Foute kampvuurliedjes

Dit weekend mocht ik weer even padvindster zijn. Ik waagde mij aan een lange speurtocht door de Watergraafsmeer. Samen met drie andere ouders en een troep kinderen probeerden we de weg te vinden. Het viel niet mee, we bereikten elke controlepost vanaf de verkeerde kant. De opdrachten onderweg waren ook niet gemakkelijk. Het lezen van de scheepskaart was zelfs voor de meest geroutineerde scouts te moeilijk. Maar één opdracht viel ons niet zwaar: zoveel mogelijk kampvuurliedjes zingen binnen vijf minuten. Ja hoor, ik kende de ze nog: Hoor je ‘t zingen van het vuur, in ’t geheimzinnig avonduur en Pak al je zorgen in je plunjezak en fluit, fluit, fluit … Zodra iemand een liedje inzette begon het hele gezelschap mee te zingen. De jonge leidsters die deze opdracht mochten beoordeelden waren zeer tevreden over onze inspanningen, maar één liedje kenden ze niet. Bobbejaan klim die berg, daar hadden ze nog nooit van gehoord. Aanvankelijk probeerden ze het nog even met ons mee te neuriën, maar toen ik het Zuid-Afrikaans refrein inzette, Je moe nie huil nie, je moe nie treur nie, schudden ze hun hoofden. Ze rekenden het liedje wel goed, ze geloofden best dat dit ooit een populair kampvuurliedjes was geweest. Ik hield mijn kaken stijf op elkaar toen me nog een kampvuurliedje te binnen schoot. Was het wel gepast om op een zonnige zondagmorgen op een plein in Amsterdam-Oost te gaan zingen over drie rasechte Turken met hele lange jurken?

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De lijn tussen Ratko Mladic en Winnie Mandela

Wat hebben die met elkaar te maken?  In voormalig Joegoslavië is serieus nagedacht over een waarheids- en verzoeningscommissie naar Zuid Afrikaans model. Uiteindelijk zette Kostunica niet door en kwam er van waarheid en verzoening weinig terecht. Het tribunaal in Den Haag moest het opknappen, met het strafrecht als invalshoek. Het schoot me te binnen toen ik de oude zieke Mladic op de televisie zag, een uitgebluste, maar nog steeds gevaarlijke vechtersbaas.

Misdaden tegen de mensheid (foute vertaling menselijkheid) zijn een ingewikkeld begrip. Het proces tegen de Nazi’s in Neuremberg (1946) was de eerste keer en het proces Eichmann in Jeruzalem bouwde daarop voort. Maar de strafrechtelijke waarheid en de historische waarheid zijn verschillende dingen. Dus het zoeken naar vormen van kennis en verzoening, na afscheid van een fout regime, bleef: hoe reconstrueer je een gruwelijke periode, hoe leer je daarvan, hoe straf je de daders en hoe geef je vorm aan de verzoening? Het is verrassend actueel, als je ziet hoe een oude dame van 96 alsnog een te haastige moord opbiecht van meer dan 60 jaar geleden.

Er zijn tientallen onderzoeken geweest voor waarheid en verzoening, met sterk uiteenlopende werkwijzen, budgetten en looptijden. Sommigen betaalden vergoedingen aan slachtoffers, sommigen rapporteerden alleen, anderen vroegen om waarheid in ruil voor amnestie. De verschillen zijn interessant. Priscilla Hayner beschrijft  21 onderzoeken in haar boek: “Unspeakable Truths, confronting state terror and atrocity”, New York, 2001. Het boek bevat beschouwingen over: Argentinië (85), Chili (90-91), Zuid Afrika (94-2000), Duitsland (92-94).  De  kernvraag luidt “how truth commissions around the world are challenging the past and shaping the future.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zwemmen met Coelacanths

Marjorie Courtinay-Latimer was the young curator of a natural history museum on South Africa’s east coast. Shortly before Christmas in 1938, local fishermen brought her a fish unlike any they’d ever seen. Caught at a depth of 240 feet, it was five feet long, covered in bony scales and had fins reminiscent of legs. It was a coelacanth. There was just one catch: Coelacanths were extinct, and had been for 70 million years.

In 1986, German explorer and then-freelance photographer Hans Fricke convinced a magazine editor to send him and a submarine to the Comoros Islands. Since then he’s led more than 400 dives, helping to produce much of what is now known about coelacanths.

Meer bij The Presurfer.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Boer Bosma en het Afrikaans

Twee gastbijdragen achter elkaar van Bart Luirink van ZAM Afrika Magazine. Het stuk is ook op zijn blog te lezen.

bord afrikaansHet PVV kamerlid Bosma bejubelde gisteren in een column in NRC Handelsblad het Afrikaans. Het stuk bevat zeven onjuistheden en halve waarheden.

1. ‘De traditionele Afrikaner universiteiten zijn verengelst.’ Dat is minder dan een halve waarheid. Zuid-Afrika kende ooit vijf (vijf!) exclusief Afrikaner universiteiten: in Pretoria, Johannesburg, Potchefstroom, Bloemfontein en Stellenbosch. Op die universiteiten is Afrikaans niet langer de uitsluitende voertaal. Resultaat: toegankelijkheid voor de pakweg 90% van de bevolking die geen Afrikaans spreekt.

2. ‘Afrikanen verlaten het land met vliegtuigen vol.’ Een erg ongenuanceerde bewering. De emigratie neemt af en is gedeeltelijk te wijten aan Zuid-Afrikanen die voor enkele jaren elders in Afrika gaan werken.

3. ‘Velen werden slachtoffer van ‘plaasmoorden’.’ Betekent dit dat de vele zwarte slachtoffers van misdaad (een veelvoud) tot de ondergang van de Zulu- of Xhosataal zal leiden?

4. ‘Afrikaners worden gediscrimineerd op de arbeidsmarkt.’ Onzin, er is een soepel beleid van ‘affirmative action’. Dat betekent dat bij gelijke kwaliteit ‘historisch achtergestelde groepen’ voorrang krijgen. Hier profiteren (Afrikaner) vrouwen en kleurlingen, bijvoorbeeld, evenzeer van als zwarte Zuid-Afrikanen.

5. ‘Het Afrikaans heeft geen toekomst.’ Afrikaans is een van de 12 officiele (dus beschermde) talen van het land. In de afgelopen tien jaar is het aantal Afrikaner glossies, tv-stations, boeken sensationeel toegenomen. Afrikaner (rock) muziek en festivals worden meer bezocht dan ooit. De taal leeft.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Mirakelland Zuid-Afrika

Vandaag een gastbijdrage van Bart Luirink, hoofdredacteur van ZAM Africa Magazine. Het stuk verscheen ook op zijn blog.

kaap de goede hoopDonkere wolken trekken zich samen boven Johannesburg. Een betere clichezin kan ik op de ochtend van de eerste januari 2011 niet verzinnen. Maar het is de waarheid. Zoals de winter in Europa te vroeg inzet, blijven de Zuid-Afrikaanse lenteregens doorstromen tot in hartje zomer.

Ik lees Peter Harris’ Birth, een gedetailleerd verslag van de aanloop naar de eerste democratische verkiezingen in Zuid-Afrika, april 1994. Harris leidde het kantoor van de Independent Electoral Commission. De maanden voorafgaand aan die gedenkwaardige verkiezingsdagen was het een aaneenschakeling van donkere wolken – bloedbaden, de AWB mars op Boputhatswana, de moord op Chris Hani, al die sinistere pogingen om te voorkomen dat het hier een democratie zou worden – maar uiteindelijk brak de zon door en werd er gewacht in eindeloos lange rijen, en toen gestemd.

In de maanden voorafgaand aan het WK trokken diezelfde wolken voorbij. Het zou op een ramp uitdraaien, de misdaad zou zegevieren, de stroom zou uitvallen, een financieel debacle. Maar na het eerste fluitsignaal bleek alles onder controle.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

In gesprek met Mandela

Vandaag een gastbijdrage van Bart Luirink, hoofdredacteur van ZAM Africa Magazine. Het stuk verscheen ook op RNW

Nelson MandelaIn een nieuw boek dat half oktober verscheen zou Nelson Mandela te weinig van zichzelf prijsgeven. Maar er is nog maar weinig dat we niet van de Zuid-Afrikaanse leider weten. We moeten daarom vooral op zoek naar de essentie van zijn ideēen. Hoe bestaat het dat Mandela’s misstappen geen afbreuk doen aan de iconisering van deze Afrikaanse leider? Waarom krijgt een boek dat zijn diepste zieleroerselen blootlegt het verwijt ‘te weinig persoonlijk’ te zijn?

Het zijn de vragen die bij me opkomen na lezing van In gesprek met mijzelf, het door medewerkers samengestelde egodocument van Nelson Mandela. Tekortkomingen waren er in de carriere van Mandela genoeg. Nog recentelijk fronsten we de wenkbrauwen bij een foto waarop de Liberiaanse leider Charles Taylor aan de dis bij Mandela thuis te zien was, naast Naomi Campbell bij wie de huidige prime suspect van het Internationaal Strafhof in Den Haag, na het diner een bloeddiamantje liet bezorgen. Mandela’s oproep, begin jaren negentig, om aan veertienjarigen in zijn land stemrecht te gunnen, was ongelukkig. Dat hij in het begin van zijn presidentschap de bestrijding van aids overliet aan zijn adjunct Mbeki, die niet in het bestaan van hiv geloofde, was meer dan een faux pas.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

dagsluiting| Die Antwoord

deze nacht eindigen we de reeks protoclips met een gewone clip. Nuja, gewoon. De band heet ‘Die Antwoord’, en ongeveer niets is ‘gewoon’ aan dit filmpje. Lynch meets Rap meets Alien meets penissen meets oogtieten; een doorsnee Sargassaal vrijdagje dus… Enjoy!?

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende