Vijfde Zomergast van dit seizoen is Annejet van der Zijl (1962), bestsellerauteur met haar biografieën over Annie M.G. Schmidt, de jonge Bernhard en Waldemar 'Sonny Boy' Nods. Het geheim achter haar succes is volgens haar dat ze haar biografieën als een spannend verhaal vertelt, met plots en cliffhangers. Volgens de boekenredacteur van het NRC kan het een interessante avond worden omdat Van der Zijl helemaal niet van aandacht houdt, en het persoonlijke privé vindt. Op mij komt ze over als een leuk mens die ook op camera boeiend kan vertellen, dus misschien ga ik er - ondanks de inmiddels toegeslagen Zomergastenvermoeidheid - vanavond maar weer eens voor zitten. Al kan ik natuurlijk beter gewoon morgenochtend de recensie van Max Molovich lezen; ben ik ook op de hoogte.
Damiaan Denys is een van oorsprong Vlaamse psychiater en filosoof die is gespecialiseerd in compulsiviteit (dwangneurotische gedragingen) en angst. Dat wordt dus een avondje mens- en maatschappijbeschouwen, zoals de promo reeds laat zien.
Meer over Damiaan Denys vindt u hier.
Update: Vrij Nederland geeft gratis een interview van vorig jaar met Denys weg.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Ik dacht het die middag terwijl wij over de Afsluitdijk reden: de lucht is vaal als keileem. Terwijl ik het dacht, wist ik niet dat de basis van de Afsluitdijk uit keileem bestond. Dat zou ik die avond pas leren, in het laatste fragment van de vierde aflevering van Zomergasten 2015 met landschapsarchitect Adriaan Geuze.
Naar aanleiding van een ander fragment, waarin H.H. ter Balkt een gedicht over een aardappelsorteermachine voorleest, legde Geuze uit hoe kunst zijn werk beïnvloedt. Waar iemand als u en ik het over de overstroming van 1953 hebben, daar heeft H.H. ter Balkt het over een spokende maan. Waar u en ik een aardappelsorteermachine zien, daar ziet H.H. Ter Balkt een levend wezen. Ruysdael en Potter leerden ons de horizon ontdekken en zo het Nederlandse landschap te waarderen. En sinds ik Mijn Vlakke Land van Jacques Brel eens goed beluisterde, zie ik geen grijze hemel meer, maar luchten die vaal als keileem zijn. Een goed kunstenaar leert je anders naar de dingen kijken.
Eerder die avond toonde Geuze een filmpje waarin de schilderijen van Mondriaan in chronologische volgorde achter elkaar waren gezet, zodat je kon zien hoe hij langzaam maar zeker steeds abstracter werd, eindigend in de rood-geel-blauwe vlakverdelingen. In een tijd dat de ruilverkaveling nog moest plaatsvinden, had Mondriaan het naoorlogse polderlandschap reeds van bovenaf geschilderd. Geuze had tijdens zijn studie in Wageningen een leraar gehad die betoogde dat de indeling van Flevoland gebaseerd was op Mondriaans Bevrijding van het vierkant.
Landschapsarchitect Adriaan Geuze (1960), wereldberoemd in het wereldje van de stedenbouw, wil het hebben over “God, Bach en de dijk, de lust om land te maken, over het verraad van de babyboomers en hun gesel van redelijkheid, en over hoe Spanje verlossing zal brengen.”
Het klinkt mij allemaal wat te bedacht in de oren – bovendien: de babyboom liep van 1949 tot en met 1964, dus Geuze heeft het kennelijk ook over zichzelf – maar hè, de man heeft er in ieder geval over nagedacht en dat is in ieder geval iets.
Meer over Adriaan Geuze vindt u hier.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Zomergast van vanavond is Peter Buwalda. Hij sloot zich vier jaar op om Bonita Avenue te schrijven. Dat loonde wel, want het boek werd een bestseller.
Vanaf deze week zal Max Molovich de recensies weer voor zijn rekening nemen.
Uw mening kunt u alvast kwijt in de comments.
Simone van Saarloos (1990) studeerde filosofie en literatuurwetenschappen, verzorgde de redactie van het literair tijdschrift Tirade, en schrijft tegenwoordig driemaal per week columns voor NRC-Next.
Het gaat vaak over lichamelijk en relaties. Haar claim to fame is dat ze de term downdaten onder een breder publiek bekend wist te maken: als hogeropgeleide vrouw zou je eigenlijk een lageropgeleide man moeten zoeken. Daar wordt de samenleving egalitairder van, beargumenteert ze aan de hand van John Rawls.
Wat bij mij dan weer de vraag oproept of ik in plaats van Zomergasten vanavond niet beter gewoon een paar seizoenen Sex and the City kan kijken; maar ik ben dan ook een male chauvinist pig, net als Aristoteles.
RECENSIE - Voordat Zomergasten met Peter Buwalda begon, dacht ik eigenlijk niet genoeg van hem te hebben gelezen om te zeggen of ik het een goed schrijver vind. Bonita Avenue staat ongelezen (althans, door mij) in mijn kast. En ik heb hooguit twee van zijn Volkskrant-columns tot mij genomen. Meer heb ik niet van ‘m gelezen.
Tenminste, dat dacht ik. Maar toen kwam het eerste fragment, waarin Elvis met zijn allereerste tv-optreden twee generaties uit elkaar rukt en zo het begin van de populaire cultuur inluidt. En ineens herinner ik mij weer dat ik in 2006 in de allereerste editie van muziektijdschrift WAHWAH een verhaal las over een jongen die voor het eerst bij de ouders van zijn vriendinnetje op bezoek is en, tot groot ongenoegen van zijn schoonvader, per se een fragment wil zien waarin Sonny Boy Williamson met zijn mondharmonica een Vlaamse presentator van zijn sokken blaast. Het was een van de meeste hilarische verhalen die ik ooit had gelezen. In een latere editie van WAHWAH stal Buwalda mijn hart door op zeer overtuigende wijze uit te leggen waarom Paul McCartney beter is dan John Lennon. Die jongen moet ik in de gaten houden, dacht ik toen. Maar toen Bonita Avenue uitkwam, heb ik dat verzuimd.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
De Zomergasten van 2015 zijn bekend:
(h/t Joop)
RECENSIE - “Nu Opoetaleb!” schertste een populaire Marokkaans-Nederlandse twitteraarster over Zomergasten. “We beginnen in MAROKKO!”
En ja hoor, de dorpsput, de ezel en de armoe in de Rif kwamen al gauw weer voorbij. Het ging over het gebrek aan elektriciteit in Aboutalebs geboortedorp, en hoe hij in elkaar werd geslagen door zijn klasgenootjes die geen zin hadden om dagelijks zeven kilometer berg op-berg af naar school te moeten lopen en hem een spelbreker vonden omdat de kleine Ahmed coûte que coûte wilde leren.
Het zou dan ook nogal een oriëntaals-etnisch avondje worden met Zomergast Ahmed Aboutaleb. Maar wel een onderhoudend avondje, want de burgemeester van Rotterdam ontpopte zich als een bevlogen verteller.
Taal
De burgervader houdt van taal. Poëzie die de ervaring van het bestaan onder woorden weet te brengen, taal die innerlijke kracht oproept tegen onderdrukkende machten, taal om jezelf verstaanbaar te maken in het alledaagse.
Menige dichter en zanger zag de Zomergastenkijker gisteren dan ook aan zijn oog voorbijtrekken. Van Adonis tot Carmiggelt, van Vader Abraham tot Oum Kalthoum; alles kwam voorbij. Wat Aboutaleb bewondert in die twee Nederlandse schrijvers is dat ze het kleine, het gewone onder woorden weten te brengen. ‘Het kleine café aan de haven’ noemt hij typerend voor de Nederlandse identiteit: kneuterig, gezellig en egalitair.
“Het belooft een avond te worden met een Aboutaleb die de kijker nog niet kent”, aldus Ahmed Aboutaleb. Ik moest denken aan Julius Caesar, Louis van Gaal en boer Geert: die hadden (hebben) er ook een handje van over zichzelf te praten in de derde persoon.
Dat begint dus al goed.
Maar de burgervader van Rotterdam heeft natuurlijk wel gelijk. Iedereen heeft al een beeld van de man: en dat draait in de meeste gevallen om het gegeven dat hij geen autochtone Nederlander is, maar van Marokkaanse komaf.
Of je hem nu als succesmarokkaan ziet, als excuusallochtoon, als geheim wapen om de PvdA voor het karretje te spannen van Leefbaar Rotterdam of als nestbevuiler en verrader; de dominante beelden over Aboutaleb reduceren hem steeds tot zijn etnische afkomst.
Hetgeen betekent dat we in Nederland nog een lange weg hebben te gaan om tot een werkelijk inclusieve voorstelling van Nederlanderschap te komen; maar ook dat het er vanavond om zal spannen of Aboutaleb en Wilfried de Jong erin zullen slagen de mens Aboutaleb in al zijn facetten te tonen.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.