Slimmere zonnepanelen

Het laatste jaar is er veel te doen geweest over zonnepanelen. Eerst over de plannen van het Kabinet Rutte IV om de salderingsregeling geleidelijk af te schaffen. Een voorstel dat verworpen werd door de Eerste Kamer. Vervolgens doordat de nieuwe coalitie van PVV, BBB, NSC en VVD in het hoofdlijnenakkoord van plan is de salderingsregeling in 2027 in een klap af te schaffen. Tegelijkertijd wil de politiek voorkomen dat bezitters van zonnepanelen negatieve prijzen doorgerekend krijgen. Zelfs bij een overschot aan stroom moet het energiebedrijf een 'redelijke vergoeding' betalen. Mij lijkt het (als bezitter van zonnepanelen) alleszins redelijk dat het energiebedrijf me een euro per kilowattuur in rekening brengt als dat de kosten zijn die ze moeten maken om van de stroom af te komen... Ondertussen zitten energiebedrijven niet stil en brengen de meesten kosten in rekening bij klanten met zonnepanelen, dat gebeurt in de vorm van hoger vastrecht, een vast bedrag per maand, een gestaffeld vast bedrag per maand (hoger naarmate je op jaarbasis meer kilowattuur saldeert) of een vergoeding per teruggeleverde kilowattuur. Of een combinatie hiervan. Het wordt er in ieder geval niet overzichtelijker van. Terugleververgoeding zonnepanelen Dat energiebedrijven kosten in rekening brengen bij klanten met zonnepanelen is echter begrijpelijk. De sterke groei in het aantal zonnepanelen en de salderingsregeling zorgt er namelijk voor dat het verschil tussen de vergoeding die ze klanten moeten geven voor op zonnige dagen teruggeleverde stroom en de kosten voor het leveren van stroom op niet zonnige dagen sterk stijgen. Van oudsher wordt de moestuin of volkstuin vaak gebruikt als analogie om duidelijk te maken dat belasting heffen of geld betalen voor zelf geproduceerde stroom oneerlijk zou zijn. Je betaalt toch ook geen belasting over groenten uit je eigen moestuin? Of voor het vervoer van je verse groenten over de weg? Vanuit de energiesector staat daar inmiddels een andere analogie tegenover. Daar wordt salderen vergeleken met het in de zomer inleveren van je overschot aan verse groenten en fruit bij de supermarkt om in de winter, zonder bijbetalen, dezelfde hoeveelheid verse groenten en fruit op te mogen halen. Die analogie gaat prima op, omdat elektriciteit slecht te bewaren is. Vraag en aanbod op het elektriciteitsnetwerk moeten voortdurend in evenwicht zijn. Er zijn denk ik ook weinig lezers die verwachten dat in de zomer een kilo aardbeien in kunnen leveren bij de supermarkt om vervolgens in de winter gratis een kilo aardbeien op te kunnen halen bij dezelfde supermarkt. Elektriciteit kan, net als fruit en groente, opgeslagen worden, maar dat is niet gratis. Je kan er voor kiezen om elektriciteit zelf op te slaan in een thuisbatterij, zoals je groenten en fruit uit je moestuin ook thuis kan invriezen. Je kan er ook voor kiezen het elders op te slaan, maar dan zal je voor de opslag moeten betalen. Los van de gekozen analogie zijn de huidige tariefvormen vrij dom. De slimste is misschien nog wel de dynamische contractvorm, waarbij je een dag van te voren te horen krijgt wat de prijs per uur wordt voor de dag erna. Vervolgens kan je je gebruik en productie aanpassen aan de prijs. Gevolg: bij lage prijzen een hoger gebruik dan gedacht en een lagere productie. Om maar niet te spreken van momenten dat een onverwachte wolk of windstilte voorbijkomt. Dan gaan de prijzen op markten met een nog kortere looptijd (vaak als onbalansmarkt betiteld) sky high. Waar het eindigt met inzetten op marktwerking en steeds verdere verfijning daarvan weten we uit de aandelen- en valutamarkt: flitshandel op (milli)seconden met ultrasnelle computers en glasvezelverbindingen. Leuk voor speculanten en investeringsfondsen, maar van weinig toegevoegde maatschappelijke waarde en al helemaal niet geschikt voor de gemiddelde bezitter van zonnepanelen... Begrijpelijke tarieven Op dit moment is er bijna geen chocola te maken van de verschillende tarieven en tariefstructuren voor energieklanten. Het zou mijns inziens helpen als alle energiebedrijven verplicht zouden zijn een aantal begrijpelijke opties aan te bieden aan eigenaren van zonnepanelen. Hieronder een viertal opties daarvoor, waarvan er veel al in gebruik zijn in een of meer andere landen. Maximaal produceren De simpelste vorm is maximaal produceren. Eigenlijk een voortzetting van de huidige praktijk, waarbij de zonnepanelen stroom produceren ongeacht de vraag naar stroom of je eigen gebruik. Dit brengt kosten met zich mee voor het energiebedrijf, omdat er uren zijn waarin ze de stroom enkel kwijt kunnen tegen een lager tarief dan waarvoor ze stroom leveren, en omdat er kosten die wel ingebakken zitten in het elektriciteitstarief dat de consument betaalt, maar die niet in het groothandelstarief zitten. In het eenvoudigste contract krijg je bij maximaal produceren een vergoeding gebaseerd op de uurprijs van de day ahead markt. Als er een overschot aan elektriciteitsaanbod is kan dit betekenen dat je bij moet betalen. Dit profiel is vooral interessant voor klanten die een goed gevoel krijgen bij maximaal vergroenen van de stroommix, ook als dat kosten voor henzelf met zich meebrengt. Minimaliseer de energierekening In deze contractvorm is de vergoeding voor zonnestroom gebaseerd op de day aheadmarkt. Bij negatieve uurprijzen schakelt de omvormer af. Dat laatste gebeurt liefst niet 100% in een keer en klokslag het hele uur, maar stapsgewijs. Op die manier krijgen het energiebedrijf en het netwerkbedrijf de tijd om bij te sturen bij onverwachte en ongewenste bijeffecten. Een individuele zonnestroominstallatie heeft namelijk weinig impact op het netwerk, een heleboel individuele installaties hebben dat echter wel degelijk. Voor de eigenaar van de zonnepanelen vermindert deze contractvorm de kosten, terwijl de volledige regie bij de eigenaar van de zonnepanelen blijft. Het voordeel van deze contractvorm voor het energiebedrijf is dat ze op basis van de day ahead markt weten welke installaties in welke uren niet zullen produceren. Nadeel is dat een onverwacht doorbrekende zon nog steeds zorgt voor hoge onbalanskosten, de kans daarop zal verwerkt worden in de kosten van deze contractvorm. Enkel eigen gebruik Een derde contractvorm is dat de installatie zo wordt ingesteld dat er geen sprake meer is van teruglevering. De installatie levert enkel zonnestroom als er vraag is in huis. Zeker in combinatie met een thuisaccu of elektrische auto kan nog een redelijke hoeveelheid stroom geproduceerd worden. Het nadeel van deze contractvorm is dat een relatief groot deel van de potentiële productie verloren gaat. Ook in uren dat het energiebedrijf zou betalen voor teruggeleverde stroom wordt de productie teruggeschroefd tot het niveau van de lokale vraag. Dat maakt de zonnepanelen relatief duur. Optimale productie Een vierde optie is dat de eigenaar van de zonnepanelen het energiebedrijf toegang geeft tot de omvormer. Deze optie kan bestaan naast bovengenoemde drie opties. Door de toegang tot de omvormers kan het energiebedrijf sturen hoeveel stroom de zonnepanelen produceren. Het energiebedrijf betaalt hiervoor een vergoeding aan de eigenaar van de zonnepanelen. Het voordeel voor het energiebedrijf is dat zij de productie kan aanpassen, ook hier weer bij voorkeur stapsgewijs en niet in één keer. Daardoor kan het energiebedrijf maximaal inspelen op marktontwikkelingen, bv door omvormers van klanten die gekozen hebben voor enkel eigen gebruik toch meer te laten produceren op het moment dat er een wolk voor de zon schuift, of door omvormers terug te regelen als de zon onverwacht doorbreekt en zorgt voor een overschot aan elektriciteit. Conclusie In plaats van te reageren op de huidige terugleververgoeding, die energiebedrijven momenteel in rekening brengen, en op 'redelijke vergoedingen' (waarbij redelijk vooral lijkt te betekenen dat je altijd geld vangt voor je zonnestroom) zou het goed zijn als de Tweede Kamerleden en kabinet weer gaan doen waar ze voor aangesteld zijn: vooruitzien. Want dat is regeren. Dat betekent nu werk maken van een tariefstructuur voor bezitters van zonnepanelen, waar je wijs uit kunt worden (ook zonder gepromoveerd te zijn op de elektriciteitsmarkt). Een simpele opdeling biedt daartoe aanknopingspunten. Eenvoudige profielen met per profiel componenten, waar energiebedrijven kosten aan kunnen hangen. Klanten kunnen vervolgens bezien welk profiel het best bij hen past en welk energiebedrijf daarbij het beste aanbod doet.

Door: Foto: Bayview Home (2007) - MJMonty (cc)

De existentiële dreiging van klimaatzaken voor olie, kolen en gas

ANALYSE - Een lang lezenswaardig stuk van Michael Liebreich, Bloomberg New Energy Finance, over het toenemend aantal klimaatzaken tegen olie-, kolen- en gasbedrijven. Waarvan vooral de zaak van de Conservation Law Foundation tegen ExxonMobil interessant wordt. De Conservation Law Foundation klaagt ExxonMobil aan omdat ze onvoldoende gedaan zouden hebben om de laagliggende terminal langs de Mystic River in Massachusetts voldoende tegen klimaatgerelateerde risico’s te beschermen. ExxonMobil lijkt klem te zitten tussen stellen dat het niet over informatie beschikt over toenemende overstromingsrisico’s van zijn Mystic River terminal, met het risico op beschuldigingen van nalatigheid (of erger als later blijkt dat Exxon wel over informatie beschikte). Het alternatief voor Exxon is toegeven dat ze wel over informatie over toenemende overstromingsrisico’s beschikt. Dan heeft ExxonMobil haar zorgen voor werknemers, investeerders en lokale bewoners verzaakt door niet naar die informatie te handelen. Ook geen prettige situatie met de aanklacht van de New Yorkse aanklager over het onjuist informeren van investeerders over de klimaatrisico’s die ExxonMobil loopt in gedachte.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Elliott Brown (cc)

Wie heeft de groenste?

ANALYSE - Het jaarlijkse onderzoek naar duurzaamheid van de Nederlandse energiesector negeert de trend naar het zelf opwekken van duurzame energie.

Een paar weken geleden werd de uitkomst gepubliceerd van het jaarlijkse onderzoek naar de duurzaamheid van Nederlandse elektriciteitsleveranciers.

Bij het lezen van de uitkomsten miste ik echter wat. Ik kon er niet meteen de vinger opleggen, maar deze week viel het kwartje: ik mis de bouw- en installatiebedrijven die u volledig van uw energierekening afhelpen. Dit doen ze door volgens de trias energetica 2.0 in te zetten op energiebesparing, hergebruik van energie uit reststromen en door het resterende energieverbruik volledig duurzaam op te wekken bij u thuis.

Het onderzoek

Maar nu eerst terug naar het onderzoek.

Het onderzoek naar de duurzaamheid van Nederlandse energieleveranciers is uitgevoerd door CE Delft in opdracht van WISE, de Consumentenbond, Greenpeace, Hivos, Natuur & Milieu, Vereniging Eigen Huis en Wereld Natuur Fonds. De zeven maatschappelijke organisaties verenigen zich om samen vanuit verschillende invalshoeken een eenduidig beeld te geven over de duurzaamheid van Nederlandse elektriciteitsleveranciers.

De ambities van de opdrachtgevers zijn goed: ze willen de verwarring rond groene stroom verminderen, afnemers inzicht geven in de duurzaamheid van hun stroomleverancier, de transparantie in de elektriciteitsmarkt vergroten en Nederlandse stroomleveranciers stimuleren om duurzame keuzes te maken en een grotere bijdrage te leveren aan de transitie naar een schone en veilige energievoorziening.

Foto: SP (cc)

Is het kopen van een energiebedrijf een goed idee?

OPINIE - Vorige week maakte Vattenfall een fors verlies voor Nuon bekend en gaf ze aan dat ze mede-investeerders zoekt voor de continentale delen van het bedrijf. Ook suggereerde Eneco-topman Jeroen de Haas in een interview dat de overheid energiebedrijven moet terugkopen. Sindsdien  gonst mijn Twitter-timeline van de mensen die dromen van het terugkopen van Nuon. Door de overheid, zoals de SP wil, of via een crowdfunding campagne, zoals Sven Pluut voorstelt. Zelfs een criticaster van bestaande energiebedrijven als Jan Rotmans toonde zich op Twitter voorstander van de terugkoop van Nuon en Essent door de overheid.

Maar is terugkoop nou werkelijk zo’n goed idee? Aangezien Twitter een belabberd discussieplatform is hieronder de gehoorde argumenten op een rij (voor zover ik ze heb onthouden).

Door energiebedrijven te kopen krijgt de overheid de netwerken weer in handen

Dat is de makkelijkste, want de netwerken zijn nooit mee verkocht. De regionale gas- en elektriciteitsnetwerken zijn in handen van gemeenten en provincies gebleven, alleen netwerkbeheerder Stedin is onderdeel van overheidsbedrijf Eneco gebleven. Alle andere regionale netwerkbedrijven zijn afgesplitst. Het landelijke netwerk is nog steeds van de rijksoverheid. Alleen de warmtenetten zijn van de energiebedrijven. Waarom dat laatste zo is? Geen idee. Naar mijn mening een weeffoutje in het systeem, maar niet een waarvoor ik belastinggeld in de overname van een volledig energiebedrijf zou stoppen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Energierekening

[qvdd]

De belastingbetaler draagt dus bij aan de lagere eindgebruikersprijs voor fossiele brandstoffen en de prikkel om energie te besparen wordt minder. Ook profiteert de producent van fossiele energie meer dan die van hernieuwbare energie. Die drie mechanismen werken belemmerend voor een CO2-arme energievoorziening

De Delftse onderzoeker Martijn Blom berekende dat grootverbruikers van energie gesponsord worden door de burger. Die betaalt 14 cent per kilowattuur, waar de kostprijs 9 cent bedraagt, terwijl grootverbruikers minder dan 5 cent betalen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Voordelig overstappen?

Voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten, wie is er niet gevoelig voor? Zelf ging ik 15 jaar geleden het schip in. Verantwoordelijk voor mijn eigen financiën, zou ik het héél anders aanpakken dan mijn werkende ouders. Ik ging in aandelen. Zonder enig verstand, noch kapitaal, maar dat leken me geen noemenswaardige bezwaren. Er was namelijk een soort geldvermeerderingsmachine: aandelenlease. Het principe begreep ik amper, maar het kwam er op neer dat je gratis rijk werd door de tot in het oneindige stijgende beurskoersen. Of zoiets. Wie niet in aandelen zat, was een dief van zijn eigen portemonnee. Een loser. Hoe het verhaal eindigde is bekend.

Leasecontractje

Nu, 15 jaar later, is mijn laatste leasecontractje beëindigd. Na 180 termijnen trouw 50 guldens inleggen, hield ik de indrukwekkende somma van 78 euro’s over. Nooit geweten dat er zoveel guldens in een euro kunnen. Goed, ik heb mijn lesje geleerd. Al verlaagt mijn bank het spaarrentepercentage naar -2%, deze jongen blijft zitten waar die zit. Overstappen naar een andere energieleverancier? Om 100 € per jaar te besparen? Nooit van mijn leven. Dan gaat de bel. Het is etenstijd en ik verwacht niemand. Ik open het raam en kijk naar beneden. Ik zie een dame: net als in die leuke reclame met Frans Bauer!

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du Jour | Klimaatclaims

“We are starting to get to the point that when an adverse weather event occurs we can quantify how much more likely it was made by human activity. And people adversely affected by climate change today are in a position to document and quantify their losses. This is going to be hugely important.” (Guardian)

In de komende tien jaar zal het technisch mogelijk worden om uit te rekenen welk deel van extreme weersomstandigheden veroorzaakt wordt door de mens. Vervolgens zullen oliemaatschappijen en energiebedrijven worden aangeklaagd voor de schade die stormen en hittegolven hebben aangericht. Dit beweert Myles Allen: hoofd van de onderzoeksgroep Climate Dynamics aan de Oxford University die in 1999 al het artikel “Do It Yourself Climate Prediction” in het prestigieuze Nature publiceerde. Opzich een interessante ontwikkeling, al kan je nu al voorspellen dat de partij in het beklaagdenbankje eindeloos zal steggelen over de onzekerheidsfactor van de klimaatmodellen. En of het lukt om de schade te verhalen op energiesector is nog maar de vraag. Want zoals Wouter Bos al over de kredietcrisis zei “het is allemaal een beetje onze eigen schuld”. Wie wil consumeerderen met goedkope leningen krijgt een kredietcrisis en wie ongebreideld wil autorijden, warm stoken, internetten en staafmixen krijgt een klimaatcrisis… da’s logisch.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Peiling: hoe betrouwbaar is Maurice de Hond?

hondWij dachten dat 91 procent van de Nederlandse bevolking de reclameuitingen van de Nederlandse Energie Maatschappij niet zou geloven. En dat 5 procent daarvan geen mening had. En dat de resterende 4 procent allemaal De Hond heette. Maar peilingkoning Maurice de Hond wordt wellicht teruggefloten. Volgens de Reclame Code Commissie is de opiniepeiler, jawel, te betrouwbaar. Conclusie: beter had de Nederlandse Energie Maatschappij een aan lager wal geraakte coryfee van het rangeerterrein van John de Mol geplukt.

Het zal je gezegd worden: Je bent een onafhankelijke deskundige met een groot gezag, die om die reden niet een specifiek product mag aanprijzen. De commissie oordeelt volgens de Volkskrant dat Maurice de Hond, die voor de energiemaatschappij reclame maakt ‘een zeker vertrouwen geniet bij een belangrijk deel van het televisiekijkend publiek’. Tja, dat was het idee achter die reclame, nietwaar?

Maurice de Hond heeft de fout gemaakt door zijn gezag als ‘peiler’ voor deze reclame te gebruiken. Had hij Calgon, roomboter of droogmolens aangeprezen omdat hij het waard was en u toch ook, dan had de Reclame Code Commissie ongetwijfeld weinig gezegd. Beter had Maurice een onafhankelijk onderzoek gedaan en gezegd: gebruik mijn autoriteit maar in je spotje – zoals de Consumentenbond in feite ook doet. Maar juist die wandeling in die drukke bus en dat vingertje met de slogan ‘Ik zeg: doen’, was de doodsteek.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

KSTn – Klimaatakkoord?

Logo kamerstukken van de dagMijn keyboard slijt van het herhalen van de uitspraak dat een “akkoord” harde afspraken en sancties moet bevatten omdat je er anders niets aan hebt.
Dit keer kan ik het weer herhalen bij een fraai stukje window-dressing van onze regering. De kop klinkt fraai toch “Akkoord met energiebedrijven over klimaat“?
Spaar u het lezen van het werkelijke akkoord. Ik zal even de sleutelwoorden uit de eerste paar pagina’s geven om duidelijk te maken waarom: “streeft“, “waar mogelijk bevorderen“, “studie“, “zet zich ervoor in“, “streven“, “sterk inspannen“, etc…
Geen enkele harde afspraak. Geen enkele sanctie. Geen stokken achter de deur. Niets. Flut.

Ja, ze gaan samen de boel monitoren. Ook zo’n moderne kreet om vooral nog een paar jaar tijd te rekken. Over een jaar of vier (nieuw kabinet) kan dan geconcludeerd worden dat er weliswaar iets bereikt is (de afspraken waren immers ruim geformuleerd) maar dat toch bij lange na niet de ambitie is waar gemaakt. Er zal een nieuw akkoord moeten komen. Ad infinitum.

Klein stukje uit het akkoord om te illustreren hoe goed de energiebedrijven zichzelf hebben ingedekt:
2. De energiesector illustreert de investeringsbereidheid van de bij energiesector aangesloten
bedrijven aan de hand van bijlage 2 ‘Investeringsbereidheid van de energiesector’. Aan de inhoud
van deze bijlage kunnen geen rechten of verplichtingen worden ontleend.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Volgende