Rutte en Von der Leyen uitgedaagd door Roemeense politici

Het leek een gelopen race voor Mark Rutte. Nadat er ook uit de VS groen licht kwam leek niets zijn benoeming als secretaris-generaal van de NAVO meer in de weg te staan. Maar toen verscheen ineens de Roemeense president Klaus Johannis als tegenkandidaat. Rutte zal het desondanks misschien wel redden. Maar het is duidelijk dat Oost-Europese politici zich niet zomaar laten wegzetten. Dat moest de Europese Volkspartij ook ervaren nadat Ursula von der Leyen op het EVP-congres in Boekarest als kopkandidaat was benoemd voor de aanstaande Europese verkiezingen. Europarlementariërs van de oppositiepartij USR hebben aangekondigd haar kandidatuur niet te zullen steunen. Oost-Europa onderbedeeld Johannis is duidelijk over zijn motief om zich kandidaat te stellen als NAVO-chef. De Roemeense president vindt het hoog tijd dat Oost-Europa meer relevante posities gaat bekleden. De belangrijkste posities in de NAVO en in de EU zijn momenteel bezet door politici uit het oude Europa. De Oost-Europese staten zijn al 25 jaar lid van de NAVO maar hebben nog nooit de secretaris-generaal mogen leveren. ‘Het is een van de redenen dat veel Oost-Europeanen zich een beetje buitengesloten voelen. Het is een fout en ik hoop dat deze fout niet nog eens wordt gemaakt,' zei hij eind vorige maand bij een bezoek aan de Europese parlement. Dat is ook voor twee andere Oost-Europese politici de reden om zich kandidaat te stellen. De Estlandse premier Kaja Kallas en de Letse minister van Buitenlandse Zaken Krisjanis Karins hebben zich ook al gemeld. Met verwijzing naar de positie van hun land in de frontlinie van het conflict met Rusland. Karins merkte daarnaast ook nog op dat het hoofd van de NAVO uit een land zou moeten komen dat de afgesproken 2% norm volledig haalt. Een steek onder water aan het adres van de Nederlandse premier. Ook bij de kandidatuur van Iohannis hebben bezwaren tegen Rutte mogelijk een rol gespeeld. Nederland blokkeerde jarenlang (met Oostenrijk) de toetreding van Roemenië tot de Schengenzone uit vrees voor de toename van aantallen arbeidsmigranten. Die toetreding lijkt nu nabij, maar is er officieel nog steeds niet. In een opiniestuk op Politico ontvouwde Johannis deze week een weinig verrassend tienpunten program voor de NAVO. Versterking van de Europese bijdrage aan de NAVO. Oekraïne blijven steunen en toetreding van het land tot het bondgenootschat en de EU mogelijk maken. Opvoeren van de bewapening. Het tegengaan van 'hybride en cyberdreigingen en het beschermen van kritieke infrastructuur'. Enzovoort. Geen document waar ze in Brussel iets op zullen aanmerken. Opmerkelijk is zijn constatering dat de strategische stabiliteit van de NAVO wordt ondermijnd door 'een erosie van de controle op bewapening, ontwapening en non-proliferatie.' Dat klinkt niet bepaald vertrouwenwekkend. Bij de viering van 25 jaar samenwerking tussen Roemenië en de VS verklaarde de Amerikaanse ambassadeur woensdag in antwoord op een vraag over de kandidatuur van Johannis 'het volste respect' te hebben voor de Roemeense president. Maar het is niet te verwachten dat Biden Rutte nu zal laten vallen. Corruptie genegeerd In Roemenië heeft president Johannis lange tijd een uitstekende reputatie gehad als 'stabiele factor' in een politiek onrustig land. Nadat hij in 2021 een langdurige crisis tot een einde te wist te brengen met een 'grote coalitie' van zijn eigen centrum-rechtse Nationale Partij en de sociaaldemocratische PSD nam de kritiek toe. Vooral vanwege de corruptie in PSD-gelederen. Het afgelopen jaar daalde zijn populariteit. Die corruptie is precies de reden waarom de Roemeense oppositie het Von der Leyen niet gunt Commissievoorzitter te blijven. Ze heeft alle tekenen van corruptie in Boekarest genegeerd, zegt de Save Romania Union (USR). 'De democratie is aan het eroderen in Roemenië, en Von der Leyen kijkt de andere kant op', zegt USR-president Cătălin Drulă. Het enige wat Brussel volgens hem interesseert is dat Roemenië inzake Oekraïne aan de goede kant blijft staan. Drulă, voormalig minister van Transport, zei dat de Commissie post-Covid-herstelfondsen aan Roemenië vrijgaf, ondanks het feit dat Boekarest er niet in slaagde de vereiste hervormingen door te voeren. Verder toonde Brussel zich milder in de kritiek op de terugval van Roemenië op het gebied van de rechterlijke onafhankelijkheid en de persvrijheid. Hoewel de technische experts van de Commissie op de hoogte zijn van onregelmatigheden, worden deze ‘politiek terzijde geschoven’, zei hij. Von der Leyen is straks voor haar herbenoeming waarschijnlijk afhankelijk van stemmen uit de liberale Renew-groep waarbij de USR is aangesloten. In Roemenië staat de partij op winst. Daarom verwacht Drulă dat zijn groep de doorslag kan geven bij de vorming van een nieuwe Europese Commissie. Het Roemeens verzet tegen de benoemingen in topposities is misschien niet te vergelijken met de bekende anti-Brussel geluiden uit Hongarije en Polen. Maar het is wel een teken dat ook Brussel-getrouwe politici uit Oost-Europa genoeg hebben van de vanzelfsprekende dominantie van het 'oude Europa'. Het negeren of niet serieus nemen van deze geluiden is koren op de molen van Orbán en zijn autocratische vrienden elders in de regio. Het geeft opnieuw voeding aan een  gevaarlijke oost-west tweedeling die de Europese integratie parten blijft spelen.

Door: Foto: Juanje Orío (cc)
Foto: DIE LINKE (cc)

CDU in zwaar weer

, door

ELDERS - Met de aankondiging van Annegret Kramp-Karrenbauer dat ze afziet van de opvolging van Angela Merkel is de crisis bij de Duitse Christendemocraten nog niet bezworen. In Brussel zorgt dat voor toenemend ongemak, schrijft de NRC.

Kramp-Karrenbauer (AKK) was ruim een jaar geleden gekozen als voorzitter van de CDU en beoogd opvolger van Merkel. Die had laten weten dat ze bij de volgende verkiezingen in 2021 niet meer beschikbaar is als partijleider. AKK blijft nog wel aan als minister van Defensie. In die functie volgde ze afgelopen jaar partijgenoot Ursula von der Leyen op die geheel onverwacht tot voorzitter van de Europese Commissie werd benoemd. Von der Leyen moest deze week in de Bondsdag verschijnen vanwege vermoedens van malversaties bij het inhuren van externe consultants.

Het vertrek van AKK heeft alles te maken met het ongelukkige optreden van de CDU in de deelstaat Thüringen. Daar werd daar vorige week Thomas Kemmerich (van de kleine liberale FDP) gekozen tot minister-president met steun van de parlementsleden van CDU en AfD. Die samenwerking met de AfD is in strijd met de landelijke lijn van de CDU die, net als de andere politieke partijen, elke poging tot normale verhoudingen met de AfD principiëel afwijst. Dat de Thüringer CDU daartoe wel bereid was ligt nog extra gevoelig omdat de AfD voorman in die deelstaat, Björn Höcke, de meest extreme vleugel van de partij vertegenwoordigt.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Rudi401 (cc)

„Spaß unter Kameraden“

, door

ELDERS - Ursula von der Leyen, de Duitse minister van Defensie (CDU), staat vlak voor de parlementsverkiezingen onder toenemende druk vanwege de afwikkeling van schandalen in het leger.

Begin dit jaar kwam een opleidingscentrum van de Bundeswehr in Pfullendorf (Baden-Würtemberg) in opspraak vanwege hardhandige ontgroeningspraktijken, vreemdsoortige trainingsmethoden en verplicht ‘paaldansen’ van vrouwelijke soldaten. Minister Von der Leyen onthief de commandant van zijn functie en ontsloeg de Chef Opleiding en vier betrokken soldaten. De soldaten vochten hun ontslag aan, maar kregen deze week geen gelijk van de rechter.

In de rechtszaak ging het alleen nog over sadistische praktijken bij het ontgroeningesritueel, voor de andere aanklachten waarop Von der Leyen zich baseerde was onvoldoende bewijs. Volgens de ontslagen soldaten ging het om „Spaß unter Kameraden“. De minister vond wat er was gebeurd “abstoßend und widerwärtig.” Mensen die dit anderen aandoen horen volgens haar niet in het leger thuis. De legerleiding zag er ook de lol niet van in en wilde met het ontslag een voorbeeld stellen.  Daar heeft de rechter zich nu bij aangesloten.

Enkele hooggeplaatse militairen vinden dat de minister overdrijft. Ze maakt het allemaal veel te groot. Generaal-majoor Walter Spindler, de commandant die door Von der Leyen is afgezet, vindt dat zij stijlloos gehandeld heeft. ‘Zo wordt de Bundeswehr in een vertrouwens- en loyaliteitscrisis gestort,’ zei hij.