ANALYSE - Een lang lezenswaardig stuk van Michael Liebreich, Bloomberg New Energy Finance, over het toenemend aantal klimaatzaken tegen olie-, kolen- en gasbedrijven. Waarvan vooral de zaak van de Conservation Law Foundation tegen ExxonMobil interessant wordt. De Conservation Law Foundation klaagt ExxonMobil aan omdat ze onvoldoende gedaan zouden hebben om de laagliggende terminal langs de Mystic River in Massachusetts voldoende tegen klimaatgerelateerde risico’s te beschermen. ExxonMobil lijkt klem te zitten tussen stellen dat het niet over informatie beschikt over toenemende overstromingsrisico’s van zijn Mystic River terminal, met het risico op beschuldigingen van nalatigheid (of erger als later blijkt dat Exxon wel over informatie beschikte). Het alternatief voor Exxon is toegeven dat ze wel over informatie over toenemende overstromingsrisico’s beschikt. Dan heeft ExxonMobil haar zorgen voor werknemers, investeerders en lokale bewoners verzaakt door niet naar die informatie te handelen. Ook geen prettige situatie met de aanklacht van de New Yorkse aanklager over het onjuist informeren van investeerders over de klimaatrisico’s die ExxonMobil loopt in gedachte.
Deze zorgen vallen echter in het niet bij de risico’s die opdoemen als de olie-, kolen- en gasindustrie ooit veroordeelt wordt tot het betalen van zijn aandeel in de schade ten gevolge van klimaatverandering:
a recent Tyndall Centre briefing note for the IPCC, which claims that the damage from 1.5°C of warming by the end of the century would be $54 trillion in today’s money, for a 2.0°C increase it would be $69 trillion, and a 3.7°C increase a stunning $551 trillion – more than all the wealth and assets in existence today.
What we do know, from a 2017 report based on CDP’s Carbon Majors Database is that the 25 largest corporations and state entities have been responsible for over half of global emissions since 1988. The top 100 accounted for 71%. Leading the list of publicly-quoted emitters were ExxonMobil, Shell, BP, Chevron, Peabody, Total, and BHP Billiton – along with about-to-be-quoted Saudi Aramco. The market capitalization of all quoted fossil fuel companies is just around $2.5 trillion, less than even fairly conservative estimates of expected economy-wide climate damage in a 1.5°C warming scenario.
So if fossil fuel companies are ever found liable for the full extent of climate damage that could be caused by their products, and expected to make reparations, they would immediately be insolvent.
Reacties (33)
Direct gevolgd door vele recht zaken van diezelfde bedrijven jegens diezelfde overheid om hun betaalde belastingen terug te halen, je kan als overheid niet jaren lang belasting opstrijken om vervolgens diezelfde bedrijven doodleuk te veroordelen, de overheid is bij een veroordeling dan dus mede schuldig.
@1:
Daarom moet je dergelijke beschuldigingen ook niet serieus nemen. De claim dat “schade” als gevolg van klimaatverandering is ontstaan, is totaal niet wetenschappelijk noch juridisch omkaderd. Bij voorbaat kansloos dus.
@1 geld terugeisen van de overheid? Doe eens een voorbeeld waar dat gebeurd is. Ik ken geen rechtszaken van tabaksfabrikanten die dat geprobeerd hebben. Ook Purdue heeft naar mijn weten nog geen tegenclaim ingediend bij de staat wegens afgedragen belastingen. Dus graag onderbouwing van je nogal wilde stelling.
Daarbij: wel eens gehoord van de scheiding der machten?
@1: Een arrest van de Hoge Raad uit 1951 zegt daar iets over. Bepaald werd dat de vraag of opbrengsten rechtmatig dan wel onrechtmatig zijn, irrelevant is voor de bepaling of er heffing van de (inkomsten)belasting moet plaatshebben. Dat betekent dat voordelen die worden behaald met criminele activiteiten –zoals drugshandel, afpersing, aanname van steekpenningen, bankovervallen, inbraken, effectenhandel met voorkennis– op normale wijze in de belastingheffing worden betrokken.
https://www.rd.nl/vandaag/economie/ook-crimineel-betaalt-belasting-1.123642
Je zou zelfs van discriminatie kunnen spreken als de criminele buurman geen belasting moet betalen en jij wél.
@0: [ omdat ze onvoldoende gedaan zouden hebben om de laagliggende terminal langs de Mystic River in Massachusetts onvoldoende tegen klimaatgerelateerde risico’s te beschermen. ]
Die 2e “onvoldoende” moet er uit of moet “voldoende” worden.
@4: Je vergelijking slaat nergens op. “Crimineel” staat in rechtsstaten altijd in verhouding tot wet- en regelgeving.
Er is nergens ter wereld wet-of regelgeving, die extractie, bewerken, verkopen en afnemen van fossiele grondstoffen verbied.
@6: Als een overheid zelfs belasting mag heffen over criminele winsten zonder dat daar een schuldig zijn van de overheid uit volgt, dan mag het ook belasting heffen over activiteiten die schade aan het milieu toebrengen.
Dat is waar Bolke het over had “de overheid is bij een veroordeling dan dus mede schuldig”. Niet dus.
Populair toch, dat zwarte pieten. Zou het iets bijdragen of werkt het averechts?
@7: Jij gaat veel te snel. In rechtsstaten kan je pas voor schade aansprakelijk gesteld worden, als nadeel blijkt uit onderliggende wetgeving en regulering en niet uit praatjes pot.
@9
Wartaal. Ondervonden schade kun je nooit bewijzen met “onderliggende wetgeving en regulering”. Schade toon je aan middels een logisch verband tussen oorzaak en gevolg. De wet biedt daar altijd wel aanknopingspunten voor. Met constructies als de onrechtmatige daad.
@10: Precies, denk aan de hoofdkraan… daar was ook geen wet voor.
https://www.barentskrans.nl/nieuws/klassiekers-lindenbaum-cohen/
@1
Volgens mij snap je het recht niet helemaal, maar dat is niet erg. ‘Liability’ is aansprakelijkheid, en niet verantwoordelijkheid, laat staan schuld. En de grens voor aansprakelijkheid ligt een stuk lager dan voor schuld. Hoogstens zou je kunnen spreken over mede-aansprakelijkheid, maar jouw connectie waarom overheden mede-aansprakelijk zouden zijn, slaat nergens op. Belasting innen is nog niet goedkeuren en zit nergens in het causale verband van aansprakelijkheid. En zoals #4 eigenlijk zegt: inkomsten uit illegale bronnen zijn nog steeds inkomsten. Je bent daarover niet meer of minder belastingplichtig. Misschien dat je kunt betogen dat een overheid nalatig is geweest bij het handhaven van de letter (of in bepaalde rechtsstelsels, ook de geest) van de wet, die door die bedrijven is gebroken, maar dan nog. De wet wordt verondersteld bij iedereen bekend te zijn, en als je verweer in die laatste casus dan is: ‘ik wist dat het verkeerd was, maar de overheid was ervan op de hoogte en liet mij doorgaan’. Dan nog ontken je niet dat jij dan verkeerd zat; sterker nog: je geeft dan verantwoordelijkheid toe.
@Michiel de Pooter
En jij snapt het helemaal niet. ‘Schade’ is een woord dat zowel in het wetenschappelijke als juridische woordenboek staat. In beide gevallen voldoende gedefinieerd en begrepen. Het enige probleem met de reactie van #3 is dat hij met tabaksfabrikanten een vrij nieuwe en (nog) controversiële casus naar voren schuift. Beter had hij kunnen verwijzen naar uitspraken over asbestfabrikanten, loodverffabrikanten en andere grond- en oppervlaktewatervervuilers.
Voorts
Ik zou je uitdagen om zelf gas uit de grond te winnen. Alleen onder bepaalde voorwaarden mag je dingen doen die je noemt, in andere gevallen is het -dus- verboden. Delfstoffen mag je niet winnen onder een diepte van 100 meter (mijnbouwwet, de delfstoffen zijn simpelweg niet van jou), productie van accijnsgoederen (wat je dus doet met ‘bewerken van delfstoffen’) is alleen toegestaan op een accijnsgoederenplaats. Vervoer van en naar een accijnsgoederenplaats (strikt gezien niet nodig voor ‘verkopen en afnemen’ maar toch) heeft ook eisen, zonder mag het dus niet. Kortom, je bent hiermee flink op je bek gevallen.
@3:
Ik ken ook geen tabaksfabrikanten die namens de staat tabak verkochten, ik ken echter wel een zooi olie en gas maatschappijen die namens de staat gas en olie oppompen en verkopen (en waar de staat ook nog eens een deel van de opbrengst incasseert en over de winst van dergelijk bedrijf belastingen heft).
Klein detail, enorm verschil.
P.S. en ja, op dit moment lopen er dus al rechtszaken jegens de overheid op basis van diverse verdragen waar we lid van zijn.
https://www.forbes.com/sites/davekeating/2019/09/26/nord-stream-2-sues-eu-using-isds/#21ed1435cec8
@12: De vergelijking van kolen- olie en gasbedrijven
met asbestfabrikanten, loodverffabrikanten en andere grond- en oppervlaktewatervervuilers gaat mank.
Een koe kan n.l. nooit geen paard zijn, omdat een paard geen koe is. In alle gevallen waar een koe wel een paard is, zijn er verschillen (Herman Brusselmans).
De voorraden steenkool, olie en gas zijn eindig.
De bedrijven, die fossiele brandstoffen winnen zijn als de mensen, die op Paaseiland de bomen omhakten.
Die bedrijven weten dat ook: “Ooit winnen we de laatste steenkool uit deze mijn, ooit pompen we onze laatste barrels uit dit olieveld en worden de kosten van doorgaan hoger dan de opbrengst.”
Het is een stervende industrie. Ik dacht even dat je verhaal daarover zou gaan.
Maar ik begrijp dat je de illusie van oneindige steenkool-, olie- en gasvoorraden nog niet wilt loslaten.
@15: Het uitgaan van oneindige voorraden lijkt me niet verstandig. Geen idee trouwens hoe die illusie is ontstaan. Is jouw probleem. Ik vind het trouwens komisch dat je mij daarover aanspreekt, terwijl economen die G7 conferenties in elkaar fietsen, juist wel uitgaan van oneindige grondstoffen- en energievoorraden.
Anders zouden ze wel stoppen met hun hypocriete, eeuwigdurende groeimodellen.
En over hypocrisie gesproken; Aan de ene kant neem je een ferm standpunt in over fossiel (“stervende industrie”). Dat kan. Geeft niks. Maar aan de andere kant vertel je niet, hoe dat uit gaat werken op de ontwikkeling van hernieuwbaar, dat nagenoeg 100% afhankelijk is van die “stervende industrie”. In tegenstelling met fossiel, kan hernieuwbaar zichzelf niet repliceren. Nu niet, straks niet en nooit niet. Per consequentie twee stervende zwanen dus. Van mij moet je niks, maar je zou dat uit kunnen leggen.
@5 aangepast.
@13 dan kom je met een goed punt: namelijk dat de Nederlandse staat ook meedoet aan de winning, en indirect dus ook (deels) aansprakelijk is (daar heeft de Hoge Raad in Groningen al wat van gevonden, al ging het daarbij om mijnbouwschade).
Je gaat alleen behoorlijk de mist in om dan de arbitragezaak van Uniper aan te halen. De staat zit al decennia niet meer in de kolenwinning, laat staan in de stroomproductie met kolen. Zoals je zelf zegt: klein detail, groot verschil.
@14 wat een wartaal in je onderbouwing van het mank gaan van de vergelijking. Denk niet dat die stand houd voor de rechter en ik denk dat er meer overeenkomsten zijn dan de fossiele bedrijven lief is: ze hebben al decennia kennis van de negatieve gevolgen van hun product (zeker sinds 1968) en toch lobbyen / twijfelzaaien ze al decennia om dat te bestrijden. Lijkt me vergelijkbaar met de methode sigarettenfabrikanten met (passief) roken, asbest bedrijven, bedrijven die door bleven zeuren over meer onderzoek over gezondheidseffect van lood etc.
@16: ik spreek jou niet specifiek aan, Michiel.
De illusie van oneindige voorraden olie, gas en steenkool wordt ook ondersteund door de klimaatwetenschappers en hun entourage.
Klimaatwetenschappers gebruiken voor hun worst-case-scenario’s de volkomen onrealistische RCP6.0- en RCP8.5-emissiescenario’s, waarin er tot 2040 of 2050 sprake is van stijgende CO2-uitstoot.
Als de klimaatmodellen alleen de realistische scenario’s RCP2.6 en RCP4.5 doorrekenen, dan valt de opwarming en de zeespiegelstijging minder hoog uit.
Ik verwacht dat de illusie van business-as-usual binnen 5 jaar in duigen valt.
@18: Is dat uw logica in een notedop?
Het verbruik van fossiele brandstoffen zal vanzelf afnemen omdat mensen vanzelf overstappen op schone energie en niet meer willen betalen voor steeds moeilijker winbare duurdere fossiele brandstoffen?
Dus we hoeven helemaal geen maatregelen meer te nemen want in 5 jaar stort de fossiele toevoer vanzelf in?
@19:
Ja, zo zit het.
Je kunt het publiek voorspiegelen dat de gaswinning in Groningen stopt om aardbevingen te voorkomen. Maar het is ook duidelijk dat er niet zo heel veel gas meer te winnen valt in Groningen.
Saoedi-Arabië heeft de olieproductie teruggeschroefd om het aanbod meer in overeenstemming te brengen met de vraag. Maar waarschijnlijk wordt het ook moeilijker om dezelfde hoeveelheid olie te blijven winnen uit dezelfde olievelden.
In China ligt de steenkoolproductie lager dan in 2013. Aan de ene kant omdat het makkelijker is om steenkool te importeren uit Australië. Maar aan de andere kant loopt de binnenlandse steenkoolproductie tegen logistieke grenzen aan.
@20: Precies, allemaal false flags, hè?
Die aardbevingen zijn man-made om te verhullen dat het gas allang op was en de restvoorraden fake, hè?
Die aanslag in SA was false flag om te rechtvaardigen dat na de eerdere “vrijwillige” productiebeperking men het huidige productieniveau niet meer kon volhouden, hè?
@20: “in 5 jaar stort de fossiele toevoer vanzelf in?”.
Lijkt me erg onwaarschijnlijk, omdat het geen autonoom proces is. De financiele markten liggen dan al eerder op apegapen of zijn inmiddels al geimplodeerd. Alle bank- valuta en economisch verkeer ligt dan op zijn gat en er zal dan een lastig te voorspellen emergency-situatie intreden. Interessante tijden.
@22: de winning van fossiele brandstoffen stort natuurlijk niet razendsnel in. Er zijn vele verschillende winplaatsen, die geëxploiteerd worden. Een aanslag in Saoedi-Arabië heeft geen invloed op de oliewinning in Rusland, de VS, Brazilië enz.
Maar de prijsdaling van de afgelopen jaren geeft wel aan dat er iets aan het veranderen is.
@21: wat een onzin. Dat beweer jij, niet ik.
@23:[ Maar de prijsdaling van de afgelopen jaren ] ???
Na de enorme daling van 2014-2016 is de olieprijs intussen verdubbeld van 30 dollar naar 60 dollar. En het mondiale olieverbruik stijgt nog steeds.
Welke dalende prijzen?
https://www.indexmundi.com/commodities/?commodity=crude-oil&months=240
@24
Herhaling van zetten. Voor Verbeek is elke prijsfluctuatie een bewijs van peak oil /gas/ coal. Dat zal nu niet anders zijn.
Het enige dat hij aantoont is dat behalve peak oil/gas/coal ook peak bullshit nog niet is bereikt.
@25: “Herhaling van zetten. Voor Verbeek is elke prijsfluctuatie een bewijs van peak oil /gas/ coal.”
Dat. Is de prijs hoog, dan is het einde van de fossiele voorraden in zicht, is de prijs laag dan is het einde van de voorraden in zicht. Stijgt de prijs, dito, daalt de prijs, dito. Hij roept het al jaren en wie weet heeft hij een keer gelijk (een stilstaande klok geeft toch tweemaal daags de juiste tijd aan), maar tot dusver neemt de consumptie (op enkele dipjes van een paar jaar na) continu toe.
Voor het klimaat is het hoe dan ook geen goed nieuws; De grootste voorraad aan relatief makkelijk winbare fossiel bestaat uit steenkool. Dus mochten olie en gas opraken, dan zal de mensheid simpelweg overstappen op het verbranden van meer steenkool*, waarmee een daling van de CO2-uitstoot voorlopig niet bepaald gediend is. Ja, het zal dan waarschijnlijk ergens tussen 2050 en 2070 op zijn met fossiel, maar tot vlak voor dat moment hebben we een uitstootpatroon boven RC4.5/P6.0 gevolgd en zitten we met meer dan 550ppm CO2 in de atmosfeer.
*Tenzij we alsnog een keer het licht zien, maar ik heb daar een hard hoofd in, ook gezien de reacties van een aantal toch volledig geïnformeerden op deze panelen.
@26:
Simpelweg? Dat klinkt stellig, maar de bewijsvoering voor je stelling ontbreekt.
Ik snap dat het moeilijk is om iets te bewijzen dat nog niet is gebeurd. Maar ik geef je het volgende ter overweging.
In de meeste industrielanden (Europa en Noord-Amerika) is de makkelijk winbare steenkool al op. De makkelijk winbare steenkool, die jij bedoelt, bevindt zich in Zuid-Afrika, Australië, Indonesië en Colombia. Gaan wij in Europa terug naar import van kolen voor verwarming en elektriciteit? Ik denk het niet.
Daar komt nog bij dat de infrastructuur, die in de afgelopen eeuw is opgebouwd, gericht is op vloeibare brandstof en niet op steenkool.
Peak Oil?
Een veel interessantere vraag vind ik: Wanneer is/was Peak-Hans-Verbeek?
@28: ik denk zelf in de jaren 90 van de vorige eeuw.
Waarom? Dat leg ik je wel een keertje uit bij een biertje in het Sargasso-café.
It’s all downhill from here..
@27: De groei in energieverbruik vindt niet plaats in Europa, waar trouwens inderdaad een transitie plaatsvindt in de energie-infrastructuur (elektrificatie). En je gaf zelf al eerder aan dat China wel degelijk zijn kolen in toenemende mate importeert uit Australië.
@30: FYI, de deskundigen van het Amerikaanse Energy Information Agency verwachten dat het steenkoolverbruik in China niet meer zal stijgen.
https://www.eia.gov/todayinenergy/detail.php?id=33092
Ik denk dat ze gelijk gaan krijgen en dat de totale menselijke CO2-uitstoot niet lang meer zal stijgen.
@31: da’s heel mooi, maar als we evenveel of een klein procentpuntje minder CO2 gaan uitstoten komt er natuurlijk nog steeds meer CO2 in de atmosfeer. We moeten toe naar een toestand waarin we geen CO2 meer uitstoten, en daarna moeten we naar een situatie waarin we CO2 uit de lucht opnemen. Dat laatste zal sowieso moeten, omdat je anders ieder proces CO2-vrij moet maken, en dat gaat niet alleen veel te duur worden, maar in sommige gevallen ook gewoon onmogelijk.
Beetje jammer alleen dat onderzoek naar grootschalig CO2-opname uit de lucht nog in de kinderschoenen staat.
@32: maak je niet teveel zorgen. Planten zijn heel goed in het opnemen van de CO2 uit de atmosfeer. De koolstof in aardolie, steenkool en aardgas zat al eens eerder in de atmosfeer en is daar door planten uitgehaald.
Planten kunnen dat veel efficiënter dan wij mensen met onze technologie.