De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland. Eén van de taken van wetenschappers is disseminatie: het verspreiden van de tijdens het onderzoek opgedane kennis. En disseminatie wordt steeds belangrijker geacht door de geldschieters. De tijd is voorbij dat wetenschappers hun onderzoeksresultaten alleen via wetenschappelijke publicaties en vakbladen onder de vakgenoten rondstuurde. Beoordelaars van wetenschapsprojecten eisen nu vaak dat de kennis ook buiten de ivoren toren wordt verspreid. Nu kan dit gebeuren door folders, rapporten, lekenpraatjes en dergelijke, maar de weg die veel projecten nu vaak kiezen is om een video te laten maken. Video's kunnen willekeurig gebruikt en verspreid worden, tijdens lezigen vertoond worden en - niet onbelangrijk - via het web worden vertoond. In veel Wondere Woensdagen zijn dan ook stukjes video te zien, het is nou eenmaal vaak prettiger iets te zien en te horen dan om het te lezen.
Mooie (data-)analyse van mobiel versus desktop voor internetgebruik. Het laat zien hoe de hele interactie tussen mens en computer een paradigmaverschuiving doormaakt.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Tussen het schrijven over wetenschap door heb ik de afgelopen jaren niet geheel stilgezeten. En al dat monnikenwerk zal zich – deo volente – dan morgen eindelijk uitbetalen als ik mijn proefschrift mag verdedigen. Daarbij komt het gelukkig toeval dat precies één dag later de verdediging van een tweede GC-redacteur, Mark, plaatsheeft. Dit leek me een aardige aanleiding om van de WW van deze week maar een duo-ego-document te maken. En daarbij, ik kan mijn stresshoofd toch niet op iets anders focussen.
Om de verschillende proefschriften te promoten vraagt de Universiteit van Amsterdam haar promovendi om voor een eventueel persbericht een samenvatting te schrijven. En nu ben ik in de gelukkige positie dat ik tot de redactie van een weblog behoor. Eén en één is twee. Het originele persbericht, dat in een superkorte vorm mijn werk zou moeten samenvatten, volgt dus hieronder:
Tot welke kunststroming behoorde Vincent van Gogh? Met wie werkte hij samen en in welke stijl schilderden die kunstenaars dan? En van wanneer tot wanneer leefde van Gogh eigenlijk? Op al deze vragen kan je het antwoord vinden op het World Wide Web, maar dat kost je wel enige zoektijd en –moeite. Her en der verspreid staan uitspraken over bijvoorbeeld kunstenaars, stijlen en tijdsperiodes.
Maar door deze kennis expliciet in een zoeksysteem aan elkaar te koppelen kunnen allerlei verbanden en overeenkomsten automatisch gevonden worden. Tijdens zijn promotieonderzoek ontwikkelde onderzoeker Viktor de Boer computerprogramma’s die losse feiten over ons cultureel erfgoed uit de losse internetpagina’s destilleren. Deze programma’s maken gebruik van het feit dat informatie op het Internet vaak –en in vele verschillende vormen- voorkomt. Deze overvloed maakt het mogelijk om informatie van verschillende bronnen te combineren en op die manier de juiste informatie van de onjuiste te onderscheiden.
In de prijswinnende web-applicatie die door het MultimediaN E-culture project werd ontwikkeld worden deze losse feitjes vervolgens aan elkaar gekoppeld. Hierdoor ontstaat uitgebreid netwerk van kennis over ons cultureel erfgoed dat snel en automatisch doorzoekbaar is.
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Gisteren werd in het Muziekgebouw aan het IJ te Amsterdam de conferentie ‘The Web and Beyond‘ gehouden. Gedurende één dag kwamen web- en interactiedesigners uit heel Nederland bijeen om te luisteren naar vele nationale en internationale sprekers en hun ideeën over de (verre) toekomst van het Web.
Onder de sprekers was design consultant Stephen P. Anderson die in een goed samengesteld praatje uiteenzette hoe bekende psychologische effecten ingezet kunnen worden voor het ontwerpen van effectieve (web)applicaties. Anderson verzamelde zijn als designer opgedane kennis op een set speelkaarten: Mental Notes. Op deze brainstorm-kaarten staan simpele psychologische effecten die gebruikt zouden kunnen worden voor het ontwerpen van succesvolle producten, services of websites. Anderson pikte er in zijn praatje één in het bijzonder uit: die van de feedback-loop.
De koptekst van dit kaartje luidt: “We are engaged by situations in which we see our actions modify subsequent results“: als we direct de resultaten van onze acties zien, zijn we meer betrokken bij de taak. Bij auto-rijd-gedrag zien we twee voorbeelden: Als er naast een ‘max 50′ bord ook een electronisch bord staat dat je huidige snelheid aangeeft, rijden mensen veel vaker tegen die 50 km/u aan. En in auto’s die uitgerust zijn met een ‘eco-meter’ die aangeeft hoeveel benzine je slurpt zie je dat automobilisten er een spelletje van maken om zo zuinig mogelijk te rijden.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Al eerder berichtten we hier op een Wondere Woensdag over hoe het Internet wetenschapsbeoefening kan beinvloeden. Eén van de gebieden waar veel nieuwe vragen ontstaan en beantwoord kunnen worden is die van de sociologie. Aan de hand van sociale netwerken zoals Facebook, Myspace of Hyves kunnen onderlinge relaties tussen mensen blootgelegd worden. Een snelle zoekopdracht in Google Scholar op ‘facebook sociology‘ levert al bijna 13.000 hits op.
Het mooie is dat de basisgegevens, de data waaraan hypotheses getoets worden, veel gemakkelijker beschikbaar zijn dan voorheen. Je hoeft nu geen groot budget in de wacht te slepen om een jarenlang promotieonderzoek te financieren waarin een paar honderd mensen kunnen worden geanalyseerd. Met een beetje programmeer-handigheid en kennis van beschikbare API’s kan je allerlei data binnenhalen en combineren, ook iets wat we al eerder terugzagen.
Een mooi voorbeeld werd onlangs gepresenteerd door Pete Warden op zijn blog. Hij verzamelde gegevens van 210 miljoen openbare facebook profielen en analyseerde tussen welke landen en steden de meeste relaties bestaan. Om deze gegevens goed te kunnen analyseren visualiseerde hij ze op een kaartje. In zijn blog vertelt Pete dat hij in de Verenigde Staten een aantal geografische clusters terugvond van onderling verbonden plaatsen. Het is natuurlijk al een interessant gegeven dat we blijkbaar ook online toch vooral nog vrienden zijn met degenen die dicht bij ons wonen. Het zal interessant zijn te zien hoe dit over 20 jaar is, of we dan in een echte global community wonen.
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Gisteren, dinsdag 20 oktober, werd Timothy Berners-Lee (alias The Great TBL, alias Sir Tim) geëerd met een eredoctoraat van de Vrije Universiteit Amsterdam. Dat dat meer dan terecht is staat als een paal boven water, niet alleen is de man de uitvinder van het WWW, hij bleef als directeur van het W3C ook betrokken bij de belangrijkste ontwikkelingen van zijn kindje. En met zijn nieuwste project, the Web Foundation, probeert hij het Web toegankelijk te maken voor de de miljarden mensen die tot nog toe geen gebruikers waren van het wereldwijde kennisnetwerk.
De erkenning van the Great TBL gaat langzaam maar zeker. Veel mensen beseffen niet dat dé innovatie van het einde van de afgelopen eeuw uitgevonden is door één man. Twintig jaar nadat het Internet ontwikkeld was (email en ftp waren er onder andere al) beschreef Tim Berners-Lee in 1989 het idee van het World Wide Web, introduceerde haar belangrijkste bouwstenen: de URL, HTML en HTTP (Berners-Lee bood onlangs zijn excuses aan voor de achteraf onnodige dubbele slash in de web-adressen). Ook programmeerde hij de eerste webbrowser en de eerste webserver en the rest is history. Professor Frank van Harmelen heeft denk ik gelijk als hij zegt dat we ons over 50 jaar nog maar twee dingen herinneren van de jaren ’90: de hereniging van Oost en West Europa en de opkomst van het Web. Het brein erachter verdient alle lof die over hem uitgestrooid wordt.
In een eerder stadium werd Timothy al tot Sir Tim geridderd en in 2004 werd hij verkozen tot Greatest Briton van dat jaar. De Vrije Universiteit eert hem nu met een eredoctoraat, dat hij gisteren in ontvangst nam. Zijn komst ging gepaard met een symposium over de sociale ontwikkelingskant van het WWW. Berners-Lee heeft altijd gestaan voor een open Web, toegankelijk voor alle mensen, in alle talen. Hier introduceerde Sir Tim zijn nieuwste Goede Idee: the Web Foundation.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
De mogelijkheden voor het Web zijn nog altijd groeiende. Bestond het Web eerst nog uit een verzameling gelinkte documenten, tegenwoordig kunnen we ook het Web van de Gegevens (het Semantische Web) of het Sociale Web onderscheiden dat zich manifesteert binnen dezelfde technologie: dat van het Internet. Met de opkomst van de mobiele systemen en de steeds kleiner en goedkoper wordende sensorelektronica dient zich naast deze bekendere voorbeelden nu ook een Web van (real-time) sensor data aan. Ook milieusensoren sturen hun gegevens de ether in en her en der duiken websites en systemen op die deze gegevens aggregeren en publiceren.
Dat het Web een belangrijke rol in de verdere openheid en democratisering van de samenleving kan spelen hebben we de afgelopen jaren al laten zien. De technologie is nu dus zover dat een uit 1998 stammend EU-besluit over de openheid van milieudata eindelijk haalbaar is. In het besluit dat werd genomen op de Aarhus conferentie van dat jaar staat dat de lidstaten hun milieugegevens openbaar zullen maken en dat ze dit pro-actief dienen te doen. Dus niet alleen de bibliotheek moet open, er diende ook actief informatie gepubliceerd te worden. De Nederlandse overheid geeft hier slechts mondjesmaat gehoor aan en publiceerde onder andere de fijnstofwaarden gemeten door het RIVM op haar website. En ze ging nog een stap verder door zich aan te sluiten bij een open sensor-data initiatief Pachube.
Pachube presenteert zichzelf als een platform om real-time sensordata op te slaan, te delen en te tonen. Op de website kan je een Google kaart bekijken waarop allerhande sensoren getoond worden. Nederland komt er niet slecht vanaf, we lijken in een sensorrijk landje te wonen.
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
De wondere wereld van de wetenschap is een woelige: continu worden bestaande theoriëen verworpen, nieuwe paradigma’s aangedragen en wereldschokkende experimenten uitgevoerd. Maar de geboorte van een hele nieuwe tak van wetenschap maken we niet meer vaak mee.
De oerwetenschap Filosofie is natuurlijk al heel wat jaartjes bij ons. Wis- Natuur- en Scheikunde en Biologie bestaan ook al eeuwen en zelfs relatieve nieuwkomers als Economie of Psychologie vinden op z’n laatst de oorsprong in de negentiende eeuw. Er verschuift natuurlijk wel een en ander (alchemie->chemie) en soms wordt een bepaald aandachtsgebied tot een wetenschapsgebied ‘bevordert’ (milieuwetenschappen) maar een écht nieuw fenomeen dat een hele wetenschap toebedeeld krijgt, dat komt toch echt maar zelden voor. De laatste écht nieuwe wetenschap moet wel ‘Informatica‘ (het Engelse ‘Computer Science’ klinkt een stuk gewichtiger) zijn. Een geheel nieuwe entiteit, de computer, eiste een hele nieuwe tak van wetenschap voor zich op. Filosofen, wiskundigen en psychologen interesseerden zich voor de eigenschappen en mogelijkheden van het ding en zo’n vijftig jaar verder is Informatica (en subgebieden als AI) een vaste kracht in het rijtje wetenschappen. In deze hoek moeten we ook de allernieuwste telg van de wetenschap zoeken.
De laatste tien jaar is er namelijk een geheel nieuw natuurfenomeen ontstaan, iets dat door miljarden mensen vrijwel dagelijks gebruikt wordt en dat een grote impact heeft op de wereld en haar bewoners. Ik heb het natuurlijk over het Wereldwijde Web. Tot nu toe werd onderzoek naar het Web altijd onder informatica geschaard en van echte wetenschap was eigenlijk geen sprake: het bleef toch een ingenieurs-aangelegenheid waarbij steeds gekeken werd wat de huidige problemen waren en hoe die het beste opgelost konden worden.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.