We zijn hier wel vaker kritisch geweest op universitaire rankings. Afgaande op dit artikel op ScienceGuide, over één van de kandidaten voor de scriptieprijs van die website en de Landelijke studentenvakbond, kunnen we dat blijven. Scriptieschrijfster Tessa Groen verzamelde twee jaar data voor rankings als student-assistent, en schreef mede op basis van de kennis die ze daar op deed haar scriptie.
Universiteiten die niet voldoen aan het ideaalbeeld waardoor een ranking onderlegd is, staan dus vanzelf op achterstand, terwijl universiteiten die het vanaf het begin goed doen in rankings, dat voordeel makkelijker kunnen uitbouwen. Zodoende is er sprake van het Matheus-effect, ziet Groen, die het samenvat onder de term ‘academisch kapitalisme’. “De rankings weerspiegelen de economische ongelijkheid in de academische wereld. Wie meer geld heeft, kan meer middelen inzetten om zich te spiegelen aan wat de rankingsorganisaties ‘excellent’ noemen – bijvoorbeeld meer onderzoek doen en meer publiceren.”
Niet verrassend, wel wat droefstemmend. Nog erger:
Het feit dat ook de academie door geld wordt geregeerd, zou volgens Groen beter moeten worden duidelijk gemaakt aan studenten. Hen wordt de academie in de regel namelijk gepresenteerd als een plaats waar men met diepgang en zorg streeft naar waarheidsvinding – “maar wie dat echt zou doen, zou binnen de academische wereld nooit competitief genoeg zijn. Het zou eerlijker zijn wanneer studenten wordt verteld dat ook de academische wereld een wereld is waarin geld een grote en beslissende rol speel, dat de beschikbaarheid van geld bepaalt welke onderzoeken worden gedaan, hoe snel dat wordt gedaan, door wie het wordt gedaan, en wiens naam als eerste vermeld wordt in de literatuurlijst. Wie een wetenschappelijke carrière ambieert, weet dan ook meteen waar ze aan toe is.”
Maar dat is PR-technisch wellicht niet zo handig, voor het aantrekken van die studenten (die noodzakelijk zijn voor de bekostiging) en dat internationale toptalent...
