WW: De laatste space shuttle

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland. Komende donderdag is het dan echt afgelopen, dan keert voor de allerlaatste keer een space shuttle terug op Aarde. En daarmee wordt een ruimte-tijdperk afgesloten. Voor Generatie X'ers en Y'ers is de space shuttle immers hét gezicht van de aspiratie van de mens om de boel buiten de dampkring te verkennen. De space shuttle met haar gestroomlijnde vormen, was de reflectie in de werkelijkheid van al die duizenden ruimteschepen die in fictie naar verre planeten reisden. Aan al het moois komt een einde en de tijd was wel degelijk gekomen voor de space shuttle. Het programma werd in de jaren zeventig gelanceerd door NASA en resulteerde in de eerste lancering van de Columbia in 1981. De tweede shuttle Challenger werd twee jaar later voor het eerst gelanceerd, maar bij de lancering van haar tiende missie ontplofte ze in een dramatisch ongeluk. Zeventien jaar later ging ook de Columbia verloren -dit keer bij de re-entry (*). Inmiddels waren de drie andere shuttles Discovery, Endeavour en Atlantis al operationeel. Maar in 2010 werd het besluit genomen dat de laatste missie -zoals altijd al gepland- in 2011 zou plaatshebben, als de het International Space Station afgebouwd zou zijn.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Wie literatuur wil begrijpen moet stoppen met boeken te lezen

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Boeken (foto flickr/brewbooks)

Wie als alpha-wetenschapper iets zinnigs over de wereldliteratuur wil zeggen staat voor een naar probleem: het te onderzoeken gebied is inmiddels zo groot geworden dat noodzakelijkerwijs iedere analyse over een miniem gedeelte van alle literatuur die in de moderne tijd is gepubliceerd. Zelfs als je je grondig beperkt en je jarenlang opsluit om bijvoorbeeld 200 Victoriaanse werken te bestuderen, dan nog zit je met het deprimerende feit dat je tienduizenden andere boeken uit die periode niet hebt gelezen.Volgens Unesco (die de boekenproductie per land als een graadmeter voor leefklimaat gebruikt) zijn er in 2011 al 611.700 boeken gepubliceerd(*). Volgens Google, die voor hun boekenproject een redelijke schatting wilden maken, zijn er in de hele geschiedenis om en nabij de 129.864.880 boeken gepubliceerd.

Ars longa, vita brevis dus: de kunst is te lang, het leven te kort om alles te overzien. En wellicht mede daarom gooit een groot deel van de literatuurwetenschapper sinds de jaren zestig de armen de handoek in de ring om zich te focussen op de details. Het overheersende paradigma is al jaren dat van ‘close reading‘, waarbij bepaalde teksten minutieus worden uitgeplozen. Vrolijk overdreven voorbeeld hiervan is het essay “Ulysses Gramophone” van Derrida, waarin hij tachtig pagina’s wijdt aan het woordje ‘yes’ in Ulysses van James Joyce.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du Jour

Quote du Jour | KNMI opheffen?

, door

“Van de wetenschappers die daar werken, is 20 procent niet onafhankelijk” (Telegraf)

VVD-Kamerlid René Leegte wil het KNMI opheffen omdat het weerinstituut ‘klimaatpartijdig’ zou zijn en aan de leiband van CO2-critici loopt? In een ultrakort bericht prullebakkeert de volksvertegenwoordiger zonder verdere onderbouwing het internationaal gerenommeerde instituut dat o.a. onderzoek doet aan klimaatverandering. Zijn uitlating in de Telegraaf is overduidelijk voor de bühne en Groenlinks Kamerlid Tofik Dibi verwacht dan ook niet dat Leegte hierop een motie zal indienen. Maar een dergelijk grove politieke inmenging in de wetenschap mag niet zomaar passeren. Politici die wetenschappers de mond snoeren omdat ze ongemakkelijke boodschappen brengen past alleen in totalitaire regimes als de DDR en Noord-Korea, zijn dit inmiddels de gidslanden voor de VVD?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Registratie octrooien geeft Nederlandse kenniseconomie onterecht hoge positie

, door

De Nederlandse economie zou internationaal hoog scoren op innovatie. Uit het het rapport Octrooitoppers van het Ministerie van Economie, Landbouw & Innovatie blijkt immers dat Nederland een aandeel van 3,6 % in de totale mondiale geoctrooieerde innovatie heeft. Over de negen topsectoren die door de politiek in een bevoorrechte positie worden gemanoeuvreerd ligt dat percentage zelfs nog iets hoger: 4,2%. In de sectoren voeding en high-tech is Nederland een ware wereldkampioen, daar claimt het respectievelijk 8,8 en 4,2% van alle geoctrooieerde innovatie. In Nederland -met haar hoogopgeleide bevolking- worden dus relatief veel ‘slimme dingen’ bedacht die de mensheid vooruit helpen, zou je uit bovenstaande cijfers kunnen concluderen. Of toch niet?

Neen, deze geoctrooieerde innovatie vindt hoofdzakelijk plaats bij multinationals: DSM, Unilever, Philips. Bedrijven met kantoren en laboratoria over de hele wereld. Dat deze octrooien uiteindelijk aan Nederland worden toegeschreven komt omdat het hoofdkantoor van deze multinationals in Nederland staat, iets wat voor Unilever zelfs nog valt te betwisten. Het economie-blog OnzeEconomie maakte een eenvoudig rekensommetje waar het keek naar de geografische verdeling van het personeel bij Nederlandse multinationals over haar buitenlandse vestigingen en kwam tot de conclusie dat maar een beperkt deel van geoctrooieerde innovatie kan worden toegeschreven aan de Nederlandse kenniseconomie. Veel van de Nederlandse octrooien, mogelijk de helft, zijn ‘ not invented here’.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Dromen over goedkope kernenergie: de lopendegolfreactor

, door
Simulatie van Loopgolf in reactor/Wikipedia

Computersimulatie van een een loopgolf in de lopendegolfreactor. Rood U238, Groen Pu239, Blauw: splijtingsproducten

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland

Ik heb al eens eerder geschreven over de grote problemen die er zijn met de toepassing van kernenergie. De ramp in Fukushima heeft weer eens laten zien wat er fout kan gaan met dit type van reactor, een lichtwaterreactor, en vooral hoe erg het fout gaat als het fout gaat. De oorzaak van dit soort ongelukken is dat deze reactoren niet inherent stabiel zijn. Met “inherent stabiel” wordt bedoeld dat je de reactor altijd actief moet koelen om te voorkomen dat de nucleaire reacties die in de reactor plaatsvinden oncontroleerbaar worden. En er zijn nog meer problemen met dit type reactor:

  • hij produceert grote hoeveelheden kernafval dat voor lange tijd (vele duizenden jaren) opgeslagen moeten worden
  • het soort brandstof dat wordt gebruikt (de uraniumisotoop 235) is heel schaars: slechts 0.72% van alle gedolven uranium.
  • Om uranium geschikt te maken als brandstof is een een kostbaar verrijkingsproces nodig.


urgent
Toch is er alle reden om naar nieuwe energiebronnen te kijken en wel zo snel mogelijk. Om klimaatverwarming te voorkomen moeten we de CO2 productie drastisch terugbrengen. Ook neemt de wereldbevolking nog steeds toe, en (hopelijk) zal voor al deze mensen ook nog eens meer energie opgewekt moeten worden. Met de huidige technieken is dit niet mogelijk.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Onderzoek: temperatuur is consistent met CO2

, door

“Het is de afgelopen jaren helemaal niet warmer geworden! Thermometers bewijzen het!”. Dit is een van de grijsgedraaide mantra’s van klimaatontkenners als Hans Labohm die beweren dat meer CO2 in de atmosfeer het klimaat niet opwarmt. Zij gaan steevast voorbij aan de complexiteit van temperatuurfluctuaties. Maar échte klimaatwetenschappers deden nu eens onderzoek (.pdf) aan de stagnatie in de waargenomen opwarming in het laatste decennium. En wat bleek? Op basis van een statistisch model komen ze tot de conclusie dat een combinatie van factoren de opwarming door CO2 tijdelijk heeft afgeremd. La Niña was relatief sterker in de periode 1998-2008 tegenover de periode daarvoor, we bevinden/bevonden ons in het laagste punt van de Zonnevlekkencyclus en de uitstoot van aerosolen is na een daling vanaf 1990 weer enigszins gestegen vanaf 2000, de stijging komt voornamelijk door China. De daling heeft eerst de opwarming versneld en daarna dus weer vertraagd. Overigens stagneerde de methaan uitstoot ook in de periode 1998-2008, maar is nu weer aan het toenemen.

Met andere woorden: de waargenomen mondiale temperatuur in de periode 1998-2008 is volledig consistent met CO2 als belangrijk broeikasgas en kan prima verklaard worden wanneer alle factoren die temperatuur beïnvloeden worden meegenomen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Vliegende vinkengrammatica

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland

Vink (foto Flickr/mondays child)Hoe meer dierenonderzoek er uitgevoerd wordt, hoe meer de Mens van haar voetstuk valt. Ze bedienen snoepmachines, lezen de Playgirl en maken zelfs rationele beslissingen. Maar taal, dat was toch ons ding? Natuurlijk zijn er allerlei dieren die in meer of mindere mate taalachtige communicatie bezigen, maar echt ingewikkelde taal, met een heuse grammatica was altijd aan ons mensen voorbehouden.

Helaas lijkt ook die vlieger niet meer op te gaan want naar nu blijkt lijken Bengaalse vinken in hun fluitgedrag wel degelijk een grammatica te gebruiken. Al eerder werden vogels ervan verdacht om hun getwitter volgens grammaticale regels de wereld in te sturen, en ook over het walvissengetoeter werden dergelijke claims gemaakt. Maar die beweringen bleven altijd tamelijk ongetest. Tot nu dus.

Om dit te testen splitsten de Japanse onderzoekers van de Universiteit van Kyoto onder leiding van Kentaro Abe opgenomen vogelzang in afzonderlijke ‘woorden’. Deze werden vervolgens in ‘grammaticaal juiste’ en ‘grammaticaal onjuiste’ varianten aan elkaar geknoopt en teruggespeeld voor de vogels. De vogels reageerden op de grammaticale versies en lieten de ongrammaticale onbeantwoord. Volgens Abe toont dit duidelijk aan dat de vinken bepaalde specifieke volgordes (zinsconstructies) wel als een zangroep herkennen en andere niet.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dyslexie: a typeface for dyslectics

, door

Hier weer een bijdrage die we overnemen van Osocio. Deze site volgt wereldwijd “social adverting and non-profit campaignes”.

I worked with many designers and desktop publishers and it is remarkable how many of them are dyslexic.

Dyslectics have trouble with reading and not every dyslectic likes to read.

Christian Boer of Studiostudio made a typeface especially for dyslectics. It is called Dyslexie.

The problem is that people with dyslexia see letters as 3D figures. And most of them are quite similar when rotating or reflecting.

Christiaan Boer modified the characters which he visualized in the video above.

Renske de Leeuw from the University of Twente did research on the typeface:

The conclusion of the study was that reading with the font “Dyslexie” doesn’t lead to an increase in reading speed. There was however a decrease in the reading errors when dyslectics read words that where printed in the font “Dyslexie”. This is an indication that reading with the font “Dyslexie” decreases the reading errors.

Students read the reading tests EMT and Klepel twice. Once printed in the font Arial and once in the font “Dyslexie”. The order was randomly assigned and in-between the reading tests an auditory task was fulfilled.

The Typeface is for sale. More about the project: Project dyslexie (in Dutch).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Voyager 1 bereikt heliopause

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland

Heliosfeer (klik voor vergroting img/Nasa, public domain)Het is weer tijd voor onze twee-jaarlijkse Voyager-update. De Voyager 1 en 2 werden beiden in 1977 gelanceerd met als ‘ongoing mission’ de verkenning van de buitenste regionen van ons zonnestelsel, en verder. In 1998 passeerde de Voyager I de eerder gelanceerde, maar tragere Pioneer 10 en werd daarmee het verst van de aarde verwijderde door mensen gemaakte object. En dus verschijnt eens in de zoveel tijd een bericht dat een nog nooit eerder bereikte ruimte-grens gepasseerd is.

En met iedere gepasseerde grens leren we -dankzij de sensoren waar Voyager I mee is uitgerust- weer wat bij over hoe die grenzen in de heliosfeer er daadwerkelijk uitzien. De heliosfeer is het gebied in de ruimte waar de invloed van de zon overheersend is. Binnen de heliosfeer is de zonnewind aanwezig, erbuiten overheerst de invloed van het interstellair medium (de naam die gegeven wordt aan alle deeltjes die in het heelal rondzweven). Waar aanvankelijk gedacht werd dat de heliosfeer een druppelvorm had, lijkt recente analyse van data van de Cassini-sonde aanwijzingen te geven dat deze een bolvorm heeft.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende