WW: De beste dansmoves

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland. Zoals oplettende lezers misschien opgevallen is, schrijf ik naast stukjes over wetenschap en film ook af en toe over dans (al dan niet in combinatie met film of wetenschap). Helaas wordt mijn fascinatie met de kunstvorm ruimschoots overstegen door mijn gebrek aan dans-skills. En dat is jammer, omdat dat mijn kans op het produceren van nageslacht danig in gevaar kan brengen. Eén van de functies van dans is parallel aan die van het baltsgedrag bij andere dieren: mannen die goed kunnen bewegen zijn interessantere seksuele partners voor vrouwen. Simpel gezegd is een goed bewegende man een gezonde man en dus interessant om jezelf door te laten bezwangeren. Tienduizenden jaren van evolutie zorgden ervoor dat de waardering voor dans zich in onze hersenen vast heeft gezet. Dit heeft weer tot gevolg dat in clubs, feesthallen en op schoolfeesten jongens en mannen naarstig op zoek zijn naar welke moves nog nét binnen bereik liggen.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Onze voorouders namen het ervan

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Eten en drinken met vrienden is millenia oud (Foto: Flickr/Rich Moffitt)

Als ik – zoals iedereen wel eens heeft – een Luddistische bui aan voel komen en me afvraag of we wel beter af zijn met al die wetenschappelijke en technologische ontwikkeling zijn er twee overtuigende argumenten. De eerste is dat de verworvenheden van de medische wetenschap wel erg groot zijn: het is toch prettig om je (klein-) kinderen te kunnen zien opgroeien en niet al te voortijdig tegen je korte levensverwachting aan te lopen. Medicijnen, operaties en andere toverij helpen ons om een beetje aardig je oude dag (dat is dus alles voorbij 35) door te komen zonder al te veel pijn en moeite.

Een tweede en ook erg goed argument voor de vooruitgang is dat we door al die technologie meer tijd hebben voor leuke dingen zoals tv-kijken of eten en drinken met vrienden. Als ik me de gemiddelde Neanderthaler, doorsnee oude Griek of Soemerier voor de geest moet halen dan ontkom ik toch niet aan de gedachte dat die arme mensen de godsganse dag bezig zijn hun dagelijks brood te verdienen en weinig tijd hadden voor ontspanning.

Maar vandaag en gisteren kwamen afzonderlijk van elkaar twee berichten naar buiten die die voorstelling van zaken op de kop lijken te zetten. Zo werd op een 12000 jaar oude begraafplaats in het huidige Israel 71 schildpadschilden en twee stuks wild vee aangetroffen, omringd door menselijke overblijfselen. Gebaseerd op de grootte en hoeveelheden van de botten vermoedden de archeologen dat er hier sprake was van een heus prehistorisch banket. Het zou daarmee de oudste vorm van deze oermenselijke vorm van sociaal gedrag (het dinneetje met vrienden) zijn die bekend is.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Mens niet de enige olie-slurpende levensvorm

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

foto: Flickr/SkyTruth

Dat de mens de smaak van aardolie te pakken heeft, weten we zo langzamerhand wel. Jaarlijks verbruiken we in de wereld met z’n allen 31.1 miljard vaten olie, met alle milieu- en politieke problemen van dien. Maar wij zijn niet de enige diersoort die de smaak van aardolie te pakken heeft. In de oceanen leven bacterien die olie consumeren. De bacterien, die diep onder het wateroppervlak leven breken de lange koolstofketens af in kleinere moleculen en halen zo hun energie uit de olie.

Dat deze partners in olie bestonden was al langer bekend, maar hoe snel de bacterien de olie consumeren was nog niet bekend. Het welbekende olielek in de golf van Mexico bleek een uitkomst. Onderzoekers hielden maandenlang de onderwater-oliepluimen in de gaten, namen af en toe monsters om de hoeveelheden bacterien te meten en probeerden op die manier uit te vinden hoe snel de bacterien te werk gingen. En dat was erg snel, zo blijkt nu uit een artikel wat vandaag gepubliceerd wordt in de online-versie van het prestigieuze tijdschrift Science. Skeptici vragen zich af of de bevindingen niet te mooi zijn om waar te zijn, maar mochten de resultaten gerepliceerd kunnen worden, dan kunnen de bacterien nog wel eens verdomd handig blijken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Wat te zeggen als E.T. in je achtertuin landt

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Miljoenen dollars en duizenden manuren zijn er al ingestoken: de zoektocht naar buitenaardse lotgenoten. Met gigantische radiotelescopen en serverparken luisteren de wetenschappers van SETI (Search for Extra-Terrestial Life) naar signalen uit de ruimte. Deze vorm van wetenschap is natuurlijk zeer tot de verbeelding sprekend en daarom word SETI bijgestaan door vele amateur-vrijwilligers die processorkracht doneren en zelf de lucht afspeuren naar UFO’s.

Nu is realistisch gezien de kans dat één van de zoekende amateurs een ‘ontmoeting van de derde soort‘ bijzonder klein, hem volledig uit sluiten durft niemand. Daarom stelde SETI een protocol op over hoe met een buitenaardse gecommuniceerd dient te worden. Dit protocol geeft aan wie je moet bellen in het geval dat E.T. in je achtertuin parkeert en wat je in algemene termen moet doen. Er is veel discussie rond dit protocol en er zijn vele alternatieven en uitwerkingen te vinden. Stephen Hawking denkt trouwens dat we beter maar helemaal geen contact met de aliens moeten leggen. De kans dat het allesverslindende aarde- en leven-consumerende slechterikken zijn is volgens hem te groot om niet serieus te nemen.

Voor de GC-lezer die goed voorbereid de toekomst in wil: onderstaande cheat-sheet die al een tijdje op het internet rondzweeft geeft een mooi lijstje do’s en dont’s voor het geval dat jij de eerste mens op aarde bent die een buitenaards wezen te spreken krijgt. Hoewel zeker grappig bedoeld geeft het aan de ene kant een aardig lijstje van niet onredelijke tips en aan de andere kant geeft het mooi weer hoever we het als mensen geschopt hebben. Zoals de maker(s) van dit cheat-sheet zeggen: Mocht je first contact maken: “Veel geluk en verneuk het niet voor ons”. Uitprinten, lamineren en bij je EHBO en noodpakket leggen dus.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: P is (niet) NP?

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

foto: Flickr/Horia Varlan

Net zoals in de topsport zijn er ook in de wetenschap topprijzen voor zeer bijzondere prestaties. Zo is daar bijvoorbeeld de Ansari X-prize voor het eerste particulier ontwikkelde ruimtevaartuig en zijn er vervolg-X-prizes op het gebied van exploratie, energie, scholing en bio-wetenschappen. In de wiskunde zijn er sinds 2000 de Millennium Prize Problems, bijgehouden door het Clay Mathematics Institute in Massachusetts. Een correcte oplossing voor één van deze zeven problemen levert 1.000.000 Amerikaanse dollars op. Genoeg aanleiding dus om een puzzelpoging te wagen.

Eén van de zeven problemen, het bewijzen van het Vermoeden van Poincaré werd in 2003 opgelost door middel van een bewijs van Grigori Perelman, die tot op heden de prijs weigert. Nu lijkt er ook voor een ander Milleniumprobleem een oplossing aangedragen te zijn. Dit keer voor het zogenaamde P != NP (spreek uit P is niet NP) probleem. Dit wiskundige probleem is ook één van de grote open vragen uit de theoretische informatica en als zodanig is een oplossing potentieel ook praktisch interessant.

Allereerst maar eens de uitleg over het probleem: Het gaat hier om de complexiteit van rekenkundige problemen. Sommige problemen zijn moeilijker dan andere en wiskundigen hebben klassen van moeilijkheid vastgesteld. “P” problemen zijn “makkelijk” en “NP” Problemen zijn “moeilijk”.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Atoomklok richting ISS

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Zonnewijzer (Foto: Flickr/betta design)

Zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens. En dat geldt zeker voor de klok die straks in het International Space Station zal gaan tikken. De atoomklok die in het kader van het Atomic Clock Ensemble in Space (ACES)-project naar het ruimtestation wordt gebracht zal een nieuwe standaard in precisie gaan neerzetten.

Sinds de vroege geschiedenis zijn mensen al bezeten van tijdswaarneming en -meting. De oudste zonnewijzers dateren uit de achtste eeuw voor Christus en nog geen vier eeuwen later ontstonden de eerste klokken met tandwielen. Met de uitvinding van de constante eigenschappen van de slinger in de zestiende en zeventiende eeuw brak een nieuw tijdperk van precisie aan. Ondanks dat vele kleine uitvindingen de precisie van de klokken verbeterden kwam de volgende grote sprong voorwaarts pas in 1955 met de uitvinding van de atoomklok.

Bij atoomklokken wordt als kleinste tijdseenheid de overgang tussen twee energiestadia van Cesium-atomen gebruikt. De officiele definitie van een seconde is 9.192.631.770 van deze overgangscycli. Om deze overgangen te meten worden de atomen eerste afgekoeld en dan verhit en versneld om hun stralingsfrequentie te achterhalen. Dit proces wordt helaas licht beinvloed door het zwaartekrachtveld van de aarde. Een smetje op het precisieblazoen van de atoomklok dus.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: 3D Digitale Dexter

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

De butler in de eetkamer, duidelijk (foto Flickr/Heo2035)

Forensische Wetenschap is hot en 3D technologie is zo mogelijk nog hotter. Geen wonder dus dat de combinatie de kop opsteekt. De populairste televisie-vlaggeschepen van het forensisch onderzoek zijn natuurlijk CSI en NCIS, waarin boeven gevangen worden door minutieus laboratoriumwerk in plaats van snelwegachtervolgingen en shoot-outs. En in de televisieserie Dexter is de baan van de seriemoordende hoofdpersoon ‘bloodspatter analyst’. Het is Dexter’s taak om de precieze omstandigheden van een geweldsdelict vast te stellen aan de hand van bloedsporen. Dexter doet dit door met behulp van rode touwtjes de baan van de bloedspetters te reconstrueren. Dit ziet er op televisie natuurlijk schitterend uit, maar het leek mij altijd een erg omslachtige en tijdrovende manier.

Forensisch onderzoekster Ursula Buck van het Institute of Forensic Medicine van de Universiteit Bern moet dit ook bedacht hebben. Haar oplossing is het maken van een 3D model van het plaats delict. Door middel van een laser scanner worden de afstanden in de ruimte gemeten en in combinatie met digitale foto’s wordt een 3D afbeelding geconstrueerd.

Hierna wordt met een tachyometer de exacte lokatie van alle bloedspatten vastgelegd. De software berekent daarna precies de mogelijke banen die de bloeddruppels afgelegd hebben, rekening houdend met de grootte van de druppels.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Oninteressante getallen / GC-stukjes

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Twee superboeiende getallen (Foto Flickr/Richard-G)

Als GC redactieleden doen we onze best om zoveel mogelijk interessante stukjes te schrijven. Maar natuurlijk zal er ook af en toe een minder interessant, ja wellicht zelfs één of twee oninteressante artikeltje in ons ondertussen gigantische archief rondzweven. Maar hoe kunnen we te weten komen of dit zo is? Om vragen van een dusdanig fundamentele aard te kunnen beantwoorden wenden wij ons uiteraard tot de wiskunde, en dan specifieker op de getallenleer met de vraag: bestaan oninteressante getallen?

Om deze vraag te beantwoorden moet eerst een betere beschrijving voor het begrip ‘interessant’ gevonden worden. Iedereen vindt natuurlijk priemgetallen razend interessant, maar daarmee blijven nog een hele hoop potentieel saaie nummers over. Dan heb je nog een handjevol perfecte getallen (gelijk aan de optelsom van hun delers, als in 6 = 1 + 2 + 3). Verder zijn er nog gebrekkige getallen (de som der delen is kleiner dan het verdubbelde getal), Kaprekargetallen (optelsom van de gesplitste delen van het kwadraat is gelijk aan dat getal) en Costergetallen (een geheel getal dat je met +, -, : en x kunt maken uit zijn eigen cijfers, waarbij elke cijfer precies twee keer wordt gebruikt).

Gelukkig zijn er mensen die lijsten aanleggen van interessante getallen, zoals David Wells’ “The Penguin Dictionary of Curious and Interesting Numbers“, met daarin onder andere 74, 75, 78, 80, 82, 83, 86, 87, … Maar andere lijstenmakers komen tot andere conclusies zoals Robert Munafo in zijn “Notable Properties of Specific Numbers“: 76, 79, 80, 81, 83, 85, 87, … En zelfs met meta-lijstmakers komen we niet veel verder. Vaak zijn op het oog oninteressante getallen stiekem toch interessant. Zo vraagt een hoofdpersoon in Neal Stephenson’s roman “Cryptonomicon” of het nummer van de supergeheime eenheid 2701 verandert kan worden in 2702 omdat de knappe koppen bij de vijand wel eens door zouden kunnen hebben dat 2701 het product van twee priemgetallen is (welke, dat is een open vraag voor de lezer dezes).

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Retrofitting Suburbia

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

We kennen ze wel van Amerikaanse TV-series: mooie, groene buitenwijken voor families die een leefomgeving op zich zijn geworden, ook wel bekend als suburbia. Maar suburbia wordt in de VS bedreigd met uitsterven. Al tweederde van de bewoners zijn geen gezinnetjes meer en de supermalls raken in onbruik waardoor een niemandsland van lege gebouwen en parkeerterreinen ontstaat. Vroeger was suburbia de plek om een betaalbare woning te vinden buiten de stad waar men werkt, maar nu is ook dat voordeel weg door stijgende brandstof- prijzen.

In dit TED praatje beschrijft Ellen Dunham-Jones hoe suburbia opnieuw ingericht kan worden. Zo kun je een lelijke main street omtoveren tot een lommerrijke boulevard, of een parkeerterrein teruggeven aan de natuur, waardoor er interesse komt van investeerders om nieuwe huizen- projecten te ontwikkelen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende