WW: Singulariteiten bestaan niet

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland. Lang dacht men dat niets kon ontsnappen aan zwarte gaten. Alles, waaronder de tijd, zou in het centrum van zo'n zwart gat, de singulariteit, zo worden samengeperst dat niets er meer uit kon. Alles werd vernietigd, het was een soort "eindpunt" van ruimte en tijd. Totdat in de jaren 70 Stephen Hawking theoretiseerde dat zwarte gaten moesten "lekken", er kwam wél wat uit. Maar uit dat lek was hetgeen dat erin ging niet meer af te leiden. Eind jaren 90 kwam men langzaam terug op dat idee, totdat in 2004 ook Stephen Hawking zelf zei er niet meer in te geloven (Hoera voor de wetenschap!). De reden was dat Hawkings verklaring teveel rotzooide met de quantum-mechanica, en die theorie klopte te goed om dat toe te laten. Maar een alternatieve uitleg voor het lekken van zwarte gaten is nooit gevonden.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Kurzweil, Technologische Singulariteit-profeet

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Kurzweils boek (Foto: Flickr/TheAlieness GiselaGiardino)

Het einde der tijden zal niet plaatshebben in 2012, zoals de Maya-kalender voorspeld zou hebben, maar zo rond 2045. Op dat moment bereiken we de technologische singulariteit waar de evolutie volgens sommigen al die miljoenen jaren naartoe aan het werken is.

De theorie achter een technologische singulariteit komt voort uit de observatie dat evolutionaire en technologische veranderingen (zgn. paradigmawisselingen) in de wereld steeds sneller op elkaar lijken volgen. Een recent voorbeeld van dit soort zichzelf versnellende ontwikkeling is Moore’s Law, die zegt dat computercapaciteiten zich elk jaar ongeveer verdubbelen. Het bredere fenomeen van een zichzelf versnellende vooruitgang is al heel wat jaren bekend, maar de wetenschapper die er het meest mee geassocieerd wordt is de Kunstmatige Intelligentie onderzoeker Ray Kurzweil.

Ray Kurzweil was vooral bekend van zijn werk in de automatische taalverwerking. Zo ontwikkelde hij het eerste werkende OCR systeem en is hij een belangrijk pionier in het veld van spraaksynthese/spraakherkenning en bij de ontwikkeling van de synthesizer. Maar tegenwoordig is Kurzweil vooral bekend als de (onheils)profeet van The Law of Accelerating Returns en de technologische singulariteit.

Kurzweil illustreert zijn punt (video) met een grafiek waarin hij uit verschillende bronnen de paradigmawisselingen uitzet tegen de tijd in een logaritmische schaal. De paradigmawisselingen lopen uiteen van evolutionaire ontwikkelingen (eerste enzym/dna) tot zeer recente ingrijpende ontwikkelingen in de informatietechnologie (het Internet). De grafiek staat hieronder klikbaar gereproduceerd. Wat direct opvalt is de rechte lijn die de veranderingen opleveren. Van de middelbare school hebben we onthouden dat een rechte lijn op een logaritmische schaal een exponentiele groei/daling weergeeft. Met deze plot laat Kurzweil dus zien dat de tijd tussen twee opeenvolgende paradigmawisselingen exponentieel kleiner wordt.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Eindelijk een vliegende auto?

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Vliegende auto (Foto: Flickr/Sonal And Abe)

Het idee ligt zó voor de hand, dat een van de grootste concurrenten van de Wright Brothers er al één probeerde te bouwen en volgens de toekomstvoorspellers uit het verleden had ‘ie er al lang moeten zijn: de vliegende auto. Waarom rijden we nu dan nog steeds op en neer naar het vliegveld in onze standaard autootjes als we het luchtruim in willen?

Elke dag vragen miljoenen jongetjes wereldwijd zich af waarom er niet iemand die vliegende auto ontwerpt en wachten ze tot ze groot zijn zodat ze het dan maar zelf kunnen uitvinden. En pogingen daartoe worden zoals gezegd al sinds het begin van de vorige eeuw ondernomen. Zo was daar naast de Wright Brothers rivaal Glenn Curtis ook ene Henry Ford, geen kleintje in de autowereld, die een kleine vliegende auto, genaamd de “sky flivver” wilde bouwen. Na twee jaar en een omgekomen testpiloot hing hij zijn plan in de wilgen.

In de jaren na de Tweede Wereldoorlog kwam met de opkomst van de science fiction, ook de ontwikkeling van een vliegende auto in een stroomversnelling maar alle uitvindingen kwamen niet voorbij de prototype-fase, niet in het laatste omdat ze gehinderd werden door de Amerikaanse luchtvaartautoriteiten. Zij vonden het vooruitzicht van files en opstoppingen in de lucht toch niet al te rooskleurig. Maar al die jongensdromen blijken moeilijk uit te roeien en vandaag de dag zijn er een meerdere serieuze projecten ter ontwikkeling van de vliegende auto.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: World wide telescope

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Sterrenstelsen M81 (Foto:NASA/public domain)

Altijd al willen weten wat je precies ziet als je ’s nachts naar boven kijkt? En nee, smart ass, ik heb het dan niet over wolken, ik heb het over dat inktzwarte tapijt met spikkeltjes en die witte band die je als je wegbent uit het lichtvervuilde Nederland zo goed kan zien. Vanaf nu kan dat. Ja, het kon ook al met Google Sky, maar nu nét een stukkie beter.

En dit keer is het Microsoft die het voor u doet, met het programma WWT, wat staat voor World Wide Telescope. Het systeem combineert 12 terabyte aan informatie, uit onder andere 50 onderzoeken en meer dan 1000 zeer gedatailleerde foto’s, waaronder foto’s van de Hubble telescoop.

Zodra je een object hebt gevonden, en er op inzoomt krijg je karrevrachten aan extra informatie, met links naar internetpagina’s van onder andere de NASA en Wikipedia die over het object gaan.

Hoe dan ook, dit stukje software is goed voor uren klik en kijkplezier. Een andere interessante mogelijkheid is dat je zelf een presentatie kan maken van verschillende objecten. Daarbij kan je vervolgens, ook zelf, gesproken commentaar geven, en deze presentaties delen. Een buitenkansje voor docenten en andere heelal-enthousiastelingen, lijkt me.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Biopatenten onder vuur

Yellow Beans (Foto:Flickr/ Tim Brayshaw)

Misschien wel het belangrijkste nieuws van deze week komt uit Amerika, waar een patent op gele bonen werd teruggetrokken. Een Amerikaanse bonenteler had een gele boon gekweekt, en daar patent op aangevraagd. En elke Mexicaanse boer wiens bonen toevallig die kleur hadden, moest hem betalen. Die situatie is nu recht gezet.

U bent waarschijnlijk geen Mexicaanse bonenboer. Waarom is dit dan toch relevant voor u? Omdat het gaat over rechten en patenten op genen en biodiversiteit. Met de opkomst van immer verbeterende biotechnologie en farmacologie wordt de natuur steeds waardevoller. Als een boom een biologisch insecticide kan leveren, of een spons een mogelijk kankermedicijn in zich heeft, dan is ‘ie veel geld waard.


Voor wie is dat geld? Dat is nou net het probleem. Iedereen wil het geld hebben, en probeert het vast te leggen met patenten, en krijgt vervolgens al gauw de beschuldiging van biopiraterij naar het hoofd geslingerd. Overheden claimen rechten, en de stam die al jaren weet dat de bessen van de Heilige Boom diabetes geneest wil ook geld zien. Omdat veel technologieën nieuw zijn, hebben juristen nooit goed nagedacht over dit soort kwesties. Er bestaat de conventie van Rio, maar die maakte de boel alleen maar onoverzichtelijker, getuige krankzinnige patenten als deze over gele bonen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Chaitén en het klimaat

Chaitén in rustiger tijden (Foto: Flickr/gripe1976)

Spectaculaire plaatjes van de uitbarsting van de Chaitén in Chili gaan al een paar dagen de wereld over. En dat is goed nieuws voor klimaatsceptici, want de uitbarsting van de Pinatubo in 1991 bracht zoveel stof in de lucht dat de wereldtemperatuur een paar jaar meetbaar daalde. Genoeg om te zeggen dat de menselijke invloed te verwaarlozen is.

Ondanks de enorme askolom is de Chaitén vooralsnog bescheidener dan de Pinatubo, zodat op korte termijn geen invloed op het globale klimaat te verwachten valt. Bovendien leverden de gegevens van de Pinatubo juist extra bewijs van menselijke klimaatbeïnvloeding op.

Niettemin wordt de uitbarsting van de Chaitén met een beetje geluk nieuw koren op de molen van mensen als Reid Bryson, die denkt dat vulkanen de belangrijkste drijfveer zijn van opwarming. Klimaatsceptici grijpen immers elke strohalm aan om zich aan de wetenschappelijke consensus te kunnen onttrekken. Toch?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Fotos der Woche – Necropsie

Soms wordt het internet nog gebruikt waarvoor het bedoeld is en overvalt je bij het zien van een website dat magische gevoel van verwondering wat de meesten van ons hadden in de tijd toen het internet nog groot kon worden.

Te Papa’s Blog is zo’n site. In een laboratorium in het Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa in Wellington ontleden wetenschappers zeedieren en houden dat op een blog bij.
Eind april werd er necropsie op een reuzeninktvis uitgevoerd. Trots laten de onderzoekers zich in bad fotograferen met wat ze liefkozend ‘our girl’ noemen. Deze week was een dwergvinvis aan de beurt, deze pygmy right whale is de kleinste walvissoort die enkel in Zuidelijke wateren leeft. Het onderzoek heeft tot nu toe o.a. opgeleverd dat het dier(tje) is aangevallen door zogenaamde koekjessnijders: kleine haaien die als een zwerm wespen met vlijmscherpe tanden (foto) hun prooien aanvallen maar, die gelukkig voor de walvis, niet door de speklaag heenkomen. En ook dat sommige walvissen haren hebben.

Te Papa’s Blog: Klik, Scroll, Kijk, Lees, Lach, Reaguur En Verwonder!

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Melkpak in space!

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Lancering (Foto: Flickr/pingnews.com)

Het waren spannende uurtjes in Delft, eergisteren morgen, maar uiteindelijk kon er dan toch een feestje gevierd worden: de eerste Nederlandse universiteitssatelliet draaide om de aarde. De kunstmaan, ongeveer ter grootte van een melkpak maakte het nog spannend door de eerste omlopen rond de aarde niets van zich te laten horen. Of eigenlijk wel, maar de Delftse studenten dachten dat het ‘melkpak’ in een andere baan geschoten was, waardoor ze op het verkeerde moment luisterden. Nadat deze fout was ingezien was het contact snel gelegd.

De satelliet test twee nieuwe technologiën: een nieuw soort zonnecel en een draadloze zonnesensor van TNO. Maar voor de TU is de satelliet vooral bedoeld om ervaring op te doen. Hij is opgebouwd uit drie ‘cubes’ van 10 bij 10 centimeter. Een standaardmaat, voorgesteld door Professor Bob Twiggs om uitwisseling van ervaring tussen universiteiten mogelijk te maken. Van de 38 volgens deze standaard gelanceerde ‘cubesats’ gingen er maar liefst 23 verloren. De Delfi-C3, zoals de satelliet heet bevindt zich dus in een select gezelschap.

De Delfi-C3 satelliet

Het gehele apparaat kostte 200 duizend euro, en eenzelfde bedrag voor de lancering, een fractie van de normale kosten van een satelliet. Nano-satellieten, zoals deze van de TU-Delft, worden steeds vaker gelanceerd. Meerdere van deze kleintjes kunnen namelijk de functies van een grote satelliet overnemen, tegen gereduceerde kosten.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende