In Wit-Rusland gaan ook bekende mensen achter slot en grendel

Denis Dzjoeba sprak met enkele bekende Wit-Russische sport- en mediamensen die vanwege hun standpunt tegen het regime van dictator Loekasjenko werden gearresteerd. De interviews zijn vertaald door Ardy Beld, vertaler Russisch. Sinds de protesten tegen de gefalsificeerde presidentsverkiezingen op 9 augustus worden steeds meer bekende gezichten gearresteerd en in versnelde procedures veroordeeld tot uiteenlopende gevangenisstraffen. Basketbalspeelster past niet in gevangenisbed Op 30 september werd de basketbalspeelster Alena Levtsjanka gearresteerd door de politie. Ze belde haar advocaat Michail Kiriljoek en zei dat ze op het vliegveld was aangehouden. Ze zou voor een geplande behandeling en rehabilitatie vertrekken. De reden voor haar opsluiting was ‘deelname aan massale protesten en verzet tegen een ambtenaar in functie’. De sportster werd van het vliegveld naar een politiebureau gebracht en vandaar uit naar het detentiecentrum aan de Okrestina. Na het bekend worden van haar arrestatie, verzamelden zich direct een honderdtal fans voor de beruchte gevangenis. Levtsjanka werd op grond van schending van de ‘wet op organisatie en houden van massale evenementen’ veroordeeld tot 15 dagen arrest. Ze speelt in de nationale basketbalploeg sinds 2001. Ze nam actief deel aan de zondagse demonstraties en uitte zich meermaals openlijk tegen het politiegeweld. Op 15 september werd haar arrest nog eens verlengd met 3 dagen. Advocaat Kiriljoek: ‘Voor haar lengte van 1 meter 96 bestaat niet eens een passende brits. Maar Jelena houdt zich flink, ze verteld dat er overal in de cellen wordt gezongen. Dat geeft haar kracht. Ze is trots op het Wit-Russische volk.’ Alena Levtsjanka is center in het nationale basketbalteam en speelde onder andere voor Charlotte Sting, Washington Mystics en Atlanta Dream in de WNBA. Met UMMC Jekaterinenburg werd ze tweemaal Russisch landkampioen.

Foto: Foto Flickr - Marco Fieber. copyright ok. Gecheckt 22-09-2022

Wit-Rusland: potentaat in de penarie

ACHTERGROND - Het leven van president Aleksandr Loekasjenko van Wit-Rusland is niet altijd makkelijk. Voor het eerst in zijn 26 jarige termijn als de president en dictator van het Oost-Europese land heeft Loekasjenko te maken met een flinke uitdaging in de verkiezingen. Tot nu aan toe wist de president op klassieke wijze eventuele tegenstand uit de weg te ruimen en de uitslag van hogerhand te vervalsen.

Ook dit jaar deed Loekasjenko alles volgens het draaiboek: hij diskwalificeerde de populairste tegenkandidaten, sloot een aantal lastige politieke opponenten op en maakte kritische journalisten monddood: de perfecte opmaat naar een deskundig georkestreerde verkiezing. Aanstaande zondag gaan de Wit-Russen opnieuw naar de stembus. Deze keer lijkt alles echter niet zo gladjes te lopen voor de autocraat.

Tegenstand

Loekasjenko mag wel een ervaren despoot zijn, maar zijn oppositie is ook niet voor één gat te vangen. Nadat de populaire criticus Sergej Tichanovski, samen met andere critici, onder nevelige omstandigheden werd gediskwalificeerd en opgesloten, besloot zijn echtgenote Svetlana in te springen als presidentskandidaat en in een verbluffend tempo de benodigde handtekeningen te verzamelen.

In tegenstelling tot andere presidentskandidaten werd Svetlana Tichanovskaja niet gediskwalificeerd of gevangen gezet. Misschien dat Loekasjenko dacht dat een onbekende vrouw geen serieuze dreiging zou vormen voor zijn herverkiezing. Bovendien heeft zelfs een georkestreerde verkiezing een tweede stem nodig.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Hypnoseleger

Kennelijk heeft het leger in Wit-Rusland niet genoeg oorlogen om te voeren. Ga je rare dingen van doen. Zoals deze hypnotiserende demonstratie van… uhm… van hypnotiserend iets demonsteren.
Zonder geluid is het nog leuker.

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Wit-Rusland tussen oost en west

ELDERS - Wit-Rusland wordt wel de laatste dictatuur in Europa genoemd (alhoewel…). Het staat nauwere banden met het westen niet in de weg.

In november gaan Max en Anne de eer van Nederland verdedigen op het Junior Eurovisiesongfestival in Minsk, de hoofdstad van Wit Rusland. Volgend jaar komen een paar duizend sporters uit 50 landen van 21 tot 30 juni in Wit-Rusland voor de 2nd European Games 2019. De organisatie van de Spelen is aan Wit-Rusland gegund, nadat Nederland ervoor had bedankt en Rusland in opspraak was geraakt vanwege doping-affaires. We moeten dit prestigieuze sportforum gebruiken als een kans om de prestaties van ons land te laten zien,’ zei Vladimir Andreichenko, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden van de Nationale Assemblee. President Loekashenko, die het land al 24 jaar met harde hand regeert, mocht deze week als eerste het tenue van het Wit-Russische sportteam bewonderen.

Het laatste land met een ouderwetse Sovjet-planeconomie, waar de KGB nog steeds actief is, mag zich verheugen in een toenemende belangstelling uit alle delen van de wereld. Het land is nog steeds zowel economisch als militair afhankelijk van grote buur Rusland. Maar sinds de bezetting van de Krim zijn de relaties danig bekoeld. Loekashenko veroordeelde de inname van het schiereiland door de Russen en bood zich vervolgens aan als bemiddelaar  in het conflict in Oost-Oekraïne. Sindsdien wil hij zijn onafhankelijkheid graag bewijzen door een eigen weg te zoeken op het internationale podium.

Foto: foto:wikipedia

Hoe wordt de gastheer in Minsk beloond?

ELDERS - Opnieuw was Wit-Rusland gastheer voor vredesbesprekingen. Gaat het ook nog iets opleveren voor het land zelf en zijn leider?

Naast de vier regeringsleiders, die een nacht moesten doorhalen om een tweede fragiel akkoord te bereiken over het conflict in Oekraïne, zagen we op de beelden de glimmende, besnorde figuur van Aleksandr Loekasjenko, ook wel de “laatste dictator van Europa” genoemd. Wit-Rusland, door Europa en het overgrote deel van de wereld, als paria behandeld, was deze week het middelpunt van de wereldpolitiek.

Vier jaar geleden mocht Loekasjenko aan zijn vierde termijn als leider van de Wit-Russische Sovjetrepubliek beginnen. Demonstraties van zijn tegenstanders werden in december 2010 met harde hand de kop ingedrukt door de KGB, die daar nog steeds bestaat. Dissidenten gingen voor jaren de bak in, al ze er niet in slaagden naar het buitenland te vluchten. De Europese Unie heeft Wit-Rusland wegens ernstige schendingen van de mensenrechten een reeks steeds strengere sancties opgelegd: reisbeperkingen voor hoge functionarissen en het ontoegankelijk maken van banktegoeden. Ook kan Wit-Rusland niet rekenen op steun in het kader van het nabuurschapsbeleid. De deelname van Wit-Rusland aan het Eastern Partnership programma van de EU voor kleine ex-Sovjetstaten is aan beide kanten omstreden. 

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Stadhuisplein Vilnius - Foto FaceMePLS, Flickr.com

Litouwen gaat Europa leiden

ELDERS - Elk half jaar wisselt het voorzitterschap van de EU. Op 1 juli is Litouwen aan de beurt. Het land moet er voor zorgen dat nog voor de Europese verkiezingen volgend jaar een groot aantal wetgevingsdossiers wordt afgehandeld.

Litouwen is een van de drie Baltische staten die in 2004 bij de EU kwamen. Het land aan de Oostzee tussen Letland, Rusland, Wit-Rusland en Polen heeft ongeveer drie miljoen inwoners, de meerderheid van oorsprong Litouws met kleine Russische en Poolse minderheden. President Dalia Grybauskaite wacht geen gemakkelijke taak. Ze verwacht vooral economische onderwerpen op haar agenda. Daarnaast is er de druk van de verkiezingen voor het Europese parlement volgend voorjaar. Er liggen nog 563 wetgevingsdossiers te wachten op afronding. In november zal in de hoofdstad Vilnius een topconferentie plaatsvinden over het Oostelijke partnerprogramma van de EU, de samenwerking met andere voormalige Sovjet-landen.

Als Litouwen op 1 juli het stokje overneemt van Ierland betekent het niet dat het kleine Baltische land het alleen voor het zeggen krijgt in Europa. Het roulerende voorzitterschap houdt vooral in dat ambtenaren van het land dat aan de beurt is het voortouw moeten nemen in het wetgevend en politiek besluitvormingsproces.  Er zijn er inmiddels al 200 afgereisd naar Brussel. De zittingen van de ministers van de 27 landen worden geleid door de minister van het voorzittende land. De Europese Raad (van regeringsleiders) heeft een vaste voorzitter (Van Rompuy), evenals de Europese Commissie (Baroso).  Eenvoud is nog ver te zoeken in de Europese samenwerking.

Foto: Riccardof (cc)

Bloggers en twitteraars aller landen….

Verkiezingen zijn hoogtepunten in een democratie. Daarom is het in verkiezingstijd extra belangrijk om de vrijheid van meningsuiting alle ruimte te geven. Ondemocratische regimes herken je bij uitstek aan de inperking van de uitingsvrijheid in de periode voorafgaande aan de verkiezingen. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat in Wit-Rusland een paar weken voor de verkiezingen de persvrijheid en de internetvrijheid heviger dan ooit onder druk staan. Websites van de oppositie zijn geblokkeerd door providers. De centrale kiescommissie censureert toespraken van kandidaten in tv-uitzendingen. Vertegenwoordigers van oppositiegroepen worden gearresteerd en gevangen gezet op beschuldiging van opruiing.

Maar het is vechten tegen de bierkaai. Loekasjenko kan de oude media, kranten, radio en televisie controleren. Hij kan proberen vat te krijgen op het internet. Maar net als in andere dictatoriaal geregeerde landen (China, Arabische wereld) gaat de mediarevolutie door en vechten bloggers en twitteraars zich vrij.

De ludieke actie van een Zweeds bedrijf dat in Wit-Rusland teddybeertjes dropte met een anti-regeringsgezinde boodschap kon door de autoriteiten niet meer verzwegen worden toen blogger Anton Surapin foto’s van de actie op zijn blog had gezet. Hij werd gearresteerd en meer dan een maand zonder proces vastgehouden. Maar iedereen is op de hoogte en Surapin krijgt voor zijn zaak steun van Reporters sans Frontières.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Riccardof (cc)

Stalin’s erfenis

In Wit-Rusland is een student gearresteerd omdat hij foto’s van teddyberen op zijn nieuwssite had gezet. Die teddyberen waren eerder deze maand gedropt door een Zweeds reclamebureau als protest tegen wat wel genoemd wordt “de laatste dictatuur in Europa”. De knuffelbeesten hadden allemaal een spandoek in de poten, met de tekst: ‘Wij steunen de Wit-Russische strijd voor vrijheid van meningsuiting’. Omdat het regime ontkent dat deze actie heeft plaatsgevonden en überhaupt heeft kunnen plaatsvinden wordt de student er nu van beschuldigd buitenlanders te hebben geholpen illegaal het land binnen te komen.

Hulp aan het -vijandelijke- buitenland. Een klassiek voorwendsel van dictaturen om de eigen bevolking te onderdrukken. Ook grote buur Rusland weet er mee om te gaan, wat niet verwonderlijk is met een president die zijn sporen heeft verdiend in de veiligheidsdienst van de Sovjet-Unie. De voorzitter van de Raad van Europa Thorbjorn Jagland bekritiseerde deze week een van de jongste maatregelen van Poetin om de vrijheid in zijn land in te perken als ‘stalinistisch’. Het gaat om een wet die NGO’s met buitenlandse financiering aan banden legt. Jagland formuleerde het nog voorzichtig, het ging hem vooral om de terminologie. Dat  NGO’s die financiële steun ontvangen uit het buitenland door de Russische regering worden gezien als ‘buitenlandse agenten’ deed hem denken aan de tijd van Stalin, zei hij.

Foto: Riccardof (cc)

Elders in Europa kan de persvrijheid nog wel verbeterd worden

Koningin Elizabeth had vorige week in haar troonrede een verrassing voor de pers: de smaadwetten worden veranderd zodat de pers een grotere vrijheid krijgt en journalisten minder bang hoeven te zijn voor processen die zelfs tot het faillissement van hun bedrijf kunnen leiden.  Het huidige systeem van ‘success fees’ komt er in de praktijk op neer dat de rijkste partij aan het kortste eind trekt. Een jarenlang slepende zaak van het Britse model Naomi Campbell tegen de Daily Mirror kostte de krant vorig jaar uiteindelijk een miljoen pond. Met zo’n voorbeeld voor ogen kijk je als journalist wel een beetje uit voordat je over iemand met enig fortuin iets vervelends gaat publiceren. Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens veroordeeld het Britse systeem dan ook. Het is opmerkelijk dat het Verenigd Koninkrijk, dat in andere zaken heeft laten weten zich niets van het Hof aan te trekken, nu de kritiek op de persvrijheid wel ter harte neemt.Dankzij de Liberal democrats, wellicht?

In de Press Freedom Index 2011-2012 van Reporters sans Frontières staat het Verenigd Koninkrijk op de 28e plaats, nog onder landen als Jamaica, Namibië, Suriname en Mali. Er moet daar dus nog wel wat gebeuren. Maar dat geldt niet alleen voor de Britten.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Klappen verboden

foto: Finlayfox Flickr.com

De oppositie in Wit-Rusland zet door. Na de demonstraties van afgelopen winter en ondanks de massale arrestaties die voor sommigen leidden tot zware gevangenisstraffen, waren er deze zomer in Minsk opnieuw demonstraties. Dit keer geen leuzen, geen spandoeken, maar eenvoudig klappende mensen. De repressie was er niet minder om. Meer dan 2000 mensen zijn gearresteerd. Het heeft de regering er toe gebracht de restricties op openbare manifestaties verder aan te scherpen. Als je nu met een aantal mensen op straat loopt te applaudisseren kun je gearresteerd worden onder dit laatste dictatoriale regime in Europa.  Tot nu toe worden de protesten vooral gedragen door studenten en intellectuelen. Maar de economische situatie verslechtert snel. En dat zou op den duur ook tot protesten van de tot nu toe nog gehoorzame arbeidersklasse kunnen leiden. Wit-Rusland heeft een enorme inflatie. De prijzen zijn in het afgelopen jaar met 36, 2 % gestegen. Importproducten zijn onbetaalbaar geworden. Vorige week verhoogde de centrale bank de rente tot 22%,  dat is bijna de hoogste rentestand ter wereld op dit moment.

Europa zou de Wit-Russen kunnen helpen door de duimschroeven nog wat aan te draaien. President Loekashenko is al niet meer welkom in het overleg tussen de EU en Oost-Europese partnerlanden.  Zijn tegoeden in de EU zijn bevroren.  Toch is Wit-Rusland nog steeds gedeeltelijk betrokken bij het “Oostelijk partnerschap” van de EU. Eind september is er weer een topoverleg. De Nederlandse regering schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat zij het “van belang (acht) dat de EU tijdens de Top
stevige en gelijkluidende boodschappen aan Wit-Rusland afgeeft.” Een voorzichtig standpunt vergeleken met dat tegenover vergelijkbare dictaturen zoals Zimbabwe en nu Libië. Mag het ietsje meer zijn voor onze Europese buren?

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende