Een bijdrage van Studium Generale Utrecht over de lezing Een tijd voor Empahtie van Frans de Waal. Het recht, de economie en de politieke wetenschappen volgen vaak de uitspraak van Thomas Hobbes: de mens is de mens een wolf. Professor Frans de Waal toont met zijn onderzoek aan dat dit geen recht doet aan de diepgaande sociale aard van mensen én dieren. De cynische blik op de egocentrische mens wordt vaak toegeschreven aan Charles Darwin en zijn evolutietheorie – ideeën die invloedrijke biologen nog steeds uitdragen. Darwin geloofde echter dat er tussen dierlijke sociale instincten en de menselijke moraal een continuïteit bestaat. De moderne psychologie en neurowetenschappen ondersteunen deze benadering van morele emoties. Als beschaving te maken heeft met gemeenschapszin en een hoogstaande morele orde, dan ligt die in onze natuur. En de menselijke natuur staat niet op zichzelf, maar is verbonden met de rest van de natuurlijke wereld. Prof. Frans de Waal, bekend van het boek Een tijd voor empathie, laat zien dat empathie in de natuur voorkomt bij heel veel diersoorten, inclusief de mens.
David Harvey is een hoogleraar sociologie en nog een echte marxist. In een lezing van 40 minuten legt hij uit waarom het kapitalisme zijn eigen crises veroorzaakt, aan de hand van de huizenbubbel en schuldenbubbel. En daar is ook nog een heel goed te begrijpen animatie van gemaakt. Eerst een animatie, daaronder een lezing.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Door E.O. Wilson weten we dat mieren erg bijzondere wezens zijn: dom op individueel niveau, maar ogenschijnlijk slim in het collectief. Hieronder vertelt ‘mierendeskundoloog’ Deborah Gordon (Stanford University) over hoe mieren eigenlijk weten wat ze moeten doen.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Gelovige mensen zeggen vaak dat wetenschap leuk en aardig is, maar ook koud en kil. Wetenschap zou zich niet moeten uitspreken over moraliteit, dat domein ligt buiten zijn bereik. Onzin, zegt Sam Harris in onderstaande lezing.
Robert Sapolsky, biologieprofessor aan Stanford University, vertelt in dit korte fragment (hier de lange versie) dat apen en mensen de meeste dopamine produceren in anticipatie op een plezierig moment, dan op het moment van het plezier zelf. De mens onderscheidt zich echter van primaten doordat hij de dopamineniveau’s veel langer hoog kan houden.
In deze mooie korte documentaire wordt helder uitgelegd hoe groot het universum is en hoe we dat weten.
Er is wat overlap met de aflevering van vorige week over Peter Singer, maar dit uitgebreide interview – nooit uitgezonden – is zeker de moeite waard om te kijken, al was het maar omdat Richard Dawkins hier de vragen stelt en zowaar in de verdediging wordt gedrukt.
Globaliseringsdeskundige Saskia Sassen (Columbia University) onderzoekt in deze lezing of de wereld terugkeert naar het fenomeen stadstaten. Gezien de groeiende rol van steden, lijkt het daar soms op. Niet waar, zegt Sassen. Ja, de rol van de stad verandert, maar steden worden steeds meer open naar de wereld toe.
Helaas niet te embedden: hier is de lezing wel te zien.
Volgens bioethicus Peter Singer is eten nog onvoldoende een ethisch discussie-onderwerp. Ten onrechte.
Dan Ariely spreekt over irrationeel gedrag en toegegeven, hij weet het te brengen.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.