Hypocrisie en religie

Het is een koude dag in februari 2020. Enkele dagen eerder is het Amerikaanse leger van de Republikeinse president Ben Carson met groot machtsvertoon Jemen binnengevallen in het kader van de immer voortdurende War on Terror. Berichten over burgerslachtoffers (“collateral damage”) stapelen zich op in de media en ook in Nederland is de verontwaardiging groot. Een bont gezelschap demonstranten verzamelt zich bij de Amerikaanse ambassade om hun woede te uiten. Er zijn mannen met baarden, vrouwen met hoofddoeken, maar ook autochtone activisten, jong en oud. Op een gegeven moment tovert het gezelschap, een man of dertig groot, een enorme Amerikaanse vlag tevoorschijn. Daar wordt uitgebreid op gestampt en gespuugd, en ten slotte wordt de vlag in de fik gestoken. Terwijl het stuk stof brandt, breekt plotseling paniek uit. Een auto is met piepende banden tot stilstand gekomen. Uit de wagen springen twee gemaskerde mannen met machinegeweren. Ze openen het vuur op de menigte terwijl ze “Praise Jesus!” en “God bless America!” roepen. Er vallen minstens tien doden en evenzovele gewonden. Voordat de gemaskerde mannen terug in de auto springen, roepen ze nog “we hebben onze Vlag gewroken! Niemand komt ongestraft aan onze Vlag!”. Op de vlucht voor de politie stormen de mannen een halal slagerij binnen, waar ze ook zonder genade mensen doodschieten, voordat ze zelf in een kogelregen van de opgetrommelde ordediensten om het leven komen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tussen vrijheid en repressie

ELDERS - Frankrijk is nog altijd in de ban van de aanslagen begin deze maand op het satirisch tijdschrift Charlie Hebdo en een joodse supermarkt. De liefde voor de vrijheid van meningsuiting dreigt het nu wel te verliezen van de neiging tot repressie.

Een paar dagen na de aanslagen arresteerde de politie een vijftienjarig meisje dat de terroristen ‘mijn broers’ had genoemd. Het is een van de voorbeelden van de onverzoenlijke houding van de Franse autoriteiten tegen alle uitingen ten gunste van de moordenaars van de medewerkers van Charlie Hebdo en de klanten van de supermarkt. In dit recente overzicht wordt melding gemaakt van een 8-jarige jongen die door de politie ondervraagd werd nadat hij had geweigerd zich aan te sluiten bij een minuut stilte ter herdenking van de slachtoffers van de aanslagen.  Tientallen rechtszaken zijn aangespannen tegen mensen die het terrorisme zouden hebben verheerlijkt. Maar ook voor graffiti op moskeeën worden mensen vervolgd. De provocateur/cabaretier Dieudonné werd gearresteerd nadat hij op Facebook had geschreven: je me sens Charlie Coulibaly (de terrorist van de supermarkt). De gevoeligheid voor alles wat moslims of joden kan raken is buitengewoon groot. De Frans-Algerijnse kunstenares Zoulikha Bouabdellah heeft deze week een kunstwerk teruggetrokken van een tentoonstelling na bedreigingen van omwonenden die hoge hakken op een gebedstapijt niet konden waarderen.

Foto: hesjay (cc)

Denk even na voor je vermoorde cartoonisten natrapt

OPINIE - De antropoloog Martijn de Koning, medeauteur van het rapport Eilanden in een zee van ongeloof: het verzet van activistische da’wa-netwerken in België, Nederland en Duitsland, had na de terroristische aanslag op Charlie Hebdo het verzoenende stuk kunnen schrijven dat zijn betoog “Denk even na voor je islamofobe cartoons verspreidt” in de Volkskrant van 17 januari niet is geworden. Hij bestendigt de wij-zij-tegenstelling tussen niet-moslims en moslims in plaats van die te helpen overbruggen.

De Koning had kunnen laten zien dat een aantal ultrarechtse Westerse opinieleiders en autoritaire staatshoofden hebben geprobeerd het spontane protest “Je suis Charlie” te kapen. Hij had erop kunnen wijzen dat een deel van hen een jammerlijk gebrek aan zelfkritiek paart aan het gevaarlijk ophitsen van het publiek tegen “de” islam. Hij had er begrip voor kunnen kweken dat nogal wat moslims dit hypocriete element van de publieke verontwaardiging na de moordpartij uitvergroten, omdat veel islamitische landen met Westerse bedoelingen slechte ervaringen hebben. Hij had erop kunnen wijzen dat toch moslims in verschillende landen meededen met “Je suis Charlie”.

Samen sterk voor de vrijheid

Maar helaas: van “Je suis Charlie” maakt De Koning een witte, althans in de zon van zijn intellect gebleekte stroman: zelfingenomen, racistische Westerlingen die bij wijze van machtsvertoon de islam of moslims “een lesje willen leren”.

Mij lijkt dat je als menswetenschapper meer geïnteresseerd moet zijn in wat de sympathisanten – niet-moslims en moslims – van “Je suis Charlie” gemeen hebben, dan je blind te staren op extremen. Het gedeelde gevoelen was zonneklaar: solidariteit betuigen met bruut vermoorde tekenaars die binnen de grenzen van de democratische rechtsstaat een vorm van vrije expressie beoefenden; en afgrijzen tonen van religieuze extremisten en hun versteher die begrip (of erger) kunnen opbrengen voor de poging die vrije expressie te fnuiken door vormgevers ervan af te slachten.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Carlos ZGZ (cc)

Het spijt mij

BRIEF - Beste leerlingen van het Kennemer College in Heemskerk,

Afgelopen week is tot mijn spijt door jullie directie een getekende poster van twee zoenende mannen weggehaald. De docent die deze poster had opgehangen, is ernstig toegesproken en berispt. Hij had klaarblijkelijk zijn taken als onderwijzer volledig verkeerd geïnterpreteerd.

Een deel van jullie had deze poster als kwetsend te ervaren. Een moslim en een niet moslim, van hetzelfde geslacht, zoenend, zo maar zichtbaar voor iedereen. Een belediging voor gelovigen, vonden sommigen. Ik weet niet of deze jongeren de bijgaande tekst ‘Liefde is sterker dan haat’ ook te kwetsend vonden.

De teamleider is rondgegaan naar alle klassen om duidelijk te maken dat er een ernstige fout is gemaakt. Aanstootgevende publicaties tonen, hoort niet tot het beleid van jullie school. Volgens de directie is het van jullie, VMBO-ers, echt te veel gevraagd om na te denken over een nuance of een grap. Immers, het is niet alsof jullie VWO-ers zijn ofzo.

Beste leerlingen het Kennemer College, het spijt mij. Het spijt mij voor de leerlingen die geen problemen hadden met de poster. Voor de leerlingen die het geluk hebben van huis uit te hebben geleerd wat het betekent om de vrijheden van ander te respecteren. Voor de leerlingen die weerbaar en sterk genoeg zijn om tegen een tekening te kunnen. Het spijt mij voor deze leerlingen dat zij nu de les hebben geleerd dat angstige en incompetente volwassenen meer kapot kunnen maken dan je lief is.

Foto: *USB* (cc)

Een bal op TV | De woorden en het onzegbare

COLUMN - De moorden en gijzelingen in Parijs waren heel groot en heel klein. Het ging over integratie van culturen, over oorzaken van radicalisering bij jongeren met een andere culturele achtergrond: dan is het thema heel groot. Het ging ook over verlies van mensenlevens, over het live verslag van een brute moord op een gewonde agent, dan is het klein.

Het onzegbare hield aan: gijzeling, belegering, een anti-Joodse dimensie, geweld en ontknoping. Ook de zondag leverde onzegbaar nieuws, door enorme mensenmassa’s op straat, in Parijs en veel andere steden, met een serene, bijna opgewekte vredeswil.

Ik schreef over Georges Wolinski, die zich phallocrate noemde, veertig jaar geleden in een dartel boekje vol zelfspot, Lettre ouverte a ma femme. Zijn dochter verklaarde: ‘Papa is dood, maar Wolinski leeft.’ Mooier kun je de combinatie van groot en klein niet samenvatten.

Deed de TV wat moest? Ten dele: het leger experts in terrorisme maakte me kregel. Er wordt een poging tot informeren gedaan, maar ik heb weinig of niets gehoord dat ik niet zelf kon bedenken. Hieronder een voorbeeld van zwakke journalistiek.

Een Franse journalist belde kort voor de ontknoping naar de drukkerij waar de moordenaars van Charlie Hebdo zaten en kreeg één van hen aan de lijn. ‘We zijn gesteund door Al Quaida in Jemen en gefinancierd door Al Aflaki, voordat hij werd vermoord,’ zo vertelde de aanslagpleger.

Foto: copyright ok. Gecheckt 21-02-2022

Een schoon internet

ANALYSE - Grote internetbedrijven schuwen een open debat over de grenzen van de uitingsvrijheid.

Dagelijks zijn zo’n honderdduizend mensen beroepshalve bezig om aanstootgevende filmpjes, foto’s en tekst te verwijderen van het internet. Ze werken voor Facebook, Twitter en andere social media waar mensen alles kwijt kunnen wat er maar in hen opkomt, en dat is dus ook veel rottigheid. Veel van dat werk wordt uitbesteed aan lage lonen landen, zoals de Filippijnen. Zoals dat vaker gebeurt in de ICT-wereld. Maar dan gaat het vaak om routineklussen en je kunt je afvragen of het beoordelen van porno en geweld als routinewerk beschouwd kan worden. Op den duur eist het zijn tol van de content moderators, schrijft Adrian Chen in Wired. Veel mensen haken na verloop van tijd af. Ze worden nog lang achtervolgd door de afgrijselijke beelden waarmee zij geconfronteerd zijn. Over wat zij te zien krijgen, wat hun afwegingen zijn, wat ze verwijderen en wat ze door laten hoort de buitenwereld niets. Ze krijgen hun opdrachten en mogen er, zelfs met hun collega’s, niet over praten. Voor een discussie over de grenzen van de uitingsvrijheid is geen tijd. De content moderators moeten voor hun schamel loon duizenden beelden per dag verwerken en in seconden beslissen of iets door mag of niet. Gezien de overvloed aan rottigheid op het internet lijkt er geen alternatief te zijn voor deze particuliere bewaking van de fatsoensgrenzen.

Haatpredikers weren kan wettelijk helemaal niet

Gisteren meldde de Telegraaf dat er radicale buitenlandse imams naar Rijswijk zouden afreizen voor een ‘jihadgala’. Sommigen zouden sympathie hebben voor Al Qaeda, bewonderaars zijn van Osama bin Laden of banden onderhouden met jihadistische groeperingen.

Uiteraard sprongen er onmiddellijk politici bovenop met oproepen aan de betrokken ministers om de betrokken geestelijken een inreisverbod te geven of het benefietgala in z’n geheel te verbieden.

Maar dergelijke verboden zijn helemaal niet realistisch, zeggen rechtsdeskundigen volgens dagblad Trouw. Pikant detail:

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende