Formatiestilte

Dag 237 van de kabinetsformatie. Dag 298 van de demissionarissen. Volstrekt logisch dat we deze week niets vernemen van de kabinetsformatie. De agenda’s van onderhandelaar numero uno, van de boekhouder-onderhandelaar en van de sidekick laten dat niet toe. Bovendien hebben de informateurs na de laatste besprekingen (4 en 5 november in Groningen) aan de voorzitter van de Tweede Kamer laten weten dat “hun streven erop gericht is de Kamer hierover te informeren in het verslag van onze werkzaamheden dat wij u zullen aanbieden nadat (!) de onderhandelingen over een coalitieakkoord zijn afgerond.” Openheid ver te zoeken Nu een groot deel van de onderhandelaars het deze week druk heeft met de demissionaire taken, zouden de informateurs hun aantekeningen even kunnen ordenen en die aan de Tweede Kamer ter inzage geven. Na de ‘Ollongren-affaire’ was het immers de bedoeling dat een op 6 april aangenomen motie zou worden uitgevoerd omdat ‘geconstateerd’ werd “dat openheid onder de huidige omstandigheden voorwaardelijk is voor het herstellen van vertrouwen in het proces”. Oh wacht, de motie “spreekt uit de gespreksverslagen van de informatieronde gelijktijdig met het uitbrengen van het verslag van de informateur volledig openbaar te maken”. Kijk eens aan, een informatieronde mag nog zo lang duren, openheid van zaken wordt niet eerder verwacht dan als die ronde is afgesloten. En dan nog…  De Kamer kan uitspreken wat ze wil, het verplicht de informateurs tot niets. De notities die de verkenners Ollongren en Jorritsma eind maart vrij gaven, waren wel de eerste en laatste ontboezemingen. De daarop volgende informateur Tjeenk Willink liet meteen al weten dat hij niet zomaar uit de school zou klappen. "Onderhandelingen in pure openbaarheid bestaan niet", zei hij vlak na zijn benoeming in april. Rutte veinst spijt En zo geschiedde. Formatiestilte. Zo zeer zelfs dat Rutte eind augustus spijt veinsde: “Ik weet dat Nederland zich zo langzamerhand kapot ergert aan het feit dat we er zo weinig over kunnen zeggen (…) Het spijt mij echt verschrikkelijk.” Rutte zei zich te realiseren dat “Nederland zich zo langzamerhand kapot ergert”. Begrijpt hij het volk wel? Reken maar van ‘yes’. Een deel van het volk, zo’n twintigduizend zielen, demonstreert alleen maar als het zich beperkt voelt in het uitgaansleven. Een ander deel heeft de interesse in de kabinetsformatie verloren en denkt ‘het zal mijn tijd wel duren’. Zou dat de vermaarde ‘stille meerderheid’ zijn? We zullen in ieder geval niet zo gauw een honderdduizend of meer mensen op een blote zondagmiddag zien demonstreren tegen de langste kabinetsformatie en demissionaire status ooit. Deze week ook geen Kamerdebat over de kabinetsformatie. Maar wat zou het mooi zijn als elk Kamerlid vanaf nu elke inbreng besluit met de woorden "Voorts zijn wij van mening dat er een einde moet komen aan de kabinetsformatie".

Foto: Insomnia Cured Here (cc)

Dekking zoeken

Voor de Tweede Kamer is het herfstreces ten einde. De Kamerleden betreden de plenaire arena weer voor debatten, vragenuurtjes, het indienen moties en amendementen en natuurlijk de stemmingen. Aanstaande dinsdag komen een aardige amendement en motie in stemming. Als reactie op een onaardig wetsvoorstel.

Het wetsvoorstel

Het kabinet wil vanaf 2022 structureel € 100 miljoen extra investeren in de uitvoering bij het UWV, de SVB en het BKWI (Bureau Keteninformatisering Werk en Inkomen BKWI). Daarmee hoopt het kabinet dat maatwerk en vakmanschap bij UWV en SVB wordt versterkt. Het is tevens een bijdrage aan verbetering van de dienstverlening aan WGA-gerechtigden en het onderhoud en modernisering van ICT (zie het wetsvoorstel).

De dekking

Elke overheidsuitgave moet op een of andere manier gedekt zijn door enige vorm van inkomsten. Als dat niet rechtstreeks is (bijvoorbeeld door belastingen), dan kan het indirect. Bijvoorbeeld door op andere uitgaven te bezuinigen.

Het onaardige

Het kabinet heeft de dekking voor het wetsvoorstel gevonden: het stelt voor om de kinderbijslag in 2022 en 2023 niet te indexeren en in 2024 met 0,1%-punt minder te indexeren.
Het niet indexeren is een truc waar bijvoorbeeld pensioengerechtigden over mee kunnen praten. Al jaren zijn pensioenen niet geïndexeerd, waardoor feitelijk hun koopkracht achteruit is gegaan.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Schermafbeelding persconferentie 18 oktober 2021 informateurs Koolmees en Remkes

En de kabinetsformatie, zij sukkelt voort

Ik word een beetje onrustig, excuus. Ik ben even niet heel goed, maar ja, ik herpak me even. Misschien wat water ja. Ik weet niet wat er aan de hand is… Nee, het gaat goed, dankjewel

De man die op 18 maart 2020 de onwel geworden minister van Medische Zorg en Sport overeind hielp, werd zelf niet lekker op de persconferentie van afgelopen maandag.

Informateur Wouter Koolmees sprak zo snel en nam tussendoor zulke grote happen lucht dat hyperventilatie welhaast onvermijdelijk was. Of kreeg hij een beginnende paniekaanval toen hij zag met wie hij de komende tijd nog in gesprek moest? (CPB, DNB, studiegroep begrotingsruimte, Belastingdienst, UWV, COA en IND).

Andere mogelijkheid zou kunnen zijn dat er diep in Koolmees een integer stemmetje klonk van ‘wat sta ik hier eigenlijk te doen?’ Hij stond een positief beeld te schetsen van de voortgang van de kabinetsformatie. Ja, de vaart zit er nu lekker in en ‘we gaan over tot het verdiepen en uitwerken van de onderwerpen en de thema’s. ‘ Dat gaat gebeuren van 27 tot 29 oktober op Landgoed de Zwaluwberg in Hilversum en op 4 en 5 november in het provinciehuis in Groningen.

‘W.t.f.!’, gilde het integere Koolmeesje. Op 29 oktober scoort Rutte dus zijn zoveelste record. Namelijk dat van minister-president die de langste kabinetsformatie op zijn naam heeft. Waarmee de man ook zichzelf nog eens overtreft.

Foto: Hefin Owen (cc)

Kabinetsformatie: geit op dood spoor

COLUMN - Het liep al niet geweldig, maar nu is de kabinetsformatie definitief op doodlopend spoor geraakt. De vraag wordt namelijk: wanneer stapt D66 er uit? Die vraag geldt ook voor de ChristenUnie.

Want dat deze twee partijen, net als ten tijde van Rutte III weer veel van hun ‘schatten’ moeten inleveren, ligt erg voor de hand. VVD en CDA vinden in beide Kamers voldoende steun op rechts om al te ‘linkse’ wensen van D66 en ChristenUnie de prullenbak in te manoeuvreren.

Wanneer krijgen D66 en ChristenUnie door dat ze aan het kortste eind zullen trekken? Anders gezegd: valt het kabinet Rutte IV voor haar inhuldiging of daarna?

In de eerste ronde van de kabinetsformatie gaf Rutte aan verkenners Jorritsma en Ollongren door dat hij het liefst een coalitie zag met zoveel mogelijk zetels in de Eerste Kamer. Hij stelde toen voor ook naar nieuwkomer JA21 te kijken, want die partij zat met zeven zetels in de Eerste Kamer (na afsplitsing van FvD).
Een paar rondes verder noteerde informateur Hamer in haar eindverslag dat Kaag “met het oog op de stabiliteit een meerderheid in de Eerste Kamer wenselijk acht.”

Toch is het argument nu dat ze voor een meerderheidskabinet opteren. Een krappe meerderheid van slechts 77 zetels in Tweede Kamer. In de Eerste Kamer hebben VVD, D66, CDA en ChristenUnie momenteel 32 zetels. Zes te weinig voor een meerderheid.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Ivan Radic (cc)

Prinsjesdag – nattigheid

COLUMN - Vandaag kijken we naar Prinsjesdag, een spel dat al nat was, nog voor het begonnen is. Dat zit zo:

Van de vele tradities die gezamenlijk Prinsjesdag vormen (het koffertje, de hoedjes, de troonrede, etc.) werden de Prinsjesdagstukken vroeger dan ooit gelekt. Waardoor de traditionele vermaning van de Kamervoorzitter ook wat eerder naar het kabinet werd gestuurd.

Het lekken van de Prinsjesdagstukken kwam tot 1992 “vrijwel jaarlijks voor, maar wordt minder dan nu als problematisch ervaren” (rapport Commissie Prinsjesdagstukken, januari 2010). Voor zover wij kunnen nagaan werd er in ieder geval vanaf 2003 wel jaarlijks gelekt. Wellicht een gevolg van de carrièreswitch die Frist Wester maakte. Hij gaf zijn baan bij fractievoorlichting van het CDA (en persoonlijk voorlichter van Elco Brinkman) op nadat het CDA een smadelijk verlies leed en kabinet Kok I de macht overnam. Frits Wester koos het hazenpad richting RTL Nieuws.

Na het rapport van de Commissie Prinsjesdagstukken, werd onder Rutte I besloten de Miljoenennota en andere Prinsjesdagstukken op de vrijdag vóór Prinsjesdag openbaar te maken. Sinds 2014 worden de stukken op de vrijdag voor Prinsjesdag aan de leden van de Eerste en Tweede Kamer verstrekt. Onder embargo, dus de pers mag er dan nog niets van weten.

Foto: © Tweede Kamer Plenaire zaal tijdelijke Tweede Kamer copyright ok. Gecheckt 28-09-2022

Kabinetsformatie – zetels tellen

Rutte kan tevreden zijn. Met ingang van morgen wordt een volgend record op zijn  conto geschreven: Rutte III is opgeklommen tot nummer drie in de top-3 van langstzittende demissionaire kabinetten. Nog acht dagen en hij stijgt hij naar de tweede plaats.

Blijft de impasse in de kabinetsformatie nog een ruime zes weken duren, dan haalt Rutte III de gouden medaille in deze illustere top drie. Maar dat zal toch niet waar worden?

Tot nu doet de inhoud er niet toe bij de kabinetsformatie. Er wordt mistig gedaan over iets als “geen linkse wolk”, maar qua visie hebben we nog niets gehoord. Daar doen we dan even aan mee door te kijken naar welke combinaties op een meerderheid in beide Kamers kunnen rekenen.

Eerst maar eens de optie ‘re-animeren Rutte III’. Dus VVD, D66, CDA en ChristenUnie. Een niet al te riante meerderheid in de Tweede Kamer (78 zetels), maar een minderheid in de Eerste Kamer (32 zetels).

De nu veelbesproken optie van VVD, D66, CDA met PvdA en GroenLinks haalt wel in beide Kamers een meerderheid: 90 zetels in de Tweede Kamer, 42 in de Eerste Kamer.
Rutte vindt dat een iets te grote ‘linkse wolk’. Soms formuleert hij dat anders als ‘da’s één partij teveel voor een stabiele coalitie’. Maar deze optie geeft geen meerderheid in de Eerste Kamer.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: -JvL- (cc)

(Geen) Nieuws kabinetsformatie

COLUMN - Het demissionaire kabinet verdient rust, vindt u niet? Al was het alleen maar om verdere brokken te voorkomen. Want zo langzamerhand moeten Rutte en zijn assistenten nu toch wel helemaal uitgeput zijn?

Ga maar na: De coronacrisis (gezondheid én economie) is echt nog niet voorbij. In korte tijd kwam daar nog eens bij de overstromingen in Limburg en Brabant en nu de Afghanistancrisis. En of de afhandeling van deze crisissen al geen hoofdpijn genoeg bezorgen moet het kabinet ook nog een paar lopende migrainedossiers afhandelen: de kindertoeslagaffaire en de klimaatcrisis.

Oh wacht, vergeet ik bijna nog een probleemdossier: de kabinetsformatie. Het kán bijna niet anders of de betrokken bewindslieden/onderhandelaars gaan door oververmoeidheid fouten maken.

Tweede Kamer grijp in! Dat het u niets lijkt te interesseren dat er wordt door geregeerd terwijl u nog op vakantie bent, is tot daar aan toe. Maar verlos die arme demissionairen uit hun lijden. Dat kan op twee manieren:
1. Ze worden vrijgesteld van de formatie-onderhandelingen zodat ze in alle betrekkelijke rust hun demissionaire werk kunnen uitvoeren of
2. Het kabinet wordt vervangen door een groep deskundigen die de lopende zaken gaan waarnemen. Zo krijgen Rutte, Kaag en Hoekstra de handen en hoofden vrij voor de kabinetsformatie.

Foto: Kempton (cc)

Demissionair (maar niet heus)

COLUMN - Het gedrag van het kabinet wijst op maar één ding: de regering acht zichzelf niet langer demissionair en meent over zijn eigen val, en over de verkiezingen, heen te kunnen regeren. Er worden nieuwe bewindslieden aangesteld, zonder dat iemand zich afvraagt hoe je als bewindsman in een demissionaire positie kunt worden benoemd.

De verkiezingen waren vandaag op de kop af vijf maanden geleden, maar de kabinetsformatie achten de onderhandelaars kennelijk zo irrelevant dat ze gerust een maandlang vakantie dachten te kunnen nemen. Laat het land maar dobberen. Rutte regeert wel stilletjes door.

Intussen doet de regering er alles aan om de positie van de Kamer te ondergraven. Mark Rutte is demissionair premier en tevens fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer; Sigrid Kaag is vicepremier en Kamerlid voor D66, Carola Schouten is minister en Kamerlid voor de ChristenUnie; de net benoemde staatssecretarissen Steven van Weyenberg en Dennis Wiersma blijven aan als Kamerlid voor D66 respectievelijk de VVD. Hoe durf je: tot de regering toetreden, en tegelijkertijd je functie als controleur van datzelfde kabinet aanhouden.

Zelfs Kameruitspraken doen er kennelijk niet meer toe. Begin juni nam de Kamer een motie aan die het kabinet opdroeg Afghaanse tolken die voor het Nederlandse leger hadden gewerkt, versneld naar Nederland te halen. Die motie werd tweeëneenhalve maand lang genegeerd en getraineerd (‘We weten zelf niet wie voor ons heeft gewerkt’), totdat het dit weekend te laat bleek te zijn. Een kabinet dat een motie negeert die de Kamer met een grote meerderheid heeft aangenomen, is gewoonlijk een halszaak – maar nu een demissionair kabinet dat doet, komt er een Kamerdebatje na, als mosterd na de maaltijd.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: © Tweede Kamer schermafbeelding stemmingen debat 14 juli 2021 in de Ridderzaal

Schimmige formatie

COLUMN - De Tweede Kamer onderbreekt haar zomerreces om morgen met het kabinet te debatteren over de recente ontwikkelingen in Afghanistan en over de ontwikkelingen rondom het coronavirus.

Er ontbreekt nog een belangrijk onderwerp op de agenda: de kabinetsformatie. In een brief van 11 augustus heeft PVV fractievoorzitter Wilders daar wel om gevraagd, maar een meerderheid van de Tweede Kamer wil zo’n debat pas voeren als het eindverslag van informateur Hamer op tafel ligt.

Op de website van de Tweede Kamer is de brief van Wilders niet te vinden. Wel een brief van de Kamervoorzitter aan mevrouw Hamer. De voorzitter verzoekt mevrouw Hamer “de Kamer te berichten over de stand van zaken van de kabinetsformatie en daarbij aandacht te besteden aan de planning en zo mogelijk uw verwachting van het verdere verloop van het proces.”

Waar kunnen we de stemmingsuitslag vinden waaruit blijkt dat een meerderheid pas een debat wil als het eindverslag er is? Welke meerderheid is dat?

Er is geen stemming geweest zoals we dat gewend zijn, want de Tweede Kamer is immers op reces. Dus moet dat ‘meerderheidsbesluit’ op een andere manier tot stand zijn gekomen. Mogelijk heeft de voorzitter alle fractievoorzitters gebeld (of gemaild)en de stemming gepeild.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Tweede Kamerleden verliezen contact met de burgers

COLUMN - Het Binnenhof wordt gerestaureerd. De Eerste en Tweede Kamer verhuizen naar een tijdelijke locatie. De Tweede Kamer gaat voor minstens vijf jaar naar het oude gebouw van het ministerie van Buitenlandse Zaken aan de Bezuidenhoutseweg. Een klein probleempje bij deze locatie werd deze week aangekaart in het radioprogramma De Nieuws BV: er is nauwelijks ruimte om te demonstreren. Wat op het Plein bij de huidige Tweede Kamer vrijwel dagelijks gebeurt onder de ogen van de lunchende Kamerleden zullen ze aan de Bezuidenhoutseweg gaan missen. De gemeente Den Haag, die voor de uitvoering van het demonstratierecht moet zorgen, heeft een miniem plekje bij het gebouw gereserveerd waar je met maximaal dertig mensen kunt staan. Als je met meer mensen bent – en dat komt nogal eens voor- moet je naar het Malieveld. Dan moeten de Kamerleden met wie je contact wil hebben bereid zijn om hun werk te onderbreken om minstens 10 minuten heen en 10 minuten terug te wandelen.

Is daar over nagedacht in de jarenlange voorbereiding van deze verbouwingsoperatie? Kennelijk niet. Had dat wel gemoeten? Mij dunkt van wel, en zeker na alles wat we het afgelopen voorjaar hebben gezien aan moties en verklaringen voor meer openheid, meer ruimte voor de stem van de burger, meer tegenmacht, etc. Het lijkt er niet op dat er de komende vijf jaar verbetering komt in het directe contact tussen Kamerlid en kiezer. Overigens zag ik dat de Eerste Kamer op een plek komt waar wellicht wat meer ruimte is om te demonstreren, namelijk op de Lange Voorhout 34-36 (Huis Huguetan). Maar of dat nou een goed alternatief is?

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende