Vakbonden binden de strijd aan met Elon Musk

Zweedse Tesla arbeiders staken al zes weken vanwege de weigering van het bedrijf om een CAO af te sluiten. Tesla-topman en grootaandeelhouder Elon Musk is een principiëel tegenstander van vakbonden. Volgens bemiddelaar Kurt Eriksson ‘mag Tesla geen afspraken maken’. ‘Het zijn orders van Elon Musk’. Het dochterbedrijf zou ‘geen enkele handelingsvrijheid hebben’. De vakbonden, die in Zweden 70% van de werknemers organiseren, willen voorkomen dat collectieve arbeidsovereenkomsten bij andere bedrijven ook onderuit gehaald kunnen worden. Als Tesla ermee wegkomt geen cao af te sluiten zullen andere bedrijven dat voorbeeld volgen, is de vrees. De Zweedse vakbonden hadden al eerder conflicten met Spotify en het financiële platform Klama. De staking bij Tesla heeft in Zweden een reeks van solidariteitsacties op gang gebracht in verschillende bedrijfstakken. Kapotte Tesla's worden niet meer gerepareerd. Postbeambten weigeren kentekenplaten af te leveren bij het bedrijf. 'Krankzinnig' volgens Musk. Hij heeft een rechtszaak aangespannen tegen de Zweedse staat. Vakbonden in omringende landen sluiten zich nu ook bij de Zweedse acties aan. Deense havenwerkers en transportarbeiders verhinderen het vervoer van Tesla's naar Zweden. Een Deens pensioenfonds dat meer dan 800.000 leden telt, heeft zijn aandelen Tesla verkocht. De Noorse vakbond Fellesforbundet met werknemers in de industrie, garages, havens en transport heeft ook een boycot aangekondigd voor het transport van Tesla auto's naar Zweden. Fellesforbundet-leider Jørn Eggum: 'In de Scandinavische landen bestaat er brede overeenstemming over het belang van een goed georganiseerd beroepsleven... Het recht om een collectieve overeenkomst te eisen is een natuurlijk onderdeel van ons beroepsleven, en wij kunnen niet accepteren dat Tesla zich hieraan onttrekt.' Noorwegen is een belangrijke markt voor Tesla en als de vakbond besluit ook de levering van auto’s in het land te beïnvloeden, kan dat veel meer druk op het bedrijf leggen. Voorzitter Christiane Benner van de machtige Duitse vakbond IG Metall zei 'geen vakbondsvrije zones' te accepteren, 'zelfs niet op Mars', verwijzend naar Musk's ambities om daar in de toekomst ook auto's te gaan produceren. Terwijl de Zweedse fabriek nog relatief klein is zou een staking in het Duitse bedrijf in Berlijn de productie in Europa flink kunnen schaden. Werknemers in de Duitse fabriek hebben volgens IG Metall te maken met hoge werkdruk en slechte arbeidsomstandigheden, en zouden tot 20 procent minder verdienen dan hun collega’s bij andere autobedrijven waar wel een cao is afgesloten. De Zweedse vakbond is bereid en in staat de staking lang vol te houden. Ze hebben genoeg in de stakingskas om lonen en pensioengeld te financieren. Als de vakbond accepteert dat Tesla geen contract tekent, accepteert het lage lonen en een ongelijke concurrentiepositie. Buigen voor Musk betekent ook het risico dat werknemers ten opzichte van hun werkgever macht verliezen. Sinds 1970 geldt een wet die stelt dat hoewel werkgevers het laatste woord hebben, ze bij belangrijke kwesties altijd de bonden moeten consulteren’, aldus Birgitta Nyström, hoogleraar arbeidsrecht aan de Universiteit van Lund. Of het nu gaat om een reorganisatie, ontslagprocedures of salarisonderhandelingen: een vakbondsvertegenwoordiger verschijnt ten tonele. De bonden willen voorkomen dat aan die traditie een einde kan worden gemaakt. 'We moeten het bedrijfsmodel van Tesla verslaan', zegt vakbondssecretaris Atle Høie. 'En dat kan heel goed in Zweden'. Dat zal zijn Amerikaanse collega's als muziek in de oren klinken. De UAW, de vakbond van werknemers in de automobielindustrie, heeft onlangs een groot succes geboekt door een 30% loonsverhoging af te dwingen bij de grootste Amerikaanse autofabrikanten waar werknemers lid van een bond mogen zijn. De vakbond wil nu ook overeenkomsten sluiten met bedrijven die bonden tot nu toe de toegang hebben geweigerd, waaronder Tesla.

Door: Foto: Chris Yarzab (cc)
Waan van de dag

Zweedse Tesla-staking breidt uit als olievlek

, door

Onder leiding van de Zweedse metaalarbeiders-vakbond staken de Tesla-werknemers al bijna 2 maanden, met een miljard euro in kas kunnen zij dit schier eindeloos volhouden. We schreven er al eerder over. Naast Zweedse solidariteits-stakingen onder postbeambten, laten ook de Noren, Denen en Finnen van zich horen. Al met al staat er nogal wat op het spel. Bij de NOS meer over deze cultuurclash tussen het Zweedse arbeidsmarktmodel en het Amerikaanse kapitalisme.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Luca Sartoni (cc)

Italië verplicht coronapas op het werk

, door

In Italië moet iedereen vanaf vandaag op de werkplek een coronapas kunnen laten zien met een vaccinatiebewijs, negatieve test of bewijs van herstel. Zonder coronapas riskeer je een boete tussen 600 en 1500 euro. Je kunt niet ontslagen worden, maar de werkgever mag je loon wel inhouden zo lang je niet werkt. Werkgevers riskeren ook een boete als ze hun personeel niet controleren op de ‘groene pas’. De werkgeversorganisatie Confindustria staat achter de maatregel in de hoop op een snel herstel van de economie. De vakbonden zijn sceptisch en verwachten meer van een algemene vaccinatieplicht. Havenarbeiders in Triëst die voor een groot deel niet gevaccineerd zijn hebben gedreigd de haven stil te leggen als de maatregel niet ingetrokken wordt.

Verwacht wordt dat andere havens zullen volgen. Om een chaos in de voedselvoorziening te voorkomen heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken de mogelijkheid geopperd dat werkgevers van cruciale bedrijven hun werknemers een gratis test zouden kunnen aanbieden. De minister van Arbeid, Andrea Orlando, is het daar niet mee eens omdat hij bang is dat dit de prikkel wegneemt om zich te laten vaccineren. Dat was kennelijk een van de motieven van de regering om deze vergaande maatregel te nemen. Italië is al vanaf het begin buitensporig getroffen door de pandemie met meer dan 130.000 doden. De regering wil nieuwe lockdownmaatregelen die de economie ernstig aantasten voorkomen. Ondanks dat meer dan 85% van de Italianen van 12 jaar en ouder minstens één keer is gevaccineerd zouden er nog 2,5 miljoen werknemers ongevaccineerd naar hun werk gaan.

Foto: FNV Bondgenoten (cc)

Nepvakbonden hebben in Nederland vrij spel

, door

LONGREAD - ‘Gele bonden’ (vakbonden door werkgevers mede gefinancierd en gecontroleerd) hebben vrij spel in Nederland.

In Nederland kennen we grotere vakbonden die doorgaans zijn aangesloten bij FNV, CNV of VCP. Zij hebben leden in één of meerdere sectoren waar alle werknemers tot de doelgroep behoren. Daarnaast zijn er flink aantal kleine bedrijfs- en beroepsbonden, bonden die alleen personeel bij één bedrijf of één beroepsgroep binnen één of meerdere bedrijven vertegenwoordigen.

We hebben kort gezegd algemene bonden voor alle werknemers binnen één of meer sectoren, bedrijfsbonden voor alle werknemers binnen één bedrijf, categorale bonden voor bepaalde categorieën werknemers in één of meerdere sectoren (bijvoorbeeld hoger personeel) en beroepsverenigingen voor specifieke beroepen. Tot slot zijn er ook nog confessionele vakbonden. Deze zijn gebonden aan een kerkgenootschap, zoals het Gereformeerd Maatschappelijk Verbond.

Cao’s

Er zijn en Nederland meer dan duizend cao’s. De meeste zijn cao’s die alleen binnen één bedrijf gelden, maar er zijn ook een slordige tweehonderd cao’s die voor een hele bedrijfstak gelden. Alle cao’s moeten worden aangemeld bij de minister, voor bedrijfstak-cao’s kan een verzoek tot algemeen verbindendverklaring (avv) worden ingediend. Zo’n avv zorgt ervoor dat de cao op alle bedrijven van toepassing is, ook als een bedrijf niet is aangesloten bij de werkgeversvereniging.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: © FNV actie bij rechtbank Den Bosch 17 december 2018 copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

Arbeidsvoorwaarden Regeling (AVR) voor dummies

, door

Met enige regelmaat bezoek ik Latijns Amerikaanse landen om vakbonden te adviseren. Vaak (of meestal) worden die openlijk tegengewerkt door werkgevers. Dat gebeurt doorgaans niet heel subtiel maar verder niet wezenlijk anders dan in Nederland. Waar zij een “pactos collectivos” sluiten, doen Nederlandse werkgevers het met een Arbeids Voorwaarden Regeling (AVR). Ik heb het eens opgeschreven hoe dat vanuit werkgeversperspectief werkt.

1. Zorg dat je veel mensen in dienst hebt die weinig met de vakbond hebben. Vrouwen, migranten, jongeren zijn moeilijke groepen voor vakbonden. Houdt het loon zo laag mogelijk zodat de vakbondscontributie een drempel is. Grote kans dat het aantal vakbondsleden laag blijft.

2. Als er een CAO is, wacht niet tot de onderhandelingen, maar zeg deze op voorhand op zodat de nawerking na expiratie beperkt is tot de weinige vakbondsleden. Die zullen dure rechtszaken moeten voeren om die doorwerking te claimen.

3. Ga vervolgens onderhandelen met vakbonden en zorg dat het gat tussen wat zij vragen en jij biedt zo groot mogelijk blijft. Vertel intussen aan de werknemers dat je er best iets bij wilt doen, maar die vakbonden zo onredelijk zijn. Frame ze als marginale buitenstaanders die weinig van uw mensen vertegenwoordigen. Als de bonden de onderhandelingen op enig moment afbreken om hun achterban te raadplegen, grote kans dat er daarna weinig of niets gebeurt. Zijn er wel wat acties, zet dan even de tanden op elkaar en frame het als een achterhoede gevecht van een organisatie die wanhopig zoekt naar leden.

Foto: Museum Rotterdam (cc)

Langer werken in Oostenrijk

, door

ELDERS - De conservatieve Oostenrijkse regering wil de arbeidstijd flexibiliseren en oprekken naar 12 uur.

Het heet flexibilisering van de arbeidstijd, maar wordt door veel werknemers in Oostenrijk ervaren als een druk om langer te werken. De ‘normale’ arbeidsdag blijft op 8 uur staan, maar uitbreiding naar 12 uur wordt mogelijk. Als het bedrijf dat nodig vindt. Vanaf tien uur krijg je het recht te weigeren – met opgave van redenen. Over uitbetaling van overuren bestaat onzekerheid.

Bondspresident Van der Bellen bekritiseert de regering omdat er onvoldoende overleg is geweest met werkgevers en werknemers. De sociaaldemocraten willen de plannen in een extra zitting van het parlement aan de orde stellen. De SPÖ probeert de onrust over de kwestie volledig uit te buiten. Premier Sebastian Kurz (ÖVP) wordt ‘Konzernkanzler‘ genoemd, vice-premier Strache (FPÖ) ‘Arbeiterverräter’. De vakbonden hebben voor 30 juni een grote demonstratie aangekondigd. De voorzitter van de Oostenrijkse vakbondscentrale Wolfgang Katzian meent dat de nieuwe wet de werknemers veel te veel gaat kosten: vrije tijd, loon en gezondheid. Als de wet niet van tafel gaat volgen er vanaf begin juli meer acties.

Naast vakbonden zijn er in Oostenrijk ook Arbeiterkammer (AK) die mee onderhandelen over lonen en prijzen.AK voorzitter Christoph Klein wijst de regeringsplannen af. Hij verwacht niet dat werknemers overwerk gemakkelijk kunnen ontlopen. “Wie zich verzet riskeert ontslag.” De wet garandeert nergens vrijwilligheid. Wel zijn puur persoonlijke belangen uitgesloten als weigeringsgronden. De critici wijzen er op dat het voor werknemers niet eenvoudig is zich te onttrekken aan het verzoek van de baas om langer te blijven werken. Ook geeft de flexibilisering van de arbeidstijd werkgevers de mogelijkheid werknemers tegen elkaar uit te spelen bij de verdeling van de meest gunstige werktijden. De werkgevers zijn uiteraard blij met het wetsontwerp. “Eindelijk wordt het arbeidsrecht gemoderniseerd en aangepast aan maatschappelijke wensen en noden.”

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: FaceMePLS (cc)

Jumbo importeert Zuid Amerikaanse praktijken

, door

OPINIE - In enkele Zuid Amerikaanse landen komen illegale overeenkomsten voor waarbij het afzweren van de vakbond een loonsverhoging oplevert. De beruchte “pactos collectivos”. 

Met de ArbeidsVoorwaarden Regeling (AVR) ondermijnen Nederlandse werkgevers de vrijheid van vereniging, het recht op collectieve onderhandelingen en het stakingsrecht. Ze zijn feitelijk één stap verwijderd van illegale praktijken zoals we die zien in landen als Columbia en Mexico.

Het is een trend onder werkgevers om vrije collectieve onderhandelingen te omzeilen met zo’n AVR. De werkgever sluit dan een akkoord met de ondernemingsraad en vraagt de werknemers hiermee in te stemmen. Dat lijkt democratisch, maar met de handtekening machtigen werknemers de OR om in het vervolg afspraken namens hen te maken. De enige invloed die overblijft is de OR-verkiezing, doorgaans eens in de vier jaar.

Vakbonden leggen de uitkomst van CAO-onderhandelingen altijd ter instemming voor aan hun leden. Als de leden niet tevreden zijn kunnen ze gaan staken. Dat staat in de statuten en is geregeld in het stakingsrecht. De ondernemingsraad hoeft een overeenkomst niet voor te leggen en doet dat ook zelden. In het geval van de Jumbo-AVR is het de directie die het dealtje éénmalig ter ondertekening aan de werknemers voorlegt. De OR kan in het Nederlandse recht geen staking uitroepen. Ze hebben ook geen middelen om dat te doen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 12-10-2022

Als het zo eenvoudig was, dan hadden wij het al gedaan

, door

COLUMN - Raoul Leering (adviseur bij ING) shreef deze week een stuk in de volkskrant over hoe de vakbond weer populair kan worden. In dit interessante stuk pleit hij onder meer voor de afschaffing van de wetten op CAO en AVV zodat niet leden niet langer kostenloos mee kunnen genieten van de door vakbonden bereikte verbeteringen. Hij had hier wat mij betreft wel wat dieper op door mogen gaan want ik vind het al veel langer een interessante gedachte.

De wet op CAO regelt de bevoegdheden met betrekking tot CAO onderhandelingen. Wie mag een CAO afsluiten en hoe gaat dat in zijn werk. Het lijkt mij wel handig dat er een wettelijke basis voor het afsluiten van CAO’s blijft bestaan. Deze wet verscheen voor het eerst in 1927.

Het duurde 10 jaar voordat een ander probleem wettelijk werd afgedicht met de wet op AVV. Als vakbonden een CAO afsloten met een werkgevers organisatie was deze van toepassing op alle werknemers in de bedrijven vertegenwoordigd door de desbetreffende werkgeversorganisatie. Doordat de CAO niet van toepassing was op niet aangesloten werkgevers in dezelfde sector, ontstond feitelijk oneerlijke concurrentie tussen georganiseerde en ongeorganiseerde werkgevers.

Vanuit vakbondsoogpunt wellicht helemaal niet zo beroerd, een extra incentive voor werknemers in ongeorganiseerde bedrijven om lid te worden en de werkgever te dwingen de CAO toe te passen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: pt.wikipedia.org

Franse vakbonden reageren gematigd op hervorming arbeidswet

, door

ELDERS - Het buitenland kent de Franse vakbonden vooral van stakingen. Opmerkelijk genoeg blijven de protesten tegen plannen van de regering-Hollande voor een vergaande afbraak van werknemersrechten voorlopig beperkt tot een gezamenlijke verklaring. 

De Franse minister van Arbeid Myriam El Khomri heeft een groot aantal wijzigingen in het Franse arbeidsrecht aangekondigd. Het ontslagrecht wordt versoepeld en de regels voor de 35-urige werkweek zullen minder rigide worden gehanteerd. De werknemer van wie het contract bij de rechter is ontbonden krijgt niet langer 30 maanden maar maximaal 15 maanden salaris doorbetaald. De socialistische regering van premier Manuel Valls verdedigt de maatregelen als middel om de werkloosheid (meer dan 10%) terug te dringen. Tot nu toe is de Franse regering daarin niet geslaagd ondanks forse injecties van staatswege in de Franse economie.

De bescherming van de Franse werknemers gaat in vergelijking met de meeste andere Europese landen vrij ver. Of eigenlijk: terwijl in veel landen de bescherming sinds eind vorige eeuw stapsgewijs is afgebroken zijn de Franse vakbonden er tot nu toe in geslaagd hun achterban te vrijwaren van al te drastische maatregelen. Het idee van de verzorgingsstaat leeft nog in Frankrijk, tot groot verdriet van de grote werkgevers die al jaren aandringen om het land nu eindelijk eens te voegen naar de wetten van de neoliberale economie die elders in Europa al door steeds meer regeringen worden omarmd. Het laatste jaar van een ten dode opgeschreven socialistische regering biedt een uitgelezen kans voor de noodzakelijke hervormingen. Maar hoe zullen de vakbonden reageren?

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Volgende