Verlenging met een jaar is nu de beste exitstrategie

Gisteren heeft President Obama zijn ‘nieuwe’ aanpak van de Taliban in Afghanistan en Pakistan gepresenteerd op de militaire academie West Point (NYT). De veronderstelling is dat de veiligheid van de Verenigde Staten en haar bondgenoten nog steeds zou (kunnen) worden bedreigd door Al Qaeda dat opereert vanuit Afghanistan en Pakistan; uitvalsbases moeten ‘kost wat kost’ aan deze terreurorganisatie worden ontzegd. Het zou hier niet gaan om een ‘war of choice’ maar om een ‘war of necessity’.

Obama’s ‘grand strategy’ bevat drie samenhangende kernelementen: Ten eerste een militaire strategie, vooral gericht op: de opleiding en training van de Afghaanse strijdkrachten en politie, zodat vanaf juli 2011 al kan worden gestart met de terugtrekking van de eerste Amerikaanse eenheden uit Afghanistan, het ‘breken’ van het momentum van de steeds succesvollere Taliban en de vergroting van de veiligheid van (bepaalde) bevolkingscentra. ‘Afghaniseren’ van de oorlog dus.

Het tweede element betreft een ‘civiele’ strategie onder andere gericht op beter bestuur, bestrijding van corruptie (onder andere door de decentrale gezagsstructuur te versterken en niet afhankelijk te blijven van de corrupte Karzai), en het stimuleren van economische ontwikkeling. Het derde element heeft betrekking op een partnership met Pakistan, tenslotte zijn de stabiliteit van Afghanistan en de regio onlosmakelijk verbonden met het vermogen van Pakistan om de Taliban in de eigen achtertuin te bestrijden.

De tijd zal leren of dit een verstandige en realistische strategie is. Een aantal dingen kan wel worden vastgesteld. Deze strategie veronderstelt dat Afghanistan en Pakistan in hoge mate ‘maakbaar’ zijn, of in ieder geval dusdanig kunnen worden ‘beïnvloed’, dat over anderhalf jaar al kan worden gestart met de afbouw van ISAF. Dat is nogal een boude en weinig realistische aanname. Echter de kans dat deze terugtrekking wordt uitgesteld – ongeacht de situatie in en rond Afghanistan medio 2011- zal klein zijn, aangezien een jaar later alweer de Amerikaanse presidentsverkiezingen plaatsvinden. Gebroken beloften in heikele en onpopulaire kwesties doen het dan meestal niet zo goed. Verder is een zwak punt van deze strategie dat de Taliban haar tijd kan uitzitten, onder het motto: “jullie hebben een horloge, wij hebben de tijd”.

Een relevante vraag is of Nederland al dan niet moet ingaan op het dringende verzoek van de VS en de NAVO om haar bijdrage – in welke vorm dan ook – te verlengen (NOS). Belangrijke factoren die bij een dergelijk besluit in acht zouden moeten worden genomen zijn onder andere: maatschappelijk draagvlak, kosten in de meest ruime betekenis van het woord, risico’s, slaagkans, beslaglegging op onze krijgsmacht, bondgenootschappelijke ‘verplichtingen’, internationale invloed en solidariteit, instandhouding van de NAVO, het belang van Nederland dat Obama succesvol is, etc. etc.

Verlengen met een jaar lijkt mij een verstandige keuze, waarbij de exacte bijdrage – wel of geen ‘lead nation’ – nog moet worden bepaald. De krijgsmacht met haar ruime ervaring in Uruzgan kan ongetwijfeld een goed doordacht advies formuleren met inachtneming van een aantal van de genoemde factoren. Door een dergelijke verlening levert Nederland een (bondgenootschappelijke) bijdrage aan de veiligheid in de regio en waarborgt Nederland goede relaties met de VS. Kortgezegd: ‘verlenging met een jaar is nu de beste exitstrategie’.