Recensie | De hackers die Nederland veranderden

Ergens in het voorjaar van 1993 ging ik voor het eerste met mijn eigen aansluiting het internet op. Bij een van mijn opdrachten had ik er al mee gewerkt. Maar ik zag daardoor dat het meer zou kunnen zijn dan alleen iets om te mailen. Het was het artikel van Francisco van Jole in de Volkskrant die me attendeerde op de mogelijkheid die stap voor mezelf te zetten. Veel is veranderd sindsdien. En juist daarom is het nieuwe boek van Maarten Reijnders over die periode nu meer dan welkom. Het is trouwens helemaal geen saai geschiedenisboek geworden, integendeel. In een vlotte vertelling, zou bijna zeggen een page-turner, worden we aan de hand van persoonlijke verhalen van de latere sleutelfiguren door die tijd gesleurd. En vooral die persoonlijke achtergronden maakt het geheel bijna lezen als een avonturenroman waar je helemaal kunt opgaan in de helden en de schurken. Vanaf het hacken om gratis te kunnen bellen, via het inbreken op de computer van het RIVM naar het oprichten van Hack-tic als "blaadje" en van daaruit door naar xs4all, met tussendoor een internationaal uitstapje. Allemaal losse personen en verhalen die allemaal steeds weer samenkomen en ertoe hebben geleid dat Nederland als een van de eerste landen in de wereld breed privé gebruik van internet kon uitrollen terwijl het hacken nog even doorging. Maar tegelijkertijd lees je ook over de worstelingen van de instanties met hackers en dat hele internet. Ik vond het fascinerend om te lezen dat de activistische houding van veel beeldbepalende hackers zoals Rop Gonggrijp er eigenlijk toe heeft bijgedragen dat de wetgever niet gelijk in een draconisch met wetten dichttimmeren van alles wat online kwam is doorgeschoten. Nou ja, kort samengevat dus gewoon een lekker boek over een best wel bijzondere periode. En voor mij persoonlijk ook een boek dat heel veel herinneringen oproept. Van het aanschaffen van een tweede telefoonlijn thuis (want ik was voor niemand meer bereikbaar, oh... die rekeningen...) via een eerste IRL nl.muziek meetup op Lowlands naar mijn 15 minutes of online fame (veroorzaakt door de auteur van dit boek heel toevallig). Zonder dat hele internet had ik nooit mijn avonturen beleefd. En had ik ook niet al die mensen die ik in eerste instantie virtueel leerde kennen ooit in het echt ontmoet. Ik durf zelfs te zeggen dat internet me mijn bakkebaarden heeft bezorgd. Zonder was ik een onherkenbaar kantoorpikkie die bij IRL meetings pas als laatste gevonden werd. Er zit trouwens een klein stukje in het boek over hoe ooit het rapport van Traa online is gezet, tegen de wil van de SDU toen in, vanuit de overtuiging dat dit soort parlementaire rapporten voor iedereen toegankelijk moesten zijn. Dat was ik vergeten. Maar dat betekent ook dat de strijd voor open parlementaire data al in 1996 is gestart. En dat de acties hier van 2005 en 2007 reeds in een traditie stonden. Overigens is het dan nu, 27 jaar later, echt zo ver dat alle parlementaire data open is. Het boek eindigt wat somber. Van power to the people en information wants to be free is niet terechtgekomen wat men toen hoopte. Desinformatie en haat lijken nu het beeld te bepalen. Maar ik denk dat daarmee tekort wordt gedaan aan de enorme veranderingen die mede met het werk van de hackers op gang zijn gekomen. En ja, we zitten nog steeds in de groeipijnen fase. Maar we vergeten daarbij snel dat van alles al heel gewoon is. Om het maar weer heel persoonlijk te maken, mijn datadingetjes en grafieken zouden nooit in Noorse schoolboeken en een Australische sociaalwetenschappelijke publicatie terechtgekomen zijn zonder dat hele internet. Afijn, mooi boek voor een weekend in de komende wintermaanden.

Door: Foto: drosen7900 (cc)
Waan van de dag

KPN houdt XS4ALL in de lucht

, door

NIEUWS - KPN zegt XS4ALL overeind te houden. De actiegroep ‘XS4ALL moet blijven’ noemt dat misleiding van de klanten.

Volgens KPN blijft XS4ALL voor bestaande klanten voor onbepaalde tijd in de lucht en kunnen nieuwe klanten zich voorlopig laten aansluiten bij die provider. Daarnaast wil KPN met een nieuwe aanbieding komen onder het KPN-merk. Zodra dat aanbod er is, verdwijnt de mogelijkheid om abonnee te worden bij XS4ALL.

De actiegroep ‘XS4ALL moet blijven’ vindt het “pertinente onzin dat XS4ALL blijft bestaan” en stelt verder: “XS4ALL als bedrijf wordt per 1 maart al opgeheven. Klanten van XS4ALL worden misleid“.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: cc commons.wikimedia.org Xs4alldak

Strijd om Xs4all en klanten vooral gevoerd op imago

, door

ACHTERGROND - Net als Planet.nl, Tiscali.nl zal ook Xs4all.nl als mailadres nog herinneren aan wat ooit was: een eigen aanbieder van internettoegang. De Ondernemingskamer meent dat KPN bij Xs4all fatsoenlijk handelt en het licht mag uitdoen. Achtergronden, nieuws en reacties van experts, eerder verschenen op Netkwesties.

In 1993 was Xs4all een van de eerste en zeker de meest roemruchte aanbieders van internettoegang in Nederland, voortgekomen uit de hackersbeweging. In 1998 vreesden de vier oprichters dat ze onder de voet gelopen zouden worden door grote aanbieders en verkochten Xs4all voor 120 miljoen gulden aan KPN. Binnen KPN mocht Xs4all nog zes jaar zelfstandig blijven en daarna werd het Amsterdamse bedrijf stukje bij beetje meer KPN, maar bleef zich onderscheiden met de beste techniek en helpdesk. Begin 2019 besloot KPN dat Xs4all geen zelfstandig bestaansrecht meer heeft en in KPN wordt opgenomen. Dat leidde tot felle protesten en de beweging Xs4all moet blijven. KPN gaf geen krimp dus kwam het tot een zaak voor de Ondernemingskamer. Ondertussen werd Freedom Internet opgericht met privacyclub Bits of Freedom, als alternatief voor Xs4all. Dit bedrijf zet nu door en hoopt dat de klanten van Xs4all massaal overstappen.

Op 23 december 2019 velde de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam het vonnis over Xs4all. Het arrest wijst de eisen van de Ondernemingsraad van Xs4all af, zowel het beroep op de Wet op de Ondernemingsraden (Wor) als het enquêteverzoek.

Foto: cc commons.wikimedia.org Xs4alldak copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Merk, media en marketing

, door

COLUMN - Witheet waren ze bij KPN. Die ochtend had de telco bekend gemaakt dat de dochters Telfort en XS4all binnenkort in het moederbedrijf opgingen. Binnen een paar uur vroegen kranten en websites zich verrast af waarom KPN haar raspaard de nek wilde omdraaien, op Twitter meldden tientallen abonnees dat ze dan een compleet andere provider zouden zoeken. Iemand startte een petitie om KPN tot inkeer te bewegen; die was binnen een paar uur duizenden keren getekend. KPN’s afdeling ‘Mediarelaties’ – newspeak voor marketing en PR – was woedend. Dit hadden ze niet meer in de hand.

Dat KPN zo buiten de waard rekende, typeerde de onnozelheid. Niemand met een greintje verstand gelooft dat je een budgetleverancier als Telfort en het superieure XS4all probleemloos kunt laten ‘samengaan’ in het fletse KPN.

Dat was de misvatting. Toen kwam de leugen: XS4all was maar een merk, zei KPN, alsof de dochter eigenlijk hetzelfde leverde als zij, alleen met een sjiekere strik eromheen. Dat is pertinent niet waar: het enige dat XS4all met ze deelt, zijn de glasvezel- en dsl-verbindingen. Al het overige regelt XS4all eigenstandig: netwerkbeheer, e-mail, hosting, verkeer, peering, beveiliging, beleid, service, plus de keuze voor apparatuur en modems. Juist om die excellente diensten en service heeft de Consumentenbond Xs4all al zes jaar op rij verkozen tot ’s lands beste alles-in-1 provider.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Duopolie | Piraterij

, door

COLUMN - Het gerechtshof in Den Haag gaf Ziggo en XS4all gelijk in een rechtszaak tegen stichting Brein: de internetproviders mogen hun blokkade van de Pirate Bay opheffen. Eigenlijk was deze uitspraak grotendeels een non-issue, omdat de slimme downloader via andere sites aan zijn torrents kan komen, bijvoorbeeld door ironisch genoeg de directeur van Brein, Tim Kuik, te googlen.

Het gelijk van Ziggo en XS4all doet de vraag opkomen wat de welvaartsimplicaties van softwarepiraterij zijn. Een paar jaar geleden becijferden TNO, SEO en IViR dat het effect per saldo positief is. Opmerkelijk, omdat elke keer dat ik een DVD wil kijken, eerst een filmpje van ongeveer een minuut me vertelt dat softwarepiraterij hetzelfde is als diefstal. En diefstal associeer je meestal niet met een positief effect op de welvaart.

In dit geval heeft het alles te maken met het consumentensurplus: het verschil tussen wat je wil betalen voor een product en wat je er daadwerkelijk voor betaalt. Stel dat je bijvoorbeeld een DVD wil kopen van het laatste seizoen van Geer en Goor Over de Vloer en dat je daar 30 euro voor over hebt. Als die DVD nu 20 euro kost, heb je 10 euro aan consumentensurplus verdiend. Door het consumentensurplus mee te nemen, compenseer je het welvaartsverlies wanneer de DVD wordt gedownload in plaats van gekocht: omdat je er 30 euro voor over hebt, en het downloaden 0 euro kost, heb je 30 euro aan consumentensurplus verdiend, waarmee de 20 euro die Geer en Goor mislopen wordt gecompenseerd.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De ISP die ‘Censuur!’ schreeuwde

, door

Censuur, ik heb er een ontzettende hekel aan. Wie niet? Censuur is het monddood maken van mensen door de macht van de staat. Censuur leidt tot Noord-Koreanen die denken dat ze met tiran Kim Jong-Il werkelijk een grote leider zijn kwijtgeraakt. Censuur houdt Saudi-Arabië gevangen in de Middeleeuwen.

Daarom heb ik er net zo een grote hekel aan als mensen de term ‘censuur’ oneigenlijk gebruiken. Wie hier de commentaarvelden vol loopt te schelden, kan worden verwijderd. Dat is geen censuur, want op je eigen website kan je schelden op iedereen. Censuur is het ook niet als burgemeester Aboutaleb na een schietpartij een café laat dichttimmeren, hoeveel goede gesprekken er ook gevoerd werden. Cafés genoeg om verder te kleppen. Censuur is het net zo min als een wegens auteursrechtenschending veroordeelde website geblokkeerd moet worden van de rechter.

Het vriendelijke verzoek dus aan XS4All-directeur Theo de Vries om zich te onthouden van uitspraken als “dit vonnis komt neer op censuur en dat is in beschaafde landen verboden.” Het mag – ik ben immers tegen censuur – maar het is wel op het niveau van Wildersgeblaat over “staatstelevisie” en “politiek proces”.

Beetje sneu ook om in het persbericht totaal niet in te gaan op de uitgebreide motivatie van de rechtbank op dit punt. Waar zijn de tegenargumenten? De Vries sputtert slechts nog een beetje: “Als je hele websites blokkeert, zul je onvermijdelijk informatie blokkeren waar helemaal niets mis mee is.” Net zoals dat iedereen die alleen in dat dichtgetimmerde café kwam om een biertje te drinken en te klaverjassen gedupeerd is. Soms moeten er belangen afgewogen worden. Dat doen rechters. En die hebben bepaald dat het in dit geval een klip-en-klare zaak is. Want wie wordt er namelijk gecensureerd in het vinden van informatie waar helemaal niets mis mee is als The Pirate Bay geblokkeerd wordt? Ziggo en XS4All hebben via wat heel steil en raar hellende vlakken wat potentiële mondgesnoerden geprobeerd aan te dragen, maar dat was meer surrealistisch performancekunst dan dat het echt houdt snijdt.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.