Geen grammetje vet!

Kijkend naar de fantastische Netflix-serie Wild Wild Country, over het wedervaren van de Bhagwan-beweging in de jaren ’70 en ’80, viel me ineens iets op: wat waren die mensen slank! Niet alleen de aanhangers van de goeroe met de appelwangetjes, wier tengerheid wellicht valt toe te schrijven aan een ascetischer leefstijl, nee: vrijwel iedereen op de historische beelden in de serie, was ronduit slank. De dorpsbewoners van Antelope, de passanten in Portland, de advocaten, de boeren, de burgemeester, de politie, de journalisten – bijna allemaal waren ze aanzienlijk slanker dan de mensen die je nu ziet. We worden allemaal langzamerhand dikker, al een halve eeuw lang. En zoals bijvoorbeeld wetenschapsjournalist Gary Taubes betoogt: het probleem zit ’m vrijwel zeker niet in de klassieke inname- en verbruikstheorie. Die theorie zegt: we eten tegenwoordig te veel en bewegen te weinig; willen we weer afvallen, dan is het derhalve zaak om meer te bewegen en minder calorieën te eten.

Quote du jour | Kennis kun je niet eten

We moeten echt heel zuinig zijn op onze sector. Ik weet dat met name D66 altijd pleit voor kennisindustrie. We zenden hier uit vanuit Amsterdam. Dan is het gepast om te zeggen: in gelul kun je niet wonen. Maar kennis kun je niet eten.

Aldus Mona Keijzer van het CDA in een poging om nog meer subsidie voor de agrarische sector los te weken. Ze vergeet even gemakshalve dat kennis het product is waar dagelijks hele volksstammen hun geld mee verdienen in het onderwijs, op R&D-afdelingen, wetenschappelijk onderzoek, etc.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: bron: wikipedia

Afvallen

ELDERS - Van alle goede voornemens die we bij het begin van een nieuwe jaar maken lijkt afvallen het minst succesvol. In alle landen neemt het aantal mensen met overgewicht elk jaar weer toe.

In 2014 zou een groot deel van de wereld op dieet moeten, concludeert de New Scientist op basis van een Brits onderzoek naar overgewicht en obesitas. Een derde deel van de wereldbevolking is te zwaar en ontwikkelingslanden halen de rijke landen snel in. Oorzaak is een sluipende mondiale homogenisering van het voedsel. Simpel gezegd: de hele wereld is zo langzamerhand aan de veel te zoete coke en de veel te vette pizza.

Het Nationaal Kompas voor de gezondheid van Nederlanders rapporteert dat hier zestig procent van de mannen en de helft van de vrouwen te maken heeft met overgewicht. In Spanje, Engeland, Schotland en Ierland is de situatie het meest ongunstig, ongeveer 70% van de mannen heeft daar overgewicht. Engeland en Schotland springen er voor vrouwen ook in ongunstige zin uit, met overgewichtspercentages van zo’n 60%. De dikkerds die we voorheen bij de oosterburen zagen vinden we nu dus vooral aan de andere kant van de Noordzee. Daar maken de doktoren zich dan ook grote zorgen. Een aantal experts brak deze week een lans voor het reduceren van suiker in voedsel met 30%.

Foto: Kevin Trotman (cc)

Keuze

COLUMN - Onderzoeksjournalist Michael Moss schreef een boek over de voedingsindustrie. Hij ontdekte dat tegenwoordig aan zowat al ons voedsel extra vet, suiker en zout wordt toegevoegd. We krijgen daardoor meer zout, vet en suiker binnen dan ooit tevoren, en dat in een tijd waarin diezelfde voedingsindustrie ons te pas en te onpas voorhoudt dat hun product ‘light’ is, dan wel ‘een verantwoorde keuze’.

Moss was in Nederland om de vertaling van zijn boek luister bij te zetten en de Volkskrant publiceerde gisteren een interview met hem. Moss legde bereidwillig uit dat de consumptie van suiker, vet en zout ons telkens weer een fysiologische kick levert, een sensatie die subiet effect heeft op het pleziercentrum in ons brein, en die daardoor moeilijk door ons verstand of ons geweten is tegen te gaan.

Het vernuft van de voedingsindustrie, legde Moss uit, is dat zij nauwgezet heeft uitgezocht bij welke hoeveelheden en welke balansen die kick wordt omgezet in hunkering: wanneer willen we alleen maar meer, meer, meer? Hoe schakel je ons inherente verzadigingsmechanisme het beste uit?

De interviewer deed een moedige poging om advocaat van de duivel te spelen. ‘Daar zijn we zelf bij,’ zei hij, ‘uiteindelijk bepaal ik toch zelf of ik een zak chips of een Mars eet?’

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Compassion in World Farming (cc)

Tijd om groen te leven

OPINIE - Je zou bijna denken dat de voedselproductie in onze contreien in handen is van een stelletje maffiosi. Wanneer grijpt de politiek in door paal en perk te stellen aan de reguliere voedselindustrie?

Nu zijn het weer de eieren. Eerder, om maar wat te noemen, kwam het antibioticamisbruik in de Nederlandse vee-industrie aan het licht. Nog niet zo lang geleden volgde het rundvlees/paardenvlees-schandaal. Of denk aan het genetisch gemodificeerde zaaigoed van landbouwchemiegigant Monsanto, dat na Amerika ook Europa probeert te veroveren. En toen bleek er, zo meldde het NOS achtuurjournaal, gefraudeerd te zijn met onterecht als biologisch gekenmerkte eieren.

Al die schandalen zijn van hetzelfde laken een pak: er is gerotzooid met ons voedsel. En dat gerotzooi, weten we langzamerhand, is een structureel en nijpend probleem. Het productiesysteem dat de westerse maatschappij een overvloed aan voedsel heeft gebracht, is gestoeld op uitbuiting van dieren en verwoesting van onze leefomgeving en die van anderen. Denk ook aan de grootschalige kap in het Amazonegebied, een doorlopend schandaal dat gezien de omvang van het probleem al helemaal weinig aandacht krijgt. Waarom wordt het oerwoud gekapt? Juist, voor de productie van meer en goedkoper voedsel.

Serieuze tegenbeweging

Steeds meer mensen beseffen dat de moderne voedselproductiewijze heel erg veel te ver is doorgeschoten om in moreel en ecologisch opzicht nog langer houdbaar te zijn. Zeker nu andere economieën opkomen, waardoor ook in die landen de vraag naar goedkope luxeproducten en luxevoedsel stijgt, lijkt ineenstorting van het huidige ecologisch systeem op onze planeet met rasse schreden naderbij te komen. Gelukkig is in Nederland en omringende landen een tegenbeweging op gang aan het komen waardoor, bijvoorbeeld, duurzamer geproduceerd voedsel door een toenemend aantal supermarkten inmiddels standaard is opgenomen in het assortiment.

Foto: copyright ok. Gecheckt 03-03-2022

Overgewicht: praten of minder automaten?

Het pubergesprek zou obesitas bij jongeren voorkomen.  Maar overgewicht is vooral een omgevingsprobleem, stelt pedagoog Mieke van Stigt

Het is een hot topic in het nieuws. ‘Pubers willen een pubergesprek’. Het voorstel is om de serie bezoeken aan de jeugdarts van de GGD (op 6, 9 en 12-jarige leeftijd) uit te breiden met een ‘pubergesprek’ op 16-jarige leeftijd, ondermeer om beter zicht te krijgen op zaken als obesitas, alcohol- en drugsgebruik en om eventueel seksuele voorlichting te kunnen geven. Er is veel voor te zeggen. Het is belangrijk om zicht te houden op hoe kinderen zich ontwikkelen, uit het oogpunt van preventie, om tijdig door te kunnen verwijzen en op die manier grotere problemen te voorkomen. Eén dossier, van consultatiebureau tot schoolarts in het 16e jaar, lijkt dan ook ideaal. Ook collectief, zodat zichtbaar wordt wat er zoal speelt onder de jeugd. Te veel zorg en beleid is versnipperd en ad hoc. Om goed preventief beleid te kunnen voeren is kennis van actuele ontwikkelingen noodzakelijk, zowel individueel als collectief.

Praten of domweg minder automaten?

Je kunt je afvragen of pubers zitten te wachten op nog een gesprek als ze 15 of 16 zijn, maar volgens onderzoek vindt 63 procent van de pubers dit een goed idee en zegt 20 procent zelf behoefte te hebben aan zo’n gesprek. Geen wonder dus dat Éénvandaag (en in navolging daarvan vele anderen) kopte: ‘Scholieren vóór pubergesprek’. Wat pas verderop in het artikel vermeld werd, was dat 79 procent van de scholieren vindt dat het pubergesprek vrijblijvend moet zijn en dat 47 procent van hen niet denkt dat het voornaamste doel – obesitas bestrijden – met het pubergesprek bereikt kan worden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.