeleid gaat nog jaren duren.
Klein lichtpuntje voor de woningbouw: zowel Werkgroep behoud de Peel als Mobilisation for the Environment geven aan niet tegen woningbouw te procederen, zolang deze noodzakelijk is, op de juiste plaats en ze maar min of meer stikstofneutraal zijn. Over de hogere drempelwaarden die in Duitsland en België worden gehanteerd stelt Van Opbergen:
Door de uitspraak van het Europese Hof die in ons land het PAS liet vallen, zullen de eenvoudige en hoge drempelwaarden waar Verhagen op basis van voorbeelden in ons omringende landen mee schermt ook onderuit gaan. Voor dichtbevolkte gebieden zijn ze te hoog.
Vollenbroek is dezelfde mening toegedaan:
Ook in België en Duitsland zullen daaraan moeten geloven.” In Nederland is nog altijd niet goed doorgedrongen dat de uitspraak van het Europese Hof van november 2018 geldt voor alle EU-landen. “Het is een kwestie van tijd dat dit ook bij Duitse NGO’s gaat doordringen.
De verwachting van Mobilisation en de stichting Werkgroep Behoud de Peel is dus dat het buitenland zich aan ons gaat aanpassen en niet dat Nederland zich aan het buitenlandse beleid gaat aanpassen. Mobilisation houdt ook vast aan zijn kernpunten:
- Algehele verlaging van de maximumsnelheid: regering moet de regie nemen, overal in het hele land naar max. 100 km/uur op snelwegen
- Beperken van gezondheidsschade als gevolg van stikstofdioxide (NO2 door geen nieuwe wegen meer toe te staan en rekening rijden
- Moratorium op nieuwe veestallen en tevens op uitbreiding ervan;
- Moratorium op biomassacentrales (forse nieuwe bronnen van NOx-stikstof); onmiddellijk stoppen met subsidie verstrekking op biomassacentrales (€11 miljard);
- Dit bedrag inzetten voor stoppende boeren en aanleg van klimaatbossen.
- NOx-emissies van kolencentrales en raffinaderijen halveren;
- Beperkingen vliegverkeer door vliegtax zodanig te verhogen dat dit leidt tot fors minder vluchten;
Zolang die maatregelen er niet komen vanuit het Kabinet zullen er dus ongetwijfeld nog meer procedures en rechtszaken volgen. Een voorproefje daarvan heeft MOB al afgegeven met het handhavingsverzoek tegen de Nederlandse vliegvelden.
Reacties (18)
Voor wat betreft de normen in omliggende landen was het wel interessanter geweest om de inschatting van Bodden daarover te horen.
Ook bij woningbouw zal er nog een steeds voortoets en zo nodig een passende beoordeling moeten worden gedaan volgens de nieuwe normen. Dat is niet afhankelijk van de vraag of Mob daartegen procedeert of niet. Ik verwacht daarom niet dat de woningbouw in de buurt van Natura 2000 gebieden snel vlotgetrokken gaat worden.
Verder mogen ze van mij per direct direct de stekker uit die BIo-massa centrales- subsidies trekken, want dat is weer eens een fraai staaltje milieu-doelstellingen op papier halen die in de praktijk juist een tegengesteld effect hebben.
Maar dat zal de overheid mogelijkerwijs niet doen (om schadeclaims en procedures van investeerders/ producenten te voorkomen). Bio massa centrales zullen namelijk toch geen natuurvergunning gaan krijgen, zeker niet als ze in de buurt van Natura 2000 gebieden liggen. Er ligt dus nog een schone taak voor de burger en MOB om de overige tegen te houden zal de overheid wellicht denken :-P
Dat de woningbouw in en rondom natuurgebieden stil komt te liggen vindt ik eigenlijk alleen maar een voordeel.
Verder is het natuurlijk te gek dat 1 bejaarde hippie heel Nederland op slot kan gooien via de rechter. Tijd om de regels eens aan te passen zodat de democratie weer het recht in handen krijgt, neem een voorbeeld aan de buurlanden.
@3: Je bent slecht op de hoogte: https://tpo.nl/2019/09/29/maurice-de-hond-stikstof-reductie/
Een meerderheid van de Nederlanders is voor stikstofreductie (67 procent). Vertel eens, wat bedoel je eigenlijk met ” de democratie weer het recht in handen krijgt? “
@3: Als de regels in Nederland niet uitgevoerd worden, maakt het ook niet meer uit welke regels gemaakt worden.
Dan staat de democratie echt buitenspel.
@4: [wat bedoel je eigenlijk met ” de democratie weer het recht in handen krijgt? ]
Hij bedoelt het recht om wetten te overtreden en verdragen te negeren.
@3: dom praat. Het is niet een bejaarde hippie die dit gedaan heeft, het is de Hoge Raad.
En dat komt omdat opeenvolgende kabinetten in Nederland vele internationale verdragen ondertekend hebben, en nationale wetten en regels gemaakt hebben (langs democratische weg), maar dat diezelfde kabinetten vervolgens vonden dat het naleven van die regels iets was voor andere landen, en niet voor ons zelf. Dat er een bejaarde hippie voor nodig is om de overheid zich aan de eigen regels te laten houden is een schandaal.
@okto: een nuancering, het kan ook heel anders:
https://www.stadszaken.nl/klimaat/milieu/2337/waarom-duitsland-geen-stikstofcrisis-heeft
@5: ++
@7: ++
@8: Wat jouw “nuancering” er niet bij vertelt, is dat de totale opeengestapelde belasting van stikstof in Nederland veel hoger is dan in Duitsland. Duitsland heeft ruimte om die normen wat soepeler te hanteren, Nederland niet. Nederland is het land met de hoogste stikstofbelasting per hectare, en dat komt eenvoudigweg door de concentratie van bioindustrie. We zijn niet voor niks landbouwexporteur nummer 2 van de wereld; dat heeft een prijs.
Jouw genuanceerde artikel laat dus essentiele informatie weg.
Overigens, citaat uit je artikel:
Als ik dat goed interpreteer staat daar dat Duitsland uitgaat van een foutmarge waarbij ze steevast deze 20 mol per hectare in het voordeel van vervuilers uitleggen.
Als iemand hiermee naar de Duitse Raad van State stapt, voorspel ik je dat daar ook wel eens een soortgelijke uitspraak als in Nederland uit zou kunnen komen, want dit riekt gewoon naar gesjoemel en oprekken van regelgeving die veel lijkt op de gangbare Nederlandse praktijk – alleen is het truukje wat anders.
@8: Duitsland heeft wel degelijk een probleem, alleen is dat geografisch veel beperkter.
https://images1.persgroep.net/rcs/KgA6RhP8TKbGDoMbfjFZPYa8GTM/diocontent/155867139/_fitwidth/694/?appId=21791a8992982cd8da851550a453bd7f&quality=0.9
@11
Dat is wel alleen NOx. Ik kon zo snel geen actueel vergelijkbaar kaartje vinden voor ammoniak.
@okto: nu mag aan de ene kant van de grens veel meer dan aan de andere kant. Het Duitse systeem is veel praktischer en werkbaarder.
En belangrijk: legitiemer dan het PAS-systeem, wat afgeschoten is.
De kern van de zaak blijft dat Nederland voor al die miljoenen inwoners die ook nog eens allerlei activiteiten willen ontplooien simpelweg onvoldoende ruimte heeft.
Onze stadstaat moet groter worden, dat kost in eerste instantie nog meer stikstof, of de bevolking moet inkrimpen.
@13: tsja, dat is de ellende van grenzen. Ook in Noord Nederland is de stikstof-depositie niet zo nijpend als in het zuiden, onder meer omdat de bioindustrie vooral het zwaartepunt in het zuiden heeft. Toch is Noord Nederland aan dezelfde normen gebonden als zuid nederland.
Dat alles is echter geen reden om nederland dan maar als geheel onder het minder strenge systeem van duitsland te scharen.
Bovendien, zoals ik al zei: ik wil wel eens zien wat er van het Duitse systeem overblijft als we die ook voor de Raad van State slepen.
@8 je vergeet in je nuancering dat de PAS gesneuveld is door een uitspraak van het Europees Hof. Die geldt dus net zo goed in Duitsland. Dikke kans dat #10 gelijk heeft en dat de Duitse ruimere normstelling ook onderuit gaat als er een NGO een zaak van maakt. Nederland heeft dezelfde route namelijk geprobeerd, De Raad van State heeft volgens de Werkgroep behoud de Peel al 3 keer een streep gehaald door een vergunningvrije drempelwaarde.
@14 de kern zou ook wel eens kunnen zijn dat het achterhaald beleid is dat deze stadstaat een top 3 notering voor de wereldwijde export van vlees en zuivel wenst, een groeiend aantal vliegvelden en vliegbewegingen om voor een tientje naar Turkije te vliegen, een wereldwijde top notering in logistiek en distributie, chemie, en dan bovenal liefst nog met 130 km/uur rond raast door dit stadsstaatje. Tijd dus voor keuzes, zoals ik al eerder schreef.
@12: Bij deze dan ammoniak NH3, Nederland staat (met de Po-vlakte) op eenzame hoogte:
https://www.atmos-chem-phys.net/18/13173/2018/acp-18-13173-2018-f01-web.png
@16: De keuzes die jij schetst kunnen ook gemaakt worden doordat we minder inwoners krijgen :-P. Wat zou het milieu effect zijn als er bijvoorbeeld 5 miljoen mensen minder in Nederland zouden wonen?
Tipje van de sluier: economie zou krimpen (want geen arbeid verkrijgbaar voor onbeperkte groei) , net als krimp consumptie, verkeer, woningbouw, geluid, vervuiling, verstening, vliegbewegingen etc.
En wat zou het effect zijn op het welzijn van de resterende inwoners en de resterende natuur? minder stress, meer groen, behoud natuurgebieden, meer levensruimte, gezonder leven, minder agressie, etc.